Κατάργηση της λιτότητας με λιτό βίο;

Κατάργηση της λιτότητας με λιτό βίο;

«Εμείς συζητάμε για την ανάπτυξη και όχι για τη λιτότητα.
Εχουμε σχέδιο για την ανάπτυξη, την παραγωγική ανασυγκρότηση του τόπου.
Χρειάστηκε μόλις μια εβδομάδα για να καταφέρουμε να γίνουν οι προτάσεις μας σημείο αναφοράς σε ολόκληρο τον κόσμο, να αποδομηθεί το ευρωπαϊκό κατεστημένο που θέλει λιτότητα.
Παρουσιάσαμε το εναλλακτικό σχέδιο της Ελλάδας για την έξοδο από την κρίση.
Μας ζητούν να τηρήσουμε τις δεσμεύσεις μας. Θα σεβαστούμε τους κανόνες αν και διαφωνούμε. Οφείλουμε όμως να τονίσουμε ότι η λιτότητα δεν αποτελεί ιδρυτική συνθήκη της Ευρωπαϊκής Ενωσης».
Τα αποσπάσματα αυτά, από την ομιλία του Αλ. Τσίπρα στην κοινοβουλευτική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ, είναι ενδεικτικά της προσπάθειας να παρουσιάσουν την πολιτική για την ανάκαμψη του κεφαλαίου ως πολιτική ενάντια στη λιτότητα.
Η υπόθεση αυτή, βεβαίως, δεν είναι καινούργια, ούτε εφεύρημα του ΣΥΡΙΖΑ. Από την έναρξη εκδήλωσης της παγκόσμιας καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης το 2008, γίνεται κριτική από μια μερίδα αστών πολιτικών και οικονομολόγων στην επιλογή εφαρμογής μιας περιοριστικής πολιτικής διαχείρισης της κρίσης, με την παρατήρηση ότι αυτή δυσκολεύει την ανάκαμψη, γιατί είναι πολιτική που δεν εξασφαλίζει πόρους για επενδύσεις. Από την άλλη, βέβαια, οι υπερασπιστές αυτής της διαχείρισης λένε ότι μια λιγότερο περιοριστική πολιτική εκτοξεύει τα ελλείμματα και έτσι δυσκολεύεται το πέρασμα στην ανάκαμψη. Οι αντιπαραθέσεις τους βασίζονται σε πραγματικές αντιφάσεις της καπιταλιστικής οικονομίας, που είναι αδύνατο να λυθούν, όμως, δεν κρύβουν το κοινό τους στόχο, την ανάκαμψη για λογαριασμό του κεφαλαίου.

Ο Αλ. Τσίπρας, την περασμένη βδομάδα, σε δηλώσεις του στο «BLOOMBERG», είπε: «Η υποχρέωσή μου να σεβαστώ την καθαρή εντολή του ελληνικού λαού για τέλος της λιτότητας και επιστροφή σε μία αναπτυξιακή ατζέντα, σε καμιά περίπτωση δεν περιλαμβάνει τη μη εκπλήρωση των δανειακών μας υποχρεώσεων απέναντι στην ΕΚΤ και στο ΔΝΤ.
Αντιθέτως, αυτό που σημαίνει είναι ότι χρειαζόμαστε χρόνο ώστε να αναπνεύσουμε και να δημιουργήσουμε το δικό μας μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα ανάκαμψης, το οποίο -μεταξύ άλλων- θα ενσωματώνει τους στόχους των πρωτογενώς ισοσκελισμένων προϋπολογισμών και των ριζικών μεταρρυθμίσεων, προκειμένου να αντιμετωπίσουμε τα ζητήματα της φοροδιαφυγής, της διαφθοράς και του πελατειακού κράτους. Είμαι πεπεισμένος ότι μία συμφωνία σε αυτό το πλαίσιο θα γίνει αποδεκτή από τους εταίρους μας, αφού το κοινό μας συμφέρον είναι η οικονομική σταθερότητα και η ανάκαμψη για το κοινό μας σπίτι, την Ευρώπη».

Τι εννοεί με το «τέλος της λιτότητας και επιστροφή στην ανάπτυξη»;

Πράγματι, εδώ χρειάζεται να αποκωδικοποιήσουμε το «τέλος της λιτότητας» και για ποιον. Ενάντια στην πολιτική της λιτότητας αυτή τη στιγμή μιλάνε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), η Παγκόσμια Τράπεζα, δηλαδή όλοι οι διεθνείς καπιταλιστικοί οργανισμοί. Τι όμως εννοούν, έχει καμιά σχέση αυτή η λιτότητα με αυτήν που βιώνουν οι εργαζόμενοι, τα λαϊκά στρώματα στην τσέπη τους, την αδυναμία τους να καλύψουν τις βασικές τους ανάγκες; Αυτό που λένε είναι ότι χρειάζεται να αντιμετωπιστεί η έλλειψη ρευστού στην αγορά, να διοχετευθεί χρήμα στις επιχειρήσεις μέσω των τραπεζών και του κράτους για να στηριχθούν οι επενδύσεις, που στις σημερινές συνθήκες δυσκολεύονται να πραγματοποιηθούν. Και αυτό το επισημαίνουν ιδιαίτερα για την Ευρωζώνη και την ΕΕ, όπου σημειώνονται δυσκολία στην ανάκαμψη και φόβοι για νέα ύφεση. Σε αυτή την κατεύθυνση συμφωνούν και ορισμένα τμήματα του κεφαλαίου στην Ελλάδα, όπως έχουν εκφραστεί μέσω και των ενώσεών τους, π.χ., τον ΣΕΒ. Υποστηρίζουν ότι η ανάκαμψη που θα πραγματοποιηθεί θα δώσει τη δυνατότητα ώστε να σημειωθεί και κάποια βελτίωση στη ζωή των εργαζομένων, να αντιμετωπισθεί η ανεργία. Βεβαίως, η όποια βελτίωση δε θα σημάνει αποκατάσταση των απωλειών των εργαζομένων, όλων όσα έχασαν την περίοδο της κρίσης. Ταυτόχρονα, η διεθνής εμπειρία αποδεικνύει ότι όπου εφαρμόστηκε μια λιγότερο περιοριστική πολιτική δεν υπήρξε θεαματική μείωση της ανεργίας. Μείωση της ανεργίας υπήρξε μόνο στατιστικά, εφαρμόζοντας ουσιαστικά μέτρα μοιράσματός της με θέσεις εργασίας μερικής και προσωρινής απασχόλησης, κακοπληρωμένες.
Αυτό που συγκαλύπτεται είναι ότι οι στόχοι υπεράσπισης της ανταγωνιστικότητας του κεφαλαίου, το άνοιγμα νέων πεδίων κερδοφορίας για τους επιχειρηματικούς ομίλους συνοδεύεται πάντα από αντιλαϊκές αναδιαρθρώσεις, ανεξάρτητα από τον τρόπο υλοποίησής τους. Ανεξάρτητα αν κρατηθούν συμπιεσμένοι οι μισθοί ή εάν δίνονται παροχές στο κεφάλαιο για να διατηρηθούν σε ένα ελάχιστο επίπεδο, ανεξάρτητα αν προχωρήσουν ιδιωτικοποιήσεις ή συμπράξεις του κράτους με τα μονοπώλια κ.ά.
Απόδειξη οι ίδιες οι ΗΠΑ. Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπ. Ομπάμα, στηρίζοντας την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ κόντρα στη Γερμανία, είπε ότι: «Δεν μπορείς να συνεχίζεις να ξεζουμίζεις τις χώρες που βρίσκονται σε ύφεση. Η συλλογή των φόρων στην Ελλάδα ήταν διάσημα τραγική. Νομίζω ότι η Ελλάδα, για να μπορέσει να γίνει ανταγωνιστική στην παγκόσμια αγορά, έπρεπε να δρομολογήσει μια σειρά από αλλαγές. Είναι πολύ δύσκολο να γίνουν αυτές οι αλλαγές, αν το επίπεδο διαβίωσης των πολιτών έχει πέσει κατά 25%». Ομως, η κυβέρνησή του, που δεν εφάρμοσε «πολιτική λιτότητας» για να διαχειριστεί την κρίση, διεύρυνε τις ταξικές ανισότητες.
Ετσι, στις 21/1/2015 δημοσιεύτηκε στη «HuffPost Greece» ότι «οκτώ χρόνια μετά την έναρξη της παγκόσμιας τραπεζικής κρίσης, ο Μπάρακ Ομπάμα θέτει θέμα μείωσης των οικονομικών ανισοτήτων και ρύθμισης της αγοράς εργασίας». Επίσης, το Νοέμβρη του 2014, μετά τις ενδιάμεσες εκλογές στις ΗΠΑ, στην οικονομική εφημερίδα «Les Echos» δημοσιεύτηκε το εξής: «Οι ανισότητες αυξάνονται, όπως και εκείνοι που έχουν όλο και λιγότερα να ξοδέψουν. Υπάρχουν όλο και περισσότερες αποταμιεύσεις αλλά λιγότερες επενδύσεις και μικρότερη κατανάλωση. Την ίδια ώρα, εταιρείες όπως η "Apple" αλλά και άλλοι παγκόσμιοι κολοσσοί κάθονται πάνω σε βουνά ζεστού χρήματος που δεν ξέρουν τι να τα κάνουν. Τα χρήματα συγκεντρώνονται στα χέρια λίγων "happy fews", επιχειρήσεων και ιδιωτών». Αρα η κατάργηση της πολιτικής της λιτότητας δε γίνεται για να φέρει ανακούφιση στο λαό, αλλά ενίσχυση του κεφαλαίου.

Το πρόγραμμα που θα φέρουν θα περιέχει τους ίδιους αντιλαϊκούς όρους

Και αυτό, στην περίπτωση του ΣΥΡΙΖΑ, φαίνεται τόσο από τη δήλωση για «εκπλήρωση των δανειακών μας υποχρεώσεων μας απέναντι στην ΕΚΤ και στο ΔΝΤ», όσο και από τους «πρωτογενώς ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς και τις ριζικές μεταρρυθμίσεις».
Αλλωστε και ο υπουργός Οικονομικών, Γ. Βαρουφάκης, είπε σε συνέντευξή του στο «Βήμα», την 1/2/2015: «Θα περιοριστούμε στο λιτό βίο. Ειδικά εγώ, ως υπουργός Οικονομικών, είμαι αποφασισμένος να μην αφήσω τον Προϋπολογισμό να εκτροχιαστεί. Σας διαβεβαιώνω ότι δεν πρόκειται να υπάρξει μετατροπή των πρωτογενών πλεονασμάτων σε πρωτογενές έλλειμμα... δεν θα πέσουμε σε πρωτογενές έλλειμμα».
Ακόμη, μετά τη συνάντησή του με το Γερμανό υπουργό Οικονομικών, Β. Σόιμπλε, είπε: «Δεν είναι ότι θα πετάξουμε το παρόν πρόγραμμα, το 60% - 70% των μέτρων θα τα θέλαμε και εμείς, το πρόβλημα είναι ότι του λείπουν πολύ σημαντικές μεταρρυθμίσεις». Ο δε Αλ. Τσίπρας, στην ομιλία του στην κοινοβουλευτική ομάδα, είπε ότι θα προωθήσουν μεταρρυθμίσεις ,«όχι γιατί κάποιοι μας τις ζητάνε αλλά γιατί εμείς το θέλουμε».

Ο «λιτός βίος»

«Κατάργηση της λιτότητας» αλλά θα διάγουμε «λιτό βίο». Αντιφατικό θα πει κανείς αλλά και αυτό αποδεικνύει ότι η «κατάργηση της λιτότητας» σημαίνει χρήμα για ενίσχυση του κεφαλαίου. Αυτή είναι η προτεραιότητα. Αλλωστε, η επιμονή σε πρωτογενή πλεονάσματα, ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς και μεταρρυθμίσεις για ανάπτυξη, καπιταλιστική βεβαίως, αυτό δείχνουν. Είναι μια πολιτική που προσδοκά να φέρει κέρδη στους επιχειρηματικούς ομίλους και καπιταλιστική ανάκαμψη και, ταυτόχρονα, μπαλώματα στην ακραία φτώχεια και εξαθλίωση και όχι, βεβαίως, κάλυψης όλων των απωλειών της περιόδου της κρίσης για την εργατική τάξη και τα άλλα φτωχά λαϊκά στρώματα, που απαιτεί κατάργηση όλων των αντεργατικών - αντιλαϊκών νόμων, κάλυψη όλων των αναγκών των οικογενειών τους. Η εργατική τάξη και τα άλλα φτωχά λαϊκά στρώματα δεν πρέπει να κάνουν στις διεκδικήσεις τους «ρούπι» πίσω απ' αυτά. «Ρούπι» πίσω από τις ανάγκες τους. Αυτές οι διεκδικήσεις απαιτούν λαϊκή δράση κόντρα στα μονοπώλια, στο κεφάλαιο, στην ΕΕ, χειραφέτηση από την πολιτική τους. Η μείωση των απαιτήσεων στη ζωή τους οδηγεί στην ανεπίστρεπτη φτώχεια. Και ας σκεφτούν. Μπορεί μια οικογένεια να ζήσει στοιχειωδώς με 800 ευρώ το μήνα, όπως έχει οριοθετήσει ο ΣΥΡΙΖΑ;