Οργάνωση της πάλης σε δύσκολες και σύνθετες συνθήκες

Οργάνωση της πάλης σε δύσκολες και σύνθετες συνθήκες

Από το απεργιακό συλλαλητήριο του ΠΑΜΕ στις 12 Νοέμβρη

*

Η ανάδειξη του ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση το Γενάρη του 2015 είχε άμεση επίδραση και στο κίνημα. Από τις εκλογές ακόμα του 2012, όταν διαφάνηκε η προοπτική σχηματισμού μιας κυβέρνησης με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ, οι δυνάμεις του ρεφορμισμού και του οπορτουνισμού στα συνδικάτα και τους άλλους φορείς του κινήματος βρήκαν εύφορο έδαφος για να καλλιεργήσουν κλίμα αναμονής, αναδεικνύοντας την κυβερνητική εναλλαγή και την αλλαγή του μείγματος διαχείρισης σε κυρίαρχο στόχο της παρέμβασης εργατικών - λαϊκών δυνάμεων.
Αυτό μεταφράστηκε σε ακόμα μεγαλύτερη υποχώρηση των αγώνων που είχαν αναπτυχθεί ακόμα και μέσα στα χρόνια της κρίσης, με επίκεντρο τους κλάδους και τους τόπους δουλειάς. Λογικές και συνθήματα που άνθησαν στις πλατείες, έγιναν κυρίαρχα σε μεγάλες συνδικαλιστικές οργανώσεις και βοήθησαν καθοριστικά στην ανάδειξη του ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση μαζί με τους ΑΝΕΛ, στις εκλογές του περασμένου Γενάρη.
Βέβαια, τα ίδια συνθήματα και τους ίδιους στόχους πρόβαλλαν και ισχυρές μερίδες του κεφαλαίου στην Ελλάδα, που έβλεπαν την κυβερνητική εναλλαγή και την εφαρμογή ενός «ηπιότερου» δημοσιονομικά μείγματος διαχείρισης ως προϋπόθεση για ανάκαμψη και όρο για τη διασφάλιση των ιδιαίτερων συμφερόντων τους στον ευρωπαϊκό και παγκόσμιο ανταγωνισμό.
Με τον τρόπο αυτό, η πλειοψηφία από τα λαϊκά στρώματα εγκλωβίστηκε στα ψευτοδιλήμματα που έβαζε το ίδιο το σύστημα (μνημόνιο - αντιμνημόνιο κ.ά.) και ταύτισε σε μεγάλο βαθμό τα συμφέροντά της με την αντικατάσταση της προηγούμενης κυβέρνησης ΝΔ - ΠΑΣΟΚ από τη συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ.

Στράτευση στο στόχο της κυβερνητικής εναλλαγής

Η συμβολή του εργοδοτικού - κυβερνητικού συνδικαλισμού στον εγκλωβισμό εργατικών δυνάμεων στο στόχο της κυβερνητικής εναλλαγής ήταν μεγάλη. Καθόλου τυχαία, άλλωστε, το «αντιμνημονιακό» πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ ξεχώριζε ορισμένα βασικά μέτωπα, όπου το κίνημα είχε δώσει μάχες τα προηγούμενα δύο χρόνια, και πρότεινε ορισμένες επιμέρους βελτιώσεις σε μέτρα που πήραν οι κυβερνήσεις των ΝΔ - ΠΑΣΟΚ, για να στρατεύσει το λαό στο στόχο αυτό της ανάδειξής του σε κυβέρνηση.
Τέτοιες ήταν οι δεσμεύσεις του ΣΥΡΙΖΑ για επαναφορά του κατώτερου μισθού στα 751 ευρώ μεικτά, η επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων, η απόδοση της 13ης σύνταξης στους χαμηλοσυνταξιούχους και άλλα. Τα αιτήματα αυτά στηρίχτηκαν από τη συνδικαλιστική πλειοψηφία σε ΓΣΕΕ και ΑΔΕΔΥ, αλλά και μεγάλες Ομοσπονδίες και συνδικάτα, όπου κυριαρχούσαν οι δυνάμεις του οπορτουνισμού και του ρεφορμισμού.
Ετσι, θέριεψαν μέσα στο κίνημα οι αυταπάτες ότι την επομένη των εκλογών δεν θα υπάρχουν μνημόνια και αντιλαϊκά μέτρα, ότι με κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ αρχίζει η αντίστροφη πορεία ανάκτησης των απωλειών που είχε ο λαός τα προηγούμενα χρόνια της κρίσης. Το κλίμα αναμονής έπαιρνε ολοένα και περισσότερο χαρακτηριστικά συστράτευσης στο ρεύμα εκείνο που έβαζε ως στόχο να φύγει η «μνημονιακή» κυβέρνηση ΝΔ - ΠΑΣΟΚ και να αντικατασταθεί από μια νέα κυβέρνηση με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ.
Σημαντικό ρόλο στην καλλιέργεια τέτοιων αυταπατών έπαιξαν οι δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ που σήμερα βρίσκονται στη ΛΑΕ και οι οποίες διατηρούσαν κάποιες θέσεις στα συνδικάτα, κυρίως στο δημόσιο τομέα. Οι ευθύνες τους σε καμιά περίπτωση δεν παραγράφονται επειδή στην πορεία έκαναν άλλες επιλογές, ενταγμένες στις ευρύτερες διεργασίες αναμόρφωσης του αστικού πολιτικού συστήματος.

