Ένα φάντασμα πλανάται
Οι Ποδέμος (με δέλτα παιδιά, αλλιώς
είναι σα να ακούς τον Γκέραρντ να μιλάει για "ποντόσφαιρο") δεν είναι
Σύριζα και δε νιώθουν την ανάγκη να παίξουν αντάρτικα για εξωτερική
κατανάλωση, πχ την Καρμέλα ή το Ρεχιμιέντο Κίντο (βένγκα χαλέο, χαλέο).
Αλλά η επιλογή του τραγουδιού των Ghostbusters (κυνηγοί φαντασμάτων) από
την ομώνυμη εϊτίλα ταινία, το βράδυ των εκλογών, δε στερείται
σημειολογίας.
Είσαι το αστικό σύστημα, βλέπεις ένα απειλητικό φάντασμα να πλανάται πάνω σου (έχοντας πάρει σάρκα και οστά μάλιστα στο ενδιάμεσο) και τα παλιά σου εργαλεία να ξεφτίζουν.
Who you gonna call;
Μα φυσικά τους καλούς, αναβαπτισμένους σοσιαλδημοκράτες να το ξορκίσουν. Ποδέμος στην Ισπανία, Σύριζα στην Ελλάδα, κτλ.
Οι ομοιότητες των δύο χωρών στα άκρα της Μεσογείου δεν εξα;ντλούνται στο ιστορικό παρελθόν, στους δυο εμφύλιους πολέμους με παρεμφερείς χρονολογίες (36-39 σε αυτούς, 46-49 εμείς) και τους δύο δημοκρατικούς στρατούς, με τις σημαντικές διαφορές στο αξιόμαχό τους, τις δυνατότητες (τακτικός ή παρτιζάνικος στρατός) και την πολιτική γραμμή που εξέφραζαν. Ούτε στις μακροχρόνιες δικτατορίες (καχεκτική δημοκρατία βάφτισε ο Νικολακόπουλος την ελληνική περίπτωση) που έπεσαν σχεδόν ταυτόχρονα (σέβεντι φορ-σέβεντι φάιβ) και την παράλληλη άνοδο των "σοσιαλιστών" το 81', σε ένα άτυπο μέτωπο του Νότου, που θα προσαρμοζόταν με μικρή χρονοκαθυστέρηση στον καλπάζοντα νεοφιλελευθερισμό.
Σε όλα τα παραπάνω υπάρχει βεβαίως μια ουσιαστική διαφορά που καθορίζει τις εξελίξεις μέχρι σήμερα: η παρακμή και η χρεοκοπία του ευρωκομμουνιστικού ΚΚ Ισπανίας, σε αντίθεση με την αντοχή του ΚΚΕ που κατάφερε να κολυμπήσει ενάντια στο κύμα της αντεπανάστασης, χωρίς να πνιγεί.
Οι πλατείες των αγανακτισμένων (εστάμος ντεσπιέρτος για - ουστ) σηματοδότησαν επίσης παρόμοιες τάσεις κι εξελίξεις στις δύο χώρες. Μπορεί να μην είχαμε ακριβώς το τέλος του δικομματισμού στην Ισπανία, όπως μεταδίδουν με πομπώδεις τίτλους κάποια ΜΜΕ (κι όσοι τυχόν πίστευαν κάτι τέτοιο για την Ελλάδα, μπορούν πλέον ψύχραιμα να κάνουν μια αποτίμηση και να δουν κατά πόσο συνέβη κάτι τέτοιο. Αλλά είχαμε μια ανερχόμενη δύναμη να ξεπετιέται από το πουθενά με τη συνταγή του Σύριζα: κούφια, αντινεοφιλελεύθερη ρητορική και ο ατσαλάκωτος συμπαθής ηγέτης (που φαίνεται πολύ καλό παιδί).
Το ξεπέταγμα αυτό αντιστοιχεί ίσως στην πρώτη μεγάλη άνοδο του Σύριζα το 12', με τη διαφορά πως οι Ποδέμος μπορεί να κληθούν να συνεργαστούν με το "παλιό" (με το οποίο υποτίθεται πως ξεμπέρδεψε ο Σύριζα) και να καούν πολύ πιο γρήγορα σε ένα κεντροαριστερό κυβερνητικό σχήμα αλά Πορτογαλία.
Ρόλο σε αυτό το τελευταίο έπαιξαν κι οι Ποταμίσιοι Θιουδαδάνος, που είχαν βασικά ως κύρια αποστολή τους να κόψουν τη φόρα του ισπανικού Σύριζα και τα κατάφεραν μάλλον πολύ καλύτερα απ' ό,τι εδώ ο Θεοδωράκης.
Πρωτίστως όμως, το κατάφερε ο ίδιος ο Σύριζα και το τρίτο μνημόνιό του, που έδωσε τα πιο ισχυρά επιχειρήματα στους αντίπαλους του Ποδέμος κι απέδειξε πόσο βάσιμη και ρεαλιστική ήταν η πολιτική πρόταση κι η προοπτική ενός (πιο) δίκαιου και καλύτερου καπιταλισμού -ουτοπική σαν παράλληλη πραγματικότητα, κατά το παράλληλο πρόγραμμα της κυβέρνησης.
Αν ο Σύριζα περίμενε πώς και πώς τις ισπανικές εκλογές, με επιχειρήματα του στιλ ότι για να επικρατήσει η επανάσταση πρέπει να είναι παγκόσμια (δε γίνεται σοσιαλισμός σε μια χώρα, κτλ), στην Ισπανία από την άλλη, θα περίμεναν να δουν κάτι διαφορετικό στην πράξη, για να τους φωτίσει το δρόμο και να τους εμπνεύσει να το ακολουθήσουν. Πιθανόν να μην κατάλαβαν όμως πού διαφέρει ποιοτικά το τρίτο μνημόνιο από τα προηγούμενα, ότι είναι πιο ήπιο και γενικά τα σπάει.
Σημειώνω, παρεμπιπτόντως, κάτι άλλο με σημειολογικό ενδιαφέρον από τα ισπανικά: το "ποδέμος" ως γραμματικός τύπος σχηματίζεται από το απαρέμφατο "ποδέρ" που ως ουσιαστικό σημαίνει "εξουσία". Αυτό δηλ που δε θα άλλαζε στο παραμικρό, ως προς το ταξικό της πρόσημο' ακόμα και με μια αυτοδύναμη κυβέρνηση των Ποδέμος, που προτίμησαν στον τίτλο τους το α' πληθυντικό, για να παραπέμπει περισσότερο στο "γιες γουί κεν" του Ομπάμα.
Κατά τα άλλα, η ανάλυση της ψήφου δείχνει πως ο φτωχός ανδαλουσιάνικος νότος ψήφισε ξανά το ισπανικό Πασόκ, ενώ οι Ποδέμος έχουν μεγάλη εκλογική επιρροή σε περιφέρειες όπως η Καταλονία και η χώρα των Βάσκων, όπου υπάρχει εθνικό ζήτημα (που φτάνει ως και το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης, δηλ ανεξαρτητοποίησης) και όπου έχουν πολλούς ανεξάρτητους συνεργαζόμενους, όπως τη δήμαρχο της Βαρκελώνης, που έγινε δημοφιλής από την καμπάνια της ενάντια στις δημοπρατήσεις της πρώτης κατοικίας.
Θα μπορούσε να πει κανείς πως το ελληνικό αντίστοιχο είναι η πρωτιά του Σύριζα στη Ροδόπη, με το μουσουλμάνο υποψήφιο, μόνο που αυτή είναι αρκετά διαφορετική περίπτωση, κι ίσως είναι αρκετά δύσκολο για εμάς να καταλάβουμε πώς το εθνικό ζήτημα τέμνει με ποικίλους τρόπους όλους τους πολιτικούς χώρους. Στα καθ' ημάς πχ είχε γίνει πρόσφατα μια εκδήλωση της Οκδε Σπάρτακος (τροτσκιστές, οργάνωση της Ανταρσυα) για την ανεξαρτησία της Καταλονίας, από την οποία καταλαβαίνει κανείς πως δεν είναι κοινός τόπος (για όσους έχουν μια οποιαδήποτε μαρξιστική αναφορά) πως; αυτό το ζήτημα θα λυθεί σε μια ενιαία, σοσιαλιστική Ισπανία.
Όσο για το ΚΚ των Λαών της Ισπανίας, κατέγραψε μικρή άνοδο σε ποσοστά και ψήφους (7χιλιάδες πάνω, φτάνοντας στο 0,12%), αλλά παραμένει μια κατά βάση αμελητέα δύναμη. Κι η ζωή τραβάει την ανηφόρα...
Είσαι το αστικό σύστημα, βλέπεις ένα απειλητικό φάντασμα να πλανάται πάνω σου (έχοντας πάρει σάρκα και οστά μάλιστα στο ενδιάμεσο) και τα παλιά σου εργαλεία να ξεφτίζουν.
Who you gonna call;
Μα φυσικά τους καλούς, αναβαπτισμένους σοσιαλδημοκράτες να το ξορκίσουν. Ποδέμος στην Ισπανία, Σύριζα στην Ελλάδα, κτλ.
Οι ομοιότητες των δύο χωρών στα άκρα της Μεσογείου δεν εξα;ντλούνται στο ιστορικό παρελθόν, στους δυο εμφύλιους πολέμους με παρεμφερείς χρονολογίες (36-39 σε αυτούς, 46-49 εμείς) και τους δύο δημοκρατικούς στρατούς, με τις σημαντικές διαφορές στο αξιόμαχό τους, τις δυνατότητες (τακτικός ή παρτιζάνικος στρατός) και την πολιτική γραμμή που εξέφραζαν. Ούτε στις μακροχρόνιες δικτατορίες (καχεκτική δημοκρατία βάφτισε ο Νικολακόπουλος την ελληνική περίπτωση) που έπεσαν σχεδόν ταυτόχρονα (σέβεντι φορ-σέβεντι φάιβ) και την παράλληλη άνοδο των "σοσιαλιστών" το 81', σε ένα άτυπο μέτωπο του Νότου, που θα προσαρμοζόταν με μικρή χρονοκαθυστέρηση στον καλπάζοντα νεοφιλελευθερισμό.
Σε όλα τα παραπάνω υπάρχει βεβαίως μια ουσιαστική διαφορά που καθορίζει τις εξελίξεις μέχρι σήμερα: η παρακμή και η χρεοκοπία του ευρωκομμουνιστικού ΚΚ Ισπανίας, σε αντίθεση με την αντοχή του ΚΚΕ που κατάφερε να κολυμπήσει ενάντια στο κύμα της αντεπανάστασης, χωρίς να πνιγεί.
Οι πλατείες των αγανακτισμένων (εστάμος ντεσπιέρτος για - ουστ) σηματοδότησαν επίσης παρόμοιες τάσεις κι εξελίξεις στις δύο χώρες. Μπορεί να μην είχαμε ακριβώς το τέλος του δικομματισμού στην Ισπανία, όπως μεταδίδουν με πομπώδεις τίτλους κάποια ΜΜΕ (κι όσοι τυχόν πίστευαν κάτι τέτοιο για την Ελλάδα, μπορούν πλέον ψύχραιμα να κάνουν μια αποτίμηση και να δουν κατά πόσο συνέβη κάτι τέτοιο. Αλλά είχαμε μια ανερχόμενη δύναμη να ξεπετιέται από το πουθενά με τη συνταγή του Σύριζα: κούφια, αντινεοφιλελεύθερη ρητορική και ο ατσαλάκωτος συμπαθής ηγέτης (που φαίνεται πολύ καλό παιδί).
Το ξεπέταγμα αυτό αντιστοιχεί ίσως στην πρώτη μεγάλη άνοδο του Σύριζα το 12', με τη διαφορά πως οι Ποδέμος μπορεί να κληθούν να συνεργαστούν με το "παλιό" (με το οποίο υποτίθεται πως ξεμπέρδεψε ο Σύριζα) και να καούν πολύ πιο γρήγορα σε ένα κεντροαριστερό κυβερνητικό σχήμα αλά Πορτογαλία.
Ρόλο σε αυτό το τελευταίο έπαιξαν κι οι Ποταμίσιοι Θιουδαδάνος, που είχαν βασικά ως κύρια αποστολή τους να κόψουν τη φόρα του ισπανικού Σύριζα και τα κατάφεραν μάλλον πολύ καλύτερα απ' ό,τι εδώ ο Θεοδωράκης.
Πρωτίστως όμως, το κατάφερε ο ίδιος ο Σύριζα και το τρίτο μνημόνιό του, που έδωσε τα πιο ισχυρά επιχειρήματα στους αντίπαλους του Ποδέμος κι απέδειξε πόσο βάσιμη και ρεαλιστική ήταν η πολιτική πρόταση κι η προοπτική ενός (πιο) δίκαιου και καλύτερου καπιταλισμού -ουτοπική σαν παράλληλη πραγματικότητα, κατά το παράλληλο πρόγραμμα της κυβέρνησης.
Αν ο Σύριζα περίμενε πώς και πώς τις ισπανικές εκλογές, με επιχειρήματα του στιλ ότι για να επικρατήσει η επανάσταση πρέπει να είναι παγκόσμια (δε γίνεται σοσιαλισμός σε μια χώρα, κτλ), στην Ισπανία από την άλλη, θα περίμεναν να δουν κάτι διαφορετικό στην πράξη, για να τους φωτίσει το δρόμο και να τους εμπνεύσει να το ακολουθήσουν. Πιθανόν να μην κατάλαβαν όμως πού διαφέρει ποιοτικά το τρίτο μνημόνιο από τα προηγούμενα, ότι είναι πιο ήπιο και γενικά τα σπάει.
Σημειώνω, παρεμπιπτόντως, κάτι άλλο με σημειολογικό ενδιαφέρον από τα ισπανικά: το "ποδέμος" ως γραμματικός τύπος σχηματίζεται από το απαρέμφατο "ποδέρ" που ως ουσιαστικό σημαίνει "εξουσία". Αυτό δηλ που δε θα άλλαζε στο παραμικρό, ως προς το ταξικό της πρόσημο' ακόμα και με μια αυτοδύναμη κυβέρνηση των Ποδέμος, που προτίμησαν στον τίτλο τους το α' πληθυντικό, για να παραπέμπει περισσότερο στο "γιες γουί κεν" του Ομπάμα.
Κατά τα άλλα, η ανάλυση της ψήφου δείχνει πως ο φτωχός ανδαλουσιάνικος νότος ψήφισε ξανά το ισπανικό Πασόκ, ενώ οι Ποδέμος έχουν μεγάλη εκλογική επιρροή σε περιφέρειες όπως η Καταλονία και η χώρα των Βάσκων, όπου υπάρχει εθνικό ζήτημα (που φτάνει ως και το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης, δηλ ανεξαρτητοποίησης) και όπου έχουν πολλούς ανεξάρτητους συνεργαζόμενους, όπως τη δήμαρχο της Βαρκελώνης, που έγινε δημοφιλής από την καμπάνια της ενάντια στις δημοπρατήσεις της πρώτης κατοικίας.
Θα μπορούσε να πει κανείς πως το ελληνικό αντίστοιχο είναι η πρωτιά του Σύριζα στη Ροδόπη, με το μουσουλμάνο υποψήφιο, μόνο που αυτή είναι αρκετά διαφορετική περίπτωση, κι ίσως είναι αρκετά δύσκολο για εμάς να καταλάβουμε πώς το εθνικό ζήτημα τέμνει με ποικίλους τρόπους όλους τους πολιτικούς χώρους. Στα καθ' ημάς πχ είχε γίνει πρόσφατα μια εκδήλωση της Οκδε Σπάρτακος (τροτσκιστές, οργάνωση της Ανταρσυα) για την ανεξαρτησία της Καταλονίας, από την οποία καταλαβαίνει κανείς πως δεν είναι κοινός τόπος (για όσους έχουν μια οποιαδήποτε μαρξιστική αναφορά) πως; αυτό το ζήτημα θα λυθεί σε μια ενιαία, σοσιαλιστική Ισπανία.
Όσο για το ΚΚ των Λαών της Ισπανίας, κατέγραψε μικρή άνοδο σε ποσοστά και ψήφους (7χιλιάδες πάνω, φτάνοντας στο 0,12%), αλλά παραμένει μια κατά βάση αμελητέα δύναμη. Κι η ζωή τραβάει την ανηφόρα...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου