Κάνουν τους φτωχούς φτωχότερους για να διαχειριστούν τη ... φτώχεια

Κάνουν τους φτωχούς φτωχότερους για να διαχειριστούν τη ... φτώχεια

Τα Κέντρα Πιστοποίησης Αναπηρίας αποδείχτηκαν ιδιαίτερα χρήσιμα στην κυβέρνηση για να πετσοκόψει τους δικαιούχους επιδομάτων αναπηρίας

Τη συρρίκνωση μέχρι και την εξάλειψη προνοιακών επιδομάτων, την κατάργηση των όποιων φοροαπαλλαγών έχουν μείνει (ενδεχόμενα, ακόμα και περαιτέρω μείωσης του ήδη μειωμένου αφορολόγητου) αναμένεται να προωθήσει άμεσα η κυβέρνηση, στο πλαίσιο των συμφωνιών που έχει υπογράψει με τους λεγόμενους «θεσμούς».
Το πετσόκομμα αυτή τη φορά θα γίνει με «όχημα» τη γενίκευση του «Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος», το οποίο για προπαγανδιστικούς λόγους η κυβέρνηση το βαφτίζει «Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης» (ΚΕΑ), η διαδικασία υλοποίησης του οποίου ξεκίνησε από την προηγούμενη συγκυβέρνηση ΝΔ - ΠΑΣΟΚ και συνεχίζεται με κάποιες μικρές διαφοροποιήσεις από τη σημερινή.
Το ΚΕΑ, σύμφωνα με το συμπληρωματικό μνημόνιο τον Ιούνη του 2016, εφαρμόζεται ήδη πιλοτικά σε 30 δήμους της χώρας και θα πρέπει να γενικευτεί πανελλαδικά από τις αρχές του 2017. Μεταξύ άλλων, προβλέπει χρηματική ενίσχυση 200 ευρώ το ανώτερο, σε άτομα που διαβιούν σε συνθήκες απόλυτης εξαθλίωσης. Σε μια τριμελή οικογένεια με ένα ανήλικο παιδί, ο δικαιούχος παίρνει «μάξιμουμ» 200 ευρώ, για τον επιπλέον ενήλικα άλλα 100 ευρώ και για το παιδί άλλα 50 ευρώ, σύνολο 350 ευρώ.
Η εφαρμογή του ΚΕΑ και η πανελλαδική επέκτασή του δεν θα προκύψει μέσα από νέα κονδύλια, αλλά, όπως αναφέρεται στη συμφωνία, θα είναι «δημοσιονομικά ουδέτερο». Συγκεκριμένα, η συμπληρωματική μνημονιακή συμφωνία προβλέπει τα εξής:
«Μέχρι το Σεπτέμβρη του 2016, η κυβέρνηση δεσμεύεται να ολοκληρώσει με τη βοήθεια της Παγκόσμιας Τράπεζας την Εκθεση για την Αναθεώρηση της Κοινωνικής Πρόνοιας, στοχεύοντας στην αναμόρφωση των παροχών και για την ετήσια εξοικονόμηση του 0,5% του ΑΕΠ (σ.σ. με βάση το ΑΕΠ του 2015, το ποσοστό αυτό μεταφράζεται σε πάνω από 900 εκατομμύρια ευρώ), συμπεριλαμβανομένων των παροχών σε χρήμα και σε είδος, φορολογικών ελαφρύνσεων, Κοινωνική Ασφάλιση και άλλες κοινωνικές παροχές (...) Η αναθεώρηση θα χρησιμεύσει ως βάση για τον εξορθολογισμό ενός επανασχεδιασμένου και στοχοθετημένου συστήματος Κοινωνικής Πρόνοιας, συμπεριλαμβανομένης της προώθησης του δημοσιονομικά ουδέτερου ΚΕΑ.
Το κόστος εφαρμογής του ΚΕΑ, που εκτιμάται στο 0,5% του ΑΕΠ ετησίως, θα καλυφθεί μέσα από μόνιμες εξοικονομήσεις, συμπεριλαμβανομένων αυτών που προσδιορίζονται στην Εκθεση Αναθεώρησης της Κοινωνικής Πρόνοιας σε αντιστοιχία με τα ευρήματα της Παγκόσμιας Τράπεζας».

Το πλαίσιο των περικοπών

Με λίγα λόγια, η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να «εξοικονομεί» ετησίως κονδύλια που αγγίζουν το 1 δισ. ευρώ, μέσα από τον περιορισμό επιδομάτων Πρόνοιας και άλλων παροχών κοινωνικού χαρακτήρα.
Σε κάθε περίπτωση, η συμφωνία προβλέπει αλλαγές προς το χειρότερο σε παροχές που αφορούν σε επιδόματα για τα παιδιά, την αναπηρία, τις παροχές που αφορούν στις μετακινήσεις με τα μέσα μεταφοράς, τις παροχές σε είδος. Ακόμα, η αναφορά στις φορολογικές ελαφρύνσεις δεν μπορεί παρά να σημαίνει μείωση ή κατάργηση της όποιας ελάχιστης απαλλαγής υπάρχει ακόμα από ιατρικά έξοδα. Ακόμα χειρότερα, μπορεί να σημαίνει μείωση του ήδη μειωμένου αφορολόγητου ορίου, που πρόσφατα η κυβέρνηση έριξε περίπου στα 8.630 ευρώ για ένα άτομο και τώρα συζητιέται να γκρεμιστεί στα 5.000 ευρώ!
Η συμφωνία προβλέπει, επίσης, την αναθεώρηση των κριτηρίων που θα προσδιορίζουν τους δικαιούχους του ΚΕΑ και συγκεκριμένα των κριτηρίων που ορίζουν τι θα θεωρείται εισόδημα ή όχι. Μεταξύ άλλων, εξετάζεται αν θα περιλαμβάνονται στο εισόδημα τα «μη ανταποδοτικά» επιδόματα αναπηρίας, τα οποία σήμερα δεν περιλαμβάνονται. Αυτό σημαίνει ότι θα μειωθούν κι άλλο οι δικαιούχοι ακόμα και αυτού του γλίσχρου επιδόματος.
Πέραν των όσων έχουν ήδη αναφερθεί, σχετικά δημοσιεύματα μιλάνε και για κατάργηση του επιδόματος θέρμανσης. Αναφέρεται, ακόμα, ότι συνολικά επανεξετάζονται περίπου 100 επιδόματα σε είδος ή σε χρήμα και τα πλέον πιθανά να καταργηθούν είναι οι παροχές που αφορούν σε διακοπές ανέργων, προγράμματα κοινωνικού τουρισμού (τρίτης ηλικίας, ΑμεΑ, έξι ημερών), δωρεάν κάρτες μεταφοράς οικογενειών μέσω ΚΤΕΛ κ.ά.
Ετσι, το ΚΕΑ, ως μηχανισμός αναδιανομής και διαχείρισης της φτώχειας, είναι και μοχλός κατάργησης όλων των προνοιακών επιδομάτων.
Πρακτικά, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ απαιτεί από χιλιάδες οικογένειες (η ίδια μιλά για περίπου 800.000 δικαιούχους του ΚΕΑ) να συμβιβαστούν με τη χαμοζωή που συνεπάγονται τα 200 και 300 ευρώ το μήνα. Το ΚΕΑ αποτελεί ουσιαστικά εργαλείο για τη μονιμοποίηση της απόλυτης φτώχειας για χιλιάδες λαϊκές οικογένειες, ενώ συνοδεύεται με περικοπές σε πάσης φύσεως κοινωνικά και προνοιακά επιδόματα, ρίχνοντας και αυτούς που τα δικαιούνται μέχρι σήμερα στα χαμηλότερα σκαλοπάτια της φτώχειας.
Τα ψίχουλα που θα δώσει η κυβέρνηση σε όσους ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, θα τα πάρει απ' όσους θεωρούνται λιγότερο φτωχοί, ανακυκλώνοντας μ' αυτό τον τρόπο την ανέχεια και ορίζοντας έτσι μία «γραμμή φτώχειας», πάνω από την οποία κανείς δε θα δικαιούται καμιά προνοιακή στήριξη. Χαρακτηριστική είναι η επιμονή των μνημονιακών κειμένων, ότι οι ψευτοπαροχές που θα απομείνουν να δίνει το κράτος, θα πρέπει να πηγαίνουν σε όσους τις έχουν «περισσότερο ανάγκη».

Πού το πάνε;

Και βέβαια, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η κυβέρνηση βάζει ακόμα πιο χαμηλά το όριο της ανέχειας και των στερήσεων, με τα οποία θα πρέπει να συμβιβαστεί ο λαός. Μιλώντας το Σεπτέμβρη σε εκδήλωση της Κομισιόν στην Αθήνα, η αναπληρώτρια υπουργός Εργασίας, Θεανώ Φωτίου, είχε πει επί λέξει για τους παραπέρα σχεδιασμούς της κυβέρνησης στη διαχείριση της ακραίας φτώχειας:
«Πώς λύνουμε την αντίφαση να κάνουμε το GMI (σ.σ. Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης) βιώσιμο όταν έχουμε αυτούς τους παραλογισμούς και αντιφάσεις (σ.σ. χρηματοδότηση από επιδόματα που κόβονται αυξάνοντας τη φτώχεια). Εγώ ισχυρίζομαι ότι όταν βρίσκεσαι σε τέτοια κατάσταση, δεν μπορεί να πας με επιδοματικό χαρακτήρα. Πρέπει να πας με το χαρακτήρα που είχαν οι παροχές που κάναμε στην αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης. Δηλαδή σε είδος.
Διότι πρέπει να είσαι απόφοιτος του Χάρβαρντ για να καταφέρεις να επιβιώσεις με 200 ευρώ το μήνα. Αν σου δίνουμε όμως 70 ευρώ κάρτα, η οποία είναι προπληρωμένη, για τρόφιμα που τα παίρνεις από οποιοδήποτε μαγαζί, δωρεάν ηλεκτρική ενέργεια, δηλαδή αυτό που έχει ανάγκη μια οικογένεια και σου δίνουμε, και εφόσον δεν έχεις σπίτι, 70 ευρώ επιδότηση ενοικίου, αλλά πάντα στον ιδιοκτήτη όχι σε σένα. Δηλαδή μία λογική σε είδος και όχι σε χρήμα.
Οταν φτάνεις σε τόσο μικρά επίπεδα επιδοματικά, όπως είναι σήμερα το GMI, τα 200 ευρώ, οι παροχές σε είδος μπορούν να σε κάνουν να επιβιώσεις. Οι παροχές σε χρήμα θα σε καταστρέψουν. Γιατί, όπως είπα και πριν, είναι αδύνατον να επιβιώσεις με 200 ευρώ, ενώ αυτά που σας είπα μόλις πριν είναι 150 ευρώ. Και μπορείς να επιβιώσεις, πολύ δύσκολα αλλά μπορείς». Σύμφωνα με την κυβέρνηση, τα 200 ευρώ σε χρήμα δεν είναι αρκετά για να ζήσεις, αλλά τα 150 σε είδος φτάνουν και ίσως να περισσεύουν κιόλας...

Χρήστος ΜΑΝΤΑΛΟΒΑΣ

Αντιπαραθέσεις και καβγάδες στην πλάτη του λαού

Αντιπαραθέσεις και καβγάδες στην πλάτη του λαού

Το ΝΑΤΟ, με τη σύμφωνη γνώμη και της ελληνικής κυβέρνησης, κατέληξε στη σύνθεση των 4 πολυεθνικών ταγμάτων που θα αναπτύξει στα σύνορα με τη Ρωσία

Αρχίζει τη Δευτέρα η δίκη για την επίθεση στους συνδικαλιστές του ΠΑΜΕ από τους νεοναζί, με τον Μιχαλολιάκο της Χρυσής Αυγής να διαβεβαιώνει - τη βδομάδα που πέρασε - την αστική τάξη ότι αυτός και η ομάδα του είναι οι μόνοι που μπορούν να αντιμετωπίσουν τους κομμουνιστές. Κι από κοντά ο Γεωργιάδης της ΝΔ να παραπονιέται γιατί στον πολιτισμένο κόσμο φυλακίζουν τους κομμουνιστές ενώ εδώ τους χαϊδεύουν. Τέτοια πάσα δεν θα μπορούσε να μην την αρπάξει η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ για να εμφανίσει εαυτόν ως αριστερό που βάλλεται από τη «Δεξά». Την ίδια στιγμή, διάφορα ευαγή ιδρύματα του Τύπου άνοιξαν μια «παράξενη» συζήτηση για το ΚΚΕ, τη νομιμότητά του, την επαναστατική στρατηγική του και τη στάση του στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο.
Η αστική τάξη είναι σίγουρο πως δεν χάνει τη στόχευσή της απέναντι στο ΚΚΕ και το εργατικό κίνημα και σε αυτήν την κατεύθυνση αξιοποιεί διπλά την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ. Από τη μια, ως δήθεν αριστερή κυβέρνηση να κατευνάσει και να ενσωματώσει τις λαϊκές αντιδράσεις, από την άλλη, με αφορμή τα αντιλαϊκά της πεπραγμένα να ενισχύσει τον αντικομμουνισμό...

Καβγάς για το πάπλωμα

Στο μεταξύ, βρήκαμε καινούριο γαϊτανάκι στο σίριαλ με τις τηλεοπτικές άδειες, με αφορμή την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας που έκρινε αντισυνταγματικό το νόμο Παππά. Αυτό που μένει εκτός συζήτησης είναι το γεγονός ότι ανεξάρτητα από τη συνταγματικότητα ή όχι του νόμου για τις τηλεοπτικές άδειες και από το πώς θα διαμορφωθεί το τηλεοπτικό τοπίο μετά την απόφαση του ΣτΕ, η ουσία παραμένει ότι οι εργαζόμενοι θα εξακολουθήσουν να ζουν σε καθεστώς ανασφάλειας, η ενημέρωση θα εξακολουθήσει να γίνεται με βάση τα συμφέροντα του κεφαλαίου, αφού τα κανάλια θα εξακολουθήσουν να ανήκουν σε ορισμένους μεγάλους επιχειρηματίες, ζήτημα στο οποίο συναντιούνται όλα τα αστικά κόμματα, ανεξάρτητα από το πώς τοποθετούνται για το νόμο της κυβέρνησης.
Για λογαριασμό της κυβέρνησης η Ολγα Γεροβασίλη προσπάθησε να αξιοποιήσει την απόφαση του ΣτΕ για να ξεπλύνει την αντιλαϊκή της πολιτική, λέγοντας ότι η συγκεκριμένη απόφαση προκαλεί την «επιστροφή της ήδη καταβληθείσας πρώτης δόσης» για τους τηλεοπτικούς σταθμούς και μ' αυτόν τον τρόπο «στέλνει 15.000 παιδιά εκτός παιδικών σταθμών, εμποδίζει την πρόσληψη 4.000 νοσηλευτών που θα στελέχωναν άμεσα τα δημόσια νοσοκομεία τα οποία χρειάζονται προσωπικό, στερεί από το δημόσιο προϋπολογισμό 255 εκατ. ευρώ, πόρους αναγκαίους ιδίως σε μια περίοδο που η κοινωνία τούς έχει ανάγκη και τους επιστρέφει στους λογαριασμούς τεσσάρων πολύ πλουσίων επιχειρηματιών». Λίγο ακόμα και θα δήλωνε πως δοθέντων έτσι των πραγμάτων η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να υπογράψει και τέταρτο μνημόνιο.
«Η θέση της κυβέρνησης, έτσι όπως εκφράστηκε με τις δηλώσεις της κυβερνητικής εκπροσώπου - σημείωσε το ΚΚΕ - αποτελεί μνημείο θράσους και υποκρισίας. Προσπάθησε, ουσιαστικά, να νομιμοποιήσει το κυβερνητικό σχέδιο αναδιανομής της επιχειρηματικής πίτας στα ΜΜΕ, επικαλούμενη δήθεν τα χρήματα των "πλουσίων Ελλήνων", που θα πήγαιναν για κοινωνικές παροχές, την ίδια στιγμή που η ίδια η κυβέρνηση τσακίζει λαϊκά δικαιώματα και παροχές και στηρίζει με χίλιους τρόπους το κεφάλαιο και την κερδοφορία του. Οσο δε για τη διαπίστωση ότι το ΣτΕ έκρινε παλαιότερα συνταγματικά τα μνημόνια και το PSI, εδώ η κοροϊδία χτυπάει κόκκινο, αφού η κυβέρνηση θα μπορούσε πολιτικά και νομοθετικά να τα ακυρώσει και να τα καταργήσει. Αντί γι' αυτό, η κυβέρνηση προχώρησε στο 3ο δικό της μνημόνιο και τα αντιλαϊκά μέτρα που συνεχίζει και επεκτείνει.
Η πηγή των προβλημάτων στο ραδιοτηλεοπτικό τοπίο, είτε με το σημερινό είτε με το προηγούμενο είτε με όποιο άλλο ενδιάμεσο καθεστώς τελικά ρυθμιστεί, βρίσκεται στο γεγονός ότι τα ΜΜΕ ανήκουν στα μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα. Αυτό είναι το βασικό ζήτημα που ο λαός πρέπει να καταδικάσει και να ανατρέψει».

Θέατρο διαφωνιών

Τη βδομάδα που πέρασε, απασχόλησε η «ανταρσία Σκουρλέτη» ως δήθεν αντιδρώντα στις ιδιωτικοποιήσεις. `Η, τουλάχιστον, έτσι προσπάθησαν για κάποια στιγμή να μας πείσουν. Ωσπου λάλησε ο κόκορας: Ο ίδιος ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας είπε σε συνέδριο για την Ενέργεια ότι «είναι παρωχημένο το σχέδιο της ιδιωτικοποίησης της ΔΕΗ, όπως και οι παράλληλοι σχεδιασμοί για ΔΕΠΑ και ΕΛΠΕ, εντός του νέου περιβάλλοντος που γεννιέται όχι μόνο από τις παρεμβάσεις μας αλλά και ως αποτέλεσμα μιας συνολικής μετάβασης στον ενεργειακό τομέα σε παγκόσμιο επίπεδο». Στην «Αυγή» επίσης γράφτηκε ότι στη συνάντηση του υπουργού με το κουαρτέτο υπήρξε «σύμπτωση απόψεων» στα συμφωνηθέντα για τα προαπαιτούμενα. Από κοντά και ο πρόεδρος της ΔΕΗ δήλωσε πως είτε με 51%, είτε με 34% στο μετοχικό σχήμα, το κράτος θα ασκεί στη ΔΕΗ τον ίδιο έλεγχο, καθώς όλοι συμφωνούν ότι η ΔΕΗ είναι Ανώνυμη Εταιρεία, απαντώντας στις αιτιάσεις Σκουρλέτη ότι αν το κράτος απολέσει ένα επιπλέον 17% από τις μετοχές στη ΔΕΗ, «θα γίνουμε η μοναδική χώρα χωρίς τον παραμικρό έλεγχο από το Δημόσιο στον ενεργειακό τομέα». Συμπληρώνοντας την εικόνα, η «Εφημερίδα των Συντακτών» έγραψε ότι ο υπουργός τάσσεται υπέρ της σύμπραξης της ΔΕΗ με άλλες ιδιωτικές εταιρείες και την εισαγωγή ποσοστού της επιχείρησης στο χρηματιστήριο, γεγονός που θα της αποδώσει περισσότερη προστιθέμενη αξία σε σχέση με την άμεση πώληση του 17% σε ιδιώτες. Πήγε, δηλαδή, περίπατο η εναντίωση στις ιδιωτικοποιήσεις, πραγματικό γεγονός, βέβαια, η σύγκρουση συμφερόντων για την πίτα στο χώρο της Ενέργειας, όπου τη βδομάδα που πέρασε είχαμε εξέλιξη: Ενα σημαντικό ποσοστό της υπό κρατικό έλεγχο εταιρείας που ελέγχει το δίκτυο διανομής ηλεκτρικού ρεύματος πέρασε στα χέρια κινεζικής εταιρείας, η οποία ενόψει ενοποίησης των ευρωπαϊκών δικτύων βρήκε πόρτα και μπήκε στην ευρωπαϊκή αγορά.

Οι δρόμοι του πετρελαίου

Το χώρο της Ενέργειας με τον έναν ή τον άλλον τρόπο αφορούν και οι εξελίξεις στο στρατιωτικό τομέα στην ευρύτερη περιοχή. Το ΝΑΤΟ, με τη σύμφωνη γνώμη και της ελληνικής κυβέρνησης, κατέληξε στη σύνθεση των 4 πολυεθνικών ταγμάτων που θα αναπτύξει στα σύνορα με τη Ρωσία! Οι αποφάσεις της Συνόδου υπουργών Αμυνας του ΝΑΤΟ, που συνεδρίαζαν Τετάρτη και Πέμπτη στις Βρυξέλλες, δείχνουν όξυνση της αντιπαράθεσης με τη Ρωσία σε όλα τα μέτωπα, από τη Συρία μέχρι τη Βαλτική. Παράλληλα, αντιθέσεις εκδηλώνονται και στο εσωτερικό της λυκοσυμμαχίας, με αιχμή τη βάση του Ιντσιρλίκ στην Τουρκία, σε βαθμό που ήδη να γίνεται κουβέντα για επέκταση της βάσης στη Σούδα!
Η κυβερνητική ανακοίνωση για την επίσκεψη Ομπάμα είναι όλα τα λεφτά:
«Στο επίκεντρο της επίσκεψης Ομπάμα θα βρεθεί ο ρόλος της Ελλάδας για την σταθερότητα και την ασφάλεια στην ευρύτερη περιοχή, ο οποίος ενισχύεται δεδομένων των περιφερειακών εξελίξεων και της αυξανόμενης αστάθειας».
Ποιες, όμως, είναι οι «περιφερειακές εξελίξεις» και η «αυξανόμενη αστάθεια»; Η όξυνση των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων και ανταγωνισμών για τον έλεγχο πλουτοπαραγωγικών πηγών, αγορών και διαδρόμων στρατηγικής σημασίας σε μια ευρύτερη περιοχή από τη Λιβύη, τη Συρία και το Ιράκ έως τη Μαύρη Θάλασσα και τη Βαλτική. Οξυνση που εκδηλώνεται και με τον πόλεμο που βρίσκεται σε εξέλιξη σε Συρία, Ιράκ, Λιβύη, Ουκρανία κ.α. με βόμβες, θανάτους αμάχων και αλλεπάλληλα κύματα προσφύγων. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, «αξιοποιώντας» το λεγόμενο «γεωστρατηγικό πλεονέκτημα» της χώρας, εργάζεται η ελληνική κυβέρνηση για την ενίσχυση της θέσης της αστικής τάξης στην περιοχή.

Το ευρωπαϊκό κεκτημένο

Στο εσωτερικό, στο βασικό για τα εργατικά δικαιώματα μέτωπο έχουμε μπροστά: Παραπέρα μείωση του μη μισθολογικού κόστους εργασίας (βλ. εργοδοτικές ασφαλιστικές εισφορές), «στοχοθετημένες και σωστά σχεδιασμένες επιδοτήσεις μισθών και προσλήψεων» («ζεστό» κρατικό χρήμα στους εργοδότες), οι οποίες θα συνδυάζονται με τα «προγράμματα πρακτικής άσκησης και μαθητείας», «μέτρα κινητικότητας για τη σύνδεση δεξιοτήτων και θέσεων εργασίας» κ.ά. Αυτά αποφάσισε και ανακοίνωσε ως προτεραιότητες για το 2017 η Κομισιόν και είναι γνωστό άλλωστε ότι η ελληνική κυβέρνηση είναι πιστή στον «ευρωπαϊκό δρόμο για την ανάπτυξη»...
Με αυτά τα δεδομένα η διαπραγμάτευση, που ξεκίνησε και επίσημα την προηγούμενη Κυριακή, είτε πάρει ως βάση το πόρισμα της επιτροπής των «εμπειρογνωμόνων» είτε την «Κοινή Δήλωση» των κοινωνικών εταίρων (κυβέρνησης, εργοδοτών και πλειοψηφίας ΓΣΕΕ) είτε τις «ευρωπαϊκές βέλτιστες πρακτικές» είτε όλα μαζί, οδηγεί στην παγίωση της εργασιακής ζούγκλας και στη διεύρυνσή της, προς όφελος του κεφαλαίου.
Από την πρώτη κιόλας συνάντηση του υπουργού Εργασίας με το κουαρτέτο, επιβεβαιώθηκε ότι οι νόμοι για τον κατώτερο μισθό, την ευελιξία, τις Συλλογικές Συμβάσεις και άλλα που επιβλήθηκαν με το 1ο και το 2ο μνημόνιο είναι κεκτημένα της εργοδοσίας που δεν χωρούν αμφισβήτηση. Το ίδιο προβλέπει, άλλωστε, και το 3ο μνημόνιο, το οποίο συνυπέγραψε η σημερινή κυβέρνηση, μαζί με ΝΔ - ΠΑΣΟΚ - Ποτάμι.
Η διαπραγμάτευση για τα Εργασιακά, όπως και για το Ασφαλιστικό, έχει προδιαγεγραμμένο αποτέλεσμα. Οι εργαζόμενοι δεν έχουν τίποτα να περιμένουν απ' αυτή και χρειάζεται τώρα να χαράξουν το δικό τους σχέδιο δράσης, με επιθετικά αιτήματα και στόχους πάλης, κλιμακώνοντας με όλες τις μορφές και με πανεργατική πανελλαδική απεργία. Η ανταπόκριση στο κάλεσμα του ΠΑΜΕ προς όλα τα σωματεία να κηρύξουν απεργία για τις 24 Νοέμβρη μπορεί να συμβάλει καθοριστικά προς αυτήν την κατεύθυνση.

Η διεθνής ταξική πάλη θέτει το καθήκον για ενιαία επαναστατική στρατηγική

Η διεθνής ταξική πάλη θέτει το καθήκον για ενιαία επαναστατική στρατηγική

Εκτενή αποσπάσματα από την ομιλία του Γιώργου Μαρίνου, μέλους του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ στη 18η Διεθνή Συνάντηση Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων στο Βιετνάμ

Το θέμα της φετινής Συνάντησης, που ξεκίνησε χτες στο Βιετνάμ και ολοκληρώνεται στις 30 Οκτώβρη, είναι: «Καπιταλιστική κρίση και ιμπεριαλιστική επιθετικότητα - Τακτικές και Στρατηγικές των Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων στην πάλη για την ειρήνη, τα εργατικά - λαϊκά δικαιώματα, το σοσιαλισμό». Η αντιπροσωπεία του ΚΚΕ αποτελείται από τον Γ. Μαρίνο, μέλος του ΠΓ, τον Ελισαίο Βαγενά, μέλος της ΚΕ και υπεύθυνο του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων, και την Δανάη Χέλμη, συνεργάτη του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων.
Ο «Ριζοσπάστης» παραθέτει σήμερα εκτενή αποσπάσματα από την παρέμβαση του ΚΚΕ, που έκανε ο Γ. Μαρίνος. Σημείωσε, ανάμεσα σε άλλα:
Το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας χαιρετίζει τη 18η Διεθνή Συνάντηση Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων και ευχαριστεί θερμά το ΚΚ Βιετνάμ για τη φιλοξενία.
Το Κόμμα μας έχει εκφράσει τη διεθνιστική του αλληλεγγύη και έχει σταθεί πολλές δεκαετίες στο πλευρό του βιετναμέζικου λαού στην πάλη του ενάντια στη γαλλική και γιαπωνέζικη αποικιοκρατία, στην ιμπεριαλιστική επέμβαση και τα εγκλήματα των ΗΠΑ.
Η λαμπρή νίκη της εργατικής τάξης, του λαού του Βιετνάμ με την καθοδήγηση του Κομμουνιστικού Κόμματος και του ηγέτη του συντρόφου Χο Τσι Μινχ αποτέλεσε μεγάλη νίκη διεθνούς σημασίας και απέδειξε ότι όταν ο λαός είναι αποφασισμένος, καλά οργανωμένος και εξοπλισμένος, μπορεί να νικήσει ισχυρούς αντιπάλους- δυνάστες, να σπάσει τα δεσμά της εκμετάλλευσης και της καταπίεσης.

Από τις εργασίες της Ομάδας Εργασίας της Διεθνούς Συνάντησης στο Ανόι του Βιετνάμ

Η ιστορία του κομμουνιστικού κινήματος είναι γεμάτη από ηρωικές σελίδες και αποτελεί πολύτιμη πηγή για μελέτη και εξαγωγή διδαγμάτων που θα δώσουν δύναμη στους κομμουνιστές να ανταποκριθούν στις σύνθετες συνθήκες της ταξικής πάλης, κοιτάζοντας μπροστά, παλεύοντας για την ανατροπή της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης για την οικοδόμηση του σοσιαλισμού -κομμουνισμού. (...)

Να δείχνουμε τον ταξικό χαρακτήρα της καπιταλιστικής κρίσης

Η διεθνής, συγχρονισμένη καπιταλιστική κρίση υπερσυσσώρευσης κεφαλαίου που εκδηλώθηκε το 2008 - 2009 σημαδεύει τις εξελίξεις μέχρι σήμερα και οι αιτίες της βρίσκονται στην καπιταλιστική ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής, το κριτήριο του κέρδους, που είναι η κινητήρια δύναμη της άναρχης ανάπτυξης, στην όξυνση της βασικής αντίθεσης ανάμεσα στον κοινωνικό χαρακτήρα της παραγωγής και της εργασίας και στην καπιταλιστική ιδιοποίηση των αποτελεσμάτων της.
Αστικές και οπορτουνιστικές δυνάμεις αποσιωπούν τις πραγματικές αιτίες της κρίσης και παρουσιάζουν ως αιτίες π.χ. τη νεοφιλελεύθερη διαχείριση, τις τράπεζες και τους τραπεζίτες, προκαλώντας συγχύσεις, καλλιεργώντας αυταπάτες για τη δυνατότητα φιλολαϊκής διαχείρισης του καπιταλισμού. (...)
Τα επιτελεία των ιμπεριαλιστικών οργανισμών και πάλι ανησυχούν. Η καπιταλιστική μηχανή δεν παίρνει μπροστά, οι αστικές μελέτες αναθεωρούν προς τα κάτω τους δείκτες της ανάπτυξης, η κρίση συνεχίζεται σε χώρες με ενδιάμεση θέση στο ιμπεριαλιστικό σύστημα όπως η Ελλάδα αλλά και πιο ισχυρές, όπως η Ρωσία, η Βραζιλία, σημειώνεται στασιμότητα στην ΕΕ και την Ευρωζώνη, επιβράδυνση της κινέζικης οικονομίας.
Οι εκτιμήσεις για την επόμενη περίοδο υπολογίζουν τις επιδράσεις των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών και πολέμων, την προβληματική κατάσταση χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων (Deutsche Bank, Ιταλικές τράπεζες, κ.ά.), τις συνέπειες του Brexit.
Στις συνθήκες αυτές, η ανάλυση των κομμουνιστών για τις πραγματικές αιτίες της κρίσης, αλλά και τον ταξικό χαρακτήρα της καπιταλιστικής ανάπτυξης αποκτά μεγάλη σημασία για την προετοιμασία του εργατικού - λαϊκού κινήματος και το δυνάμωμα της ταξικής πάλης, για να κατανοηθεί από την εργατική τάξη η σημασία της σοσιαλιστικής οργάνωσης της παραγωγής που είναι ο μόνος δρόμος για την εξάλειψη των αιτιών της κρίσης και της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης. (....)

Να ανοίξει ουσιαστική συζήτηση σε σοβαρά ζητήματα στρατηγικής - τακτικής

Είναι γνωστό ότι το κομμουνιστικό κίνημα αντιμετωπίζει ιδεολογικοπολιτική και οργανωτική κρίση, φέρει βαθιά τα σημάδια της αντεπανάστασης και της ισχυρής επίδρασης του οπορτουνισμού στις γραμμές του.
Μετά την καπιταλιστική παλινόρθωση στη Σοβιετική Ενωση και στα κράτη της σοσιαλιστικής οικοδόμησης στην Ανατολική και Κεντρική Ευρώπη, την κυριαρχία των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής στην Κίνα, την ενίσχυση των καπιταλιστικών σχέσεων στο Βιετνάμ και την Κούβα, τις συνθήκες στη ΛΔ Κορέας, η κατάσταση στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα χειροτέρευσε.
Στις συνθήκες αυτές, η πάλη για την ανασυγκρότηση του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος αποτελεί καθοριστικής σημασίας καθήκον και το ΚΚΕ θεωρεί απαραίτητο να ανοίξει ουσιαστική συζήτηση για σοβαρά προβλήματα της στρατηγικής - τακτικής, εκτιμώντας ότι κάθε καθυστέρηση επιδεινώνει την κατάσταση και εγκυμονεί μεγαλύτερους κινδύνους.
Πρώτο, το θέμα του ιμπεριαλισμού επιβάλλεται να απασχολήσει τους κομμουνιστές και τις κομμουνίστριες, μιας και αποτελεί σημείο συζητήσεων.
Η λενινιστική θέση αναφέρει ότι ο ιμπεριαλισμός είναι το ανώτερο στάδιο του καπιταλισμού, στο οποίο έχει διαμορφωθεί η κυριαρχία των μονοπωλίων και του χρηματιστικού κεφαλαίου, έχει αποκτήσει εξαιρετική σημασία η εξαγωγή κεφαλαίου, και διεξάγεται διαπάλη μονοπωλίων και καπιταλιστικών κρατών για το μοίρασμα των αγορών.
Η θέση που περιορίζει τον ιμπεριαλισμό στην επιθετική εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ ή και άλλων ισχυρών καπιταλιστικών κρατών δεν παίρνει υπόψη την οικονομική βάση του συστήματος στις μέρες μας, τα μονοπώλια, τις μεγάλες μετοχικές εταιρείες που έχουν αναπτυχθεί και αναπτύσσονται σε όλες τις χώρες.
Η θέση αυτή πιστεύουμε ότι δεν μπορεί να δει το ιμπεριαλιστικό (καπιταλιστικό) σύστημα σφαιρικά, όπως είναι, με κρίκους τα καπιταλιστικά κράτη, τα οποία διαφέρουν μεταξύ τους και, λόγω της ανισομετρίας, κατέχουν διαφορετική θέση στο σύστημα με σχέσεις ανισότιμης αλληλεξάρτησης ανάλογα με την οικονομική, στρατιωτική και πολιτική τους δύναμη.
Δεύτερο, μας έχει απασχολήσει το θέμα του χαρακτήρα της εποχής μας και του χαρακτήρα της επανάστασης. Το θέμα είναι καθοριστικής σημασίας.
Ζούμε στον 21ο αιώνα, η αστική εξουσία μετράει αιώνες από τότε που ανατράπηκε η φεουδαρχία. Ο καπιταλισμός αναπτύχθηκε και στο ιμπεριαλιστικό στάδιο έχει οδηγήσει σε μεγάλη κοινωνικοποίηση της παραγωγής και της εργασίας που τους καρπούς τους απολαμβάνει η αστική τάξη.(...)
Αναμφισβήτητα έχουν ωριμάσει οι υλικές προϋποθέσεων που καθορίζουν το χαρακτήρα της εποχής μας ως εποχής περάσματος από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό, που σήμερα είναι πιο αναγκαίος και επίκαιρος για την εργατική τάξη, τα λαϊκά στρώματα, το μέλλον της νεολαίας.
Η Μεγάλη, Οχτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση που το 2017 συμπληρώνει 100 χρόνια δείχνει το δρόμο. Είναι η Σοσιαλιστική Επανάσταση στις αρχές του 20ού αιώνα σε μια καθυστερημένη αγροτική χώρα που η ανάπτυξη του καπιταλισμού δημιούργησε τις υλικές προϋποθέσεις για την οικοδόμηση της νέας σοσιαλιστικής κοινωνίας η οποία έδωσε ώθηση στην ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων.
Η αντεπανάσταση και η αρνητική αλλαγή του συσχετισμού δύναμης δεν αλλάζουν το γεγονός ότι οικοδομήθηκε ο σοσιαλισμός, καθώς και το χαρακτήρα της εποχής μας που άνοιξε με την Οχτωβριανή Επανάσταση, ως εποχής περάσματος από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό. Οι όροι που τονίζουν την εξάντληση των ιστορικών ορίων του καπιταλισμού (κρίσεις, πόλεμοι, ανεργία, φτώχεια κ.ά.) έχουν ισχυροποιηθεί και ο σοσιαλιστικός χαρακτήρας της επανάστασης εκφράζει επιτακτικά την ανάγκη της επίλυσης της βασικής αντίθεσης του συστήματος ανάμεσα στο κεφάλαιο και στη μισθωτή εργασία.
Ο καπιταλισμός έχει γεννήσει τον νεκροθάφτη του. Η εργατική τάξη είναι η πρωτοπόρα τάξη της κοινωνίας και ο χαρακτήρας της επανάστασης, ως σοσιαλιστικής, θέτει ακριβώς το ζήτημα ότι αυτή η τάξη επιβάλλεται να διεκδικήσει και να κατακτήσει την εξουσία. (...)
Ο γιορτασμός των 100 χρόνων της μεγάλης Οχτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης επιβάλλεται να δώσει ώθηση στην εξέταση της στρατηγικής των ΚΚ, ώστε αυτή να προσαρμοστεί στις ανάγκες της εποχής μας, στη λενινιστική κατεύθυνση που εξέφρασε τη δύναμη της Μπολσεβίκικης Επανάστασης, μιας και όπως τονίζει ο Λένιν «η εξαφάνιση του καπιταλισμού και των υπολειμμάτων του, η θεμελίωση της κομμουνιστικής τάξης πραγμάτων αποτελεί το περιεχόμενο της νέας εποχής που άρχισε τώρα στην παγκόσμια Ιστορία».