Η «φάκα» της «σκληρής διαπραγμάτευσης»

Η πρώτη κυβερνητική περίοδος του ΣΥΡΙΖΑ χαρακτηρίστηκε από ακόμα μεγαλύτερη έξαρση των αυταπατών στους εργαζόμενους, στο λαό και το κίνημα. Ηδη, σε μεγάλες συνδικαλιστικές οργανώσεις είχε αρχίσει να διαμορφώνεται με όρους πλειοψηφίας ο νέος εργοδοτικός - κυβερνητικός συνδικαλισμός, από τις συνδικαλιστικές δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ και στελέχη κυρίως του ΠΑΣΟΚ, με μεγάλη θητεία στην υπηρέτηση προηγούμενων κυβερνήσεων και των συμφερόντων της εργοδοσίας.
Η κυβέρνηση εμφανιζόταν να δίνει μάχη στη διαπραγμάτευση με τους εταίρους και τους δανειστές προκειμένου να εφαρμόσει το «αντιμνημονιακό» της πρόγραμμα και η πλειοψηφία στο συνδικαλιστικό κίνημα συντάχθηκε πίσω από αυτόν το στόχο. Μέχρι και σε συλλαλητήρια στήριξης της κυβέρνησης τις μέρες που συνεδρίαζε το Γιούρογκρουπ για τα ζητήματα της Ελλάδας καλούσαν οι συνδικαλιστικές οργανώσεις όπου κυριαρχούσε ο παλιός και νέος εργοδοτικός και κυβερνητικός συνδικαλισμός.
Από την πλευρά της η νέα κυβέρνηση, αξιοποιώντας και τις δυνάμεις της στο κίνημα, καλλιέργησε την αντίληψη ότι θα εφαρμόσει αυτά για τα οποία δεσμεύτηκε μόνο με την ενεργητική στήριξη των εργαζομένων και του λαού. Το κλίμα της ανοχής και της αναμονής, αλλά και της συστράτευσης εργατικών - λαϊκών δυνάμεων στο στόχο της «σκληρής διαπραγμάτευσης», που προβαλλόταν τόσο από τα κυρίαρχα τμήματα του κεφαλαίου, όσο βέβαια και από την ίδια την κυβέρνηση, κορυφώθηκε το διάστημα αμέσως μετά τις εκλογές.
Αξίζει να σημειώσουμε ότι την περίοδο πριν από τις εκλογές του Γενάρη και μέχρι τις 12 του περασμένου Νοέμβρη, η ΓΣΕΕ και η ΑΔΕΔΥ δεν είχαν κηρύξει ούτε μία πανεργατική πανελλαδική απεργία. Είναι κι αυτό ένα από τα στοιχεία που αποδεικνύουν την προσπάθειά τους να στηρίξουν την κυβέρνηση, υπονομεύοντας τα πραγματικά συμφέροντα των εργαζομένων και του λαού. Συνέβαλαν και μ' αυτόν τον τρόπο στο να πέσει ακόμα πιο κάτω η απαιτητικότητα των εργαζομένων, να κατέβει κι άλλο ο πήχης των διεκδικήσεων, τόσο σε ό,τι αφορά το πλαίσιο, όσο και τις μορφές πάλης.

Ο φόβος αντικατέστησε τις αυταπάτες

Γρήγορα, οι αυταπάτες αντικαταστάθηκαν από το φόβο. Η εξέλιξη της διαπραγμάτευσης οδήγησε στο «ευρώ ή δραχμή» και στις τράπεζες εφαρμόστηκαν τα γνωστά «capital controls». Ενώ βρίσκονταν ακόμα σε εξέλιξη τα παζάρια για το επόμενο μνημόνιο, η κυβέρνηση έπαιξε το χαρτί του δημοψηφίσματος, καλώντας ουσιαστικά το λαό να διαλέξει ανάμεσα στη δική του πρόταση για συμφωνία με τους ιμπεριαλιστικούς θεσμούς και σ' αυτήν που εξέφρασε για λογαριασμό της τρόικας ο πρόεδρος της Κομισιόν.
Εννοείται ότι και οι δύο προτάσεις οδηγούσαν σε νέο χαντάκωμα των εργατικών - λαϊκών δικαιωμάτων και υποτάσσονταν στο στόχο της καπιταλιστικής ανάκαμψης. Η κυβέρνηση αξιοποίησε το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος για να υπογράψει τελικά το τρίτο μνημόνιο.
Με τη συμφωνία κυβέρνησης - τρόικας και την ψήφιση του τρίτου μνημονίου από τον ΣΥΡΙΖΑ, τους ΑΝΕΛ, τη ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ και το Ποτάμι, εγκαινιάζεται σχηματικά μια νέα περίοδος, καθώς ολοκληρώνεται η μετατροπή του ΣΥΡΙΖΑ σε κόμμα της σοσιαλδημοκρατίας και το «μνημόνιο - αντιμνημόνιο» εξαντλεί πλέον τη δυναμική του ως καταλύτη διεργασιών στο αστικό πολιτικό σύστημα και ως μέσου χειραγώγησης, αποπροσανατολισμού και ενσωμάτωσης του λαού.
Η χρονιά που πέρασε, χρονιά που ο ΣΥΡΙΖΑ δοκιμάστηκε στην άσκηση της διακυβέρνησης, προσφέρεται για πλούσια συμπεράσματα, που αναλύονται σε άλλο άρθρο του σημερινού «Ριζοσπάστη». Τα συμπεράσματα αυτά πρέπει να γίνουν αντικείμενο συζήτησης προπάντων μέσα στο κίνημα, με τους εργαζόμενους και τα άλλα λαϊκά στρώματα, ανεξάρτητα από τις κομματικές τους επιλογές, το αν πίστεψαν και σε ποιο βαθμό ότι μια αλλαγή στο επίπεδο της διακυβέρνησης, χωρίς ρήξη και σύγκρουση με την εργοδοσία, το κράτος της και την ΕΕ, είναι ικανή να βελτιώσει το επίπεδο ζωής του λαού, να αντιστρέψει τις συνέπειες από τα χρόνια της καπιταλιστικής κρίσης.

Προσήλωση στο στόχο της ανασύνταξης

Τη χρονιά που πέρασε, το ΠΑΜΕ πρωτοστάτησε στην προσπάθεια να αποκαλυφθεί ο στρατηγικός χαρακτήρας των μέτρων που προωθούσε η κυβέρνηση, να υποστεί ρήγματα το κλίμα φόβου, μοιρολατρίας, ανοχής και αναμονής, να καταδειχτεί η σημασία που έχει το να μην ταυτίζονται οι εργαζόμενοι και το κίνημα με τους στόχους του κεφαλαίου, άμεσους και μακροπρόθεσμους. Προπάντων, παρά τις μεγάλες πιέσεις και την πολεμική που δέχτηκε, το ΠΑΜΕ δεν υπέστειλε τη σημαία των ταξικών αγώνων, δεν έριξε τον πήχη των διεκδικήσεων, δεν υποχώρησε από την πάλη για ικανοποίηση όλων των σύγχρονων λαϊκών αναγκών.
Σ' αυτήν την κατεύθυνση, διαμόρφωσε πλαίσιο πάλης για την ανάκτηση των απωλειών από την περίοδο της κρίσης, ως βάση για παραπέρα διεκδικήσεις. Συνέβαλε καθοριστικά σε χώρους δουλειάς και κλάδους να αναπτυχθούν και να στηριχτούν κινητοποιήσεις ενάντια στην επιθετικότητα της εργοδοσίας, που κάθε άλλο παρά κόπασε με κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Δεν τα δίπλωσε και δεν συμβιβάστηκε στις δύσκολες και σύνθετες συνθήκες στις οποίες διεξαγόταν αυτήν την περίοδο η ταξική πάλη. Η στάση του, στην οποία συνέβαλαν καθοριστικά οι κομμουνιστές που δρουν μέσα από τις γραμμές των ταξικών συνδικάτων, είναι παρακαταθήκη για το κίνημα.
Μπροστά μας έχουμε την απεργία για το Ασφαλιστικό. Προηγήθηκαν δύο ακόμα πανεργατικές πανελλαδικές απεργίες, στις 12 Νοέμβρη και στις 3 Δεκέμβρη, όπου το ΠΑΜΕ έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο. Οι παρεμβάσεις που ετοιμάζει η κυβέρνηση στο Ασφαλιστικό και τα άλλα αντιλαϊκά μέτρα, όπως, για παράδειγμα, σε βάρος των μικρομεσαίων αγροτών πρέπει να συναντήσουν ισχυρές αντιστάσεις.
Με σημείο εκκίνησης την επιτυχία της απεργίας, η χρονιά που ξεκινάει να είναι χρονιά έντασης των προσπαθειών για την ανασύνταξη του κινήματος, την αναζωογόνηση των συνδικάτων, τη συσπείρωση νέων δυνάμεων στο ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα.