Ποιος δέχεται επίθεση;

Ποιος δέχεται επίθεση;

«Ο καπιταλισμός δέχεται επίθεση», γράφει σε πρόσφατο άρθρο του στην «Καθημερινή» ο γνωστός ανταποκριτής του «Reuters» στην Ελλάδα Hugo Dixon. Η αναφορά γίνεται με αφορμή την εκλογική επιτυχία του Μπ. Σάντερς (υποψήφιου για το χρίσμα των Δημοκρατικών) στην Αϊόβα. Ο Σάντερς προβάλλεται σαν αριστερός και σοσιαλιστής από ένα μεγάλο τμήμα των αστικών ΜΜΕ. Στην πραγματικότητα προτείνει μια σειρά από αλλαγές στη διαχείριση του καπιταλιστικού συστήματος, με βασικό περιεχόμενο το πώς θα αντιμετωπιστεί η δυσαρέσκεια από οξυμένες κοινωνικές αντιθέσεις σε συνθήκες που πρέπει να στηριχθεί η καπιταλιστική ανάκαμψη. Με δεδομένο, μάλιστα, ότι τα μαντάτα για την πορεία της καπιταλιστικής οικονομίας διεθνώς είναι ανησυχητικά από τον κίνδυνο μιας νέας καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης και τις δυσκολίες που αυτή προκαλεί στο αστικό πολιτικό σύστημα. Σε αυτό το πλαίσιο, ο Σάντερς προτείνει ορισμένα μέτρα λιγότερο περιοριστικής πολιτικής και ταυτόχρονα διαμόρφωσης ενός πλέγματος «προστασίας των αδυνάτων», δηλαδή στην πραγματικότητα ένα πιο εκτεταμένο κρατικό δίκτυο διαχείρισης της φτώχειας και της εξαθλίωσης που συνοδεύει την προσπάθεια στήριξης της καπιταλιστικής οικονομίας των ΗΠΑ που βρίσκεται μεν στη φάση της ανόδου με πολλές όμως ανησυχίες και αμφιβολίες για τη μελλοντική της πορεία.

***

Η επιχειρηματολογία του Hugo Dixon βασίζεται ακριβώς σε τέτοιου είδους μέτρα που μπορεί να αυξήσουν το δημοσιονομικό κόστος, ενώ επίσης μπορεί να συνοδευτούν από ορισμένη αύξηση της φορολογίας στις επιχειρήσεις κ.ά. Η πραγματικότητα είναι βεβαίως πολύ διαφορετική. Τα μέτρα αυτού του είδους κάθε άλλο παρά στρέφονται ενάντια στον καπιταλισμό. Αντίθετα, επιδιώκουν να εξασφαλίσουν τη μακροημέρευσή του, προσπαθώντας να απαντήσουν και σε οικονομικές και σε πολιτικές αντιφάσεις του συστήματος που βεβαίως δεν μπόρεσε να λύσει η βαθιά καπιταλιστική οικονομική κρίση. Στο επίκεντρο βρίσκονται οι οξυμένες κοινωνικές ανισότητες που θα συνεχίσουν να οξύνονται, αλλά που με κάποιον τρόπο θα πρέπει να κουκουλωθούν, να «αμβλυνθούν», προκειμένου η σημερινή δυσαρέσκεια να μην οδηγηθεί σε άλλους δρόμους μη ελεγχόμενους στη ριζοσπαστικοποίηση ορισμένων τμημάτων της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων, ιδιαίτερα των νεότερων ηλικιακά που βολοδέρνουν στην ανεργία και την εργασιακή περιπλάνηση. Ταυτόχρονα, προβληματίζει με ποιον τρόπο θα πρέπει να στηριχθεί η καπιταλιστική ανάκαμψη από το αστικό κράτος. Σε αυτήν την κατεύθυνση κινήθηκε ούτως ή άλλως ο Ομπάμα, ο Σάντας υπόσχεται «εκατομμύρια θέσεις εργασίας, ανοικοδομώντας τις καταρρέουσες υποδομές μας».

***

Δεν πρέπει, επίσης, να ξεχνιέται ότι το «αφήγημα» ενός ανθρώπινου ή εξανθρωπισμένου καπιταλισμού με λιγότερη αδικία, λιγότερο εμφανείς ανισότητες κ.λπ. και που, εκτός από τον Σάντερς, εκφράζουν ο Κόμπιν στη Βρετανία, η κυβέρνηση της Πορτογαλίας, ο ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα μπορεί να προκαλεί ψευδαισθήσεις και αυταπάτες σε ευρύτερα εργατικά - λαϊκά στρώματα, προσδοκίες για ανάκτηση απωλειών για ουσιαστική βελτίωση της ζωής, όμως προσκρούει αντικειμενικά στα βράχια της καπιταλιστικής οικονομίας και των κανόνων λειτουργίας της. Η φενάκη αυτή αξιοποιείται πολλαπλά, για να ξεγελάσει, να υπνωτίσει εργατικά - λαϊκά στρώματα, ώστε να αποδεχτούν μια πολιτική διαχείρισης, που αναπόφευκτα στην ουσία της θα είναι αντιλαϊκή, κάτι που δεν θα κατάφερναν να κάνουν με τον ίδιο τρόπο όσοι εμφανίζονται ως καθαρόαιμοι υποστηρικτές του συστήματος. Η εμπειρία για τον ένα χρόνο κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα και το ρόλο της στην εξαπάτηση των εργατικών - λαϊκών στρωμάτων, στην καθησύχαση και την απογοήτευση είναι καθοριστική. Γι' αυτό, άλλωστε, φαίνεται ότι τέτοιες δυνάμεις επιλέγονται, προκρίνονται ή και στηρίζονται ανοιχτά από τμήμα του κεφαλαίου, των μονοπωλιακών ομίλων, με στόχο να περάσουν την ίδια πολιτική με λιγότερες αντιδράσεις και βάζοντας ουσιαστικά το λαό να αποδεχτεί μια πολιτική που αναθεμάτιζε.

***

Απ' όλα τα παραπάνω, προκύπτει αβίαστα ότι κανέναν κίνδυνο δεν διατρέχει ο καπιταλισμός, καμιά επίθεση δεν δέχεται από τέτοιες δυνάμεις. Το αντίθετο, μάλιστα. Αυτοί που βρίσκονται στο στόχαστρο μιας επίθεση διαρκείας σε δικαιώματα και ανάγκες είναι η εργατική τάξη, τα λαϊκά στρώματα, η μεγάλη λαϊκή πλειοψηφία και ιδιαίτερα τα νεότερα ηλικιακά τμήματά τους. Αυτοί είναι που επίσης θα πρέπει να ακολουθήσουν άλλο δρόμο από το να καταθέτουν τις ελπίδες και τις προσδοκίες τους σε διάφορες κυβερνητικές εναλλαγές εντός του συστήματος σε επίδοξους διαχειριστές της ανεργίας, της φτώχειας, της ζωής χωρίς δικαιώματα, της εξαθλίωσής τους. Να διαλέξουν το δρόμο της οργανωμένης λαϊκής πάλης για να αντισταθεί στη σημερινή επίθεση που δέχεται, με προοπτική μια πραγματική αντεπίθεση ενάντια στον καπιταλισμό, στην εξουσία του και τις πολιτικές δυνάμεις που τον στηρίζουν.