Αναζητείται λογική (προσχέδιο προϋπολογισμού 2017)

 Αναζητείται λογική (προσχέδιο προϋπολογισμού 2017)

Υποθέτω πως έπεσε στην αντίληψή σας ότι ο υπουργός οικονομικών κατέθεσε στην βουλή το προσχέδιο του νέου προϋπολογισμού. Όμως, αν όντως συνέβη κάτι τέτοιο, θα στοιχημάτιζα ότι δεν τρέξατε κιόλας να το μελετήσετε. Κι επειδή μάλλον θα κέρδιζα το στοίχημα, πάμε να δούμε μαζί μερικά στοιχεία αυτού του προσχεδίου. Μιας και χτες μιλήσαμε για νούμερα, ας συνεχίσουμε και σήμερα στο ίδιο μοτίβο.

Κατ' αρχάς, ας σημειώσουμε ένα ενδιαφέρον απόσπασμα από το πρώτο κεφάλαιο: "Πέραν των μέτρων που νομοθετήθηκαν τον Αύγουστο του 2015, η ΣΧΔ (σ.σ.: Σύμβαση Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης) της πρώτης αξιολόγησης του προγράμματος προβλέπει για την περίοδο 2016-2018 παρεμβάσεις για την επίτευξη εξοικονόμησης πόρων ύψους 3% του ΑΕΠ σωρευτικά" (σελ. 11). Αυτό σημαίνει δυο πράγματα: (α) οποιαδήποτε υπόσχεση για μη λήψη νέων μέτρων είναι σκέτη αερολογία, διότι μετά από κάθε αξιολόγηση μπορεί να υπάρξει μια νέα ΣΧΔ που θα προβλέπει κι άλλες παρεμβάσεις και (β) μέχρι τον Αύγουστο του 2018 που λήγει το παρόν μνημόνιο (σύμφωνα με όσα ξέρουμε ως τώρα, έτσι;) πρέπει να εξοικονομήσουμε περίπου 5 δισ. ευρώ παραπάνω απ' όσα συμφωνήσαμε τον Αύγουστο του 2015.

[Προέλευση πίνακα: "Προσχέδιο κρατικού προϋπολογισμού 2017", σελ. 46]

Και τώρα, προσοχή! Είπαμε 5 δισ. ως το 2018 αλλά μη κάνετε πράξεις για να βρείτε πόσα αναλογούν ετησίως. Αυτά τα 5 δισ. προέκυψαν από την πρώτη αξιολόγηση. Κατά πάσα πιθανότητα, από τις επόμενες αξιολογήσεις θα προκύψουν κι άλλα. Γι' αυτό, τα εν λόγω 5 δισ. πρέπει να φροντίσουμε να τα τακτοποιήσουμε από τώρα, ώστε να μη πέσουν πάνω στα επόμενα και γίνουν χιονοστιβάδα.

Έτσι, λοιπόν, το προσχέδιο για το 2017 περιλαμβάνει αυξήσεις 1,835 δισ. στα φορολογικά έσοδα και μειώσεις 1,232 δισ. στις κοινωνικές δαπάνες. Με λίγο κόψε-ράψε (κυρίως, κόψε) τις συντάξεις και λίγο ακόμη τους μισθούς και την υγεία, οι κάτοικοι αυτού του τόπου θα στερηθούν μέσα στο 2017, προς χάριν της ΣΧΔ, κάτι λιγώτερο από 4 δισ. ευρώ επί πλέον όσων έχουν στερηθεί. Για να πιάσουμε τα 5 δισ. της περιόδου 2016-2018, έχουμε ήδη καλύψει από φέτος σχεδόν 1,4 δισ. Στο σύνολο, δηλαδή, όχι απλώς θα μαζέψουμε μέχρι τέλους του 2017 αυτά που θα έπρεπε να έχουμε μαζέψει μέχρι τέλους του 2018 αλλά θα έχουμε και 350-400 εκατ. περίσσευμα για τις παρεμβάσεις των επόμενων αξιολογήσεων.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι αναφορές τού προσχεδίου στα ασφαλιστικά ταμεία (σελ. 42 κ.ε.), από τις οποίες σταχυολογώ:

• "Επιδιώκεται η μείωση της φτώχειας των ηλικιωμένων, με την υιοθέτηση της εθνικής σύνταξης στο επίπεδο φτώχειας του 2014". Το όριο φτώχειας του 2014 ήταν 4.608 ευρώ ετησίως, άρα η μηνιαία εθνική σύνταξη που θα μειώνει την φτώχεια των ηλικιωμένων ορίζεται σε 384 ευρώ. Σήμερα, η βασική σύνταξη του ΙΚΑ φτάνει τα 360 ευρώ.
• "Προβλέπεται αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 1.452 εκατ. ευρώ". Σ' αυτό το σχεδόν 1,5 δισ. θα συνεισφέρουν οι αγρότες (από τον ΟΓΑ πήγαν στον ΟΑΕΕ ως... ελεύθεροι επαγγελματίες) και οι αυτοαπασχολούμενοι (χάρη στο νέο σύστημα υπολογισμού εισφορών τού πρόσφατου νόμου Κατρούγκαλου).
• "Αναμένεται μείωση κατά 152 εκατ. ευρώ της δαπάνης για τις επικουρικές συντάξεις". Αυτό θα γίνει με τον επανυπολογισμό των παλιών συντάξεων αλλά και με τον τρόπο υπολογισμού των νέων, πάντα σύμφωνα με τον ν.4387/2016 του Κατρούγκαλου.
• "Παράλληλα, μειωμένη κατά 434 εκατ. ευρώ αναμένεται να είναι και η δαπάνη για το ΕΚΑΣ". Λογικό. Πρέπει κάθε χρόνο να κόβουμε κάτι, γιατί μέχρι τέλους του 2019 το ΕΚΑΣ πρέπει να καταργηθεί.

Περίεργη είναι η αναφορά τού προσχεδίου στον ΟΑΕΔ (σελ.44): "Για το 2017 το ταμειακό ισοζύγιο του ΟΑΕΔ αναμένεται να παρουσιάσει πλεόνασμα ύψους 281 εκατ. ευρώ (...) έναντι εκτιμώμενου ταμειακού πλεονάσματος 302 εκατ. ευρώ το 2016". Αν δεν κάνω λάθος, δουλειά τού ΟΑΕΔ είναι να φροντίζει να βρίσκει δουλειά στους άνεργους και να τους ανακουφίζει για όσον καιρό είναι άνεργοι. Επίσης, όπως διαβάζουμε και στο προσχέδιο, ο ΟΑΕΔ πλήρωσε το 2016 κάπου 887 εκατ. ευρώ ως επιδόματα ανεργίας και θα πληρώσει άλλα τόσα και το 2017. Βάσει ποιάς λογικής πρέπει να έχει πλεονάσματα ένας τέτοιος οργανισμός; Αφού του περισσεύει το 25% των διαθεσίμων πόρων του, γιατί δεν αυξάνει το επίδομα ή, τουλάχιστον, γιατί δεν επεκτείνει το δικαίωμα λήψης του είτε για περισσότερους μήνες είτε σε περισσότερους ανέργους;

Ακόμη πιο περίεργη είναι η αναφορά στον ΕΟΠΥΥ: "Για το έτος 2017 η πρόβλεψη για τα έσοδα του Οργανισμού υπολείπεται κατά 234 εκατ. ευρώ σε σχέση με τις εκτιμήσεις του 2016. Αυτό οφείλεται, κατά κύριο λόγο, στη μείωση της κρατικής επιχορήγησης κατά 200 εκατ. ευρώ". Στην συνέχεια, γίνεται αναφορά στην αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών και διαπιστώνεται ότι "κατόπιν των ανωτέρω, ο ΕΟΠΥΥ, στο τέλος του 2017, αναμένεται να παρουσιάσει πλεόνασμα σε δημοσιονομική βάση ύψους 333 εκατ. ευρώ". Δηλαδή, παρ' ότι το κράτος θα δώσει 200 εκατ. λιγώτερα, ο ΕΟΠΥΥ θα βγάλει και πλεόνασμα 333 ολόκληρα εκατομμύρια. Η απάντηση στο ερώτημα ποιος θα καλύψει αυτά τα συνολικά 533 εκατομμύρια είναι μάλλον αυτονόητη. Όμως, δεν είναι καθόλου αυτονόητη η απάντηση στην ίδια ερώτηση που κάναμε προηγουμένως για τον ΟΑΕΔ: βάσει ποιας λογικής πρέπει να έχει πλεονάσματα ένας Οργανισμός που υπηρετεί την υγεία των πολιτών;

Διάγραμμα που τεκμηριώνει το πώς θα αποπληρώνουμε μέχρι το 2059 τα δάνεια που είχαμε πάρει ως την 31/8/2016.

[Προέλευση διαγράμματος: "Προσχέδιο κρατικού προϋπολογισμού 2017", σελ. 51]

Για να μη κουράζω περισσότερο τον αναγνώστη, θα κλείσω εδώ, προσθέτοντας μια μικρή αλλά καίρια παρατήρηση. Οι κάθε λογής "παρεμβάσεις" εκφράζονται ως ποσοστό επί του ΑΕΠ. Αν, λοιπόν, υποθέσουμε ότι επαληθεύονται οι προβλέψεις και του χρόνου το ΑΕΠ αυξηθεί κατά 2,7%, θα πρέπει να αυξηθούν ισόποσα και οι "παρεμβάσεις" ώστε να μη διαταραχτεί η αναλογία.

Καληνύχτα σας...

Υστερόγραφο: Εκλαμβάνω ως απολύτως συμβολικό το ότι, βάσει του παραπάνω χρονοδιαγράμματος λήξης χρέους, θα έχω κλείσει τα 99 όταν θα ξοφλάμε τελείως, οπότε θα γιορτάσω τα εκατοστά μου γενέθλια καθαρός και με το κεφάλι ψηλά.