Υπόθεση Μαξ Μέρτεν (5)
Κι ενώ φαινόταν ότι το κεφάλαιο Μέρτεν είχε κλείσει οριστικά, μόλις
μπαίνει το φθινόπωρο του 1960 ο γερμανός εγκληματίας βάζει μπρος την
εκδίκησή του, παραχωρώντας συνέντευξη στην εφημερίδα τού Αμβούργου Hamburger Echo (Ηχώ του Αμβούργου).
Η συνέντευξη δημοσιεύεται σε δυο συνέχειες (17 και 19 Σεπτεμβρίου) και
συγκλονίζει την ελληνική πολιτική σκηνή, χωρίς να αφήνει αμέτοχα τα μέσα
ενημέρωσης πολλών άλλων χωρών, μη εξαιρουμένων των ΗΠΑ.
Σ' αυτή την συνέντευξη, ούτε λίγο ούτε πολύ, ο Μέρτεν κατονομάζει ευθέως ως συνεργάτες των γερμανικών κατοχικών δυνάμεων στην Ελλάδα τον Τάκο Μακρή, τον Γεώργιο Θεμελή αλλά και τον ίδιο τον Κωνσταντίνο Καραμανλή. Για την σύζυγο του Μακρή, Δοξούλα Λεοντίδου, αναφέρει ότι επί κατοχής εργαζόταν στην γερμανική διοίκηση Θεσσαλονίκης ως γραμματέας. Ένα από τα καινούργια δεδομένα που προκύπτουν από την εν λόγω συνέντευξη είναι το ότι η Δοξούλα Μακρή είναι ανηψιά τού Καραμανλή.
Λίγες μερες αργότερα, στις 28 Σεπτεμβρίου, παίρνει την σκυτάλη το γνωστό γερμανικό περιοδικό Der Spiegel (Ο Καθρέφτης) με ένα άρθρο το οποίο φέρει τον χαρακτηριστικό τίτλο "Ο θείος της ο Κωνσταντίνος".
Ο Spiegel επιβεβαιώνει τα όσα ισχυρίζεται ο Μέρτεν στην συνέντευξή του
και επιμένει ότι Καραμανλής, Μακρής και Θεμελής πληρώνονταν για τις
υπηρεσίες τους από τις κατασχεμένες περιουσίες των εβραίων. Σύμφωνα με
το άρθρο, ο Μέρτεν έδειξε μια φωτογραφία με τον ίδιο, τον Mακρή, την
Δοξούλα και τον Καραμανλή σε πικ-νικ, λέγοντας: "Οι τρεις τους, όταν
απελάθηκαν οι εβραίοι, πήραν μια αποθήκη γεμάτη μετάξι αξίας 15.000
στερλινών".
Ο Μέρτεν έκανε λόγο για πολλές φωτογραφίες που αποδείκνυαν την γνωριμία του με τον Καραμανλή και τον Μακρή (η γνωριμία του με την Δοξούλα δεν αμφισβητείται αφού ήταν γραμματέας του). Οι φωτογραφίες περιέχονταν σε ένα λεύκωμα που, όπως είπε, του είχε χαρίσει η Δοξούλα. Για μία απ' αυτές τις φωτογραφίες, η οποία δείχνει τους τέσσερίς τους μπροστά σε μια Λάντσια, κάνει λόγο και ένα από τα αποχαρακτηρισμένα έγγραφα της CIA(*), με την παρατήρηση όμως ότι ο Μέρτεν δεν θέλησε να την δείξει (προφανώς, την φύλαγε για αργότερα). Σημειωτέον ότι η Δοξούλα δεν αρνήθηκε ποτέ ότι είχε χαρίσει ένα λεύκωμα με φωτογραφίες στον Μέρτεν, χωρίς όμως να επιβεβαιώσει ότι σε κάποιες απ' αυτές εικονιζόταν και ο Καραμανλής μαζί με τους Μακρή και Μέρτεν.