Οι λαοί να μην μπουν κάτω από τις σημαίες των αστών

Τρίτο, τα καπιταλιστικά κράτη συμμετέχουν σε ιμπεριαλιστικές συμμαχίες για να υπηρετήσουν αποτελεσματικά τα συμφέροντα των αστικών τάξεων στον διεθνή καπιταλιστικό ανταγωνισμό, να θωρακίσουν την εξουσία του κεφαλαίου και να αντιμετωπίσουν συντονισμένα το εργατικό κίνημα.
Οι διακρατικές αυτές συμμαχίες δεν μπορούν να ακυρώσουν την εθνοκρατική οργάνωση και τις ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις που εκδηλώνονται ακόμα και μέσα στην ίδια τη συμμαχία, αφού κάθε καπιταλιστικό κράτος κινείται με κριτήριο την προώθηση των συμφερόντων των δικών του μονοπωλίων.
Το ΚΚΕ έχει πλούσια πείρα στην πάλη ενάντια στο ΝΑΤΟ, το οπλισμένο χέρι του ιμπεριαλισμού κατά των λαών.
Το Κόμμα μας αγωνίζεται χρόνια κατά της Ευρωπαϊκής Ενωσης, της διακρατικής ιμπεριαλιστικής συμμαχίας που εκφράζει τα συμφέροντα των ευρωπαϊκών μονοπωλιακών ομίλων, κατά της εργατικής τάξης, κατά της φτωχής αγροτιάς και των άλλων λαϊκών στρωμάτων της Ευρώπης, γεγονός που εκθέτει τις δυνάμεις της σοσιαλδημοκρατίας και του οπορτουνισμού, οι οποίες εξωραΐζουν τον ιμπεριαλιστικό χαρακτήρα της ΕΕ, όπως κάνει το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς (ΚΕΑ).
Το ΚΚΕ, με αφορμή το δημοψήφισμα στη Βρετανία και το Brexit, κατέθεσε τις δικές του θέσεις που αναδεικνύουν τις εσωτερικές αντιθέσεις στην ΕΕ, την ανισομετρία των οικονομιών της και τη διαπάλη ανάμεσα στα ιμπεριαλιστικά κέντρα, που οξύνθηκε σε συνθήκες οικονομικής ύφεσης.
Οι θέσεις που προτείνουν ως λύση την αλλαγή νομίσματος ή την έξοδο από την ΕΕ στο πλαίσιο του καπιταλισμού δεν μπορούν αντικειμενικά να υπηρετήσουν τα εργατικά - λαϊκά συμφέροντα. Αντίθετα, οδηγούν στη διαιώνιση του καθεστώτος της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, η εξουσία παραμένει στα χέρια της αστικής τάξης, τα μέσα παραγωγής καπιταλιστική ιδιοκτησία.
Το Κόμμα μας υποστηρίζει ότι η αναγκαία καταδίκη της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, η πάλη για την αποδέσμευση κάθε χώρας από τους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς, για να είναι αποτελεσματική πρέπει να συνδεθεί με την ανάγκη ανατροπής της εξουσίας του κεφαλαίου, με την εργατική - λαϊκή εξουσία. Η κοινωνική συμμαχία της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών στρωμάτων, η ανασύνταξη και ισχυροποίηση του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος είναι όρος για να ανοίξει αυτός ο ελπιδοφόρος δρόμος.
Οι διακρατικές συμμαχίες δεν περιορίζονται στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ στις σημερινές συνθήκες.
Δίπλα σε αυτές κινούνται π.χ. οι BRICS, η Οργάνωση Συνεργασίας της Σαγκάης, η Οργάνωση Συμφώνου Συλλογικής Ασφάλειας, διακρατικές ενώσεις στη Λατινική Αμερική κ.ά. Οι διαφορές που υπάρχουν πηγάζουν από τη θέση που κατέχουν τα καπιταλιστικά κράτη στο ιμπεριαλιστικό σύστημα και τις στοχεύσεις των αστικών τάξεων. Ομως, υπάρχει κοινή βάση κι αυτή καθορίζεται από το γεγονός ότι στις διακρατικές αυτές συμμαχίες συμμετέχουν καπιταλιστικά κράτη που εκπροσωπούν τα συμφέροντα των μονοπωλίων.
Αυτή είναι η βάση των αντιθέσεων μέσα στην ΕΕ ή ανάμεσα στις ΗΠΑ και την ΕΕ, όπως διαπιστώνεται από σειρά γεγονότων, όπως η διαχείριση της καπιταλιστικής κρίσης και του χρέους, οι διαπραγματεύσεις για τη Διατλαντική Εταιρική Σχέση Εμπορίου και Επενδύσεων που στρέφεται κατά των λαών κ.ά. ή και οι αντιθέσεις που εκδηλώνονται στην περιοχή της Ασίας, του Ειρηνικού (...)
Τα τελευταία χρόνια προβάλλεται ο λεγόμενος «πολυπολικός κόσμος» ως φιλολαϊκή εξέλιξη, αλλά το θέμα πρέπει να εξεταστεί πιο προσεκτικά, γιατί επί της ουσίας στηρίζεται σε καπιταλιστικούς «πόλους», οι οποίοι συγκροτούνται για την προώθηση των συμφερόντων των μεγάλων οικονομικών ομίλων, είναι έκφραση των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων.
Το καθήκον των ΚΚ είναι να μπούνε μπροστά και να ανοίξουν το δρόμο στους λαούς, ώστε να μην μπαίνουν κάτω από τη σημαία καμιάς αστικής τάξης, καμιάς ιμπεριαλιστικής συμμαχίας, να αναπτύσσουν την πάλη τους με κριτήριο τα δικά τους συμφέροντα, τις δικές τους ανάγκες.

Λέμε «Οχι» στα προσχήματα των ιμπεριαλιστών

Τέταρτο, τα τελευταία χρόνια σημαδεύονται από τις επεμβάσεις και τους πολέμους του ΝΑΤΟ, των ΗΠΑ και της ΕΕ στη Γιουγκοσλαβία, στο Αφγανιστάν, στο Ιράκ, στη Λιβύη, στη Συρία, στην Ουκρανία, σε κράτη της Αφρικής.
Χαρακτηριστικό στοιχείο των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων και πολέμων είναι η χρησιμοποίηση σειράς προσχημάτων, μεταξύ των οποίων η καταπολέμηση της τρομοκρατίας, η αντιμετώπιση της εγκληματικής οργάνωσης του «Ισλαμικού Κράτους» και άλλων παρόμοιων οργανώσεων που είναι ιμπεριαλιστικά κατασκεύασμα και στηρίχτηκαν από τις ΗΠΑ, ισχυρά κράτη της ΕΕ, την Τουρκία, το Κατάρ και τη Σαουδική Αραβία, για να προωθήσουν τα συμφέροντά τους στη Μέση Ανατολή, στη Βόρεια Αφρική και την ευρύτερη περιοχή.
Εχουμε καθήκον να επιμείνουμε στην ανάδειξη των πραγματικών αιτιών των πολέμων οι οποίες βρίσκονται στις ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις και ανταγωνισμούς που εκδηλώνονται σε όλη την υδρόγειο ανάμεσα στις ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ, την ΕΕ, τη Ρωσία, την Κίνα, άλλα καπιταλιστικά κράτη, για τις ενεργειακές πηγές και τους δρόμους μεταφορά τους, στρατηγικής σημασίας περιοχές και θαλάσσιους δρόμους, τον έλεγχο των αγορών.
Η Μέση ανατολή, η Βόρεια Αφρική, η ζώνη του Σαχέλ, η Κασπία, ο Περσικός Κόλπος, τα Βαλκάνια, η Μαύρη Θάλασσα, η Θάλασσα της Νότιας Κίνας και η Αρκτική αποτελούν ιδιαίτερης σημασίας πεδία ιμπεριαλιστικών αντιθέσεων.
Σε χώρες της Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης, το ΝΑΤΟ μεταφέρει ισχυρές στρατιωτικές δυνάμεις, δημιουργεί στρατιωτικές βάσεις. Η Ρουμανία και η Πολωνία αποτελούν κέντρο εγκατάστασης πυραυλικού συστήματος των ΗΠΑ με στόχο τη Ρωσία, στην περιοχή του Ειρηνικού έχει μεταφερθεί περισσότερο από το 60% της ναυτικής δύναμης των ΗΠΑ.
Μεγαλώνει ο κίνδυνος για γενικευμένες περιφερειακές συγκρούσεις. Ανησυχούμε ακόμα και για γενικευμένο ιμπεριαλιστικό πόλεμο.
Το κομμουνιστικό κίνημα είναι μπροστά σε μεγάλα καθήκοντα και απαιτείται να ανοίξει περισσότερο η συζήτηση για τη στάση των κομμουνιστών απέναντι στους ιμπεριαλιστικούς πολέμους, να ξεχωρίσουν τα κριτήρια και ο σημαντικός ρόλος των δίκαιων, επαναστατικών πολέμων.
Το ΚΚΕ έχει τη δική του συνεισφορά στην οργάνωση της πάλη ενάντια στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις και πολέμους, κατά της εμπλοκής των ελληνικών κυβερνήσεων, για την επιστροφή ελληνικών στρατιωτικών δυνάμεων από ιμπεριαλιστικές αποστολές, για το κλείσιμο των ευρωατλαντικών βάσεων.

Πάλη για την ανατροπή της εξουσίας του κεφαλαίου

Το Κόμμα μας υποστηρίζει ότι η πάλη για την υπεράσπιση των συνόρων, των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας, από τη σκοπιά της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων, είναι αναπόσπαστη από την πάλη για την ανατροπή της εξουσίας του κεφαλαίου. Οποιαδήποτε μορφή κι αν πάρει η συμμετοχή της Ελλάδας σε ιμπεριαλιστικό πόλεμο, το ΚΚΕ πρέπει να είναι έτοιμο να ηγηθεί στην αυτοτελή οργάνωση της εργατικής - λαϊκής αντίστασης, ώστε αυτή να συνδεθεί με την πάλη για την ήττα της αστικής τάξης, τόσο της εγχώριας όσο και της ξένης ως εισβολέα.
Πέμπτο, το ΚΚΕ, στο πλαίσιο της πολύχρονης μελέτης για την ανάλυση των αιτιών, των παραγόντων που οδήγησαν στην ανατροπή του σοσιαλισμού εκτίμησε ότι η αντεπανάσταση στην ΕΣΣΔ προήλθε «από τα μέσα και από τα πάνω», ως αποτέλεσμα της οπορτουνιστικής μετάλλαξης του KK και της αντίστοιχης πολιτικής κατεύθυνσης της σοβιετικής εξουσίας, σε περιβάλλον πολύμορφων παρεμβάσεων του ιμπεριαλισμού στην ανάπτυξη του οπορτουνισμού και στην εξέλιξή του σε αντεπαναστατική δύναμη.
Η ανατροπή του σοσιαλισμού συνδέθηκε με τη χρησιμοποίηση καπιταλιστικών εργαλείων για την αντιμετώπιση προβλημάτων της σοσιαλιστικής οικοδόμησης.
Η σοσιαλιστική οικοδόμηση ξεκινά με την επαναστατική κατάληψη της εξουσίας από την εργατική τάξη και δημιουργείται ο κομμουνιστικός τρόπος παραγωγής με την κοινωνικοποίηση των συγκεντρωμένων μέσων παραγωγής, τον Κεντρικό Σχεδιασμό, τη διαμόρφωση θεσμών εργατικού ελέγχου.
Η ταξική πάλη της εργατικής τάξης συνεχίζεται σε άλλες συνθήκες και με άλλες μορφές τόσο στην περίοδο που μπαίνουν τα θεμέλια της νέας κοινωνίας όσο και κατά τη διάρκεια της σοσιαλιστικής ανάπτυξης σε μια διαρκή πάλη για την εξάλειψη κάθε μορφής ομαδικής και ατομικής ιδιοκτησίας, την επέκταση της κοινωνικής ιδιοκτησίας και την ισχυροποίηση του κεντρικού σχεδιασμού, των κομμουνιστικών σχέσεων παραγωγής.
Ακράδαντη πεποίθησή μας είναι ότι οι θέσεις που μιλούν για διάφορα «σοσιαλιστικά μοντέλα» στο όνομα της εθνικής ιδιαιτερότητας δεν πατάνε στο έδαφος των αρχών του επιστημονικού σοσιαλισμού και των νομοτελειών της σοσιαλιστικής οικοδόμησης.
Δυστυχώς, αυτό δεν αφορά μόνο το μικροαστικό - σοσιαλδημοκρατικό πλαίσιο του αποκαλούμενου σοσιαλισμού του 21ου αιώνα, που καλλιεργεί αυταπάτες περί εξανθρωπισμού του καπιταλισμού και διαιωνίζει την αστική εξουσία και την καπιταλιστική εκμετάλλευση, όπως δείχνουν οι εξελίξεις π.χ. στη Λατινική Αμερική.
Το πρόβλημα είναι βαθύτερο.
Η αναγκαιότητα της σοσιαλιστικής επανάστασης επιχειρείται να υποκατασταθεί από τον αστικό κοινοβουλευτικό δρόμο με φορέα τη διαχείριση των «αριστερών κυβερνήσεων». Στη θέση της κοινωνικοποίησης των μέσων παραγωγής μπαίνει ένα μεικτό οικονομικό σύστημα με καπιταλιστικές επιχειρήσεις, τη θέση του κεντρικού σχεδιασμού παίρνει η κρατική παρέμβαση για τη ρύθμιση της καπιταλιστικής αγοράς.
Οι θέσεις αυτές δεν αφορούν τα υπολείμματα του παλιού (καπιταλιστικού) συστήματος μέσα στη νέα, σοσιαλιστική οικονομία, ούτε τη μικρή εμπορευματική παραγωγή που μπορεί να διατηρηθεί για μια περίοδο (και αποτελεί δύναμη συντήρησης ή επανεμφάνισης του καπιταλισμού), αλλά αφορούν μια συγκεκριμένη γραμμή παραίτησης από τις νομοτέλειες του σοσιαλισμού με αιχμή την επικίνδυνη θέση ότι μπορεί να οικοδομηθεί σοσιαλισμός με καπιταλιστικές επιχειρήσεις, με την παρουσία του κεφαλαίου που αποτελεί κοινωνική εκμεταλλευτική σχέση.
Αγαπητοί σύντροφοι και συντρόφισσες,
Η μεγάλη Οχτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση αποτελεί ιστορικό ορόσημο, μεγαλειώδες δημιούργημα της εργατικής τάξης, της ταξικής πάλης.
Ο Σοσιαλισμός που οικοδομήθηκε στον 20ό αιώνα, παρά τις αδυναμίες, τα λάθη, τις οπορτουνιστικές επιδράσεις και παρεκκλίσεις χαρακτηρίζεται από το ιστορικό επίτευγμα της κατάργησης της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο χάρη στην εργατική εξουσία, την κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής, τον κεντρικό σχεδιασμό και τον εργατικό έλεγχο, τη συμμετοχή εκατομμυρίων εργατών, εργαζομένων στο κτίσιμο της νέας κοινωνίας.
Τα μεγάλα πλεονεκτήματα του σοσιαλισμού καταγράφονται στην εξάλειψη της ανεργίας και στη σχεδιασμένη εξασφάλιση εργασίας για όλους, στη δωρεάν υψηλού επιπέδου Υγεία και Παιδεία, στην ανάπτυξη του λαϊκού Πολιτισμού και Αθλητισμού, στην ισοτιμία των γυναικών, στη συμβίωση διαφορετικών εθνοτήτων, στη στήριξη της πάλης των λαών ενάντια στην ιμπεριαλιστική επιθετικότητα και τους πολέμους, στην κατάργηση της αποικιοκρατίας και πολλά άλλα.
Η εργατική εξουσία στη Σοβιετική Ενωση και οι θυσίες του σοβιετικού λαού βάζουν τη σφραγίδα τους στη νίκη επί του φασιστικού άξονα στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η ιστορική συνεισφορά του σοσιαλισμού στην κοινωνική πρόοδο, αλλά και η μελέτη των πραγματικών αιτιών, που οδήγησαν στην ανατροπή του, επιβάλλεται να γίνουν κίνητρο για τα ΚΚ, τους κομμουνιστές και κομμουνίστριες σε όλο τον κόσμο, για να δυναμώσει η απαιτητικότητα και να δοθεί αποφασιστική απάντηση στις δυνάμεις της αντικομμουνιστικής αντίδρασης και στον οπορτουνισμό που χειροκρότησαν και στήριξαν την αντεπανάσταση, όπως έκαναν δυνάμεις, που στην πορεία συγκρότησαν το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς (ΚΕΑ) και άλλα παρόμοια δίκτυα.
Οι κομμουνιστές πιστεύουν στη δύναμη της εργατικής τάξης, πιστεύουν στην ταξική πάλη που είναι η κινητήρια δύναμη της κοινωνικής εξέλιξης και ο διεθνής χαρακτήρας της ταξικής πάλης θέτει το καθήκον να καταβάλουμε τις μεγαλύτερες δυνατές προσπάθειες και να διαμορφώσουμε τις βάσεις για την κατάκτηση προγραμματικής - ιδεολογικής ενότητας και ενιαίας επαναστατικής στρατηγικής σύγκρουσης με το κεφάλαιο και το εκμεταλλευτικό σύστημα, με τον οπορτουνισμό.
Οι δυσκολίες του αγώνα μας είναι μεγάλες, η αστική και οπορτουνιστική πίεση είναι ισχυρή, αλλά οι κομμουνιστές έχουν υποχρέωση να επιδείξουν μεγάλη αντοχή και αποφασιστικότητα στην υπεράσπιση της Μαρξιστικής - Λενινιστικής Κοσμοθεωρίας, να πρωτοστατούν καθημερινά στους εργατικούς - λαϊκούς αγώνες, στην αντιμονοπωλιακή, αντικαπιταλιστική πάλη, να προσπαθούν να κατακτήσουν σε όλες τις συνθήκες τη σύνδεση της καθημερινής δράσης με τον αγώνα για την επαναστατική εργατική εξουσία.

Πιο βαθιά συμμετοχή σε πολεμικούς σχεδιασμούς

Πιο βαθιά συμμετοχή σε πολεμικούς σχεδιασμούς

Από αριστερά προς τα δεξιά, ο νέος πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα, ο διοικητής της ναυαρχίδας του αμερικανικού 6ου στόλου και ο Ελληνας υπουργός Αμυνας ...περιχαρείς σε δεξίωση πάνω στο πλοίο...

Σε συνθήκες που οξύνεται η στρατιωτική ένταση ανάμεσα σε ισχυρά καπιταλιστικά κέντρα, κυρίως ανάμεσα στο ΝΑΤΟ και τη Ρωσία, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ για λογαριασμό της ελληνικής αστικής τάξης και του στόχου γεωστρατηγικής αναβάθμισης επιδιώκει ενεργά βαθύτερη εμπλοκή και συμμετοχή στους ανταγωνισμούς και τα ιμπεριαλιστικά σχέδια που αρχίζουν να παίρνουν χαρακτήρα πολεμικής προετοιμασίας.

«Αναβαθμισμένη» από το δράμα του πολέμου και της προσφυγιάς

Ενδεικτικό το σημείωμα που διακίνησε το Μέγαρο Μαξίμου, πανηγυρίζοντας για την επικείμενη επίσκεψη του Μπ. Ομπάμα στην Ελλάδα. Υποστηρίζει, εκεί, ότι στο επίκεντρο της επίσκεψης «θα βρεθεί, ο ρόλος της Ελλάδας για τη σταθερότητα και την ασφάλεια στην ευρύτερη περιοχή, ο οποίος ενισχύεται δεδομένων των περιφερειακών εξελίξεων και της αυξανόμενης αστάθειας» και η «αναγνώριση του ρόλου της Ελλάδας, ως πόλου σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και της Ανατολικής Μεσογείου». Οτι «αυτή η εξέλιξη έρχεται ως αποτέλεσμα της πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής της κυβέρνησης, η οποία περιλαμβάνει συνεργασία και επαφές με ευρύ φάσμα κρίσιμων περιφερειακών και παγκοσμίων παικτών», αναφέροντας π.χ. Ισραήλ, Κίνα, Ρωσία, «τιςπαραδοσιακές ευρωπαϊκές δυνάμεις» και τις ΗΠΑ.
Οπου ως «περιφερειακές εξελίξεις» και «αυξανόμενη αστάθεια» η κυβέρνηση εννοεί την όξυνση των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων σε μια ευρύτερη περιοχή από Βόρεια Αφρική και Μέση Ανατολή ως Μαύρη Θάλασσα και Βαλτική. Οξυνση που εκδηλώνεται και με πόλεμο π.χ. σε Συρία, Ιράκ, Λιβύη, Ουκρανία, με βόμβες, θανάτους αμάχων και αλλεπάλληλα κύματα προσφυγιάς. Η, δε, «συνεργασία και επαφές» της είναι τα παζάρια και τα κομπρεμί της με όλους όσοι εμπλέκονται στο δράμα (ΗΠΑ, Ρωσία, Γερμανία, Γαλλία, Ισραήλ κ.λπ.), βεβαίως πιστή όντας στον ευρωατλαντικό άξονα, ΕΕ και ΝΑΤΟ.

Με ρόλο και έργο στη νοτιοανατολική πτέρυγα της λυκοσυμμαχίας

Το ΝΑΤΟ, στη Σύνοδο των Υπουργών Αμυνας της λυκοσυμμαχίας, Τετάρτη και Πέμπτη, δρομολόγησε επικίνδυνες αποφάσεις για ενίσχυση των δυνάμεών του στην Ανατολική Ευρώπη στη συνοριογραμμή με Ρωσία. Αποφάσεις που παίρνονται με τη σύμφωνη γνώμη και της ελληνικής κυβέρνησης.
Εξ ου και κάλεσε και καλωσόρισε, προηγούμενα, στο Αιγαίο τη ΝΑΤΟική αρμάδα SNMG2, τάχα προς διαχείριση του Προσφυγικού και με πραγματική στόχευση τον έλεγχο του πλου ρωσικών πολεμικών πλοίων προς Συρία. Παρέχει υπηρεσίες υποστήριξης σε άλλες, διερχόμενες μονάδες της λυκοσυμμαχίας, διεκδικεί κι άλλα «βρώμικα» καθήκοντα, όπως εκτός από τη Σούδα να παράσχει στις αεροπορικές δυνάμεις ΗΠΑ και ΝΑΤΟ και τις βάσεις σε Καλαμάτα, Καστέλλι Ηρακλείου, Κάρπαθο.
Σημειωτέον, η τέτοια προσφορά βάσεων όπως και η επίσκεψη Ομπάμα στην Ελλάδα, πιθανά δεν είναι άσχετες με τους ελιγμούς της τουρκικής αστικής τάξης και τα παζάρια που αφορούν στη χρήση, και από ποιους, της - κρίσιμης για την υλοποίηση των ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών - αεροπορικής βάσης του Ιντσιρλίκ...

Πανηγυρίζει η ελληνική κυβέρνηση που πέτυχε την παραμονή

Σε κάθε περίπτωση, η κυβέρνηση πανηγύρισε που στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ αποφασίστηκε συνέχιση της παραμονής της SNMG2 στο Αιγαίο.
Ο συμμετέχων στη Σύνοδο υπουργός Αμυνας, Π. Καμμένος, δήλωνε χαρακτηριστικά: «Θέλω να συγχαρώ τους Ελληνες στρατιωτικούς και διπλωμάτες στην αντιπροσωπεία μας στο ΝΑΤΟ για τις προσπάθειες που κατέληξαν στην επιτυχή στήριξη της ελληνικής θέσης για τη συνέχιση της ΝΑΤΟικής επιχείρησης στο Αιγαίο, παρά τις αντιδράσεις της Τουρκίας (...) η παρουσία του ΝΑΤΟ στην περιοχή (...) έχει βοηθήσει να γίνουν αντιληπτές στους συμμάχους μας στο ΝΑΤΟ η τουρκική προκλητικότητα, η παραβίαση των διεθνών κανόνων και η προσπάθεια δημιουργίας ενός κλίματος αναταραχής μεταξύ των δύο μελών».
Αλλωστε, και στη διάρκεια της Συνόδου, ο υπουργός φέρεται να είπε στους ομολόγους του, στο φόντο κλιμάκωσης της τουρκικής προκλητικότητας σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο: «Χαίρομαι που μιλάτε για ενότητα στη συμμαχία, αλλά ενότητα είναι να μην υπάρχουν προκλήσεις από ένα κράτος - μέλος σε άλλο».
Μια ύπουλη προσπάθεια της ντόπιας αστικής τάξης να ξεπλύνει το βρώμικο ρόλο του ΝΑΤΟ, παρουσιάζοντάς το ως πλαίσιο όπου μπορούν να διασφαλιστούν τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα, όταν είναι ακριβώς εκεί όπου εκτρέφεται - αν δεν υποστηρίζεται κιόλας ανοικτά - η τουρκική επιθετικότητα.
Αλλωστε, η λυκοσυμμαχία αντιμετωπίζει τις τέτοιες προκλήσεις με τη γνωστή απαράδεκτη τακτική των «ίσων αποστάσεων», ως «διμερείς διαφορές» που μπορούν να ξεπεραστούν με «διάλογο», ενώ προσεγγίζει το Αιγαίο ως ενιαίο επιχειρησιακά χώρο εφόσον δεν αναγνωρίζει σύνορα μεταξύ των κρατών - μελών του.

Εγνοια να μη θιχτούν οι ΝΑΤΟικοί εξοπλισμοί!

Να καταγραφεί, επίσης, ότι στη διάρκεια της Συνόδου, ο υπουργός, απευθυνόμενος στους ομολόγους του της ΕΕ που οι χώρες τους συμμετέχουν στο ΝΑΤΟ τούς ζήτησε «να περάσουν το μήνυμα στις κυβερνήσεις τους ότι δεν μπορεί από τη μία πλευρά το ΝΑΤΟ να ζητά από τις χώρες - μέλη του να ανέρχονται οι δαπάνες για την άμυνα στο 2% του ΑΕΠ, και να συγχαίρει την Ελλάδα για το γεγονός ότι τα καταφέρνει, και από την άλλη οι θεσμοί να ζητούν 20% περικοπές στον προϋπολογισμό του υπουργείου Εθνικής Αμυνας».
Τοποθέτηση που αντανακλά την πρεμούρα της ντόπιας αστικής τάξης να μπορέσει να ανταποκριθεί, έχοντας τους αναγκαίους οικονομικούς πόρους, στις επικίνδυνες αποστολές που αναλαμβάνει εντός λυκοσυμμαχίας, με εξοπλισμούς, συντήρηση δυνάμεων και υποδομών, στην υπηρεσία βέβαια των σχεδιασμών του ΝΑΤΟ που ορίζει και το πλαφόν των δαπανών αλλά και τις βασικές τους κατευθύνσεις, με επιλογή συγκεκριμένων οπλικών συστημάτων ή μέσων έναντι άλλων.
Οπως φαίνεται κι από τα παρακάτω...

Ελληνική συμβολή με πλοία και αεροσκάφη στην Κεντρική Μεσόγειο

Συγκεκριμένα: Οι εργασίες της Συνόδου εστίασαν και στο πώς θα προχωρήσει η διασύνδεση της ΝΑΤΟικής ναυτικής επιχείρησης «SEA GUARDIAN» που σήμερα επικεντρώνει στην Ανατολική Μεσόγειο, με την αντίστοιχη επιχείρηση της ΕΕ «SOPHIA» που ελέγχει την Κεντρική.
Οπως είπε ο γγ του ΝΑΤΟ, Γ. Στόλτενμπεργκ, «μέσα σε δύο εβδομάδες πλοία και αεροσκάφη του ΝΑΤΟ θα είναι στην Κεντρική Μεσόγειο, υποστηρίζοντας την επιχείρηση της ΕΕ στον τομέα αναγνώρισης και επίγνωσης της κατάστασης αλλά και με υλικοτεχνική υποστήριξη (λοτζίστικς)». Διευκρίνισε ότι:

• Ελλάδα και Τουρκία δήλωσαν έτοιμες να παράσχουν πλοία στη «SEA GUARDIAN», προς υποστήριξη βέβαια και της «SOPHIA», από τις 7 Νοέμβρη.
• Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία και Τουρκία θα παράσχουν και αεροσκάφη κύρια για εναέριες περιπολίες.

Κατάλογος ΝΑΤΟικών δαπανών

Εδώ ακριβώς εδράζεται και η σπουδή της κυβέρνησης να ξεκινήσει πρόσφατα πρόγραμμα «εκσυγχρονισμού» και «αναβάθμισης» των 5 αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας P -3Β του Πολεμικού Ναυτικού, καθηλωμένων στο έδαφος από το 2009, με συνολικό κόστος 500 εκατ. δολάρια και εργολάβο την αμερικανική «Lockheed Martin».
Τη σύμβαση είχε υπογράψει το 2014 η κυβέρνηση ΝΔ - ΠΑΣΟΚ και ενεργοποίησε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, στο γνωστό πλαίσιο συνέχειας του κράτους. Το πρώτο τέτοιο αεροσκάφος λέγεται ότι θα είναι έτοιμο τον Αύγουστο του 2017.
Η δαπανηρή αναβάθμιση των αεροσκαφών καλύπτει κατά βάση ΝΑΤΟικές ανάγκες. Αλλωστε, «non paper» που διακινούσε η κυβέρνηση, τον Απρίλη του 2015, ανέφερε:
«Από το 2009 μέχρι σήμερα το ΠΝ έμεινε χωρίς αεροσκάφη ναυτικής συνεργασίας. Πού είναι το πρόβλημα; Το κάθε αεροσκάφος "P -3 " μπορεί να πετά επί 12 ώρες συνεχώς και να ελέγχει τεράστιες περιοχές του Αιγαίου και της νοτιοανατολικής Μεσογείου.
Τι ελέγχει; Από κινήσεις υποβρυχίων και πλοίων μέχρι μεταναστευτικές ροές, κ.λπ.
Το θέμα δεν είναι κυρίως "ελληνικό" αλλά ΝΑΤΟικό. Το NATO θέλει κάθε μέρα για τις δικές του ανάγκες εναέρια επιτήρηση σε Αιγαίο και νοτιοανατολική Μεσόγειο.
Χωρίς αεροπλάνα αυτό δεν μπορούσε να γίνει σωστά. Στην αρχή χρησιμοποιήθηκαν τα C-130, μετά τα... πυροσβεστικά αεροσκάφη και στη συνέχεια πλοία!
Μετά έγινε το αναμενόμενο. Τη ΝΑΤΟική επιτήρηση ανέλαβαν οι Τούρκοι που έχουν νέα αεροσκάφη, τα CN-235. Οι Τούρκοι, λοιπόν, άρχισαν να πετούν με "ΝΑΤΟικό καπέλο" και πηγαίνοντας προς νοτιοανατολική Μεσόγειο περνούν απ' όλο το Αιγαίο με τις ευλογίες του NATO».
Του ΝΑΤΟ που τώρα, σύμφωνα με την κυβέρνηση, ...«αντιλαμβάνεται» την τουρκική προκλητικότητα!

Συμμετοχή και σε ηλεκτρονικό πόλεμο, πληροφορίες, εκπαίδευση

Από κοντά και η φούρια της κυβέρνησης - όπως φάνηκε την Τρίτη, σε σχετική συζήτηση και ψηφοφορία στη Βουλή - να διεκδικήσει μεταφορά της έδρας του Μεικτού Κλιμακίου του ΝΑΤΟ για τον Ηλεκτρονικό Πόλεμο («Joint Electronic Warfare Core Staff») από τη Βρετανία στη Θεσσαλονίκη. Εργο του είναι παρεμβολές, υποκλοπές, μπλοκάρισμα ραντάρ, τηλεπικοινωνιών και ανταλλαγής ηλεκτρονικών δεδομένων, ό,τι άλλο μπορεί να γίνει στο ηλεκτρομαγνητικό φάσμα, η αποτροπή του αντιπάλου από τη χρήση του ή την πλήρη εκμετάλλευσή του.
Το σχετικό μνημόνιο για τη συμμετοχή της χώρας στο Κλιμάκιο επικυρώθηκε με τις ψήφους ΣΥΡΙΖΑ, ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, Ποταμιού, ΑΝΕΛ και Ενωσης Κεντρώων. Αλλη μια απόδειξη της στρατηγικής σύμπλευσης των αστικών πολιτικών δυνάμεων - που κατά τ' άλλα φαγώνονται για να αναδείξουν «διαχωριστικές γραμμές» μεταξύ τους - όποτε κρίνεται οτιδήποτε αφορά τους στρατηγικούς προσανατολισμούς του ντόπιου κεφαλαίου για στοίχισή του στον ευρωατλαντικό άξονα.
Σημειωτέον, η ναζιστική Χρυσή Αυγή καταψήφισε το μνημόνιο διότι θέση της είναι «η αλλαγή δόγματος και η γεωπολιτική στροφή προς τη Ρωσία». Δηλαδή κολεγιά με άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα, στοίχιση του λαού πίσω από άλλο αφέντη...
Παραπέρα, στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ, ο Στόλτενμπεργκ αναφέρθηκε και στη σύσταση υπηρεσίας πληροφοριών εντός ΝΑΤΟ, χαρακτηρίζοντας ιδιαίτερα σημαντική τη συλλογή πληροφοριών, την ανάλυση και ανταλλαγή τους, την κατανόηση υποκλαπεισών πληροφοριών.
Θυμίζουμε ότι εδώ και μήνες, ο Ελληνας ΥΠΑΜ έχει δώσει διαβεβαιώσεις πως η Ελλάδα μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στη συγκέντρωση και διαβίβαση πληροφοριών: «Η Ελλάδα (...) θα συνεργαστεί (...) προκειμένου να ενισχυθεί η απόφαση του ΝΑΤΟ για τη δημιουργία μιας υπηρεσίας πληροφοριών στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ. Η Ελλάδα θα αποτελέσει την πρώτη χώρα - μέλος του ΝΑΤΟ που δημιουργεί αυτή τη στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών»...
Ως μια επιβεβαίωση των παραπάνω ήρθε, μεσοβδόμαδα, ο κατάπλους στον Πειραιά του USS Mount Whitney, ναυαρχίδα του 6ου στόλου του αμερικανικού Ναυτικού (οι ναυτικές δυνάμεις των ΗΠΑ σε Ευρώπη και Αφρική). Μάλιστα, το πλοίο αποτέλεσε και το χώρο της πρώτης δεξίωσης, όπου εμφανίστηκε κι επισήμως ο νέος Αμερικανός πρέσβης στην Ελλάδα Τζ. Πίατ, παρουσία και του Ελληνα ΥΠΑΜ. Θυμίζουμε ο Πίατ υπηρετούσε προηγούμενα στη νευραλγική Ουκρανία, ενόσω κλιμακώθηκε το μπαντάρισμα της χώρας από τη Μόσχα στο έτερο, ευρωατλαντικό, ιμπεριαλιστικό κέντρο.
Οπως δήλωσε σχετικά ο πλοίαρχος της ναυαρχίδας, Κ. Σαρντιέλο, «η συνεργασία και η δέσμευσή μας στο ΝΑΤΟ και τα μέλη της συμμαχίας παραμένει ισχυρή, ενισχύεται από τη στενή συνεργασία στη θαλάσσια ασφάλεια, τις ασκήσεις και την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ του Ναυτικού των ΗΠΑ και των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων και Δυνάμεων Ασφαλείας».
Τέλος, σε άλλη μια πτυχή της ελληνικής συνεισφοράς στην υλοποίηση ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών, ο Στόλτενμπεργκ δήλωνε στη Σύνοδο των ΥΠΑΜ του ΝΑΤΟ ότι η επιτυχία του «Συνασπισμού» ενάντια στους τζιχαντιστές «έρχεται μέσα από την ικανότητα των δυνάμεων του ΝΑΤΟ να εργάζονται από κοινού, ικανότητα που αναπτύχθηκε μέσα από δεκαετίες αποστολών και ασκήσεων του ΝΑΤΟ».
Αλλος ένας τομέας που η ελληνική κυβέρνηση διεκδικεί... δάφνες, καθώς πρωτοστατεί στη φιλοξενία και διοργάνωση σημαντικών ΝΑΤΟικών ασκήσεων και συνεκπαιδεύσεων.

30 Οκτωβρίου 1944: Ο ΕΛΑΣ απελευθερώνει τη Θεσσαλονίκη

 

Στις 30 Οκτωβρίου 1944 ο ΕΛΑΣ απελευθερώνει τη Θεσσαλονίκη από τους Γερμανούς κατακτητές. Οι ηρωικοί απελευθερωτές έγιναν δεκτοί από το βασανισμένο, αλλά ακατάβλητο, λαό της μακεδονικής πρωτεύουσας με πρωτοφανείς εκδηλώσεις αγάπης, χαράς και ενθουσιασμού. Παντού αναρτήθηκαν σημαίες, στήθηκαν αψίδες, ετοιμάστηκαν στεφάνια, για να στεφανωθούν οι νικητές. Επί δυόμισι ώρες οι ΕΛΑΣίτες παρήλαυναν περήφανοι στους δρόμους της ελεύθερης Θεσσαλονίκης, ενώ ο λαός τους έραινε με λουλούδια. Μετά την παρέλαση έγινε συγκέντρωση, όπου ο λαός εξέλεξε τα όργανα της αυτοδιοίκησής του.

Θεσσαλονίκη, 30 Οκτωβρίου 1944, Πλατεία Αγίας Σοφίας, παρέλαση ΕφεδροΕΛΑΣιτών

Τα ξημερώματα της 30ής Οκτώβρη, τμήματα του ΕΛΑΣ της πόλης ματαίωσαν την προσπάθεια των Γερμανών να ανατινάξουν το εργοστάσιο Ηλεκτρισμού, ενώ τμήματα του 19ου Συντάγματος, μαζί με μαχητές του εφεδρικού ΕΛΑΣ Θεσσαλονίκης, ματαίωσαν την απόπειρα άλλου γερμανικού τμήματος να ανατινάξει το ηλεκτρικό εργοστάσιο της οδού Αγίου Δημητρίου. Άλλα τμήματα του ΕΛΑΣ διέσωσαν, επίσης, από την καταστροφή τις σιταποθήκες και το εργοστάσιο Αλατίνη και χτύπησαν γερμανικά τμήματα, που υποχωρούσαν στην οδό Μοναστηρίου και στο Χαρμάνκιοϊ. Στις 2 μετά το μεσημέρι τα τμήματα της ΧΙ Μεραρχίας του ΕΛΑΣ ολοκλήρωσαν την απελευθέρωση της πόλης.

Θεσσαλονίκη, 30 Οκτωβρίου 1944, περνούν οι ΕΠΟΝίτες.

Μια μικρή ομάδα Άγγλων σε ένα φορτηγό αυτοκίνητο μπήκε στη Θεσσαλονίκη μόλις στις 31 Οκτώβρη του 1944. Τους οδηγούσε ένας λοχαγός του ΕΛΑΣ. Όμως, αυτό δε δυσκόλεψε το BBC να αναγγείλει μετά τρεις μέρες ότι η Θεσσαλονίκη απελευθερώθηκε από τα βρετανικά στρατεύματα.

Θεσσαλονίκη, 31 Οκτωβρίου 1944, Πλατεία Αγίας Σοφίας. Μέρος από την παλλαϊκή συγκέντρωση για την απελευθέρωση της πόλης από τον ΕΛΑΣ.

Τις μέρες της απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης οι επιδιώξεις των Γερμανών ήταν να εξασφαλίσουν την υποχώρησή τους και των Άγγλων και της αντίδρασης να κυριαρχήσουν με τους ταγματασφαλίτες στην περιοχή Κεντρικής Μακεδονίας. Για το σκοπό αυτό η κύρια δύναμη των ένοπλων εθνοπροδοτικών σωμάτων, που ανέρχονταν σε μερικές χιλιάδες, συγκεντρώθηκε και οχυρώθηκε στο Κιλκίς και τμήματα του Μιχάλαγα στην περιοχή της Κοζάνης. Αλλά τα τμήματα του ΕΛΑΣ έδωσαν αποφασιστική μάχη και εξουδετέρωσαν τις δυνάμεις της αντίδρασης. Ετσι, οι ελπίδες τους να επικρατήσουν στην περιοχή της Κεντρικής Μακεδονίας διαψεύστηκαν. Από δω και μπρος η ελληνική αντίδραση, που συνεργάστηκε στενά με τους κατακτητές, πρόδωσε την πατρίδα και κακούργησε σε βάρος του λαού, όλες τις ελπίδες της θα τις στηρίξει πια στα όπλα της «συμμάχου» Μεγάλης Βρετανίας.

Κόκκινος Νοέμβρης

 Κόκκινος Νοέμβρης

Η ελληνική ιδιαιτερότητα δεν εξαντλείται στο "δεν κάνει κρύο στην Ελλάδα". Έχει και το Πολυτεχνείο (μαζί με τον εκφυλισμό του, ως βασικό πολιτικό γνώρισμα της Μεταπολίτευσης) και την κινηματική φλόγα που δεν έπαψε ποτέ να σιγοκαίει σε αυτή τη γωνιά, όσοι πρόθυμοι και αν ανέλαβαν πυροσβεστική δράση εναντίον της. Κι όλες τις αντιστάσεις και τους αγώνες που την φουντώνουν κατά διαστήματα, την αναθερμαίνουν και την κάνουν να θεριεύει. Κι αυτοί οι αγώνες δε συμπυκνώνονται προφανώς στο δημοψήφισμα και τον έρπη του Τσίπρα, που έφτασε έρποντας σαν οχιά (εκ του "όχι") στην εξουσία. Αλλά δεν τους έχουμε αναγκάσει (τους πιο σύγχρονους τουλάχιστον) ακόμα να ζήσουν τη θανάσιμη αγωνία για το σύστημα που υπηρετούν.
Τον πιο όμορφο έρπη τους δεν τον έχουμε ζήσει ακόμα.

Και τούτο το Νοέμβριο δεν ξέρω τι με πιάνει...
Αλλά ας δούμε πρώτα πώς τελειώνει αυτός ο μήνας. Δεν είναι πως η κε του μπλοκ συμπάθησε ξαφνικά τις μπούρκες και τις παρελάσεις, αλλά δεν μπορείς παρά να χαρείς (για) την αμηχανία που χαρίζουν κάποια στιγμιότυπα στους απανταχού ρατσιστές και "δεν είμαι φασίστας, αλλά...". Αυτούς που έχουν πρόβλημα με την μπούρκα, αλλά όχι με τον εργασιακό Μεσαίωνα και το σκοταδισμό της εκμεταλλευτικής κοινωνίας. Βγάζουν ιλαρά με τα δύο κάπα των κομμουνιστικών κομμάτων, αλλά όχι με τα τρία κάπα της Κου Κλουξ Κλαν και των επίδοξων μιμητών της.

Κι ακόμα περισσότερο χαίρεσαι, όταν βλέπεις βίντεο με πρωτοβουλίες δασκάλων σαν κι αυτό, που ακολουθεί.



Κι είναι τόσο πορωτική η μελωδία, που είναι αδύνατο να μην κάνει γκελ στα μικρά παιδάκια.

Αλλά ας επιστρέψουμε στο γεμάτο, φετινό Νοέμβρη. Έχουμε και λέμε.

Αύριο ξεκινάει η δίκη των φασιστοειδών της ΧΑ για τη δολοφονική επίθεση σε μέλη του ΠΑΜΕ, που έκαναν αφισοκόλληση, στο Πέραμα. Το ΠΑΜΕ καλεί σε αντιφασιστική συγκέντρωση αύριο το πρωί στο σταθμό του Μετρό Αμπελόκηποι, στις 8.30.
Κι επειδή είναι σίγουρο πως οι φασίστες θα επιχειρήσουν να κάνουν το άσπρο μαύρο και το μαύρο μέτωπο της αντίδρασης να φανεί σαν άσπρη, αθώα περιστερά, αξίζει να θυμηθούμε τα αυτονόητα και να τα διαδώσουμε, όπου μπορούμε.

Τη σκυτάλη παίρνουν τις επόμενες ημέρες στο μέτωπο της εκπαίδευσης οι φοιτητές κι οι μαθητές (3 και 7 Νοέμβρη αντίστοιχα). Φαντάσου, σφε αναγνώστη, να θυμηθούμε και σε αυτό το μέτωπο μέρες 99' (Αρσένης, καταλήψεις, κτλ). Ή έστω τα φοιτητικά συλλαλητήρια της προηγούμενης δεκαετίας, που κάθε άλλο παρά αμελητέα ποσότητα ήταν.

Στις 7 Νοέμβρη συμπληρώνονται επίσης 99 χρόνια από την Οχτωβριανή επανάσταση (με χι, όπως και τα φύλλα του Ρίζου κάθε δέκατο μήνα του χρόνου). Και ακολουθεί ένας χρόνος μέχρι τα εκατό, που πρέπει να είναι γεμάτος πολύμορφες εκδηλώσεις και ειδικές εκδόσεις, που να τιμούν την επέτειο. Αλλά η πιο προκλητική ιδέα θα 'ταν να τολμήσει να επαναλάβει ο Σύριζα τις αντίστοιχες εκδηλώσεις που είχε διοργανώσει στα 90χρονα, το 07', λίγο πριν το ξέσπασμα της κρίσης. Τότε που λίγοι μπορούσαν να φανταστούν την εξέλιξη των διεργασιών στο πολιτικό σκηνικό και στα μάτια πολλών φάνταζαν ως συνωμοσιολόγοι.

Παραμένουμε στο μαγικό αριθμό 99, καθώς στις 15-6 του μήνα είναι η επίσημη επίσκεψη του Ομπάμα, που συμπίπτει χρονικά με τον τριήμερο εορτασμό του Πολυτεχνείου. Κι αφού ο Ομπάμα επιδίδεται το τελευταίο διάστημα σε έναν επικοινωνιακό καταιγισμό, για να φτιάξει την υστεροφημία του και να αποδείξει πόσο cool κι άνετος πρόεδρος είναι (διαβάζοντας τιτιβίσματα εις βάρος του ή απαντώντας σαρκαστικά πως δεν έχει ιδέα γιατί του απονεμήθηκε το Νόμπελ Ειρήνης), μπορεί να παρατείνει για μια μέρα την παραμονή του και να διαδηλώσει στην αμερικάνικη πρεσβεία, φωνάζοντας: GO HOME KILLERS.

Δεν ξέρω αν θα έχουμε και το κλασικό πια σκηνικό σχιζοφρένειας με την κυβέρνηση να υποδέχεται την αμερικάνικη ηγεσία και τη νεολαία της να διαδηλώνει χλιαρά εναντίον της. Θα τους ενώνει όμως πάντα η ανακοίνωση που κάνει γαργάρα το ρόλο του αμερικάνικου παράγοντα στην επταετία της χούντας και τον βγάζει λάδι. Και ο Δραγασάκης να μιμείται το "ευχαριστώ τους Αμερικάνους" του Σημίτη. Τότε για τα Ίμια, τώρα για το χρέος. Τι εκσυγχρονιστές, τι ανανεωτές, όλοι οι Πασόκοι μια γενιά.

Στο εργατικό κίνημα, υπάρχει το ανοιχτό μέτωπο για τα εργασιακά, η ανοιχτή πανελλαδική συνδιάσκεψη του ΣΕΦ, ο σχεδιασμός και η πίεση στους γραφειοκράτες της ΓΣΕΕ για προκήρυξη απεργίας στις 24 Νοέμβρη, το τρέξιμο για την οργάνωση και την επιτυχία της.

Ένας κόκκινος Νοέμβρης, που θα μπορούσε να αντιστρέψει τη γενική κατήφεια και το κλασικό ερώτημα "γιατί δεν αντιδρά ο κόσμος", πετώντας το μπαλάκι στην άλλη πλευρά, που θα ανησυχεί πώς να τον συμμαζέψει και να τον κλειδώσει στον καναπέ.

    Ο ταξικός χαρακτήρας του δικαίου

Κράτος και δίκαιο

Οποιοδήποτε κοινωνικό φαινόμενο μπορούμε να το κατανοήσουμε επιστημονικά μόνον όταν το εξετάσουμε στην πορεία της γέννησης, της αλλαγής, της ανάπτυξής του, όταν ξέρουμε ποιες ακριβώς αι­τίες το έφεραν στη ζωή. Ετσι για να καταλάβουμε την ουσία και το ταξικό περιεχόμενο του δικαίου πρέπει να γνωρίζουμε πώς και κάτω από ποιους όρους, από ποιες αιτίες γεννήθηκε.

Το πρόβλημα του δικαίου είναι ένα από τα σπουδαιότερα ζητήματα της κοινωνικής επιστήμης και έχει πρωταρχική σημασία. Δίκαιο εί­ναι το σύνολο των υποχρεωτικών κανόνων συμπεριφοράς που θεσπίζει ή επικυρώνει ένα κράτος και που η τήρησή τους εξασφαλίζεται με μέτρα εξαναγκασμού. Με τη βοήθεια του δικαίου η τάξη ή οι τάξεις που κατέχουν την κρατική εξουσία ρυθμίζουν τη συμπερι­φορά των ανθρώπων και των ομάδων τους. Στερεώνουν και αναπτύσσουν ως υποχρεωτικές, προστατευόμενες από το νόμο εκείνες τις κοινωνι­κές σχέσεις που ανταποκρίνονται στα συμφέροντά τους. Σε ένα καπιταλιστικό κράτος η σφαίρα δράσης του δικαίου εκτείνεται πρώτα απ’ όλα στον τομέα της παραγωγής, της κατανομής, της ανταλλαγής και της κατανάλωσης. Αυτό εδραιώνει τις υφιστάμενες σχέσεις ιδιοκτησίας πάνω στα μέσα παραγωγής, ρυθμίζει το μέτρο και τη μορφή του καταμερισμού της εργασίας και των προϊόντων της ανάμεσα στα μέλη της και θωρακίζει τις σχέσεις εκμετάλλευσης στις ταξικές κοινωνίες.

Το δίκαιο καθιερώνει επίσης τις μορφές διοίκησης και του κρατικού συστήμα­τος, την οργάνωση και τις διαδικασίες της δραστηριότητας του κρα­τικού μηχανισμού, τη νομική θέση των πολιτών, το είδος και τη διαδικασία επιβολής ποινών για την προστασία του καθεστώτος και των κοινωνικών σχέσεων που ισχύουν. Σπουδαία πλευρά του δικαίου απο­τελούν τα δικαιώματα, οι ελευθερίες και οι υποχρεώσεις των πολι­τών. Ο χαρακτήρας και η έκταση αυτών των δικαιωμάτων και ελευθεριών καθορίζονται από το κοινωνικοοικονομικό σύστημα και τη θέση των ατόμων στη διαδικασία της κοινωνικής παραγωγής. Για να υπάρχουν όμως αυτά τα δικαιώματα πρέπει να αναγνωρίζονται από το νόμο και να εξασφαλίζεται η άσκησή τους με νομικές εγγυήσεις. Γενικά, ο ρόλος του δικαίου ως ρυθμιστή με κανόνες της κοινωνικής ζωής είναι πολύ σημαντικός.

Το δίκαιο είναι αδιάρρηκτα συνδεδεμένο με το κράτος. Πίσω από αυτούς τους κανόνες συμπεριφοράς υπάρχει ο κρατικός εξαναγκασμός. Το δίκαιο «είναι μηδέν χωρίς μηχανισμό ικανό να επιβάλει με εξαναγκασμό την τήρηση τωνκανό­νων του», αναφέρει ο Λένιν στο μνημειώδες έργο του «Κράτος και Επανάσταση». Ο αδιάρρηκτος δεσμός με το κράτος είναι από τα ι­διαίτερα γνωρίσματα που διακρίνουν το δίκαιο από τους άλλους κοι­νωνικούς κανόνες συμπεριφοράς (κανόνες ηθικής). Με τη σειρά του το κράτος είναι αδιανόητο χωρίς το δίκαιο. Η ίδια η οργάνωση του κρατικού μηχανισμού πρέπει να παίρνει νομική μορφή, που χωρίς αυτή δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί ο καταμερισμός και ο συντονι­σμός των κρατικών οργάνων. Η έλλειψη νομικών κανόνων κάνει αδύ­νατη την κρατική διοικητική δραστηριότητα.

Τέλος, οι σχέσεις κράτους και τάξεων επίσης απαιτούν νομική διατύπωση. Ακόμη, το κράτος «εκπροσωπεί το Εθνος» και συγκαλύπτει έτσι τον ταξικό του χαρακτήρα ότι είναι κράτος της αστικής τάξης.

Στην προμαρξιστική φιλοσοφική σκέψη κυριαρχούσε η ιδεαλιστική εξήγηση της έννοιας του δικαίου, που την πρώτη πηγή του την αναζητούσε στις ιδιότητες του ανθρώ­πινου πνεύματος και της νόησης και στη θεϊκή βούληση. Ειδικότε­ρα: Οι περί της γέννησης του δικαίου θεωρίες μπορούν να καταταχθούν σε δύο κυρίως κατηγορίες: την ορθολογική και την εμπει­ρική. Κατά την παλιά των αρχαίων Ελλήνων πίστη, υπάρχει δίκαιο απόλυτο και αιώνιο που απορρέει από το Δία και αποτελεί την πηγή της νομοθεσίας των πόλεων¹

Κατά τους οπαδούς των θεοκρατικών και θεολογικών συστημάτων το κράτος και το δίκαιο κατάγονται από το θεό γιατί ο δημιουργός έπλασε τον άνθρωπο κοινωνικό και πολιτικό και έχουν λογική Βάση τη θεία Βούληση, τη θεία σοφία, η οποία είναι ιερή και δεν επιδέχεται συζήτηση. Μεταγενέστερα η θεοκρατική αυτή αντίληψη μετριάστηκε. Η αιωνόβια ορθολογική θεωρία μετά από μακριά εξέλιξη μπορεί να συνοψιστεί ως εξής: Το ιδεώδες δίκαιο πηγάζει από τη λογική μας φύση και στηρίζεται επί του ορθού λόγου. Πρέπει να χρησιμεύει ως βάση προς κρίση και βελτίωση των ισχυόντων θεσμών: θεωρία του φυσικού δικαίου (Ιππίας, Στωικοί, Κικέρων, Αυγουστίνος, Θωμάς ο Ακινάτης, Γρότιος, Φίχτε, Σέλιγκ κλπ.).

Ο Ολλανδός Γρότιος είναι ο πρώτος που έθεσε επιστημονική βάση στη θεωρία του φυσικού δικαίου και αρχηγός της «Σχολής του δικαίου της φύσεως και των Εθνών». Κατά τον Γρότιο το φυσικό δίκαιο είναι «εις κανών, ο οποίος υπαγορεύεται εις ημάς εκ του ορθού λόγου και κατά τον οποίον κρίνομεν αναγκαίως ότι μία πράξις είναι άδικος ή ηθική αναλόγως της συμφωνίας της προς την λογική φύσιν». Η θεωρία του φυσικού δικαίου, όπως αυτή εμφανίζεται με την κλασική της μορφή κατά τα τέλη του 18ου αιώνα, λαμβάνει τη θετική της διατύπωση στη «διακήρυξη των δικαιωμάτων του ανθρώπου και του πολίτου» του 1789 κατά τη Γαλλική Επανάσταση. Τη λογική δε αυτή βάση του δικαίου βρήκε ο Εμμανουήλ Καντ στην αυτονομία του ανθρώπου, ο οποίος υποτασσόμενος με τη θέλησή του σ’ ένα νόμο που απορρέει από το λογικό του αποτελεί καθεαυτό ένα τέλος. Ο Γρότιος είχε προτείνει ως κριτήριο του δι­καίου «τη συμφωνία αυτού προς τη λογική φύση». Ο Εμμανουήλ Καντ κατέληξε ουσιαστικά στο αυτό συμπέρασμα, αφού δέχτηκε ότι το δίκαιο είναι μία ιδέα ανώτερη και προγενέστερη των γε­γονότων και έχει μια λογική εκ των προτέρων βάση. Οι οπαδοί της Εμπειρικής σχολής πρεσβεύουν ότι το δίκαιο είναι προϊόν της εξέλιξης και μάλιστα θετικό, το οποίο μόνη πηγή έχει την κοινωνική ή πολιτειακή Βούληση. Ως ιδρυτής του θετικισμού στο δίκαιο φέρεται ο Αρχέλαος, ακολουθεί ο Επίκουρος, ο Χομπς, ο Τζον Λοκ και άλλοι.

Η ιστορική σχολή θεωρεί το δίκαιο ως προϊόν του πνεύματος κάθε λαού και της ιστορικής του εξέλι­ξης (Σαβινί Πούχτα). Η βιολογική ανάγει αυτό στην ανάγκη επι­βίωσης του ανθρώπου, ικανοποιούμενη με την προσαρμογή του στο κοινωνικό και ηθικό σύστημα (Δαρβίνος, Σπένσερ). Η σχολή του πολιτισμού εκλαμβάνει το δίκαιο ως απότοκο της ροπής προς δημιουργία του πολιτισμού (Κόλερ, Γουλ, Σάουερ). Τέλος ο Γέρινγκ χαρακτηρίζει το σκοπό ως πηγή και γεννήτορα του νόμου. Για τις αστικές σχολές του δικαίου που επικράτησαν στους 19ο-20ό αιώνα είναι χαρακτηριστική ή απροκάλυπτη η ιδεαλιστική, η θετικιστική εξήγηση της φύσης του δικαίου. Η αστική νομική σκέψη δε συνδέει το δίκαιο με την ταξική δομή της κοινωνίας, γιατί παρόμοια αντιμετώπιση οδηγεί αντικειμενικά στην αναγνώ­ριση του ταξικού χαρακτήρα του δικαίου της αστικής κοινωνίας, το οποίο από παράδοση θεωρούν ως προϊόν «κοινής βούλησης», ως δίκαιο ολόκληρης της κοινωνίας. Οταν η αστική τάξη έγινε εξουσία, έχασαν τη σημασία τους η διδασκαλία του φυσικού δι­καίου, καθώς και η ιστορική σχολή του δικαίου. Κυριάρχησε ο νομικός θετικισμός, που θεωρούσε το δίκαιο ως ύψιστο σκοπό χωρίς την ανάγκη οικονομικής πολιτικής ή άλλης θεμελίωσης και ως καθήκον της νομικής επιστήμης μόνο την τυπική λογική ερμηνεία του ισχύοντος δικαίου. Μια παραλλαγή του θετικισμού, η οποία διαδόθηκε τον 20ό αιώνα, απετέλεσε η καθαρή θεωρία του δικαίου - η κανονιστική θεωρία (Κέλτεσεν).

Μαρξιστική θεώρηση

Ο μαρξισμός υπογραμμίζει τον ταξικό χαρακτήρα του δικαίου. Το σύστημα των νομικών κανόνων που υπάρχουν σε μια δοσμένη ταξική κοινωνία και οι αντίστοιχοι σε αυτούς νομικοί θεσμοί αποτελούν το νομικό εποικοδόμημα πάνω σε μια ορισμένη βάση παραγωγικών σχέσεων. Κυρίαρχο δίκαιο σε μια δοσμένη κοινωνία είναι η θέληση της. κυρίαρχης τάξης. Η θέληση, αν είναι κρατική, πρέπει να εκ­φραστεί σαν νόμος που καθιερώνεται από την πολιτική εξουσία. Το δίκαιο προϋποθέτει την ύπαρξη κράτους. Το δίκαιο είναι ανίσχυρο χωρίς μηχανισμό ικανό να καταναγκάσει στην τήρηση των κα­νόνων δικαίου και αντίστροφα το κράτος στην εκπλήρωση των λειτουργιών του στηρίζεται σε ορισμένους κανόνες του δικαίου. Το δίκαιο δεν μπορεί να έχει διαφορετικό ταξικό χαρακτήρα από ό,τι το συγκεκριμένο κράτος. Το δίκαιο εκφράζει πραγματικές κοινωνικές σχέσεις, σχέσεις ιδιοκτησίας.

Ο Μαρξ στον «πρόλογο της κριτικής της πολιτικής οικονομίας» γράφει: «Σε μια ορισμένη βαθ­μίδα της εξέλιξής τους οι υλικές παραγωγικές δυνάμεις της κοι­νωνίας έρχονται σε αντίθεση με τις υπάρχουσες παραγωγικές σχέ­σεις ή -πράγμα που αποτελεί μονάχα τη νομική γι' αυτό έκτασή του- με τις σχέσεις ιδιοκτησίας, μέσα στις οποίες έχει κινηθεί ως τώρα»²Από αυτό φυσικά δεν πρέπει να συμπεράνουμε ότι οι νομικές σχέσεις ταυτίζονται με τις παραγωγικές σχέσεις. Οχι, οι νομικές σχέσεις είναι η αντανάκλαση των παραγωγικών σχέ­σεων σε νόμους, νομικούς κανόνες, σε κρατικές πράξεις. Το δίκαιο σε όλες τις ταξικές κοινωνίες εκφράζει και κατοχυρώνει τις σχέσεις κυριαρχίας και υποταγής, κατοχυρώνει και εκφράζει τη δικτατορία ορισμένης τάξης, τον καθοδηγητικό της ρόλο στην κοινωνία. Τους κανόνες του δικαίου τους υπερασπίζει, τους φρου­ρεί η πραγματική δύναμη του κράτους με ολόκληρο τον καταναγκα­στικό μηχανισμό της, με το μηχανισμό που έχει υλικές ιδιότητες. Ο μακρύς δρόμος της ιστορικής εξέλιξης τουδικαίου επιβεβαιώνει και αποδεικνύει την ορθότητα της μαρξιστικής ταξικής υλιστι­κής ερμηνείας του.

Ως την εποχή των ταξικών κοινωνικών διακρί­σεων ίσχυαν οι κανόνες κοινωνικής συμπεριφοράς, τα έθιμα, που όμως αντίθετα από τοδίκαιο εξέφραζαν τη βούληση όλων των με­λών της Κοινωνίας και βασίζονταν στην κοινωνική ιδιοκτησία. Ελειπε ο ειδικός μηχανισμός που θα επέβαλε δυναμικά την εφαρμογή αυτών των κανόνων. Στο πρωτόγονο κοινοτικό σύστημα έτσι οι σχέσεις ανάμεσα στους ανθρώπους ρυθμίζονται από τις παραδόσεις, τα έθιμα που μεταδίδονταν από γενιά σε γενιά. Τα έθιμα, βγαλμένα από τους όρους της υλικής ζωής της κοινωνίας, όριζαν τι μπορεί και τι δεν πρέπει να κάνουν οιάνθρωποι. Τι είναι καλό και τι είναι κακό και εκφράζανε τα συμφέ­ροντα των μελών της κοινωνίας. Γι’ αυτό η παράβαση των εθίμων ήταν σπάνιο φαινόμενο. Αλλά από τη στιγμή που η κοινωνία χω­ρίστηκε σε τάξεις, από τη στιγμή που παρουσιάστηκαν αντίθετα συμφέροντα, τα έθιμα δεν μπορούσαν πια να ρυθμίσουν τη συμπε­ριφορά όλων των ανθρώπων. Η αντίληψη για το καλό και το κακό, για τοωφέλιμο και τοβλαβερό, για το δίκαιο και το άδικο, έγινε διαφορετική στις διαφορετικές τάξεις. Η πρωτόγονη κοινότη­τα δεν ήξερε τι είναι κλοπή, γιατί δεν ήξερε τι είναι ατομική ιδιοκτησία. Οταν η ατομική ιδιοκτησία έγινε θεμέλιο της κοι­νωνικής ζωής γέννησε και την παραβίασή της. Η διαίρεση της κοι­νωνίας σε τάξεις και το κράτος που γεννήθηκε φέρανε στη ζωή στη θέση των εθίμων το δίκαιο με τη μορφή των καταναγκαστικών - υποχρεωτικών κανόνων συμπερι­φοράς των ανθρώπων.

Η πρώτη μορφή του δικαίου υπήρξε το εθιμικό δίκαιο, που ήταν άγραφο. Η ύπαρξη του γραπτού δικαίου μαρτυρείται από την πρώιμη ακόμα αρχαιότητα (Κώδικας Ουρ - Ναμμού στη Μεσοποταμία τον 21ο αιώνα π.Χ., νόμοι του Χαμουραμπί στη Βαβυλώνα το 18ο αιώνα π.Χ., χετιτικοί νόμοι το 14ο π.Χ. αιώνα, οι νόμοι του Δράκοντος στην Αθήνα τον 7ο π.Χ. αιώνα, η Δωδεκάδελτος στη Ρώμη τον 5ο αιώνα π.Χ.). Το δίκαιο ήταν το όπλο της εμφανιζόμενης κρατικής οργάνωσης στον αγώνα κατά της κοινωνίας των γενών (π.χ. οι μεταρρυθμίσεις του Σόλωνα στην Αθήνα και του Σέρβιου - Τούλιου στη Ρώμη). Το δίκαιο δέχτηκε την εμφάνιση του θεσμού της δουλείας, καθιέρωσε την ανισότητα μεταξύ των ελεύθερων πολιτών με πλήρη δικαιώματα, καθώς και ελεύθε­ρων πολιτών με μειωμένα δικαιώματα (περίοικοι της Σπάρτης, πληβείοι της Ρώμης). Επίσης περιόρισε τα δικαιώματα των μετοίκων και των ξένων. Το δουλοκτητικό δίκαιο αποτελεί τον πρώτο ιστορικό τύπο δικαίου. Τα τυπικά χαρακτηριστικά του είναι: η μετατροπή των δούλων σε ιδιοκτησία του δουλοκτήτη (ο δούλος είναι αντικείμενο και όχι υποκείμενο δικαιώματος). Η περιφρούρηση με τη βοήθεια εξαιρετικά σκληρών κυρώσεων της ατομικής ιδιοκτησίας, η πολιτική παντοδυναμία των δουλοκτητών στο κράτος, η εξουσία του πατέρα στην οικογένεια. Το περισσότερο αναπτυγμένο σύστημα δουλοκτη­τικού δικαίου ήταν το ρωμαϊκό δίκαιο, το οποίο ο Φρειδερίκος Ενγκελς χαρακτήριζε ως την «πιο ολοκληρωμένη διαμόρφωση του δικαίου, του βασισμένου στην ατομική ι­διοκτησία»³Αυτό άσκησε τεράστια επιρροή στο Φεουδαρχικό και ιδιαίτερα στο δίκαιο της αστικής τάξης.

Η διαδικασία διαμόρφωσης του φεουδαρχικού δικαίου στις διάφορες χώρες υπήρξε διαφορετική. Σε μερικές χώρες το δίκαιο της πρώιμης - Φεουδαρχικής κοινω­νίας δημιουργήθηκε στην πορεία της αποσύνθεσης του πρωτόγονου κοινο­τικού συστήματος, χωρίς αξιόλογη επί­δραση από το δίκαιο της δουλοκτητικής κοινωνίας (αγγλοσαξο­νικό δίκαιο). Σε πολλές περιπτώσεις το φεουδαρχικό δίκαιο είχε την προέλευσή του στη μετατροπή του ρωμαϊκού δικαίου. Χαρακτη­ριστικό παράδειγμα αποτελεί το Βυζάντιο, όπου ο Ιουστινιάνειος Κώδικας (CORRUSJURISCIVILIS) προσπάθησε να προσαρμόσει το δουλοκτητικό δίκαιο στις νέες κοινωνικές απαιτήσεις. Στο φεου­δαρχικό δίκαιο εδραιώθηκε απροκάλυπτα η νομική ανισότητα, η διάκριση των δικαιωμάτων των διαφόρων κοινωνικών στρωμάτων. Σπουδαιότατη θέση στο σύστημα του φεουδαρχικού δικαίου κα­τείχαν οι κανόνες που ρύθμιζαν τη φεουδαρχική γαιοκτησία και εδραίωναν τον εξαρτημένο χαρακτήρα της θέσης των αγροτών, διαμορφώνεται η Φεουδαρχική ιεραρχία και ρυθμίζονται λεπτομερώς οι σχέσεις υποτέλειας. Γι’ αυτό στην πρακτική κυριαρχούσε συχνά το δίκαιο του ισχυρού, το λεγόμενο «δίκαιο της πυγ­μής».

Με την ανάπτυξη των εμπορευματοχρηματικώνσχέσεων στη Δυτική Ευρώπη εμφανίστηκε ιδιαίτερο δίκαιο των πόλεων, το οποίο αντανακλούσε την ειδική θέση που κατείχε η πόλη στη μεσαιωνική κοινωνία και στα πρώιμα στάδια ανάπτυξης των αστικών σχέσεων παραγωγής. Συντελέστηκε η αποδοχή του ρωμαϊκού δι­καίου με τη λεπτομερή διατύπωση των σχέσεων της εμπορευματι­κής παραγωγής. Παράλληλα αρχίζει η ανάπτυξη του κανονικού δι­καίου που ρύθμιζε τις εσωεκκλησιαστικές υποθέσεις, τις οικογενειακές σχέσεις, ορισμένες αστικές συναλλαγές κλπ. Με την εξάλειψη του φεουδαρχικού κατακερματισμού και την εμφά­νιση της απόλυτης μοναρχίας ενισχύεται η κεντρική εξουσία στη διαμόρφωση του δικαίου, ενώ παράλληλα εξασθενίζουν τα ε­πιμέρους τοπικά δικαιώματα. Κατά την εξέλιξη του δικαίου σε κάθε κράτος δημιουργείται ιδιαίτερο σύστημα δικαίου με υπο­δομή του τις εθνικοϊστορικές παραδόσεις και ιδιομορφίες του. Ως προς τον τύπο τα νομικά συστήματα που δημιουργήθηκαν στους 17ο - 19ο αιώνα και εξακολουθούν να ισχύουν στα σύγχρονα αστι­κά κράτη, διακρίνονται στο ρομανικό της ηπειρωτικής Ευρώπης που ως βάση έχει το ρωμαϊκό δίκαιο και στο αγγλοσαξονικό που εφαρμόζεται στη Μεγάλη Βρετανία, εν μέρει στις ΗΠΑ και στις πρώην αποικίες.

Ο τελευταίος εκμεταλλευτικός τύπος δικαίου είναι εκείνος της αστικής τάξης. Η αστική τάξη ερχόμενη στην εξουσία αντιπαρέθεσε στην κυριαρχούσα κατά το Μεσαίωνα θεολογική κοσμοθεωρία τη νομική κοσμοθεωρία και στον αγώνα ενα­ντίον του φεουδαρχισμού έκανε ευρεία χρήση των συνθημάτων του φυσικού δικαίου και της νομιμότητας. Με τη νίκη του αστικού κοινωνικού συστήματος ο ρόλος και η σημασία του δικαίου αυ­ξάνουν σημαντικά. Η ανάπτυξη των εμπορευματικών καπιταλιστι­κών σχέσεων συνεπέφερε τη γρήγορη ανάπτυξη του λεγόμενου ι­διωτικού δικαίου, δηλαδή των κλάδων του δικαίου (αστικό, εμπορικό κ.ά.), οι οποίοι καθορίζουν τη θέση και τις σχέσεις αυτών που μετέχουν στον κύκλο των καπιταλιστικών συναλλαγών, καθώς και του δικονομικού δικαίου που ρυθμίζει τον τρόπο διακανονισμού του πλήθους των αμφισβητήσεων, οι οποίες εμφα­νίζονται στον κύκλο αυτό. Διευρύνεται ο ρόλος του δικαίου κατά την άσκηση της πολιτικής εξουσίας και της διοίκησης (συνταγματικό και διοικητικό δίκαιο), Διαμορφώνονται εθνικά συστήματα δικαίου. Λόγω της ταξικής του φύσης το δίκαιο της αστικής τάξης χρησίμευε ως μέσο εδραίωσης των οικονομικών και πολι­τικών όρων του συστήματος κυριαρχίας της αστικής τάξης και εκμετάλλευσης της εργατικής τάξης.

Οι Κ. Μαρξ και Φρ. Ενγκελς καθόρισαν επακριβώς στο Κομμουνιστικό Μανιφέστο το αστικό δίκαιο ως βούληση της αστικής τάξης που έχει αναχθεί σε νόμο.⁴

Η ταξική απονομή του δίκαιου

Το δίκαιο στον καπιταλισμό

Στην περίοδο του προμονοπωλιακού καπιταλισμού η εκμεταλλεύτρια αστική τάξη σε μέγιστο βαθμό εκφράζει στο δίκαιο τα ιδιοτελή συμφέροντά της, που υπαγορεύουν την ενίσχυση της ατομικής ιδιο­κτησίας και τη διασφάλισή της με σκληρές κυρώσεις. Παράλληλα το δίκαιο της αστικής τάξης ρύθμιζε τις υπάρχουσες κοινωνικο­οικονομικές σχέσεις καλύπτοντας με την τυπική ισότητα την οι­κονομική ανισότητα και με την ελευθερία των συμβάσεων τον εξωοικονομικό εξαναγκασμό. Στην περίοδο του ιμπεριαλισμού αναπτύσσονται ακόμα περισσότερο τα διάφορα συστήματα δικαίου της αστικής κοινωνίας, αντανακλώντας τη διαδικασία της προσαρμογής του στις συνθήκες και στις απαιτήσεις του μονοπωλιακού και σε συνέχεια του κρατικού μονοπωλιακού καπιταλισμού. Υπό την πίεση των εργαζομένων, σε συνδυασμό με την αλλαγή της διεθ­νούς κατάστασης και τη μεταβολή του συσχετισμού δυνάμεων υπέρ του σοσιαλισμού, το αστικό κράτος υποχρεώθηκε να κάνει ορισμέ­νες νομικές παραχωρήσεις στους εργαζόμενους, όπως στο εργατικό δίκαιο, στην εκλογική και στην κοινωνική νομοθεσία. Αυτές όμως οι παραχωρήσεις δε μεταβάλλουν τον ταξικό χαρακτήρα του δικαίου της αστικής τάξης. Είναι και παραμένει ταξικό. Ως αντίβαρο των νομικών κατακτήσεων των εργαζόμενων η μονοπωλιακή αστική τάξη χρησιμοποιεί πλατιά την αντιδραστική και την αντεργατική νομοθεσία, η οποία συχνά αντιβαίνει στο Σύνταγμα που η ίδια έχει θέσει.

Σε συνθήκες της γενικής κρίσης του καπιτα­λισμού βαθαίνει ο αντιδραστικός χαρακτήρας του δίκαιου ως ισχυρού παράγοντα επιβολής της κυριαρχίας του κεφαλαίου. Σε περιπτώσεις που απειλείται η εξουσία του, καταφεύγει είτε στον περιορισμό τον κοινωνικών δικαιωμάτων είτε ακόμα και στην ολοκληρωτική κατάργησή τους. Αυτή τη διαδικασία στη μαρξιστική ορολογία την ονομάζουν κρίση της αστικής νομιμότητας. Η ταξική ου­σία του Κράτους και του δικαίου είναι έκδηλη και στο χώρο της αστικής δικαιοσύνης. Σε μια ταξικά διαρθρωμένη κοινωνία δεν μπορεί να υπάρχει ανεξαρτησία κατά την απονομή της δικαιοσύνης. Η δικαστική εξουσία, τμήμα της ενιαίας κρατικής εξουσίας, οργανώνεται και λειτουργεί και ως προς την απονομή της δικαιοσύνης στα πλαίσια του συγκεκριμένου δικαίου που η κυρίαρχη τάξη δημιουργεί και μέσα στα οποία καλείται ο δικαστής ν' ασκήσει το δικαιοδοτικό του έργο. Δεν μπορεί παρά το έργο του αυτό να είναι ταξικό, να στρέφεται ενάντια στα δικαιώματα και ελευθερίες των εργαζομένων και να ενισχύσει τον αυταρχισμό.

Οπως ολόκληρο το αστικό κράτος είναι ταξικό και η δικαστική λειτουργία σαν μέρος αυτού του κράτους είναι ταξική, με την έννοια ότι κατά κύριο λόγο εξυπηρετεί αυ­τή την οικονομική τάξη που σήμερα μέσα στο δοσμένο αστικό κοι­νωνικό σύστημα ασκεί την οικονομική και κατά προέκταση την πολιτική εξουσία. Το δικαστήριο των αστών πάντοτε ήταν και παραμένει «τυφλό, εκλεπτυσμένο εργαλείο ανελέητης καταπίεσης των τάξεων που εκμεταλλεύονται, που περιφρουρεί τα συμφέροντα των παραλήδων»⁵Σε στιγμές όξυνσης της ταξικής πάλης αναιρείται η καθιερωμένη νομιμότητα και επιβάλλονται μορφές συνοπτικής διαδικασίας. Σε εποχή γενικής κρίσης ενισχύεται ο αντεργατικός-αντιλαϊκός ρόλος του νόμου, διευρύνεται υπέρμετρα η ελευθερία της δικαστικής κρίσης με την αναλογική εφαρμογή και ερμηνεία του ποινικού δικαίου, που από πρα­κτική άποψη οδηγεί στη δικαστική αυθαιρεσία ώστε και με αυτό τον τρόπο να θωρακίζεται το σύστημα. Γενική κατεύθυνση της ανάπτυξης του δικαίου των αστικών κρατών είναιτο δυνάμωμα της διωκτικής κατασταλτικής του λειτουργίας ενά­ντια στον αγώνα των εργαζομένων. Τέλος, η οικονομική ανισότητα και το υψηλό κόστος απο­νομής της δικαιοσύνης στερεί τους εργαζόμενους του πραγματικού δικαιώματος υπεράσπισης των συμφερόντων τους.

Το δίκαιο στην Ελλάδα

Το δίκαιο στην Ελλάδα είναι ταξικό, όπως ταξικό είναι και το κρά­τος. Δεν μπορεί να είναι κάτι το διαφορετικό, αφού οι νομικές σχέσεις είναι η αντανάκλαση των σχέσεων παραγωγής σε νόμους, νο­μικούς κανόνες, σε κρατικές πράξεις. Κυρίαρχο δίκαιο και στη δοσ­μένη ελληνική κοινωνία είναι η θέληση της κυρίαρχης τάξης. Για το λόγο αυτό το δίκαιο δεν μπορεί να έχει διαφορετικό ταξικό χα­ρακτήρα από ό,τι το συγκεκριμένο ταξικό κράτος και αντίστροφα, αφού και το κράτος σαν μηχανισμός καταναγκασμού είναι η επιβολή της κυρίαρχης τάξης προς τήρηση και εφαρμογή της θέλησής της, η οποία εκφράζεται σε νόμο που καθιερώνεται από την πολιτική εξουσία την οποία εκπροσωπεί. Ετσι το Ελληνικό Σύνταγμα, όπως και τα άλλα αστικά συντάγματα, αντανακλά το συσχετισμό των ταξι­κών δυνάμεων και τα ταξικά συμφέροντα του κεφαλαίου τον καιρό της ψήφισής του. Παγιώνει τη δικτατορία της άρχουσας τάξης, τη μορφή διακυβέρνησης, τη δομή του κράτους, την οργανωτική διαδικασία και δικαιοδοσία τόσο της κεντρικής ε­ξουσίας, όσο και των σωμάτων της τοπικής αυτοδιοίκησης, τη νο­μική κατάσταση του ατόμου, την οργάνωση και τις θεμελιώδεις αρχές της δικαιοσύνης. Με την παρούσα μελέτη θα αναφερθούμε μόνο στις τρεις θεμελιώδεις αρχές: α) του κράτους δικαίου, β) στην ισονομία και γ) στην ανεξαρτησία της δικαιοσύνης στο δικαιοδοτικό της έργο.

Οι τρεις αυτές δογματικές αρχές της αστικής νο­μικής διδασκαλίας έχουν καθιερωθεί στα αστικά συνταγματικά κείμενα καθώς και στο ελληνικό με πάγια μορφή.

Προτού όμως προ­χωρήσουμε στην ανάλυση που επιβάλλει το θέμα, πρέπει να τεθούν και να τύχουν απάντησης τα εξής ερωτήματα: Υπάρχουν κατά ουσία ή μόνο κατά το φαινόμενο; (όπως π.χ. η διακήρυξη πε­ρί των δικαιωμάτων του ανθρώπου).

Σε ταξικά διαρθρωμένες κοινωνίες, μία από τις οποίες είναι και η ελληνική, με ατομική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής, με εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, αυτές οι αρχές έχουν τυπικό χαρακτήρα. Αναφέρονται όμως στα αστικά συνταγματικά κείμενα γιατί είναι αρχές που συγκινούν τον πολίτη, συμβάλλουν στη διαμόρφωση της αστικής συνείδησης και τη δημιουργία αυ­ταπατών, στοιχεία που βοηθούν την παγίωση της θέσης της κυ­ρίαρχης εκμεταλλεύτριας τάξης. Οι αρχές αυτές, καθώς και άλλες, αυτοαναιρούνται με τις αντιφα­τικές και αλληλοσυγκρουόμενες συνταγματικές διατάξεις αλλά και από τις διατάξεις των εκτελεστικών νόμων του συντάγματος.

α. Η δογματική αστική αρχή του κράτους δικαίου

Σύμφωνα με την αστική διδασκαλία του δικαίου δυο στοιχεία συγκροτούν την έννοια του κράτους δικαίου: ο χωρισμός των εξουσιών σε νομοθετική, εκτελεστική και δικαστική και η υποταγή της διοίκησης στο νόμο.

Σήμερα η αρχή αυτή, αν και εξακολουθεί τυπικά να αναγράφεται στα αστικά συνταγματικά κείμενα, στην ουσία αναιρείται από τα πράγματα με την εφαρμογή στις λεγόμενες προεδρικές δημοκρατίες του συστήματος των «συγκρατήσεων και των αντίβαρων» (π.χ. το δικαίωμα του αρχηγού του κράτους να χρησιμοποιεί το βέτο στις πράξεις της Βουλής). Στη χώρα μας διάκριση των εξουσιών δεν υπάρχει. Υπάρχει αυτό το οποίο ομολογούν και οι ίδιοι οι αστοί επιστήμονες και ονομάζεται στην επιστημονική νομική ορολογία διασταύρωση ή σύγχυση των εξουσιών.

Η Εκτε­λεστική εξουσία με βάση τις σχετικές διατάξεις του ισχύοντος συντάγματος και των εκτελεστικών του νόμων, κατά τη διάρκεια της βουλευτικής περιόδου και κατά το χρόνο απουσίας της Βου­λής δικαιούται να εκδίδει κανονιστικά διατάγματα, καθώς και κανονιστικά διατάγματα κατά νομοθετική εξουσιοδότηση. Κανο­νιστικές πράξεις μπορούν να εκδίδουν και άλλα εκτελεστικά όρ­γανα, όπως υπουργοί, νομάρχες, αστυνομικές και δασικές αρχές κλπ. Ολες αυτές οι πράξεις είναι νομοθετικού περιεχομένου και αποτελούν πηγές του διοικητικού δικαίου. Με αυτά τα δε­δομένα προκύπτει αβίαστα το συμπέρασμα ότι η κυρίαρχη εκμεταλλεύτρια τάξη της χώρας μας χρειάζεται ισχυρή εκτελεστική εξουσία για την υλοποίηση των στόχων της, αλλά και δικαστικό σύστημα που θα εξασφαλίζει την εξουσία της. Κατά συνέπεια τα όσα ευαγγελίζονται περί κράτους δικαίου οι πολιτικοί εκπρό­σωποι της κυρίαρχης εκμεταλλεύτριας τάξης είναι φενάκη. 

β. Η δογματική αστική αρχή της ισονομίας

Από την πρώτη ακόμα περίοδο της εγκαθίδρυσης του καπιταλιστικού συστήματος η κοινωνική πραγματικότητα αποκάλυψε τον απατηλό χαρακτήρα της αρχής της ισότητας του δικαιώματος των πολιτών απέναντι στους νόμους σε συνθήκες καπιταλισμού. Τα αστικά συντάγματα όπως και το ελληνικό διακηρύσ­σουν το δικαίωμα της ισότητας των πολιτών απέναντι στους νόμους, επειδή αυτό απαιτεί ο ίδιος χαρακτήρας της ατομικής επιχείρησης, της οποίας προϋπόθεση ύπαρξης είναι η παρουσία στην αγορά ελεύθερης εργατικής δύναμης και το δικαίωμά της να πουλιέται και να αγοράζεται. Η αστική αρχή περιορίζεται μόνο στην τυπική πλευρά της, αγνοεί τις πραγματικές διαφο­ρές της κοινωνικής κατάστασης των ανθρώπων, τη διαίρεσή τους σε ανταγωνιστικές τάξεις από τις οποίες ο ένας εκμεταλλεύεται τους άλλους.

Ετσι σε ταξικά διαρθρωμένες κοινωνίες, με ανταγωνιστικές τάξεις, με εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, με πλήρη ανισότητα στις σχέσεις παραγωγής, δεν μπορεί να υπάρχει και να έχει πε­δίο εφαρμογής και η αρχή αυτή, ανεξάρτητα εάν έχει θεσμοθε­τηθεί στα αστικά συντάγματα και οι πολιτικοί εκπρόσωποι των κυρίαρχων εκμεταλλευτριών τάξεων την επικαλούνται και την προβάλλουν.

Επί της δογματικής αστικής αρχής ο Κ. Μαρξ ε­πιγραμματικά αναφέρει ότι ως προς το περιεχόμενο, το δίκαιο των άνισων είναι δίκαιο της ανισότητας.⁶

γ. Η δογματική αστική αρχή της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης στο δικαιοδοτικό της έργο.

Ουσιαστικά δεν υπάρχει ανεξαρτησία της δικαιοσύνης στο δικαιοδο­τικό της έργο. Τυπικά μόνο και κατά το φαινόμενο. Αλλά δεν υπάρχει ανεξαρτησία ούτε από την εκάστοτε κυβέρνηση (εκτελεστική εξουσία). Ειδικότερα το ισχύον Σύνταγμα επί του θέματος ορίζει: «Οι προαγωγές στις θέ­σεις του προέδρου και των αντιπροέδρων του Συμβουλίου Επικρατείας, του Αρείου Πάγου και του Ελεγκτικού Συνεδρίου ενεργούν­ται με Προεδρικό Διάταγμα που εκδίδεται ύστερα από πρόταση του Υπουργικού Συμβουλίου. Η προαγωγή στη θέση του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου ενεργείται με όμοια διατάγματα. Οι αποφάσεις ή πράξεις κατά τις διατάξεις του ίδιου του συντάγματος δεν προσβάλλονται στο Συμβούλιο της Επικρατείας». Το ίδιο λοιπόν το Σύνταγμα, ενώ με διάφορες διατάξεις του διακηρύσσει πανη­γυρικά την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, με τη διάταξη της παρ. 5 του άρθρου 9 την αναιρεί.

Τους δικαστές των ανώτατων δικαστηρίων (Αρείου Πάγου, Συμβουλίου Επικρατείας, Ελεγκτικού Συνεδρίου, Ανώτατου Ειδικού Δικαστηρίου) τους διορίζει η κυβέρνηση. Αυτά τα σώματα καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό όλη τη σύνθεση και τη διάταξη της κλίμακας του δικαστικού σώματος.

Επίσης τα ανώτατα δικαστήρια είναι αυτά που κυρίως διαμορφώνουν τη νομολογία όλης της «έννομης τάξης». Σε αυτό το πλαίσιο η αστική νομική επιστήμη αλλά και η αστική ιδεολογία καλλιεργούν και προβάλλουν την εικόνα ενός δικαστή υπερταξικού, αμερόληπτου, «ανεξάρτητου» λειτουργού, ο οποίος δήθεν υψώνεται πάνω από τα αντικρουόμενα ταξικά συμφέροντα και συμφιλιώνει όλη την κοινωνία κάτω από το ιερό πέπλο της «τυφλής δικαιοσύνης.

Στην πραγματικότητα όμως το δικαστήριο καλείται να εφαρμόσει το ισχύον ταξικό δίκαιο, κάνοντας μία ερμηνεία στα πλαίσια της κυρίαρχης αντίληψης για το δίκαιο. Στα πλαίσια αυτά ανήκει στη διακριτική του ευχέρεια η ερμηνεία των αόριστων νομικών ερμηνειών, που δίνει τη δυνατότητα να χτυπιούνται τα δικαιώματα της εργατικής τάξης και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων.

Την ίδια στιγμή που οι «λειτουργοί» της δικαστικής εξουσίας (δικαστές, εισαγγελείς κλπ.) αθωώνουν τους επιχειρηματίες από εργοδοτικά εγκλήματα (έλλειψη μέτρων ασφαλείας στο χώρο δουλειάς, θανατηφόρα ατυχήματα κλπ.), αλλεπάλληλες δικαστικές αποφάσεις κηρύσσουν τις απεργίες «παράνομες και καταχρηστικές». Ποινικές διώξεις ασκούνται σε συνδικαλιστές εργάτες, σε μαθητές, σε αγωνιστές κατά των ιμπεριαλιστικών πολέμων που κάθισαν στο εδώλιο του κατηγορουμένου διότι πρωτοστάτησαν στους λαϊκούς αγώνες.

Με βάση τις παραπάνω σκέψεις καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι σε κοινωνίες, όπως και η ελληνική, διαιρεμένες σε ανταγωνιστικές τάξεις από τις οποίες ο ένας εκμεταλλεύεται τους άλλους, δεν μπορεί να υπάρχει ανεξαρτησία της δικαιοσύνης στο δικαιοδοτικό της έργο. Απόδειξη γι’ αυτό αποτελεί και η θεσμοθετημένη ελληνική νομοθεσία.

Η λεγόμενη ανεξαρτησία της δικαστικής εξουσίας είναι καθαρά ψευδεπίγραφη και παραπλανητική. Αντανακλά μόνο τη σχετική αυτοτέλεια κάθε στοιχείου του εποικοδομήματος, η οποία σκόπιμα προβάλλεται ως «ανεξαρτησία» προκειμένου οι δικαστικές αποφάσεις να καλλιεργούν τη συμμόρφωση και υποταγή των λαϊκών στρωμάτων στο αστικό σύστημα εξουσίας.

Το σοσιαλιστικό δίκαιο

Ανώτατος ιστορικός τύπος δικαίου είναι το σοσιαλιστικό δίκαιο. Για πρώτη φορά το σοσιαλιστικό δίκαιο εμφανίστηκε στο σοβιετι­κό κράτος ως αποτέλεσμα της Μεγάλης Οκτωβριανής Επανάστασης. Πρώτη σπουδαία επανα­στατική πράξη αποτελεί η «Διακήρυξη των Δι­καιωμάτων των Εργαζομένων και του υπό Εκμετάλλευση Λαού της Σοβιετικής Δημοκρατίας» με την οποία εδραιώθηκαν νομοθετικά και ουσιαστικά οι βασικές αρχές και τα καθήκοντα του σοσιαλιστικού κράτους.

Η Διακήρυξη συντάχθηκε από τον Β. Ι. Λένιν και ψηφίσθηκε στις 25 Γενάρη 1918 από το 3ο Πανρωσικό Συνέδριο των Σοβιέτ. Η Διακήρυξη ανακήρυξε τη Ρωσία Δημοκρατία των Σοβιέτ των αντιπροσώπων των εργατών, των στρατιωτών και των αγροτών, η εξουσία της οποίας ανήκει ολοκληρωτικά και αποκλειστικά στις εργαζόμενες μάζες και στον εξουσιοδοτημένο εκπρόσωπό τους, τα Σοβιέτ. Ακόμη η Διακήρυξη έθετε, εκτός των άλλων, την εξάλειψη κάθε εκμετάλ­λευσης του ανθρώπου από τον άνθρωπο, την πλήρη κατάργηση του χωρισμού της κοινωνίας σε τάξεις, την κατάπνιξη της αντί­στασης των εκμεταλλευτών, την εγκαθίδρυση σοσιαλιστικής οργάνωσης της κοινωνίας, την επικύρωση της κατάργησης της ατομικής ιδιοκτη­σίας, τη θέσπιση νόμων για την άσκηση εργατικού ελέγχου, την καθιέρωση της υποχρεωτικής εργασίας και το σεβασμό της εθνικής κυριαρχίας όλων των λαών.

Η Διακήρυξη περιλήφθηκε στο Σύνταγμα του 1918 (Α΄ Μέρος). Το σοσιαλιστικό δίκαιο πρώτα και κύρια εκφράζει τη θέληση των εργαζομένων που αποτελούν τη συντρι­πτική πλειοψηφία του λαού. Οι κύριες αρχές του είναι: η κα­τάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής και της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, η διαφύλαξη της σοσιαλι­στικής ιδιοκτησίας που αποτελεί τη βάση του σοσιαλι­στικού συ­στήματος οικονομίας, η εδραίωση της κυριαρχίας των εργαζο­μένων, η απόλυτη ισοτιμία των πολιτών ανεξάρτητα από φυλή, εθνικότητα και φύλο, η ανάπτυξη των κοινωνικοοικονομικών πολιτικών και άλλων δικαιω­μάτων και ελευθερίων των πολιτών, η υποχρεωτική τήρηση της αρχής της νομιμότητας κατά τη δράση όλων των κρατικών και κοι­νωνικών οργανώσεων, των κρατικών λειτουργών και πολιτών, η αποφασιστική αντιμετώπιση κάθε επιβολής κατά του σοσιαλιστικού συστήματος, ο ουμανισμός και η δικαιοσύνη.

Επειδή το περιεχόμενό του και οι σκοποί του είναι νέοι από άποψη αρχών, το σοσιαλιστικό δίκαιο δεν μπορεί να εμφανιστεί ως αποτέλεσμα εξέλιξης ή ακόμα μετασχη­ματισμού του παλαιού δικαίου της αστι­κής κοινωνίας. Αρνηση του παλαιού συστήματος δικαίου είτε με άμεση κατάργηση είτε βαθμιαία, αυτή είναι η αντικειμενική νο­μοτέλεια της εμφάνισης του νέου σοσιαλιστικού τύπου δικαίου σε όλες τις μορφές του. Στην αστική νομική φιλολογία είναι πλα­τιά διαδεδο­μένος ο ισχυρισμός ότι δήθεν για το μαρξισμό είναι χαρακτηριστική η περιφρονητική στάση στο δίκαιο, γιατί το θεωρεί αστικό κοινωνικό θεσμό. Στην πραγματικότητα την αναγκαιότητα της ύπαρξης του δικαίου στο σοσιαλισμό, ως την ολοκληρωτική νίκη του Κομμουνισμού, ο Κ. Μαρξκαι ο Β. Ι. Λένιν τη θεωρούσαν ως αντικειμενική νομοτέλεια της ανάπτυξης της σοσιαλιστικής κοινωνίας. Στο έργο του «Κράτος και Επανάστα­ση» υπογραμμίζοντας το ρόλο της νομικής μορφής της κοινωνικής ρύθμισης ο Β. Ι. Λένιν έγραφε: «Χωρίς να πέφτεις στην ουτο­πία δεν μπορείς να υποθέσεις ότι μετά την ανατροπή του καπιταλισμού, οι άνθρωποι αμέσως θα μάθουν να εργάζονται για την κοινωνία χωρίς οποιουσδήποτε κανόνες δικαίου, μάλιστα ούτε καν τις οικονομικές προϋποθέσεις μιας τέτοιας αλλαγής δεν δί­νει αμέσως η κατάργηση του καπιταλισμού»⁷Η οικονομική - οργα­νωτική λειτουργία του σοσιαλιστικού κράτους προϋποθέτει την ύπαρξη λαϊκού - οικονομικού σχεδίου, που ψηφίζεται ως υπο­χρεωτικός νόμος, για την εκπλήρωση του οποίου απαιτείται η νομική ρύθμιση της δραστηριότητας των σοσιαλιστικών επιχει­ρήσεων και οργανώσεων. Ετσι στην πορεία της σοσιαλιστικής οικοδόμησης το δίκαιο θεωρείται όχι μόνο μέσο επίλυσης ποι­κίλων διενέξεων, αλλά σε αυτό αναθέτονται σπουδαίες οργανωτικές και δημιουργικές λειτουργίες, ιδιαίτερα στη σφαίρα της κοινωνικής παραγωγής. Το δίκαιο στο σοσιαλισμό είναι ακόμα απαραίτητο για την πάλη με τα υπάρχοντα υπολείμματα του καπιταλισμού την εγκληματικότητα και μεάλλες μορφές παραβίασης του νόμου.

Η μαρξιστικολενινιστική θεωρία απορρί­πτει το αστικό πολιτικό νομικό δόγμα, σύμφωνα με το οποίο η κρατική εξουσία νοείται όχι σαν ενιαίο σύνολο, αλλά σαν σύνολο διαφόρων λειτουργιών εξουσίας (νομοθετικής, εκτελεστι­κής και δικαστικής). Σύμφωνα με το Μαρξισμό η θεωρία «καταμερισμός ή διάκριση των εξουσιών» δεν είναι τίποτα άλλο παρά κοινός υπηρεσιακός καταμερισμός εργασίας που γίνεται στον κρατικό μηχανισμό για τονσκοπό της απλοποίησης και του ελέγχου. Η ύπαρξη κρατικών οργάνων με διαφορετικές αρμοδιότητες σημαίνει ότι κατά την πραγματοποίηση στη ζωή της ενότητας της κρατικής εξου­σίας είναι αναγκαίος ορισμένος καταμερισμός αρμοδιοτήτων. Αυτός ο καταμερισμός διευκολύνει την επιβολή ταξικής κυριαρχίας του κεφαλαίου και παράλληλα συμβάλλει στη συσκότιση του ενιαίου ταξικού χαρακτήρα της εξουσίας με όλες τις λειτουργίες της.

Με την εγκαθίδρυση τουκαπιταλιστικού κα­θεστώτος η αρχή «διάκρισης των εξουσιών» διακηρύχτηκε σαν μια από τις βασικές αρχές σύνταξης των αστικών συνταγμάτων. Η αστική θεωρία για τον καταμερισμό των εξουσιών που συνδέε­ται με τη θεωρία του φυσικού δικαίου έπαιξε ιστορικό προοδευτικό ρόλο στοναγώνα της αστικής τάξης ενάντια του απολυ­ταρχισμού. Σε μια σειρά χώρες αυτή η διδασκαλία χρησιμοποιή­θηκε για τη θεμελίωση συμβιβασμού ανάμεσα στην αστική τάξη, η οποία επέβαλε τον έλεγχο πάνω στη νομοθετική εξουσία και τη δικαστική και τους φεουδαρχικο­μοναρχικούς κύκλους που διατηρούσαν στα χέρια τους την εκτελεστική εξουσία. Ουσιαστι­κή υποχώρηση από τη θεωρία «της διάκρισης των εξουσιών» εί­ναι η διάδοση στις λεγόμενες προεδρικές δημοκρατίες του συστήματος των «συγκρατήσεων και των αντίβαρων» (το δικαίωμα του αρχηγού του κράτους να χρησιμοποιεί το βέτο στις πράξεις της Βουλής, οδικαστικός έλεγχος για τη συνταγματικότητα των νόμων κλπ.), κατά το οποίο η Βουλή βρίσκεται σε σημαντική εξάρτηση από την εκτελεστική. Η θεωρία «διάκρισης των εξουσιών» αγνοεί την ταξική φύση του Κράτους και είναι αστικός νομικός θεσμός κατάλοιπο της Γαλλικής Επανάστασης.

Σε αντίθεση με την αστική κοινωνία ο καταμερισμός αρμοδιοτήτων στα πλαίσια του σοσιαλιστικού κράτους και η οργανωτική συγκρότηση του δικαστικού σοσιαλι­στικού συστήματος στηρίζονται στον εργατικό - λαϊκό έλεγχο και αποσκοπούν στην ενίσχυση των λειτουργιών της λαϊκής εξουσίας.

Η εξασφάλιση του δικαστηρίου στο δικαιοδοτικό του έργο για την υπεράσπιση της σοσιαλιστικής εξουσίας και νομιμότητας κατοχυρώνεται από τη σοσιαλιστική νομοθεσία με πολ­λές εγγυήσεις, στις οποίες συμπεριλαμβάνεται και η εκλογή των δικαστών και των λαϊκών δικαστών σε όλους τους βαθμούς του δικαστικού συστήματος, το δικαίωμα της εμπρόθεσμης ανάκλησης από τους εκλογείς των δικαστών που δε δικαίωσαν την εμπιστοσύνη τους. Το έργο των δικαστών κατά την απονομή της λαϊκής δικαιοσύνης εξασφαλίζεται ακόμα και με νομικές εγγυήσεις με την αμεσότητα, το αδιάκοπο και την προφορικότητα της διαδικασίας, το δικαίωμα εξαίρεσης δικαστή, τη μυστικότητα της αίθουσας διάσκεψης.

Το σοσιαλιστικό δίκαιο έχει επιστημονική βάση το μαρξισμό - λενινισμό, τις μεγάλες λενινι­στικές ιδέες στα ζη­τήματα ανάπτυξης του σοσιαλιστικού κράτους. Το σοσιαλιστικό δίκαιο είναι γνήσιο λαϊκό. Είναι βαθιά δημοκρατικό και εδραιώ­νει και εγγυάται την κυριαρχία της εργατικής τάξης και των σύμμαχων λαϊκών στρωμάτων. Από τη φύση του εί­ναι διεθνιστικό και ο σοσιαλιστικός διεθνισμός του αποτελεί μία απότις σπουδαιότερες βάσεις της αδελφικής και αδιάσπα­στης Φιλίας των λαών.

Οπως έδειξε η πείρα της Μεγάλης Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης με την πρώτη κιόλας πράξη της, την παράδοση των μέσων παραγωγής στην ιδιοκτησία ολόκληρης της κοινωνίας, πραγματοποιεί ριζική ανατροπή σε ολόκληρο το σύστημα των κοινωνικών σχέσεων. Με την εξάλειψη των εκμεταλλευτριών τάξεων, την οικοδόμηση του σοσιαλισμού λύνονται σειρά από ουσιαστικά προβλήματα που συνδέονται με το πρόβλημα της κοινωνικής ισότητας.

---

1. Ησιόδου Εργα, Σοφοκλέους «Οιδί­πους Τύραννος» «Αντιγόνη», Πλάτωνος «Πρωταγόρας».

2. Κ. Μαρξ: «Κριτική της Πολιτικής Οικονομίας», σελ. 424, από το Κ.Μαρξ - Φρ. Ενγκελς: Διαλεχτά έργα», τ. 1.

3.Φρ. Ενγκελς: «Αντι-Ντύριγκ», σελ. 133, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή».

4.Κ. Μαρξ - Φρ. Ενγκελς: «Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος», σελ. 45, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή».

5.Β.Ι. Λένιν: «Το τρίτο Πανρώσικο συνέδριο των σοβιέτ», Απαντα τ. 35, σελ. 270.

6. Κ. Μαρξ: «Κριτική του Προγράμματος της Γκότα», σελ. 13-14, από το Κ. Μαρξ - Φρ. Ενγκελς: Διαλεχτά έργα», τ. 2.

7. Β. Ι. Λένιν: «Κράτος και Επανάσταση», Απαντα, τ. 33, σελ. 94-95.