Πικάντικη λεπτομέρεια. Εκείνη την εποχή, ο Μποστ κυκλοφόρησε ένα άλμπουμ με σκίτσα του, στο οποίο έδωσε τον τίτλο "Το λέφκομά μου". Για εξώφυλλο διάλεξε την φωτογραφία μιας Λάντσια, παρκαρισμένης έξω από το εστιατόριο "Costi" στην οδό Κοραή, με την λεζάντα "Λάντσια μετά Κoστί". Το "λέφκομα" κυκλοφόρησε κανονικά, γιατί τα σαΐνια τής επιτροπής λογοκρισίας δεν κατάλαβαν τον πεντακάθαρο υπαινιγμό.
Σε άλλο έγγραφο της CIA, με ημερομηνία 5 Οκτωβρίου 1960, αναφέρεται ότι ο Spiegel είχε από το 1958 στα συρτάρια του τα στοιχεία που ανέφερε ο Μέρτεν αλλά οι εκδότες, σε συνεννόηση με την γερμανική κυβέρνηση, αποφάσισαν να μη δημοσιεύσουν τίποτε ώστε να αποφευχθεί οποιαδήποτε πιθανή ζημιά στην υπόθεση. Όταν, όμως, η Ηχώ τού Αμβούργου έβγαλε το θέμα, ο Spiegel αποφάσισε να ακολουθήσει.
Στην Ελλάδα ξεσπάει σάλος. Η πρώτη αντίδραση της κυβέρνησης ήταν να μιλήσει για εκβιασμό αλλά αυτό δημιούργησε ακόμη μεγαλύτερη αναταραχή: τί έχει στα χέρια του ο Μέρτεν και εκβιάζει ολόκληρη κυβέρνηση; Κι ενώ ο Παπανδρέου εξαπολύει μύδρους από τα έδρανα της αντιπολίτευσης, το υπουργείο εξωτερικών κάνει έντονο διάβημα διαμαρτυρίας στην Βόννη, υποχρεώνοντας την δυτικογερμανική κυβέρνηση να εκφράσει την λύπη της για τα δημοσιεύματα. Ο έλληνας πρέσβυς Θωμάς Υψηλάντης βγάζει ανακοίνωση στην οποία χαρακτηρίζει τα δημοσιεύματα ως "τερατουργήματα, τα οποία εάν δεν εξυπηρετούν συγκεκριμένον δόλιον σκοπόν, αποτελούν αποκυήματα νοσηρού εγκεφάλου". Στην ίδια ανακοίνωση, ο Υψηλάντης παραθέτει τέσσερα στοιχεία, τα οποία (κατά την γνώμη του) αποδεικνύουν "το μέγεθος του ψεύδους των πληροφοριών αυτών":
- 1) Ο έλλην πρωθυπουργός, αντιθέτως προς τους ισχυρισμούς των ανωτέρω εντύπων, καθ' όλον το διάστημα της κατοχής ουδέποτε ευρέθη εις Θεσσαλονίκην.
- 2) Τον υπουργόν των εσωτερικών κ. Μακρήν, τον οποίον εμφανίζουν ως συναντώμενον μετά του κ. πρωθυπουργού κατά την διάρκειαν της κατοχής, εγνώρισεν ούτος το 1956, ήτοι 11 έτη μετά την λήξιν του πολέμου.
- 3) Ουδεμίαν, ουδέ απωτάτην συγγένειαν έχει με την εμφανιζομένην υπό των ανωτέρω εντύπων ως ανεψιάν του σύζυγον του κ. Μακρή, την οποίαν διά πρώτην φοράν συνήντησε όταν εγνώρισε τον σύζυγόν της.
- 4) Ο υπουργός των εσωτερικών κ. Μακρής, όστις εμφανίζεται εν έτει 1942-1943 ως μνηστήρ της νυν συζύγου του, αγούσης τότε το 17ον έτος της ηλικίας της ούτε μνηστήρ αυτής ήτο ούτε εγνώριζεν ταύτην κατά την εποχήν εκείνην, συζευχθείς αυτήν το 1949.
Οι ισχυρισμοί τού Υψηλάντη σηκώνουν πολλή κουβέντα. Για παράδειγμα, στο
δεύτερο σημείωμα αυτής της σειράς, σας είπα να φυλάξετε γι' αργότερα την
πληροφορία ότι ο Καραμανλής ζήτησε από τον Μακρή να κατεβεί ως
υποψήφιος βουλευτής στην Φλώρινα κατά τις εκλογές που θα γίνονταν στις
19 Φεβρουαρίου 1956 (**). Το "αργότερα" είναι τώρα: πόσο πιθανό είναι να
ζήτησε κάτι τέτοιο από κάποιον που είχε μόλις γνωρίσει; Και, μάλιστα,
όταν μετά τις εκλογές καθιστά αυτόν τον μέχρι χτες άγνωστο δεξί του
χέρι;
Σίγουρα, λοιπόν, η γνωριμία των δυο ανδρών όχι μόνο έγινε πολύ πριν το 1956 αλλά πρέπει να ήταν και μακροχρόνια, ώστε να μπορέσει ο Καραμανλής να εκτιμήσει τόσο πολύ τον Μακρή. Και πού μπορεί να είχαν γνωριστεί και να έκαναν παρέα, εφ' όσον ο Μακρής διέμενε μόνιμα στην Θεσσαλονίκη από τότε που πήρε το πτυχίο του;
Επίσης, με δεδομένο ότι ο Μακρής επί κατοχής συμμετείχε σε δίκες των γερμανικών στρατοδικείων ως συνήγορος υπεράσπισης των ελλήνων κατηγορουμένων (το πώς πληρωνόταν δεν είναι της παρούσης αλλά κι αυτό θέλει συζήτηση), είναι σίγουρο ότι ο νεαρός δικηγόρος μπαινόβγαινε συχνά-πυκνά στο γερμανικό διοικητήριο, όπου βρίσκονταν και ο Μέρτεν και η Δοξούλα. Συνεπώς, είναι μάλλον απίθανο να μην επρόσεξε την όμορφη γραμματέα τού αρχιναζί. Το ότι παντρεύτηκαν το 1949 δεν σημαίνει κατ' ανάγκην ότι δεν είχαν γνωριστεί 6-7 χρόνια νωρίτερα.
Ας σημειώσουμε και μια μικρή λεπτομέρεια, η οποία μπορεί να είναι και σύμπτωση. Είναι γνωστές οι άριστες σχέσεις που είχε ο Καραμανλής με τον υπερσυντηρητικών πολιτικών πεποιθήσεων αυστριακό πρώην Γ.Γ. του ΝΑΤΟ (1971-1986) και πρόεδρο της Αυστρίας (1986-1992) Κουρτ Βαλντχάιμ. Κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Βαλντχάιμ υπηρέτησε στην Βέρμαχτ και το 1942 μετατέθηκε στην Θεσσαλονίκη υπό τον Μέρτεν, ως αξιωματικός-σύνδεσμος για την Ε' ομάδα στρατιών. Το Διεθνές Ιουδαϊκό Συνέδριο τον θεωρεί εγκληματία πολέμου. Το αν και κατά πόσον ο Βαλντχάιμ γνωρίστηκε τότε στην Θεσσαλονίκη με τον Μακρή ή τον Καραμανλή μάλλον δεν θα το μάθουμε ποτέ.
Όσο για τον από πλευράς Μέρτεν χαρακτηρισμό τής Δοξούλας ως "ανεψιάς" του Καραμανλή, είναι γνωστές πλείστες όσες περιπτώσεις νεαρών κοριτσιών που εκείνα τα χρόνια αποκαλούσαν "θείους" μεγαλύτερους σε ηλικία άνδρες για διάφορους λόγους. Ενδεχομένως, ο Μέρτεν είχε ακούσει την γραμματέα του να αποκαλεί τον Καραμανλή "θείο" και το πήρε τοις μετρητοίς.
Φυσικά, το θέμα με τις αποκαλύψεις τού Μέρτεν φτάνει στην βουλή. Αύριο
θα δούμε μερικές λεπτομέρειες από όσα κωμικοτραγικά έλαβαν χώρα στον
"ναό της δημοκρατίας". Για σήμερα θα κλείσουμε με μια παρατήρηση,
σχετικά με τον παραπάνω ισχυρισμό τού Υψηλάντη ότι ο Καραμανλής "καθ' όλον το διάστημα της κατοχής ουδέποτε ευρέθη εις Θεσσαλονίκην".
Παρ' ότι για τον "εθνάρχη" έχουν γραφτεί πλείστες όσες βιογραφίες (ου
μην και αγιογραφίες), η περίοδος της κατοχής καλύπτεται σε δυο γραμμές:
έρχεται στην Αθήνα και ανοίγει δικηγορικό γραφείο, το οποίο κλείνει πολύ
σύντομα ενώ δεν συμμετέχει σε καμμία αντιστασιακή οργάνωση διότι, όπως
έλεγε, "κανένα από τα
κινήματα της περιόδου εκείνης δεν εξέφραζε τις δικές μου πολιτικές
ιδέες". Αυτά είναι όλα όσα ξέρουμε για τον βίο και την πολιτεία του
μεταξύ 1940 και 1944, οπότε και προσπάθησε να διαφύγει στην Μέση Ανατολή
λίγο πριν την απελευθέρωση. Είναι πράγματι πολύ περίεργη η τόση
μυστικότητα για κάποιον που πάνοτε επεδίωκε να βρίσκεται στο επίκεντρο
της δημοσιότητας.
------------------------------------------------
(*) Αν προσπαθήσετε να ελέγξετε την πηγή ακολουθώντας τον διασύνδεσμο, μπορεί να βρεθείτε ενώπιον ενός κενού εγγράφου. Μη ξεχνάτε, όμως, ότι μιλάμε για CIA! Επιλέξτε όλο το έγγραφο με Ctrl+A, αντιγράψτε το σε ένα κενό φύλλο κειμενογράφου και... voilà!
(**) Σημειωτέον ότι 45 μέρες νωρίτερα, στις 4 Ιανουαρίου 1956, ο Καραμανλής είχε ιδρύσει την ΕΡΕ και είναι λογικό να ήθελε να προωθήσει στο δικό του κόμμα στελέχη δικής του επιλογής και απολύτου εμπιστοσύνης.
Σ' αυτή την συνέντευξη, ούτε λίγο ούτε πολύ, ο Μέρτεν κατονομάζει ευθέως ως συνεργάτες των γερμανικών κατοχικών δυνάμεων στην Ελλάδα τον Τάκο Μακρή, τον Γεώργιο Θεμελή αλλά και τον ίδιο τον Κωνσταντίνο Καραμανλή. Για την σύζυγο του Μακρή, Δοξούλα Λεοντίδου, αναφέρει ότι επί κατοχής εργαζόταν στην γερμανική διοίκηση Θεσσαλονίκης ως γραμματέας. Ένα από τα καινούργια δεδομένα που προκύπτουν από την εν λόγω συνέντευξη είναι το ότι η Δοξούλα Μακρή είναι ανηψιά τού Καραμανλή.
 |
| Der Spiegel, Νο 40, 28/09/1960 |
Ο Μέρτεν έκανε λόγο για πολλές φωτογραφίες που αποδείκνυαν την γνωριμία του με τον Καραμανλή και τον Μακρή (η γνωριμία του με την Δοξούλα δεν αμφισβητείται αφού ήταν γραμματέας του). Οι φωτογραφίες περιέχονταν σε ένα λεύκωμα που, όπως είπε, του είχε χαρίσει η Δοξούλα. Για μία απ' αυτές τις φωτογραφίες, η οποία δείχνει τους τέσσερίς τους μπροστά σε μια Λάντσια, κάνει λόγο και ένα από τα αποχαρακτηρισμένα έγγραφα της CIA(*), με την παρατήρηση όμως ότι ο Μέρτεν δεν θέλησε να την δείξει (προφανώς, την φύλαγε για αργότερα). Σημειωτέον ότι η Δοξούλα δεν αρνήθηκε ποτέ ότι είχε χαρίσει ένα λεύκωμα με φωτογραφίες στον Μέρτεν, χωρίς όμως να επιβεβαιώσει ότι σε κάποιες απ' αυτές εικονιζόταν και ο Καραμανλής μαζί με τους Μακρή και Μέρτεν.
Πικάντικη λεπτομέρεια. Εκείνη την εποχή, ο Μποστ κυκλοφόρησε ένα άλμπουμ με σκίτσα του, στο οποίο έδωσε τον τίτλο "Το λέφκομά μου". Για εξώφυλλο διάλεξε την φωτογραφία μιας Λάντσια, παρκαρισμένης έξω από το εστιατόριο "Costi" στην οδό Κοραή, με την λεζάντα "Λάντσια μετά Κoστί". Το "λέφκομα" κυκλοφόρησε κανονικά, γιατί τα σαΐνια τής επιτροπής λογοκρισίας δεν κατάλαβαν τον πεντακάθαρο υπαινιγμό.
Σε άλλο έγγραφο της CIA, με ημερομηνία 5 Οκτωβρίου 1960, αναφέρεται ότι ο Spiegel είχε από το 1958 στα συρτάρια του τα στοιχεία που ανέφερε ο Μέρτεν αλλά οι εκδότες, σε συνεννόηση με την γερμανική κυβέρνηση, αποφάσισαν να μη δημοσιεύσουν τίποτε ώστε να αποφευχθεί οποιαδήποτε πιθανή ζημιά στην υπόθεση. Όταν, όμως, η Ηχώ τού Αμβούργου έβγαλε το θέμα, ο Spiegel αποφάσισε να ακολουθήσει.
Στην Ελλάδα ξεσπάει σάλος. Η πρώτη αντίδραση της κυβέρνησης ήταν να μιλήσει για εκβιασμό αλλά αυτό δημιούργησε ακόμη μεγαλύτερη αναταραχή: τί έχει στα χέρια του ο Μέρτεν και εκβιάζει ολόκληρη κυβέρνηση; Κι ενώ ο Παπανδρέου εξαπολύει μύδρους από τα έδρανα της αντιπολίτευσης, το υπουργείο εξωτερικών κάνει έντονο διάβημα διαμαρτυρίας στην Βόννη, υποχρεώνοντας την δυτικογερμανική κυβέρνηση να εκφράσει την λύπη της για τα δημοσιεύματα. Ο έλληνας πρέσβυς Θωμάς Υψηλάντης βγάζει ανακοίνωση στην οποία χαρακτηρίζει τα δημοσιεύματα ως "τερατουργήματα, τα οποία εάν δεν εξυπηρετούν συγκεκριμένον δόλιον σκοπόν, αποτελούν αποκυήματα νοσηρού εγκεφάλου". Στην ίδια ανακοίνωση, ο Υψηλάντης παραθέτει τέσσερα στοιχεία, τα οποία (κατά την γνώμη του) αποδεικνύουν "το μέγεθος του ψεύδους των πληροφοριών αυτών":
- 1) Ο έλλην πρωθυπουργός, αντιθέτως προς τους ισχυρισμούς των ανωτέρω εντύπων, καθ' όλον το διάστημα της κατοχής ουδέποτε ευρέθη εις Θεσσαλονίκην.
- 2) Τον υπουργόν των εσωτερικών κ. Μακρήν, τον οποίον εμφανίζουν ως συναντώμενον μετά του κ. πρωθυπουργού κατά την διάρκειαν της κατοχής, εγνώρισεν ούτος το 1956, ήτοι 11 έτη μετά την λήξιν του πολέμου.
- 3) Ουδεμίαν, ουδέ απωτάτην συγγένειαν έχει με την εμφανιζομένην υπό των ανωτέρω εντύπων ως ανεψιάν του σύζυγον του κ. Μακρή, την οποίαν διά πρώτην φοράν συνήντησε όταν εγνώρισε τον σύζυγόν της.
- 4) Ο υπουργός των εσωτερικών κ. Μακρής, όστις εμφανίζεται εν έτει 1942-1943 ως μνηστήρ της νυν συζύγου του, αγούσης τότε το 17ον έτος της ηλικίας της ούτε μνηστήρ αυτής ήτο ούτε εγνώριζεν ταύτην κατά την εποχήν εκείνην, συζευχθείς αυτήν το 1949.
 |
| Δοξούλα Λεοντίδου-Μακρή |
Σίγουρα, λοιπόν, η γνωριμία των δυο ανδρών όχι μόνο έγινε πολύ πριν το 1956 αλλά πρέπει να ήταν και μακροχρόνια, ώστε να μπορέσει ο Καραμανλής να εκτιμήσει τόσο πολύ τον Μακρή. Και πού μπορεί να είχαν γνωριστεί και να έκαναν παρέα, εφ' όσον ο Μακρής διέμενε μόνιμα στην Θεσσαλονίκη από τότε που πήρε το πτυχίο του;
Επίσης, με δεδομένο ότι ο Μακρής επί κατοχής συμμετείχε σε δίκες των γερμανικών στρατοδικείων ως συνήγορος υπεράσπισης των ελλήνων κατηγορουμένων (το πώς πληρωνόταν δεν είναι της παρούσης αλλά κι αυτό θέλει συζήτηση), είναι σίγουρο ότι ο νεαρός δικηγόρος μπαινόβγαινε συχνά-πυκνά στο γερμανικό διοικητήριο, όπου βρίσκονταν και ο Μέρτεν και η Δοξούλα. Συνεπώς, είναι μάλλον απίθανο να μην επρόσεξε την όμορφη γραμματέα τού αρχιναζί. Το ότι παντρεύτηκαν το 1949 δεν σημαίνει κατ' ανάγκην ότι δεν είχαν γνωριστεί 6-7 χρόνια νωρίτερα.
Ας σημειώσουμε και μια μικρή λεπτομέρεια, η οποία μπορεί να είναι και σύμπτωση. Είναι γνωστές οι άριστες σχέσεις που είχε ο Καραμανλής με τον υπερσυντηρητικών πολιτικών πεποιθήσεων αυστριακό πρώην Γ.Γ. του ΝΑΤΟ (1971-1986) και πρόεδρο της Αυστρίας (1986-1992) Κουρτ Βαλντχάιμ. Κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Βαλντχάιμ υπηρέτησε στην Βέρμαχτ και το 1942 μετατέθηκε στην Θεσσαλονίκη υπό τον Μέρτεν, ως αξιωματικός-σύνδεσμος για την Ε' ομάδα στρατιών. Το Διεθνές Ιουδαϊκό Συνέδριο τον θεωρεί εγκληματία πολέμου. Το αν και κατά πόσον ο Βαλντχάιμ γνωρίστηκε τότε στην Θεσσαλονίκη με τον Μακρή ή τον Καραμανλή μάλλον δεν θα το μάθουμε ποτέ.
Όσο για τον από πλευράς Μέρτεν χαρακτηρισμό τής Δοξούλας ως "ανεψιάς" του Καραμανλή, είναι γνωστές πλείστες όσες περιπτώσεις νεαρών κοριτσιών που εκείνα τα χρόνια αποκαλούσαν "θείους" μεγαλύτερους σε ηλικία άνδρες για διάφορους λόγους. Ενδεχομένως, ο Μέρτεν είχε ακούσει την γραμματέα του να αποκαλεί τον Καραμανλή "θείο" και το πήρε τοις μετρητοίς.
 |
| Κυβέρνηση Θεμ. Σοφούλη (καθιστός, μέσον), με τον Κων. Καραμανλή (ο πιο ψηλός) ως υπουργό μεταφορών (1948) |
------------------------------------------------
(*) Αν προσπαθήσετε να ελέγξετε την πηγή ακολουθώντας τον διασύνδεσμο, μπορεί να βρεθείτε ενώπιον ενός κενού εγγράφου. Μη ξεχνάτε, όμως, ότι μιλάμε για CIA! Επιλέξτε όλο το έγγραφο με Ctrl+A, αντιγράψτε το σε ένα κενό φύλλο κειμενογράφου και... voilà!
(**) Σημειωτέον ότι 45 μέρες νωρίτερα, στις 4 Ιανουαρίου 1956, ο Καραμανλής είχε ιδρύσει την ΕΡΕ και είναι λογικό να ήθελε να προωθήσει στο δικό του κόμμα στελέχη δικής του επιλογής και απολύτου εμπιστοσύνης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου