ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ - ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΚΑΙ ΤΑ ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΤΩΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΩΝ

   ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ - ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΚΑΙ ΤΑ ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΤΩΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΩΝ

• 
  

της Λίνας Κροκίδη

Το προσφυγικό-μεταναστευτικό ζήτημα έχει προσλάβει εκρηκτικές διαστάσεις το τελευταίο διάστημα. Αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στη συνέχιση του ιμπεριαλιστικού πολέμου στη Συρία, αλλά και συνολικότερα στην κλιμάκωση της ιμπεριαλιστικής επιθετικότητας στη γεωπολιτικά κρίσιμη για τα μονοπώλια περιοχή που εκτείνεται από την Ουκρανία και τα Βαλκάνια μέχρι τη Μ. Ανατολή, την Ανατ. Μεσόγειο και την Αφρική. Πρόκειται για σοβαρό και σύνθετο πολιτικό ζήτημα, με διεθνείς και εσωτερικές, οικονομικές, κοινωνικές και ιδεολογικές πλευρές, με διάρκεια και με αρκετούς αστάθμητους παράγοντες.

Η ανάδειξη της Ελλάδας ως βασικής χώρας διέλευσης προς άλλα κράτη της ΕΕ ή ακόμα και πιο μόνιμης παραμονής ενός μεγάλου αριθμού προσφύγων θέτει πρόσθετα καθήκοντα για την εργατική τάξη και το κόμμα της, το ΚΚΕ, στην κατεύθυνση ανάδειξης των αιτιών του φαινομένου σε συνδυασμό με την οργάνωση της λαϊκής αλληλεγγύης στον προσφυγικό-μεταναστευτικό πληθυσμό. Παράλληλα, το ζήτημα αυτό έχει αναδειχτεί σε κορυφαίο πεδίο ιδεολογικής και πολιτικής αντιπαράθεσης με την αστική πολιτική, τόσο στην εθνικιστική όσο και στην κοσμοπολίτικη μορφή της, καθώς και με τον οπορτουνισμό. Στη βάση αυτή, μπορεί να αποτελέσει παράγοντα ταξικής ριζοσπαστικοποίησης του ντόπιου πληθυσμού, καθώς και των προσφύγων-μεταναστών, όπως μπορεί να συμβεί και το αντίθετο, δηλαδή να συμβάλει στην αντιδραστική αναδίπλωση της λαϊκής συνείδησης.

Το κύριο χαρακτηριστικό των μεταναστευτικών ρευμάτων που εκδηλώνονται τα τελευταία χρόνια, μετά από τις ανατροπές των σοσιαλιστικών καθεστώτων, είναι ότι πρόκειται –κατά το συντριπτικό τους μέρος– για προσφυγικούς πληθυσμούς, δηλαδή για πληθυσμούς που προέρχονται από χώρες που δέχτηκαν ιμπεριαλιστική επέμβαση (με τη μορφή είτε της στρατιωτικής επέμβασης είτε της υποκίνησης και υπόθαλψης εμφύλιων συρράξεων), βρίσκονται υπό καθεστώς άμεσης ή έμμεσης κατοχής, κυβερνώνται από αντιδραστικά καθεστώτα κλπ. Έτσι, στο περίπου 1 εκατ. αφίξεων αλλοδαπών στην Ελλάδα το 2015 και τους δύο πρώτες μήνες του 2016, το 90% ανήκει σε εθνικότητες που έχουν το λεγόμενο προσφυγικό προφίλ και συγκεκριμένα σε Σύρους, Αφγανούς και Ιρακινούς. Το φαινόμενο των μαζικών μεταναστεύσεων πληθυσμών δεν είναι καινούργιο. Στο ιμπεριαλιστικό στάδιο του καπιταλισμού, το κύριο χαρακτηριστικό της «νέας μετανάστευσης», σύμφωνα με τον ορισμό του Λένιν, είναι «η μείωση της μετανάστευσης από τις ιμπεριαλιστικές χώρες και η αύξηση της εγκατάστασης (του ερχομού εργατών και της μετοίκησης) σ’ αυτές τις χώρες από τις πιο καθυστερημένες χώρες, όπου ο μισθός εργασίας είναι κατώτερος»1.

Πριν το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο οι πρόσφυγες ορίζονταν σε ad hoc (κατά περίπτωση) ανάλογα με την εθνική καταγωγή τους. Μετά το Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο η γενική συνέλευση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) αποφάσισε να δημιουργήσει την Ύπατη Αρμοστεία (ΥΑ) για τους Πρόσφυγες και να υιοθετήσει «γενικό» ορισμό της έννοιας του πρόσφυγα, ο οποίος αποτυπώθηκε στη Συνθήκη της Γενεύης. Η Συνθήκη, που αφορούσε αρχικά μόνο τους πρόσφυγες που δημιουργήθηκαν λόγω του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου μεταξύ χωρών της ευρωπαϊκής ηπείρου, επεκτάθηκε το 1967 με συμπληρωματικό πρωτόκολλο σε όλη την υφήλιο. Σύμφωνα με τη Συνθήκη της Γενεύης: «Πρόσφυγας είναι κάθε πρόσωπο που, λόγω δικαιολογημένου φόβου δίωξης λόγω φυλής, θρησκείας, εθνικότητας, κοινωνικής τάξης ή πολιτικών πεποιθήσεων, βρίσκεται εκτός της χώρας της οποίας είναι υπήκοος και δεν μπορεί ή, λόγω φόβου, δεν επιθυμεί να απολαμβάνει της προστασίας της χώρας αυτής».

Η όξυνση των ανταγωνισμών των ιμπεριαλιστικών κέντρων, που συνοδεύτηκε με αύξηση των τοπικών πολέμων και των επεμβάσεων διεθνώς, δημιούργησε την ανάγκη και γι’ άλλες, πιο προσωρινές μορφές διεθνούς προστασίας, όπως είναι η λεγόμενη επικουρική προστασία. Το καθεστώς της επικουρικής διεθνούς προστασίας χορηγείται σε πρόσωπα που κινδυνεύουν να υποστούν σοβαρή βλάβη στη χώρα καταγωγής τους. Αυτή η σοβαρή βλάβη προσδιορίζεται ως εξής: α) Θανατική ποινή ή εκτέλεση, β) βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία, γ) σοβαρή προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχου λόγω βίας ασκούμενης αδιακρίτως σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης. Έτσι, διαμορφώθηκε ο όρος του «δικαιούχου διεθνούς προστασίας», που περιλαμβάνει τόσο τους πρόσφυγες όσο και τους δικαιούχους της λεγόμενης «επικουρικής» διεθνούς προστασίας.

Η διάκριση μεταξύ προσφύγων και οικονομικών μεταναστών στηρίζεται στο ότι πρόσφυγες θεωρούνται όσοι αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τις εστίες τους, γιατί κινδυνεύει η ζωή, η ελευθερία και η σωματική τους ακεραιότητα, ενώ οικονομικοί μετανάστες θεωρούνται εκείνοι που μεταναστεύουν αναζητώντας καλύτερες συνθήκες εργασίας, διαβίωσης ή επιβίωσης. Δηλαδή, με απλά λόγια, οι μεν οικονομικοί μετανάστες ξεριζώνονται λόγω του οικονομικού-κοινωνικού-πολιτικού πολέμου που δέχεται η εργατική τάξη από το κεφάλαιο, οι δε πρόσφυγες λόγω της εκδήλωσης αυτού του πολέμου και των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων με στρατιωτικά μέσα. Σε κάθε περίπτωση, ο καπιταλισμός, τα μονοπώλια, που έχουν κηρύξει τον πόλεμο στους λαούς, η ιμπεριαλιστική βαρβαρότητα είναι η αιτία για το φαινόμενο της μαζικής προσφυγιάς και μετανάστευσης της εποχής μας.

Οι διαφορές αυτές μεταξύ προσφύγων και μεταναστών αξιοποιούνται από το κεφάλαιο, τις ιμπεριαλιστικές ενώσεις και τα καπιταλιστικά κράτη, για να χτυπήσουν τα δικαιώματα και των δύο. Για την εργατική τάξη και το ΚΚ, δε γίνεται καμία διάκριση σε ό,τι αφορά την οργάνωση της πάλης για τα δικαιώματα και των δύο κατηγοριών, για την ένταξή τους στις γραμμές της ταξικής πάλης. Φυσικά, αυτή η πάλη αξιοποιεί –προς όφελος της υπεράσπισης των δικαιωμάτων των προσφύγων που καταπατώνται βάναυσα το τελευταίο διάστημα– και τα όποια θετικά στοιχεία του ισχύοντος διεθνούς δικαίου που δημιουργήθηκε με την ενεργή συμμετοχή της ΕΣΣΔ και των άλλων σοσιαλιστικών κρατών.

Α. ΤΟ ΜΕΓΕΘΟΣ, Η ΣΥΝΘΕΣΗ ΚΑΙ Ο ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΜΕΤΑΚΙΝΟΥΜΕΝΩΝ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ

 Αποκαλυπτικά για το μέγεθος του προβλήματος είναι τα στοιχεία που δίνει ο ΟΗΕ: Το 2014, ο αριθμός των προσφύγων και εσωτερικά εκτοπισμένων παγκόσμια έφτασε τα 60 εκατ. –αριθμός 45% υψηλότερος συγκριτικά με το 2011– με κύριο χαρακτηριστικό την κατακόρυφη αύξηση των Σύρων προσφύγων. Αυτό το γεγονός οδήγησε τον ΟΗΕ να μιλήσει για τη χειρότερη προσφυγική χρονιά μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Από αυτούς, 38,3 εκατ. ήταν εσωτερικά εκτοπισμένοι, 19,5 εκατ. πρόσφυγες σε άλλες χώρες2 και 1,8 εκατ. αιτούντες άσυλο.

Το α΄ εξάμηνο του 2015, σύμφωνα με την προσωρινή έκθεση του ΟΗΕ που δημοσιεύτηκε το Δεκέμβρη του ίδιου έτους, ο αριθμός των προσφύγων και εσωτερικά εκτοπισμένων έχει εκτιναχτεί στα 64 εκατ., που σημαίνει ότι 1 στους 122 ανθρώπους στον κόσμο έχει αναγκαστεί να εγκαταλείψει την εστία του. Δεύτερο στοιχείο που δείχνει την όξυνση του προσφυγικού ζητήματος είναι ο διπλασιασμός των αιτήσεων ασύλου που κατατέθηκαν το 2015 σε 155 χώρες, συγκριτικά με το ίδιο διάστημα του 2014.

Σε αντίθεση με τη σκόπιμα καλλιεργούμενη προπαγάνδα της ΕΕ, σύμφωνα με την οποία ο λεγόμενος «δυτικός κόσμος» έχει δεχτεί το μεγαλύτερο όγκο των προσφύγων, τα στοιχεία αποφαίνονται διαφορετικά. Σύμφωνα με την ΥΑ του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, οι χώρες της Υποσαχάριας Αφρικής φιλοξενούν τους περισσότερους πρόσφυγες (4,1 εκατ.), ακολουθεί η περιοχή Ασίας-Ειρηνικού (3,8 εκατ.), η Ευρώπη (3,5 εκατ.), η Μέση Ανατολή και η Βόρεια Αφρική (3 εκατ.), ενώ 753.000 πρόσφυγες ζουν στην αμερικανική ήπειρο3. Δηλαδή τα 10,9 εκατ. προσφύγων φιλοξενούνται σε χώρες γειτονικές με τις χώρες τους, στις οποίες υπάρχει πόλεμος, και μόνο 4,2 εκατ. φιλοξενούνται σε Ευρώπη και Αμερική. Αλλά και στην Ευρώπη, στην οποία περιλαμβάνεται και η Ρωσία, αρκετοί πρόσφυγες προέρχονται από γειτονικές, ευρωπαϊκές χώρες. Έτσι, η Ρωσία στα μέσα του 2015 φιλοξενούσε 431.000 πρόσφυγες, από τους οποίους οι 100.000 ήταν νέοι πρόσφυγες, προερχόμενοι από την Ουκρανία.

Στην παραπάνω έκθεση δεν αποτυπώνεται η μεγάλη αύξηση προσφύγων, κυρίως Σύρων, που κατέφυγαν στην ΕΕ το 2015, γιατί οι μεγάλες μετακινήσεις έγιναν το β΄ εξάμηνο του 2015. Όλες, πάντως, οι πηγές, ο ΟΗΕ, η Eurostat, ο Frontex και άλλες, συμφωνούν ότι η ΕΕ το 2015 δέχτηκε 1 εκατ. πρόσφυγες, από τους οποίους το 83% προωθήθηκε μέσω της Ελλάδας και της διαδρομής των Δυτ. Βαλκανίων.

Το μέγεθος του ζητήματος αναδεικνύεται και από την εξέλιξη του αριθμού των αιτήσεων ασύλου. Η σχετική έκθεση της Eurostat για το 2015 (ΔΤ 44/4.3.2016) δείχνει ανάγλυφα τόσο την προσφυγική έκρηξη όσο και το γεγονός ότι η Ελλάδα ήταν χώρα περάσματος (τράνζιτ). Πιο συγκεκριμένα, στα κράτη-μέλη της ΕΕ, το 2015 κατατέθηκαν 1,2 εκατ. αιτήσεις ασύλου, αριθμός υπερδιπλάσιος συγκριτικά με το 2014. Πάνω από το 1/3 κατατέθηκαν στη Γερμανία (αύξηση 155%) και ακολουθούν η Ουγγαρία4 και η Σουηδία. Σε ορισμένες χώρες μάλιστα το ποσοστό της αύξησης των αιτήσεων ασύλου συγκριτικά με το 2014 είναι πραγματικά εντυπωσιακό. Έτσι, στη Φινλανδία κατατέθηκαν 822% παραπάνω αιτήσεις, στην Ουγγαρία 323%, στην Αυστρία 233%. Στην Ελλάδα κατατέθηκαν 11.370 αιτήσεις, μόνο 50% περισσότερες συγκριτικά με το 2014. Όσον αφορά τις εθνικότητες των αιτούντων στα κράτη-μέλη της ΕΕ, προηγούνται οι Σύροι (29%) και ακολουθούν οι Αφγανοί (14%) και οι Ιρακινοί (10%). Την ίδια χρονιά, οι νεκροί και αγνοούμενοι στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο έφτασαν τους 3.700.

Β. ΕΙΔΙΚΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΣΥΡΟΥΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ

 Όπως φαίνεται και από τα παραπάνω, η αύξηση των Σύρων προσφύγων με κατεύθυνση την ΕΕ αποτελεί την κύρια πηγή εκτίναξης του αριθμού των προσφύγων. Γι’ αυτό αξίζει να αναφερθούμε στις αιτίες αυτής της εκρηκτικής αύξησης:

Η ΚΛΙΜΑΚΩΣΗ ΤΟΥ ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΤΙΚΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΣΤΗ ΣΥΡΙΑ, Η ΕΠΙΔΕΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΣΤΗ Μ. ΑΝΑΤΟΛΗ

 Το 2015 ήταν ο πέμπτος χρόνος συνέχισης του ιμπεριαλιστικού πολέμου στη χώρα, ο οποίος έχει ήδη προκαλέσει περισσότερους από 270.000 θανάτους. Ο αιματηρός πόλεμος που εκδηλώνεται στο έδαφος της καπιταλιστικής Συρίας γίνεται για την πρόσβαση των αμερικανικών, ευρωπαϊκών μονοπωλίων στα ενεργειακά κοιτάσματα, τους δρόμους μεταφοράς ενέργειας και εμπορευμάτων, το γεωπολιτικό έλεγχο μιας μεγάλης και κρίσιμης για τα μονοπώλια περιοχής, στην οποία υπάρχουν επίσης σοβαρά οικονομικά και στρατηγικά συμφέροντα και άλλων καπιταλιστικών δυνάμεων (Ρωσία, Κίνα, Σ. Αραβία, Τουρκία).

Ο πόλεμος αυτός αποτελεί συνέχεια των επεμβάσεων στο Αφγανιστάν, στο Ιράκ, στη Λιβύη, στα κράτη της Β. Αφρικής με τη λεγόμενη «Αραβική Άνοιξη», αξιοποιώντας –όπως συμβαίνει πάντα– πλευρές της αντιλαϊκής πολιτικής της κυβέρνησης Άσαντ. Οι ΗΠΑ και κράτη-μέλη της ΕΕ –ιδίως η Γαλλία– ενίσχυσαν με πολλούς τρόπους τη λεγόμενη «συριακή αντιπολίτευση», στη συνέχεια τον «Ελεύθερο Συριακό Στρατό» από τον οποίο ενισχύθηκε αρχικά το παρακλάδι της Αλ Κάιντα «Αλ Νούσρα» και δημιουργήθηκε στη συνέχεια, το 2014, το «Ισλαμικό Κράτος» ή ISIS. Το «Ισλαμικό Κράτος» στηρίχτηκε από τους συμμάχους των ΗΠΑ και της ΕΕ, από τη Σαουδική Αραβία, άλλες πετρελαιομοναρχίες και την Τουρκία, τόσο μέσω του εξοπλισμού του όσο και μέσω της νομιμοποίησης των οικονομικών του δραστηριοτήτων στην περιοχή.

Αποτέλεσμα του ιμπεριαλιστικού πολέμου είναι και οι περίπου 8 εκατ. Σύροι που έχουν εγκαταλείψει τις εστίες τους και είναι εσωτερικά εκτοπισμένοι, τα 2,4 εκατ. παιδιά που δεν πηγαίνουν στο σχολείο, το 1/4 των σχολικών αιθουσών που έχουν καταστραφεί ή αλλάξει χρήση, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΥΑ του ΟΗΕ.

ΟΙ ΑΣΧΗΜΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΖΩΗΣ ΣΤΙΣ ΓΕΙΤΟΝΙΚΕΣ ΧΩΡΕΣ ΔΙΑΜΟΝΗΣ

 Αποτέλεσμα του πολέμου είναι και τα 4,6 εκατ. πρόσφυγες που έχουν εγκαταλείψει τη Συρία και, στην πλειονότητά τους, ζουν στις γειτονικές χώρες, την Τουρκία, το Λίβανο, την Ιορδανία και την Αίγυπτο, σε πολύ κακές, κατά κανόνα, συνθήκες. Σε έκθεση του ΟΗΕ (8 Σεπτέμβρη 2015), με τίτλο: «Επτά παράγοντες πίσω από τη μετακίνηση των Σύρων προσφύγων προς την Ευρώπη», καταγράφονται οι εξής 7 αιτίες: «Απώλεια της ελπίδας» λόγω συνέχισης του πολέμου στη Συρία, «υψηλό κόστος διαβίωσης / εμβάθυνση της φτώχειας», «περιορισμένες ευκαιρίες βιοπορισμού», «ελλείψεις στην παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας», «εμπόδια στην ανανέωση της νόμιμης διαμονής», «περιορισμένες ευκαιρίες εκπαίδευσης» και ειδικά για τους Σύρους πρόσφυγες που φιλοξενούνται στο Ιράκ «αίσθηση ανασφάλειας στο Ιράκ».

Φυσικά, οι αστικές τάξεις των χωρών που φιλοξενούν μεγάλο αριθμό προσφύγων, ειδικά της Τουρκίας, αξιοποιούν τους πρόσφυγες ως «πολιορκητικό κριό» για να προωθήσουν τα δικά τους συμφέροντα, για να επιτύχουν μια σειρά ανταλλάγματα, όπως θα δούμε και στη συνέχεια. Επίσης, κάθε άλλο παρά τυχαία είναι η επιλογή του τουρκικού κράτους να δημιουργήσει καταυλισμούς για τους Σύρους πρόσφυγες στα σύνορα με τη Συρία, δηλαδή στην περιοχή όπου εξελίσσονται σχεδιασμοί για τη δημιουργία κουρδικού κράτους, που το τουρκικό κράτος θέλει –με κάθε τρόπο– να εμποδίσει, χρησιμοποιώντας και τους πρόσφυγες.

Συγκεκριμένα, με βάση τα στοιχεία του ΟΗΕ, η κατάσταση στις γειτονικές χώρες φιλοξενίας είναι η εξής:

Στην Τουρκία φιλοξενούνται 2,2-2,5 εκατ. Σύροι πρόσφυγες, με κύριο πρόβλημα, μέχρι πρόσφατα, τα νομικά εμπόδια στην ανεύρεση νόμιμης εργασίας και την έλλειψη πρόσβασης των παιδιών στην εκπαίδευση. Σύμφωνα με έρευνα του Κέντρου για τη Μετανάστευση του τουρκικού Πανεπιστημίου Hacettepe, το 90% ζει εκτός των επίσημων καταυλισμών, περίπου 400.000 απασχολούνται σε «μαύρη εργασία», 1,2 εκατ. είναι κάτω των 18 ετών, 150.000 παιδιά Σύρων γεννήθηκαν στην Τουρκία μετά το 2011, ενώ από τα 600.000 παιδιά μόνο το 15-20% έχει πρόσβαση στην εκπαίδευση. Η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας της 18ης Μάρτη 2016 προβλέπει –για να νομιμοποιηθεί στα μάτια των λαών– και την υποχρέωση της Τουρκίας να εξασφαλίσει τη νόμιμη πρόσβαση των Σύρων στην εργασία. Αυτή η υποχρέωση όμως είχε πολύ φτωχά αποτελέσματα, αφού προϋποθέτει τη σύναψη σύμβασης με τον εργοδότη, σύμβαση που ελάχιστοι εργοδότες είναι διατεθειμένοι να υπογράψουν5, όπως εξάλλου συμβαίνει και στην Ελλάδα αλλά και σε όλο τον καπιταλιστικό κόσμο, όπου οι εργοδότες θέλουν τους πρόσφυγες και μετανάστες να εργάζονται σε συνθήκες «μαύρης» εργασίας, χωρίς δικαιώματα και με μεροκάματα πείνας.

Στο Λίβανο ζουν 1,2 εκατ. Σύροι πρόσφυγες, το 1/4 του πληθυσμού του Λιβάνου. Από αυτούς, πάνω από 70% ζει σήμερα σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, με λιγότερα από 3,84 δολλάρια τη μέρα (το 2014 το ποσοστό αυτό ήταν 49%), ενώ τα προσφυγόπουλα που βρίσκονται σε σχολική ηλικία ξεπερνούν τις θέσεις που υπάρχουν στα δημόσια σχολεία, με αποτέλεσμα μόνο το 20% των παιδιών από τη Συρία να έχει πρόσβαση στο σχολείο.

Στην Ιορδανία ο αριθμός των Σύρων προσφύγων στις αρχές του 2015 ήταν 630.000. Η κυβέρνηση της Ιορδανίας ισχυρίζεται ότι, την προηγούμενη χρονιά, ξεπέρασαν το εκατομμύριο. Το 83% ζει κάτω από το όριο της φτώχειας. Ανάλογες συνθήκες επικρατούν τόσο στο Ιράκ, που φιλοξενεί περίπου 300.000 Σύρους πρόσφυγες, όσο και στην Αίγυπτο.

Με βάση τα στοιχεία που δίνονται, η πλειονότητα των Σύρων που φιλοξενούνται στις παραπάνω τρίτες χώρες δεν έχει επιχειρήσει τη μεγάλη φυγή προς την ΕΕ. Το συμπέρασμα αυτό –σε συνδυασμό με το συμπέρασμα ότι πάνω από τους μισούς Σύρους πρόσφυγες εγκατέλειψαν τη Συρία μέσα στο 2015– αποτυπώνεται σε μια σειρά έρευνες.

Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με έρευνα που διεξήγαγε η ΥΑ του ΟΗΕ το καλοκαίρι του 2015 σε νησιά του Αιγαίου σε 1.245 Σύρους πρόσφυγες, το 63% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι εγκατέλειψε τη Συρία μέσα στο 2015, το δε 37% από αυτούς ότι ήρθε κατευθείαν από τη Συρία και όχι από κάποια γειτονική χώρα «φιλοξενίας». Το ίδιο συμπέρασμα επιβεβαιώνεται και από έρευνα της Κάπα Research που έγινε το Μάρτη του 2016 σε δομές φιλοξενίας της Αττικής, με το 62% των ερωτηθέντων να δηλώνει ότι έχει μείνει σε κάποια γειτονική τρίτη χώρα για διάστημα μέχρι 30 μέρες, το οποίο απαιτείται για την προετοιμασία του ταξιδιού προς την Ελλάδα και την ΕΕ και κατ’ επέκταση δεν περιλαμβάνει Σύρους πρόσφυγες που φιλοξενούνταν σε αυτές.

Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΛΚΥΣΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ –ΚΥΡΙΩΣ– ΑΡΧΟΥΣΑ ΤΑΞΗ

 Οι μεγαλύτεροι μονοπωλιακοί κολοσσοί της Γερμανίας (Siemens, Porsche, Bayer, BASF), καθώς και η ίδια η πρόεδρος των Γερμανών βιομηχάνων, αρχές Σεπτέμβρη, απηύθυναν ανοιχτή πρόσκληση για απασχόληση στη Γερμανία 500.000 προσφύγων, εκτιμώντας, όπως αναφέρουν, τα προσόντα και τις δεξιότητες των Σύρων προσφύγων. Επίσης, τα μεγάλα εμπορικά μονοπώλια της Γερμανίας, ακόμη και μετά από την κατακόρυφη αύξηση των προσφύγων στη Γερμανία το 2015, ζητούσαν από τη Μέρκελ να μην υποχωρήσει στις πιέσεις και να κρατήσει τα σύνορα ανοιχτά, επισημαίνοντας τους κινδύνους από την αναστολή της Σένγκεν που δε θα σταματήσουν, όπως λένε, στο ευρώ. «Ο πλούτος της Γερμανίας βασίζεται στα ανοιχτά ευρωπαϊκά σύνορα», ανέφερε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του Γερμανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου. Στην ίδια κατεύθυνση και το περιοδικό Spiegel, όπου απαριθμεί τους λόγους για τους οποίους θα ήταν καταστροφικό ένα κλείσιμο των συνόρων.6

Επίσης, στα τέλη Αυγούστου, η γερμανική κυβέρνηση ανέστειλε επίσημα τον Κανονισμό του Δουβλίνου7 για τους Σύρους πρόσφυγες –διευκολύνοντας έτσι την άφιξή τους στη Γερμανία– με τη Μέρκελ να δηλώνει ότι η Γερμανία μπορεί να υποδεχτεί 800.000 πρόσφυγες. Ήδη, η Μέρκελ, στο πρωτοχρονιάτικο μήνυμά της το Δεκέμβρη του 2014, είχε αναφέρει: «Είμαστε πρόθυμοι να δεχτούμε και να βοηθήσουμε όσους αναζητούν καταφύγιο σε εμάς». Στη συνέχεια, βέβαια, η πολιτική αυτή άλλαξε κι επικράτησε η πολιτική της επιλεκτικής αποδοχής συγκεκριμένου μικρού αριθμού προσφύγων, πολιτική που αποτυπώθηκε και στις αποφάσεις της ΕΕ.

Πρόκειται για ένα μήνυμα που αξιοποιήθηκε από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, η οποία, μετά από ένα μήνα, ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας και φρόντισε να «πουλήσει» τζάμπα ανθρωπισμό προς τους πρόσφυγες, ο οποίος κράτησε όσο και ο «ανθρωπισμός» των γερμανικών μονοπωλίων. Αντίστοιχα κινήθηκε και η κυβέρνηση των Σκοπίων, που, από τον Ιούλη, στην αρχή ακόμα της μεγάλης προσφυγικής έκρηξης, άρχισε να εφαρμόζει νέο νόμο με τον οποίο δίνεται προσωρινή άδεια διαμονής 72 ωρών (όσο χρειάζεται για να διασχίσει κανείς τη χώρα) σε αλλοδαπούς, που περιλαμβάνει δικαίωμα χρησιμοποίησης των δημόσιων υπηρεσιών, των ΜΜΕ και διαμονή σε ξενοδοχεία.

Στην παραπάνω στάση της Γερμανίας, αλλά και άλλων χωρών, συνέβαλε και η δημογραφική κατάσταση τόσο της Γερμανίας όσο και της ΕΕ. Έτσι, σύμφωνα με έκθεση της Eurostat για τη δημογραφική κατάσταση της ΕΕ (δημοσιεύτηκε στις 27 Νοέμβρη 2015), η Γερμανία έχει το γηραιότερο πληθυσμό στην ΕΕ με μέση ηλικία τα 45,6 χρόνια (η Ιρλανδία το νεαρότερο, με μέση ηλικία τα 36,1 χρόνια). Η ίδια έκθεση αναφέρει ότι το ποσοστό του πληθυσμού της ΕΕ (που είναι 506,8 εκατ.) στον παγκόσμιο πληθυσμό έχει μειωθεί από 14% πριν 50 χρόνια σε 7% σήμερα. Επίσης, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Παγκόσμιας Οικονομίας του Αμβούργου, η Γερμανία έχει το χαμηλότερο δείκτη γεννήσεων στον κόσμο, ενώ για να συντηρήσει το συνταξιοδοτικό της σύστημα χρειάζεται 1,5 εκατ. ειδικευμένους μετανάστες8.

Οι παραπάνω προκλήσεις αποτυπώνονται και σε εκθέσεις των ιμπεριαλιστικών οργανισμών. Έτσι, στην έκθεση της Κομισιόν «Φθινοπωρινές οικονομικές προβλέψεις 2015»9 αναφέρεται ειδικά για τους αιτούντες άσυλο, δηλαδή για τους νεοεισερχόμενους πρόσφυγες σε κράτη-μέλη της ΕΕ: «Η άφιξη των αιτούντων άσυλο ενδεχομένως να έχει ένα μικρό θετικό οικονομικό αντίκτυπο […] Ενώ βραχυπρόθεσμα οι πρόσθετες δημόσιες δαπάνες θα αυξήσουν το ΑΕΠ, μεσοπρόθεσμα αναμένεται να ευνοηθεί περαιτέρω η οικονομική ανάπτυξη, λόγω της αύξησης της προσφοράς εργατικού δυναμικού, υπό την προϋπόθεση ότι θα εφαρμοστούν οι σωστές πολιτικές για τη διευκόλυνση της πρόσβασης στην αγορά εργασίας»10.

Επίσης, σύμφωνα με μελέτη που δημοσίευσε το ΔΝΤ το Γενάρη του 201611, με τίτλο «Προσφυγικές ροές στην Ευρώπη: Οικονομικές προκλήσεις», το δημοσιονομικό κόστος των κρατών-μελών για το 2015 λόγω της προσφυγικής κρίσης μπορεί να αντιστραφεί μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, αν ακολουθηθούν οι κατάλληλες για την καπιταλιστική ανάπτυξη πολιτικές, ώστε από το 2017 να καταγραφεί η πρώτη αισθητή αύξηση του ΑΕΠ που, σε βάθος πενταετίας, μπορεί να φτάσει και το 1,1%.

Στην ίδια κατεύθυνση κινούνται και οι οικονομικές σελίδες των μεγαλύτερων διεθνών εφημερίδων, οι οποίες είναι γεμάτες με αναλύσεις που εξυμνούν τα οφέλη για τις καπιταλιστικές οικονομίες από την αξιοποίηση των ειδικευμένων προσφύγων στην αγορά εργασίας, ενώ για τον ίδιο σκοπό επιστρατεύονται και διάφορα ερευνητικά ινστιτούτα και «δεξαμενές σκέψης» (think tanks) που σπεύδουν να τονίσουν ότι προϋπόθεση για να υπάρξουν αυτά τα οφέλη είναι να εφαρμοστούν οι «ενδεδειγμένες» ή «κατάλληλες» πολιτικές ένταξης στην εργασία, όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν, δηλαδή οι ευέλικτες μορφές εργασίας με ελάχιστα δικαιώματα. Με βάση τα παραπάνω, δεν αποτελούν έκπληξη ούτε η απόφαση της Δανίας για αμοιβή των προσφύγων στο 1/3 του βασικού μισθού με ταυτόχρονη επιδότηση των εργοδοτών που θα τους προσλαμβάνουν, ούτε οι ανάλογες συζητήσεις που γίνονται στη Φινλανδία και σε άλλα κράτη-μέλη.

Ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει στις αιτίες αυτής της προτίμησης που δείχνουν οι οικονομικοί, πολιτικοί και επιστημονικοί φορείς των μονοπωλίων στους Σύρους πρόσφυγες. Πού οφείλεται αυτό το «συγκριτικό πλεονέκτημα» των Σύρων προσφύγων και η αξιολόγησή τους ως πιο κατάλληλων για την κερδοφορία των ευρωπαϊκών μονοπωλίων;

Με βάση έρευνα που διεξήγαγε η ΥΑ του ΟΗΕ το διάστημα Απρίλη-Σεπτέμβρη του 2015 σε Σύρους πρόσφυγες, που βρίσκονταν σε νησιά του Αιγαίου, από τους ερωτηθέντες: Το 78% ήταν κάτω των 35 ετών, το 16% ήταν φοιτητές, το 9% ήταν έμποροι-εργαζόμενοι στο εμπόριο, το 8% ήταν εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα, το 7% ασκούσαν τεχνικά επαγγέλματα (ηλεκτρολόγοι, υδραυλικοί κλπ.), το 5% ήταν μηχανικοί-αρχιτέκτονες, το 4% ήταν γιατροί-φαρμοκοποιοί, το 4% εργάτες και το 4% νοικοκυρές. Όσον αφορά το μορφωτικό επίπεδο, το 43% είχε ανώτατη-ανώτερη εκπαίδευση, το 43% δευτεροβάθμια, το 12% υποχρεωτική και το 1% καμία.12

Η έρευνα επιβεβαιώνει την εκτίμηση ότι στους Σύρους πρόσφυγες οι καπιταλιστές των χωρών της ΕΕ, όπως η Γερμανία, αλλά και η ίδια η ΕΕ, γενικότερα το περισσότερο κοσμοπολίτικο τμήμα του κεφαλαίου, διέκριναν δυνατότητες εκμετάλλευσης ενός επιστημονικού και ειδικευμένου εργατικού δυναμικού που μπορεί εύκολα να προσαρμοστεί σε διαφορετικά εργασιακά περιβάλλοντα («αρχή της κινητικότητας»), με πολύ χαμηλότερα μεροκάματα και δικαιώματα από τους εργαζόμενους των χωρών υποδοχής και με ευέλικτες σχέσεις εργασίας. Αυτό εξηγεί και την πολιτική προσέλκυσης Σύρων κυρίως (και, κατά δεύτερο λόγο, Ιρακινών) προσφύγων που εφαρμόστηκε το 2015, αφού προηγουμένως τους «κοιτάξουν στα δόντια», μέσα από τα κέντρα διαλογής (hot-spots) ή όποιες άλλες ανάλογες διαδικασίες επινοηθούν στη συνέχεια.

Γ. Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΕΕ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ

 Το τελευταίο διάστημα αναπτύσσονται στο έδαφος του ζητήματος της διαχείρισης των προσφυγικών ροών οξύτατοι ανταγωνισμοί ανάμεσα στις αστικές τάξεις (ή τμήματα των αστικών τάξεων) των κρατών-μελών της ΕΕ. Αυτοί οι ανταγωνισμοί αποτυπώνονται σε διαφωνίες για βασικές επιλογές και αποφάσεις της ΕΕ, όπως το μέλλον της Σένγκεν, η τροποποίηση του Δουβλίνου και το σύστημα μετεγκατάστασης προσφύγων από τις χώρες εισόδου σε άλλες χώρες της ΕΕ, η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας.

Οι αντιθέσεις αυτές είναι αποτέλεσμα της ανισόμετρης ανάπτυξης των καπιταλιστικών κρατών-μελών της ΕΕ, της διαφορετικής θέσης τους στην ιμπεριαλιστική κατάταξη και κατ’ επέκταση των διαφορετικών συμφερόντων, δυνατοτήτων και αναγκών και στο ζήτημα της εκμετάλλευσης του αλλοδαπού εργατικού δυναμικού. Αλλά, ακόμη και μέσα στην ίδια χώρα, τα συμφέροντα του κεφαλαίου δεν είναι ομοιογενή, ενώ και οι δυνατότητες ενσωμάτωσης αλλοδαπού εργατικού δυναμικού από τα διάφορα τμήματα του κεφαλαίου δεν είναι ίδιες. Έτσι εξηγούνται οι αντιθέσεις ακόμη και μεταξύ σύμμαχων αστικών πολιτικών δυνάμεων μέσα στην ίδια χώρα, με αφορμή το προσφυγικό-μεταναστευτικό, με πιο χαρακτηριστικό ίσως παράδειγμα τη σύγκρουση μεταξύ των Γερμανών χριστιανοδημοκρατών με τους χριστιανοκοινωνιστές, αλλά και την όξυνση της αντιπαράθεσης ακόμα και στο εσωτερικό του κόμματος της καγκελαρίου Μέρκελ, της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης Γερμανίας.

Οι ανταγωνισμοί αυτοί έχουν και πάλι, όπως και προηγούμενα με την αντιλαϊκή διαπραγμάτευση και τη συζήτηση για το ενδεχόμενο Grexit, ως επίκεντρο την Ελλάδα. Δεν περιορίζονται στο προσφυγικό, συνδέονται κι εκφράζουν τους εντεινόμενους ανταγωνισμούς που αναπτύσσονται στην Ευρωζώνη αυτήν την περίοδο, δίνοντάς τους νέα διάσταση, τόσο για τη διαχείριση της καπιταλιστικής κρίσης όσο και για το μέλλον της Ευρωζώνης, για το ποια δύναμη θα έχει το πάνω χέρι την επόμενη μέρα.

Ανεξάρτητα πάντως από τις υπαρκτές αντιθέσεις και παρόλες τις επιμέρους διαφοροποιήσεις και προσαρμογές, η πολιτική της ΕΕ στο προσφυγικό-μεταναστευτικό πρόβλημα, όπως εκφράζεται μέσα από τα πολιτικά της όργανα (Κομισιόν, Συμβούλια, Ευρωκοινοβούλιο) εξακολουθεί να κινείται πάνω στο βασικό άξονα που έχει χαραχτεί εδώ και χρόνια για το λεγόμενο Χώρο Ελευθερίας, Ασφάλειας και Δικαιοσύνης, από τη Συνθήκη του Μάαστριχτ, του Άμστερνταμ, το πρόγραμμα του Τάμπερε και προωθείται μέσα από μια σειρά Οδηγίες, Κανονισμούς, αποφάσεις συμβουλίων.

Αυτός ο τρόπος διαχείρισης του προβλήματος βασίζεται στους εξής πυλώνες: α) Επιλεκτική παροχή ασύλου ή αδειών παραμονής ανάλογα με τις ανάγκες του κεφαλαίου (διαλογή) και τις δυνατότητες διαχείρισης του προβλήματος από το αστικό πολιτικό σύστημα, β) συγκράτηση στις χώρες καταγωγής ή σε τρίτες χώρες όσων κρίνονται μη επιλέξιμοι για την καπιταλιστική οικονομία με κλιμάκωση των μέσων και των μηχανισμών καταστολής στα σύνορα, με τη δημιουργία και αναβάθμιση κατασταλτικών σωμάτων όπως ο «Οργανισμός για τη Διαχείριση των Εξωτερικών Συνόρων» (Frontex) ή η σχεδιαζόμενη ευρωενωσιακή συνοριοφυλακή-ακτοφυλακή, το «Ευρωπαϊκό Σύστημα Επιτήρησης των Συνόρων» (Eurosur), τα έξυπνα σύνορα κλπ., γ) επαναπροωθήσεις - απελάσεις - «επιστροφές» όσων καταφέρουν να φτάσουν σε κάποιο κράτος-μέλος της ΕΕ και κριθούν αχρείαστοι για το σύστημα, βαφτίζοντάς τους «παράτυπους μετανάστες». Οι Αφγανοί πρόσφυγες είναι μια χαρακτηριστική τέτοια περίπτωση, αφού, παρόλη τη συνεχιζόμενη κατοχή της χώρας που ακολούθησε την ιμπεριαλιστική επέμβαση, παρόλο που 1,5 εκατ. Αφγανοί είναι πρόσφυγες στο Πακιστάν, η ΕΕ τους θεωρεί, στην πλειοψηφία τους, «παράτυπους» οικονομικούς μετανάστες.

Από τα παραπάνω απορρέει ότι βασικό κριτήριο με βάση το οποίο τα καπιταλιστικά κράτη ανοιγοκλείνουν τα σύνορά τους είναι η εξασφάλιση φθηνής και ευέλικτης εργατικής δύναμης. Η ίδια η ΕΕ άλλωστε αποτελεί διακρατική συμμαχία των καπιταλιστικών κρατών με στόχο την εξασφάλιση καλύτερων όρων επιδίωξης της καπιταλιστικής κερδοφορίας. Ωστόσο, υπάρχει και άλλο ένα πολύ σημαντικό κριτήριο που παίζει ρόλο στον τρόπο διαχείρισης του ζητήματος. Αυτό δεν είναι άλλο από την αξιοποίηση του ζητήματος στο τραπέζι των μελλοντικών διαπραγματεύσεων που θα κρίνουν τους όρους της ιμπεριαλιστικής ειρήνης, στο βαθμό που αυτή επέλθει στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου.

Από αυτήν την άποψη, τα αστικά επιτελεία οργανώνουν και μελετούν στοιχεία ερευνών, όπως η έρευνα που είχε γίνει το Σεπτέμβρη του 2015 σε 889 Σύρους πρόσφυγες που φιλοξενούνταν σε δομές της Γερμανίας, που έδειξε ότι το ποσοστό μεταξύ φιλοκυβερνητικών και αντικυβερνητικών δυνάμεων ήταν 60%-40%. Ίδια, πάνω-κάτω, αναλογία παρατηρείται και στην έρευνα της Κάπα Research που διενήργησε το Μάρτη του 2016 σε 637 πρόσφυγες που φιλοξενούνταν σε δομές της Αττικής, στην οποία συμμετείχαν Σύροι (74%), Αφγανοί (12,5%) και Ιρακινοί (11,6%).

Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε ότι τα δάκρυα που χύνουν για τους ναυαγούς, τους αδικοχαμένους, τους κατατρεγμένους οι ηγέτες χωρών που πρωτοστάτησαν ή συμμετείχαν, με οποιονδήποτε τρόπο, στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις στη Συρία, στο Αφγανιστάν, στο Ιράκ, τη Λιβύη κ.α. είναι «κροκοδείλια». Τον ακριβώς αντίθετο χαρακτήρα έχει η διεθνιστική λαϊκή αλληλεγγύη, η γνήσια, ανθρώπινη αλληλεγγύη των λαών, όπως του ελληνικού λαού που την εκδήλωσε απλόχερα το προηγούμενο διάστημα.

Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΣΧΕΤΙΚΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΕΕ

 Οι αποφάσεις της ΕΕ και η ψήφισή τους από τις κυβερνήσεις των κρατών-μελών, συμπεριλαμβανομένης της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, καταπατούν τα δικαιώματα των προσφύγων και οδηγούν στον εγκλωβισμό χιλιάδων προσφύγων και μεταναστών στην Ελλάδα. Ας δούμε όμως την εξέλιξη αυτών των αποφάσεων τον τελευταίο χρόνο, που οξύνθηκε το πρόβλημα.

Μέχρι και τον Απρίλη του 2015, το κέντρο του ενδιαφέροντος ήταν η Ιταλία, με αφορμή τα συνεχή πολύνεκρα ναυάγια. Γι’ αυτό και δρομολογήθηκαν οι αποφάσεις για ναυτική στρατιωτική επιχείρηση της ΕΕ στη Μεσόγειο, ανοιχτά της Λιβύης (EU Nav For Med), με πρόσχημα την καταστροφή των πλοίων και των δικτύων διακινητών στη Μεσόγειο.

Στη συνέχεια ακολουθεί, εν μέσω ανταγωνισμών, σειρά αποφάσεων που εγκαινιάζουν τα λεγόμενα προγράμματα επιλεκτικής μετεγκατάστασης και επανεγκατάστασης προσφύγων. Η μετεγκατάσταση αφορά την οργανωμένη εγκατάσταση –μετά από σχετική επιλογή– των αιτούντων άσυλο από την Ελλάδα, την Ιταλία, αρχικά και την Ουγγαρία13 σε άλλα κράτη-μέλη. Η επανεγκατάσταση γίνεται από τρίτες χώρες, όπως η Τουρκία, σε κράτη-μέλη της ΕΕ. Το πρόγραμμα μετεγκατάστασης αποτελεί μια μερική παράκαμψη του Κανονισμού του Δουβλίνου, που καθορίζει ότι υπεύθυνο για την εξέταση των αιτημάτων διεθνούς προστασίας, την έγκριση ή την απόρριψή τους, είναι το πρώτο κράτος-μέλος στο οποίο θα βρεθεί ο πρόσφυγας, που συνήθως είναι τα κράτη που συνορεύουν με περιοχές στις οποίες έχουν γίνει επεμβάσεις, περιοχές μαζικής «παραγωγής» προσφυγιάς. Αξίζει να σημειωθεί ότι έτσι κι αλλιώς ο Κανονισμός του Δουβλίνου ήδη δεν εφαρμοζόταν για την Ελ-
λάδα, ενώ στη πράξη είχε περιπέσει σε αχρηστία και στα άλλα κράτη-μέλη.

Στην πραγματικότητα πρόκειται για προγράμματα-σταγόνα στον ωκεανό μπροστά στο μέγεθος του προβλήματος που, συγχρόνως, εισήγαγαν επίσημα και για πρώτη φορά τη διαλογή του προσφυγικού πληθυσμού και τις ποσοστώσεις, δηλαδή την κατάφωρη παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου για τους πρόσφυγες, για τους οποίους, θεωρητικά, δεν μπορεί να υπάρξει αριθμητικό όριο.

Το Μάη, κατατίθεται πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Κομισιόν) και τον Ιούλη το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφασίζει τη μετεγκατάσταση 40.000 προσφύγων από την Ιταλία (24.000) και την Ελλάδα (16.000) σε άλλα κράτη-μέλη και εξαγγέλλεται μελλοντική αναθεώρηση του Κανονισμού του Δουβλίνου.

Τον Ιούλη εγκρίνεται και πρόγραμμα επανεγκατάστασης 20.000 θέσεων προσφύγων από τρίτες χώρες, με τη συντριπτική πλειοψηφία τους να αφορά πρόσφυγες που διαμένουν σε χώρες γειτονικές στη Συρία.

Το Σεπτέμβρη, το Συμβούλιο αποφασίζει 120.000 θέσεις μετεγκατάστασης, επιπλέον των 40.000, από την Ελλάδα (50.400), την Ιταλία (15.600) και την Ουγγαρία (54.000). Το πρόγραμμα αφορά Σύρους, Ιρακινούς και Ερυθραίους πρόσφυγες, οι οποίοι προβλεπόταν να μετεγκατασταθούν σε όλα τα κράτη-μέλη, κατανεμημένοι στη βάση σχετικής ποσόστωσης. Από την Ελλάδα, η μετεγκατάσταση συνολικά (δηλαδή και από τα δύο προγράμματα) αφορά 66.400 πρόσφυγες. Αποφασίζεται επίσης η δημιουργία κέντρων διαλογής (hot-spots), 5 σε νησιά του Αιγαίου για την Ελλάδα και 6 για την Ιταλία, με τη συμμετοχή αξιωματούχων της Frontex, της Europol και Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Ασύλου (EASO) για την υποστήριξη του προγράμματος μετεγκατάστασης.

Τα προγράμματα αυτά έχουν στεφθεί, μέχρι στιγμής, με παταγώδη αποτυχία. Στους έξι μήνες που είναι σε ισχύ έχουν μετεγκατασταθεί από την Ελλάδα και την Ιταλία μόλις 1.145 πρόσφυγες, οι 615 από την Ελλάδα, ενώ έχουν «ανοίξει» μόλις 4.516 θέσεις (2.943 για την Ελλάδα). Σε ό,τι αφορά την επανεγκατάσταση, το πρόγραμμα υλοποιείται πολύ καλύτερα (έχουν επανεγκατασταθεί από τρίτες χώρες σε χώρες της ΕΕ 5.677 πρόσφυγες), γεγονός που δημιουργεί εύλογες απορίες.

Η εξέλιξη αυτή έχει μεγάλη σημασία για το μέλλον των 46.471 εγκλωβισμένων προσφύγων που έφτασαν στην Ελλάδα μέχρι τις 20 Μάρτη και βρίσκονται στις 37 οργανωμένες και τις 2 ανοργάνωτες (Ειδομένη, Πειραιάς) δομές διαμονής, αλλά και για τους 7.353 πρόσφυγες-μετανάστες που ήρθαν μετά τις 20 Μάρτη και βρίσκονται στα νησιά του Αιγαίου14, αφού, σύμφωνα με την κυβέρνηση και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο μόνος τρόπος για να εγκατασταθούν στα κράτη της επιλογής τους είναι να ενταχτούν στα προγράμματα μετεγκατάστασης. Όμως οι θέσεις που προσφέρονται αυτή τη στιγμή για μετεγκατάσταση από Ελλάδα είναι μόλις 2.943 και αφορούν κυρίως Σύρους πρόσφυγες. Επομένως, η συντριπτική πλειονότητα των προσφύγων θα αναγκαστεί να κάνει αίτηση ασύλου στην Ελλάδα, να μείνει τελικά στην Ελλάδα ή να αναζητήσει άλλους, «παράνομους» δρόμους διαφυγής, αυξάνοντας έτσι τους κινδύνους για τη ζωή τους και τα κέρδη των δουλεμπόρων.

Τον Οκτώβρη, οι αποφάσεις της ΕΕ δίνουν έμφαση στη συγκράτηση των προσφύγων εκτός ΕΕ με οικονομικά και άλλα ανταλλάγματα, την ενίσχυση της φρούρησης των συνόρων και τις επαναπροωθήσεις-απελάσεις. Για το σκοπό αυτό συγκαλούνται:

-Διάσκεψη Υψηλού Επιπέδου (8 Οκτώβρη), με τη συμμετοχή τρίτων χωρών που είτε φιλοξενούν Σύρους πρόσφυγες (Τουρκία, Λίβανος, Ιορδανία) είτε ανήκουν στο λεγόμενο «βαλκανικό διάδρομο» (Αλβανία, ΠΓΔΜ, Σερβία).

- Σύνοδος Κορυφής (15 Οκτώβρη), όπου αποφασίζεται η δρομολόγηση νομοθετικών αλλαγών για την ενίσχυση των αρμοδιοτήτων του Frontex, επανέρχεται δηλαδή το αρχικό σενάριο που ίσχυε πριν την απόφαση για μετεξέλιξή του σε ευρωπαϊκή συνοριοφυλακή-ακτοφυλακή.

- Μίνι Σύνοδος Κορυφής (25 Οκτώβρη) με τη συμμετοχή συγκεκριμένων κρατών-μελών που επηρεάζονται σοβαρά από τις προσφυγικές ροές και των χωρών του «βαλκανικού διαδρόμου». Στη Σύνοδο αυτή αποφασίζεται επίσης, με τη συμφωνία πάντα του Έλληνα πρωθυπουργού, η δημιουργία 50.000 θέσεων φιλοξενίας προσφύγων στην Ελλάδα, (7.000 στα hot-spots, 20.000 με επιδότηση ενοικίου και οι υπόλοιπες σε δομές φιλοξενίας). Αυτό ήταν και το πρώτο σοβαρό βήμα στην κατεύθυνση του μαζικού εγκλωβισμού προσφύγων-μεταναστών στην Ελλάδα, όπως σωστά επισήμανε το Κόμμα μας.

- Σύνοδος Κορυφής ΕΕ-Τουρκίας (29 Οκτώβρη). Σε αυτήν εγκρίνεται σχέδιο δράσης, με το οποίο η Τουρκία παίρνει τα πρώτα σοβαρά ανταλλάγματα. Συγκεκριμένα, παίρνει 3 δισ. ευρώ για συγκράτηση προσφύγων στο έδαφός της, αναθέρμανση της ενταξιακής διαδικασίας με το άνοιγμα των μπλοκαρισμένων κεφαλαίων, δρομολόγηση της κατάργησης της βίζας για τους Τούρκους πολίτες που επισκέπτονται την ΕΕ, αλλά και αναβάθμιση οικονομικών και ενεργειακών σχέσεων. Η συμφωνία αυτή, η οποία υπογράφτηκε λίγες μόνο μέρες μετά από την κατάρριψη του ρωσικού πολεμικού αεροσκάφους από την Τουρκία, συμβάλλει, όπως επισήμανε το ΚΚΕ, στην αναβάθμιση της αστικής τάξης της Τουρκίας στον ανταγωνισμό της με άλλες αστικές τάξεις της περιοχής, συμπεριλαμβανομένης και της ελληνικής, ενώ εγκυμονεί κινδύνους για τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας.

Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι στις 14 Οκτώβρη τέθηκε θέμα κοινών περιπολιών Ελλάδας-Τουρκίας στο Αιγαίο από τον πρόεδρο της Κομισιόν Γιούνκερ, ενώ ακολούθησαν και άλλες σχετικές προτάσεις και από άλλους αξιωματούχους της ΕΕ και κράτη-μέλη. Ωστόσο η πρόταση αυτή αποσύρθηκε, αφού προκρίθηκε η «λύση» του ΝΑΤΟ.

Το Νοέμβρη πραγματοποιήθηκε η Σύνοδος Κορυφής ΕΕ-Αφρικής στη Βαλέτα, όπου αποφασίστηκε να ενταθούν οι προσπάθειες για περιορισμό των μεταναστευτικών ροών από την Αφρική. Επίσης, μετά από το χτύπημα στο Παρίσι στις 13 Νοέμβρη, η ΕΕ υιοθέτησε –μέσα σε κλίμα τρομοϋστερίας, αντιισλαμισμού και προπαγάνδας υπέρ των «δυτικών/ευρωπαϊκών αξιών»– σκληρότερη γραμμή απέναντι στους πρόσφυγες και τους μετανάστες, παρόλο που στα λόγια η ΕΕ αποκηρύσσει την ταύτιση των προσφύγων-μεταναστών με τους δράστες των επιθέσεων.

Το Δεκέμβρη (και συγκεκριμένα στις 18-19 Δεκέμβρη) έλαβε χώρα η Σύνοδος Κορυφής. Η Σύνοδος αυτή σηματοδότησε το πέρασμα από την πολιτική του καρότου στην πολιτική του μαστίγιου. Με αυτή δόθηκε έμφαση στην αυστηρή φρούρηση των εξωτερικών συνόρων σε βάρος των προσφύγων και αποφασίζεται η μετεξέλιξη του Frontex, με τη δημιουργία «ευρωπαϊκής συνοριοφυλακής-ακτοφυλακής» με αρμοδιότητες να επιχειρεί στα σύνορα κράτους-μέλους ακόμη και χωρίς πρόσκληση ή συγκατάθεση του συγκεκριμένου κράτους. Πρόκειται για απόφαση η οποία, σε συνδυασμό με τις διεκδικήσεις της τουρκικής άρχουσας τάξης, σημαίνει για την Ελλάδα αμφισβήτηση κυριαρχικών δικαιωμάτων και προώθηση της συνδιαχείρισης του Αιγαίου με την Τουρκία κάτω από ευρωενωσιακή ομπρέλα. Από την άποψη αυτή, αποκαλυπτική ήταν η «αδυναμία» απάντησης από τον εκπρόσωπο της Κομισιόν σε ερώτηση της Ευρωκοινοβουλευτικής Ομάδας του ΚΚΕ, για το ποια είναι τα σύνορα στο Αιγαίο στα οποία θα επιχειρεί η νέα συνοριοφυλακή-ακτοφυλακή!

Από τις αρχές του 2016, οι αρχές των Σκοπίων επέτρεπαν τη διέλευση των συνόρων από τους πρόσφυγες με το σταγονόμετρο, ενώ βρίσκονταν σε πολιτική και επιχειρησιακή συνεργασία με τις χώρες του Βίσενγκραντ (Πολωνία, Ουγγαρία, Τσεχία, Σλοβακία) έχοντας επιβάλει δικό τους σύστημα ελέγχου των εγγράφων των προσφύγων (με αποκλεισμό όλων των Αφγανών). Ο λεγόμενος βαλκανικός διάδρομος είχε, στην πραγματικότητα, μετατραπεί σε ένα στενό τούνελ. Η Κομισιόν είχε αποφασίσει δέσμη δεκάδων συστάσεων συμμόρφωσης της Ελλάδας με τους κανόνες της Σένγκεν για τα εξωτερικά σύνορα, με απειλή εξόδου από τη Συνθήκη Σένγκεν αν αυτές δεν υλοποιούνταν μέσα σε 3 μήνες. Μετά από αίτημα της Τουρκίας, της Γερμανία και της Ελλάδα, το ΝΑΤΟ κλήθηκε να έρθει για να φρουρήσει τα σύνορα στο Αιγαίο, πάντα με πρόσχημα τον περιορισμό των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών. Η Σύνοδος Κορυφής στις 18-19 Φλεβάρη 2016 επικύρωσε όλες τις παραπάνω αποφάσεις, νομιμοποιώντας στην ουσία τον εγκλωβισμό χιλιάδων προσφύγων και μεταναστών στην Ελλάδα, ο οποίος θα αποφασιζόταν οριστικά και τυπικά στις επόμενες δύο Συνόδους Κορυφής.

Η προγραμματισμένη Σύνοδος ΕΕ-Τουρκίας (7 Μάρτη) εξελίχτηκε σε Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ λόγω της απουσίας του Τούρκου πρωθυπουργού μετά από δολοφονικό χτύπημα στην Αγκυρα. Υπενθυμίζουμε ότι ενόψει της συγκεκριμένης Συνόδου είχε συγκληθεί στην Ελλάδα, με πρωτοβουλία της κυβέρνησης, το Συμβούλιο πολιτικών αρχηγών υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, με στόχο τη χάραξη «εθνικής γραμμής» για το προσφυγικό-μεταναστευτικό και την έκδοση κοινού ανακοινωθέντος. Το ΚΚΕ δεν υπέγραψε το κοινό ανακοινωθέν, καταθέτοντας Υπόμνημα που βρίσκεται στον αντίποδα της ενιαίας γραμμής όλων των αστικών κομμάτων, κυβέρνησης και αντιπολίτευσης.15

Η συγκεκριμένη Σύνοδος, με τη γνωστή φράση «Οι ακανόνιστες ροές μεταναστών κατά μήκος της οδού των Δυτικών Βαλκανίων έχουν πλέον σταματήσει», επιβράβευσε το κλείσιμο των βόρειων συνόρων για τους πρόσφυγες, προϊδέασε για τις τελικές αποφάσεις που θα λαμβάνονταν 10 μέρες αργότερα. Και όλα αυτά παρά την επιμονή του Έλληνα πρωθυπουργού να συνεχίζει να μιλάει για «μονομερείς ενέργειες» όσων κρατών κλείνουν τα σύνορά τους. Ο εγκλωβισμός προσφύγων και μεταναστών στην Ελλάδα ήταν πλέον μια πραγματικότητα και όχι απλώς πρόβλεψη.

Δέκα μέρες αργότερα (στις 17-18 Μάρτη) έλαβε χώρα η Σύνοδος Κορυφής ΕΕ-Τουρκίας. Πρόκειται για τη Σύνοδο που επισφράγισε το κλείσιμο των βόρειων συνόρων και τον εγκλωβισμό στην Ελλάδα των προσφύγων που ήδη είχαν περάσει σε αυτήν. Η Σύνοδος αυτή επιβράβευσε επίσης τη στάση της τουρκικής άρχουσας τάξης στο Κυπριακό και ενίσχυσε την επιθετικότητά της απέναντι στο συριακό, τον ελληνικό αλλά και τον τουρκικό λαό, με αντάλλαγμα τη συγκράτηση στο έδαφος της Τουρκίας των προσφύγων και μεταναστών. Οι αποφάσεις της Συνόδου έβαλαν ταφόπλακα στα δικαιώματα των προσφύγων, ειδικά των Σύρων, με την απαράδεκτη πρόβλεψη ότι, για κάθε ένα Σύρο πρόσφυγα που θα επαναπροωθείται από την Ελλάδα στην Τουρκία, ένας άλλος Σύρος θα επανεγκαθίσταται σε κράτος-μέλος της ΕΕ μέχρι να συμπληρωθεί το όριο των 72.000 Σύρων προσφύγων.

Ήδη, οι αποφάσεις της Συνόδου έχουν προκαλέσει σοβαρή ενδοαστική αντιπαράθεση, στην οποία εμπλέκονται όλες οι αποχρώσεις του αστικού πολιτικού κόσμου, από εθνικιστικές-αντιδραστικές δυνάμεις μέχρι ρεφορμιστικές-οπορτουνιστικές.

ΕΙΔΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΘΗΚΗ ΣΕΝΓΚΕΝ

 Η Συμφωνία Σένγκεν υπογράφτηκε το 1985 ως μια διακρατική συμφωνία μεταξύ των 6 κρατών-μελών της τότε ΕΟΚ16 και εξελίχτηκε σε βασική Συνθήκη με την ιδρυτική Συνθήκη της ΕΕ, τη Συνθήκη του Μάαστριχτ, και αργότερα του Άμστερνταμ. Η Συμφωνία αυτή δεν έγινε προφανώς για να απαλλάξει τους λαούς της ΕΕ από τους ελέγχους διαβατηρίων όταν ταξιδεύουν σε κράτη-μέλη της ΕΕ, όπως προπαγανδιστικά λέγεται. Έγινε για να εξυπηρετήσει άμεσα τις δύο από τις τέσσερις «ελευθερίες» που προβλέπονται από τη Συνθήκη του Μάαστριχτ, την «ελευθερία» διακίνησης εμπορευμάτων και εργατικού δυναμικού, ενώ έμμεσα εξυπηρετεί και τις άλλες δύο «ελευθερίες», την «ελευθερία» κίνησης κεφαλαίων και υπηρεσιών.

Η Σένγκεν δεν καταργεί τους ελέγχους, όπως λέγεται, αλλά τους αυξάνει, με πολλαπλούς, διαρκείς, ηλεκτρονικούς ελέγχους στοιχείων και πληροφοριών που αφορούν μια σειρά τομείς της προσωπικής, επαγγελματικής και κοινωνικής ζωής του καθενός. Η Σένγκεν συνοδεύεται από ένα τεράστιο σύστημα ηλεκτρονικού φακελώματος, το Σύστημα Πληροφοριών Σένγκεν - SIS Ι και ΙΙ, στο οποίο καταχωρούνται προσωπικά δεδομένα που αφορούν τη φυλετική ή εθνική προέλευση, τα πολιτικά φρονήματα, τις θρησκευτικές και φιλοσοφικές πεποιθήσεις, τη συμμετοχή σε ένωση ή σε σωματείο, την υγεία, την κοινωνική πρόνοια και το γενετήσιο προσανατολισμό.

Στο Σύστημα Σένγκεν καταχωρούνται βέβαια και οι αλλοδαποί, για τους οποίους υπάρχουν ακόμη δύο ηλεκτρονικά συστήματα φακελώματος: Το VIS που αφορά όσους έχουν πάρει βίζα για να επισκεφτούν την ΕΕ και το ηλεκτρονικό σύστημα δακτυλικών αποτυπωμάτων, τώρα και βιομετρικών, Eurodac, το οποίο συνδέεται με τον Κανονισμό του Δουβλίνου και το οποίο συγκεντρώνει όλα τα στοιχεία των αιτούντων άσυλο. Όλα τα παραπάνω στοιχεία ανταλλάσσονται μεταξύ των αστυνομικών αρχών και των υπηρεσιών ασφαλείας των κρατών-μελών της ΕΕ, αλλά και άλλων καπιταλιστικών κρατών και ιμπεριαλιστικών κέντρων.

Η Σένγκεν είναι ένα χρήσιμο εργαλείο για το σύστημα που μπορεί, ανά πάσα στιγμή, να χρησιμοποιηθεί σε βάρος του εργατικού, λαϊκού κινήματος, των λαϊκών αγώνων με κατεύθυνση την ανατροπή του καπιταλιστικού εκμεταλλευτικού συστήματος.

Επομένως, σωστά λένε διάφοροι αστοί πολιτικοί, αναλυτές κλπ., ότι τυχόν αναστολή της Σένγκεν για την Ελλάδα και επαναφορά των εσωτερικών ελέγχων μέχρι και δύο χρόνια, όπως προβλέπουν τα άρθρα 19 και 26 της Συνθήκης, θα είναι επιζήμια έως καταστροφική, αλλά αυτό αφορά τα συμφέροντα του κεφαλαίου και όχι των εργαζομένων.

Εν τω μεταξύ βέβαια, με αφορμή είτε το προσφυγικό είτε τις δολοφονικές επιθέσεις σε Παρίσι και Βρυξέλλες, που αποτελούν πλευρά του ιμπεριαλιστικού πολέμου, μια σειρά κράτη-μέλη έχουν αναστείλει εν μέρει τη Συνθήκη, για μικρότερα ή μεγαλύτερα διαστήματα, για μικρότερα ή μεγαλύτερα τμήματα των συνόρων τους.

 

ΕΞΑΡΣΗ ΤΟΥ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΞΕΝΟΦΟΒΙΑΣ

 Η αύξηση του αριθμού των προσφύγων-μεταναστών τη χρονιά που πέρασε σε συνδυασμό με τις δολοφονικές επιθέσεις σε Παρίσι και Βρυξέλλες από βομβιστές αυτοκτονίας, φανατικούς ισλαμιστές, παιδιά γεννημένα και μεγαλωμένα σε αυτές τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και εκπαιδευμένα από το «Ισλαμικό Κράτος», έγιναν αντικείμενο εκμετάλλευσης από εθνικιστικά, ξενοφοβικά-ισλαμοφοβικά και φασιστικά κόμματα και οργανώσεις, με αποτέλεσμα να αυξηθεί η επιρροή τους σε μια σειρά χώρες. Σε αυτήν την αξιοποίηση συντέλεσε και η οικονομική συγκυρία στην ΕΕ, η δυσκολία ουσιαστικής και σταθερής ανάκαμψης στα κράτη-μέλη της ΕΕ και ειδικά της Ευρωζώνης, η συνέχιση της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα.

Στη Γερμανία, η «Εναλλακτική για τη Γερμανία» σημείωσε μεγάλη αύξηση των ποσοστών της στις εκλογές που έγιναν το Μάρτη του 2016 σε τρία κρατίδια της Γερμανίας. Πρόκειται γα ένα κόμμα που ξεκίνησε ως ένα αστικό «ευρωσκεπτικιστικό» κόμμα με θέση υπέρ της εξόδου της Γερμανίας από την Ευρωζώνη και, σταδιακά, μετεξελίχτηκε σε ακροδεξιό κόμμα, με υψηλή αντιμεταναστευτική ρητορική, που έφτασε μέχρι το σημείο να τάσσεται η αρχηγός του υπέρ του να πυροβολούνται οι πρόσφυγες. Επιρροή ασκεί επίσης και το κίνημα PEGIDA (τα αρχικά του οποίου σημαίνουν Πατριώτες Ευρωπαίοι εναντίον της Ισλαμοποίησης της Δύσης), που έγινε γνωστό με τις αντιμεταναστευτικές-αντιισλαμικές διαδηλώσεις που διοργανώνει στη Δρέσδη και που, τώρα, θέλει να τις επεκτείνει και σε άλλες πόλεις της ΕΕ.

Μεγάλη αύξηση των ποσοστών του σημείωσε και το «Εθνικό Μέτωπο Γαλλίας» της Λεπέν στις περιφερειακές εκλογές στη Γαλλία, το Δεκέμβρη του 2015, στον απόηχο των επιθέσεων στο Παρίσι.

Στη Σλοβακία, το φασιστικό κόμμα «Η Σλοβακία μας», που συνεργάζεται με τη ναζιστική Χρυσή Αυγή, στις βουλευτικές εκλογές του Μάρτη του 2016 πήρε ποσοστό 8%.

Σε μια σειρά χώρες της ΕΕ έχουν αυξηθεί οι ρατσιστικές επιθέσεις. Στην Ουγγαρία, χούλιγκανς-φασίστες έθεσαν τους εαυτούς τους στην υπηρεσία της κυβέρνησης για να αξιοποιηθούν στη φύλαξη των συνόρων, με ή χωρίς όπλα. Στη Γερμανία, ακροδεξιές-νεοναζιστικές οργανώσεις καλούσαν, μέσω διαδικτύου, σε νυχτερινές επιθέσεις σε βάρος αλλοδαπών, ανάλογες με τις επιθέσεις της Χρυσής Αυγής. Στη Φινλανδία, εμφανίστηκαν παραστρατιωτικές ομάδες με τα σύμβολα των Βίκινγκς για να προστατεύσουν, δήθεν, τους κατοίκους.

Στη Βρετανία, η εταιρία που είχε αναλάβει να στεγάσει σε ετοιμόροπες παράγκες τους πρόσφυγες έβαψε τις πόρτες τους κόκκινες. Παρόμοια και στην Ουαλία, η εταιρία που πήρε την εργολαβία για τη σίτιση-στέγαση των προσφύγων τους ανάγκασε να φοράνε κόκκινο βραχιόλι.

Οι διάφοροι ακροδεξιοί και φασίστες αξιοποιούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπου αναρτούν ψευδείς και φανταστικές ρατσιστικές «ειδήσεις», οι οποίες αναπαράγονται με μεγάλη ταχύτητα και γίνονται πιστευτές από πολύ κόσμο.17

Βούτυρο στο ψωμί του ρατσισμού, της ξενοφοβίας και των φασιστικών ορδών, αποκαλυπτικές για την απανθρωπιά του αστικού πολιτικού συστήματος και απόδειξη ότι το ίδιο το σύστημα εκτρέφει και δυναμώνει το ρατσισμό, τον εθνικισμό και το φασισμό είναι οι αποφάσεις των ίδιων των κρατών ή κρατιδίων της ΕΕ. Πιο συγκεκριμένα, η Δανία αποφάσισε την κατάσχεση πολύτιμων προσωπικών αντικειμένων των αιτούντων άσυλο που αξίζουν πάνω από 1.350 ευρώ (εκτός από αντικείμενα συναισθηματικής αξίας, όπως οι βέρες) και την υιοθέτηση σειράς απάνθρωπων αντικινήτρων, όπως καθυστέρηση εξέτασης των αιτήσεων οικογενειακής επανένωσης, μεταφορά των καταυλισμών εκτός πόλεων κλπ. Στη Δανία αποφασίστηκε επίσης, όπως ήδη αναφέραμε, να εργάζονται οι αιτούντες άσυλο με το 1/3 του κατώτερου μισθού και ο εργοδότης να επιδοτείται. Ο πρωθυπουργός της Δανίας έχει ζητήσει αναθεώρηση προς το χειρότερο της Συνθήκης της Γενεύης για τους Πρόσφυγες, μη γνωρίζοντας, προφανώς, ότι το ίδιο το Συμβούλιο αρχηγών της ΕΕ, η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα το έκανε αυτό, μέσα από τη συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας, συνοδεύοντας μάλιστα αυτήν την απόφαση με διαβεβαιώσεις ότι η συμφωνία σέβεται, και με το παραπάνω, τη Συνθήκη της Γενεύης.

Το γερμανικό ομοσπονδιακό κοινοβούλιο, στον απόηχο της γεμάτης ερωτηματικά υπόθεσης με τα περιστατικά επιθέσεων σε γυναίκες στην Κολωνία την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, αποφάσισε περιορισμούς στο δικαίωμα της οικογενειακής επανένωσης προσφύγων και την απέλαση των αιτούντων άσυλο που καταδικάστηκαν σε φυλάκιση τουλάχιστον ενός χρόνου όχι μόνο για το αδίκημα του βιασμού, αλλά και της σωματικής βλάβης.

Το γερμανικό κρατίδιο της Βαυαρίας αποφάσισε την κατάσχεση χρημάτων και περιουσιακών στοιχείων των προσφύγων αξίας πάνω από 750 ευρώ και της Βάδης-Βυρτεμβέργης πάνω από μόλις 350 ευρώ. Ανάλογο μέτρο εφαρμόζεται και στην Ελβετία (ανήκει στη Σένγκεν), όπου οι αιτούντες άσυλο παραδίδουν κατά την άφιξή τους όλα τα περιουσιακά στοιχεία τους αξίας άνω των 1.000 ελβετικών φράγκων για την κάλυψη των εξόδων τους, τα οποία τους επιστρέφονται αν φύγουν από τη χώρα οικειοθελώς μέσα σε επτά μήνες.

Στη χώρα μας, η αύξηση του ποσοστού της Χρυσής Αυγής, ειδικά στα νησιά, στις βουλευτικές εκλογές του Σεπτέμβρη του 2015, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό και στην εκμετάλλευση του προσφυγικού-μεταναστευτικού ζητήματος. Μέχρι πρόσφατα, δεν υπήρξαν εκτεταμένες ρατσιστικές επιθέσεις, οι χρυσαυγίτες κρύβονταν πίσω από «αγανακτισμένους» κατοίκους, η προσπάθεια που έκανε επίσημα η Χρυσή Αυγή να κινητοποιήσει κόσμο κατά της λειτουργίας χώρου φιλοξενίας στο Σχιστό απέτυχε. Αυτό σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στη δράση του Κομμουνιστικού Κόμματος και του εργατικού και λαϊκού κινήματος, που αποκαλύπτουν τη δράση και το χαρακτήρα της, σε συνδυασμό με τη διεξαγόμενη δίκη κατά της ηγεσίας και των στελεχών της ναζιστικής οργάνωσης. Οφείλεται επίσης στο ότι, μέχρι τώρα, η Ελλάδα ήταν χώρα διέλευσης προσφύγων και μεταναστών, δεν είχαν εκδηλωθεί προβλήματα από τον εγκλωβισμό τους στη χώρα μας.

Ωστόσο, η πρόσφατη κινητοποίηση της Χρυσής Αυγής, αλλά και ενός πρωτοεμφανιζόμενου «κλώνου» της, με την ονομασία «Λαϊκή Ελληνική Πατριωτική Ένωση» (ΛΕΠΕΝ), κατά των προσφύγων-μεταναστών που διαμένουν στο λιμάνι του Πειραιά, καθώς και η ενεργή, αν και καλυμμένη, παρουσία τους στα επεισόδια στη Χίο, δείχνουν ότι δε χωρά καμία επανάπαυση. Το Κόμμα και το κίνημα πρέπει σταθερά και αποφασιστικά να αποκαλύπτει το χαρακτήρα αυτών των οργανώσεων ως το μακρύ, οπλισμένο χέρι του κεφαλαίου και των εργοδοτών.

 Δ. Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

 ΣΥΝΤΟΜΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ

 Μετά τις ανατροπές της περιόδου 1989-1991, η Ελλάδα μετατράπηκε σε χώρα μαζικής υποδοχής μεταναστών από τις πρώην σοσιαλιστικές χώρες και κυρίως από την Αλβανία. Επιδίωξη αυτής της κατηγορίας των οικονομικών μεταναστών ήταν να μείνουν στην Ελλάδα. Υπήρξε πολιτική προσέλκυσής τους από την άρχουσα τάξη, μέσω των αστικών πολιτικών κομμάτων –κυρίως της ΝΔ– που συνέβαλαν καθοριστικά στην αύξηση της κερδοφορίας του κεφαλαίου, με τα φτηνά μεροκάματα, την αξιοποίησή τους για το χτύπημα των εργατικών-κοινωνικών κατακτήσεων, την προσπάθεια διάσπασης της εργατικής τάξης και την καλλιέργεια ξενοφοβικών αντανακλαστικών, που πάντα βρίσκουν εύφορο έδαφος στον καπιταλισμό όταν υπάρχει μαζική εισροή αλλοδαπού εργατικού δυναμικού.

Η προσέλευση προσφύγων και μεταναστών στην Ελλάδα συνεχίστηκε με τη μαζική εισροή προσφύγων πολέμου από την ευρύτερη Μ. Ανατολή (Αφγανιστάν, Ιράκ, Σομαλία) μετά τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις στις χώρες καταγωγής τους, αλλά και «οικονομικών προσφύγων» από το Πακιστάν και το Μπαγκλαντές. Η άμεση σύνδεση του ιμπεριαλιστικού πολέμου με την προσφυγιά-μετανάστευση φαίνεται από τη σύγκριση των αφίξεων πριν και μετά από τους πολέμους. Έτσι, πριν την επέμβαση στο Αφγανιστάν τον Οκτώβρη του 2001, είχαν συλληφθεί για παράνομη είσοδο-διαμονή στην Ελλάδα 2.358 Αφγανοί, ενώ το 2008 οι συλλήψεις δεκαπλασιάστηκαν και έφτασαν τις 25.557. Πριν την επέμβαση στο Ιράκ, το 2003, οι συλλήψεις Ιρακινών για παράνομη είσοδο-διαμονή ήταν 1.402, ενώ το 2008 σχεδόν εικοσιπλασιάστηκαν, φτάνοντας τις 25.577. Το ίδιο συνέβη και με τους Σομαλούς (το 2003: 934 συλλήψεις, το 2008: 6.713) και άλλες εθνικότητες.

Στόχος αυτής της ομάδας προσφύγων πολέμου (σε αντίθεση με τους μετανάστες από το Πακιστάν και το Μπαγκλαντές) ήταν να χρησιμοποιήσουν την Ελλάδα ως πέρασμα για άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ. Ωστόσο αυτό εμποδιζόταν από τον Κανονισμό του Δουβλίνου, με αποτέλεσμα να «ανθίζουν» τα διάφορα κυκλώματα εκμετάλλευσης και διακίνησης μέσω των «παράνομων» οδών εξόδου από την Ελλάδα (π.χ. μέσω Πάτρας, Ηγουμενίτσας) και να συμβαίνουν συχνά ναυάγια στο θαλάσσιο πέρασμα προς Ιταλία. Όλο αυτό το διάστημα, η κρατική και παρακρατική καταστολή εναλλασσόταν και αλληλοσυμπληρωνόταν με την άγρια εκμετάλλευση από την εργοδοσία, τα πολύ χαμηλά ποσοστά χορήγησης ασύλου (λιγότερο από το 1% των αιτήσεων), την παραχώρηση αδειών παραμονής με το σταγονόμετρο και κατ’ επέκταση τη διατήρηση ενός μεγάλου ποσοστού οικονομικών μεταναστών σε καθεστώς παράνομης εργασίας και διαμονής, τα κέντρα κράτησης προσφύγων και μεταναστών με τις άθλιες συνθήκες ζωής.

 

ΚΑΤΑΚΟΡΥΦΗ ΑΥΞΗΣΗ ΤΩΝ ΑΦΙΞΕΩΝ ΑΠΟ ΤΟ 2015

 Το 2015 ήρθαν στην Ελλάδα μέσω των νησιών του Αιγαίου 856.723 άτομα (κυρίως πρόσφυγες), σύμφωνα με τον ΟΗΕ, οι οποίοι, σχεδόν στο σύνολό τους, πέρασαν σε άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ και ιδίως στη Γερμανία. Οι υψηλοί αυτοί ρυθμοί αφίξεων συνεχίστηκαν και το 2016, μέχρι να κλείσουν τα βόρεια σύνορα, με τις αφίξεις τους δύο πρώτους μήνες του 2016 να φτάνουν τους 122.637. Η ποσοστιαία αύξηση των αφίξεων προσφύγων-μεταναστών το 2015 ξεπερνάει το 1.000% συγκριτικά με το 2014, που καταγράφηκαν 77.163 αφίξεις.

Οι εθνικότητες που κυριαρχούν είναι οι Σύροι18 (σε ποσοστό 56% το 2015 και 44% το 2016), οι Αφγανοί (25% και 29% αντίστοιχα) και οι Ιρακινοί (10% και 17% αντίστοιχα). Πρόκειται δηλαδή για πληθυσμούς με προσφυγικό προφίλ, όπως λέγεται, που δεν ήθελαν, ούτε θέλουν να παραμείνουν στην Ελλάδα. Αυτοί οι πρόσφυγες βλέπουν την Ελλάδα ως χώρα διέλευσης προς άλλα κράτη-μέλη της Κεντρικής και Βόρειας ΕΕ.

Ένα ακόμη νέο χαρακτηριστικό στο συγκεκριμένο προσφυγικό πληθυσμό είναι το μεγάλο ποσοστό οικογενειών και γυναικόπαιδων.

Όσον αφορά τα σημεία μέσω των οποίων εισέρχονται στην Ελλάδα, αυτά είναι τα νησιά του Αιγαίου, με τη Λέσβο να υποδέχεται πάνω από τους μισούς, ενώ ακολουθούν η Χίος και η Σάμος.

Από τα παραπάνω τίθεται το ερώτημα, άλλοτε καλόπιστα και άλλοτε κακόπιστα: Γιατί οι πρόσφυγες επιλέγουν τη Γερμανία και άλλες χώρες που έπαιξαν σοβαρό ρόλο στον πόλεμο που τους ξερίζωσε από τις χώρες τους; Αναλύθηκε σε προηγούμενο κεφάλαιο η συγκεκριμένη πολιτική προσέλκυσης των προσφύγων από το γερμανικό κεφάλαιο. Είναι φυσικό επομένως για τους πρόσφυγες να επιλέγουν μια χώρα που, παρά την επιβράδυνση στην οικονομική ανάπτυξη, συνεχίζει να βρίσκεται στην κορυφή της καπιταλιστικής πυραμίδας, όπου υπάρχουν ακόμη ευκαιρίες για ανεύρεση εργασίας, έστω και κακοπληρωμένης, όπου εξακολουθούν, προς το παρόν, να χορηγούνται επιδόματα στους αιτούντες άσυλο19.

Η ΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ

 Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, πριν ακόμη εκδηλωθεί το μεγάλο προσφυγικό κύμα, με παρεμβάσεις όπως η εκκένωση της Αμυγδαλέζας και άλλων κέντρων διοικητικής κράτησης μεταναστών, με την ψήφιση νόμου για την ιθαγένεια και επιμέρους ρυθμίσεων για άδειες παραμονής μεταναστών, καλλιεργούσε την εικόνα μιας ανθρωπιστικής προσέγγισης της μετανάστευσης που βρίσκεται σε αντιστοιχία, όπως έλεγε, με την επίσης ανθρωπιστική μεταναστευτική πολιτική της ΕΕ.

Με την εκδήλωση της μεγάλης προσφυγικής έκρηξης μετά τον Ιούλη, εκτός από τα υπαρκτά προβλήματα στη διαχείριση του προβλήματος, επιχείρησε να αξιοποιήσει τη μαζική άφιξη προσφύγων και μεταναστών για να αναβαθμίσει τη θέση της αστικής τάξης της χώρας στην περιοχή και να εντάξει το προσφυγικό-μεταναστευτικό ζήτημα στις γενικότερες γεωπολιτικές επιδιώξεις της. Αυτόν το στόχο υπηρετούν τα συνθήματα «Ελλάδα - νησίδα σταθερότητας σε μια αποσταθεροποιημένη περιοχή», «Ελλάδα - διεθνής παίκτης ως προς τις προσφυγικές ροές», καθώς και οι δηλώσεις ότι η Ελλάδα μπορεί «να παίξει το ρόλο συνδετικού κρίκου ΕΕ-Τουρκίας, να την κάνει χρήσιμη [την Ελλάδα] και να ενισχύσει τη γεωπολιτική της δυναμική».

Γνωρίζοντας την πολιτική του γερμανικού κεφαλαίου για αναζήτηση εργατικού δυναμικού ανάμεσα στους πρόσφυγες, προσπαθεί να δημιουργήσει συμμαχίες με τη γερμανική άρχουσα τάξη και την κυβέρνηση στο προσφυγικό ζήτημα, αλλά και με άλλες κοσμοπολίτικες αστικές δυνάμεις της χώρας, όπως οι Σοσιαλδημοκράτες και οι Πράσινοι. Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών Νίκου Ξυδάκη κατά τη συνάντηση του με το Γερμανό υφυπουργό Εξωτερικών Μίκαελ Ροθ στο Βερολίνο: «Η Ελλάδα έσωσε την τιμή της Ευρώπης, διασώζοντας περισσότερους από 100.000 ανθρώπους στα σύνορά της το 2015. Το ίδιο κάνει και η Γερμανία, υποδεχόμενη 1.000.000 πρόσφυγες».

Παράλληλα, η κυβέρνηση προσπαθεί ν’ αξιοποιήσει το προσφυγικό για την ελάφρυνση του χρέους και για χαλάρωση του προγράμματος δημοσιονομικής πειθαρχίας. Ο ίδιος ο Α. Τσίπρας σημείωνε χαρακτηριστικά: «Το θέμα της δημοσιονομικής χαλάρωσης εξαιτίας της προσφυγικής κρίσης έχει τεθεί στο ανώτατο επίπεδο από Ευρωπαίους αξιωματούχους, του κ. Σούλτζ συμπεριλαμβανομένου. Εκτιμώ ότι μια τέτοια προοπτική δεν είναι απλώς ευπρόσδεκτη, αλλά αναγκαία όχι μόνο για την Ελλάδα που είναι σε Πρόγραμμα, αλλά για όλες τις χώρες που βρίσκονται στο επίκεντρο της προσφυγικής κρίσης»20.

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ ψήφισε και στήριξε όλες τις αποφάσεις της ΕΕ που αναλύθηκαν προηγουμένως, αποφάσεις που οδήγησαν σε εγκλωβισμό ενός μεγάλου μέρους προσφύγων και μεταναστών στην Ελλάδα παρά τη θέλησή τους, στο βούλιαγμα των ονείρων τους για μια ασφαλέστερη και καλύτερη ζωή στις λάσπες της Ειδομένης, στην ασφυξία του Ελληνικού, του Πειραιά, στο να γεμίσει η Ελλάδα με χώρους αναγκαστικής φιλοξενίας, με ευθύνη μάλιστα του Στρατού.

Πριν λίγες μέρες ψήφισε το νόμο 4375/2016, στον οποίο ενσωματώθηκαν όλες οι αντιδραστικές αποφάσεις της ΕΕ, από τη δημιουργία των hot-spots (των Κέντρων Υποδοχής και Ταυτοποίησης – ΚΥΤ, όπως ονομάζονται) που μετατράπηκαν σε φυλακές για όσους πρόσφυγες και μετανάστες ήρθαν μετά την 20ή Μάρτη, μέχρι τη θριαμβευτική επαναφορά του Κανονισμού του Δουβλίνου, τις fast-track διαδικασίες εξέτασης των αιτήσεων ασύλου και την ενσωμάτωση διατάξεων της Οδηγίας 2013/32 της ΕΕ, που ανοίγει το δρόμο για να θεωρηθεί η Τουρκία ασφαλής τρίτη χώρα και να μπορέσει να εφαρμοστεί η απαράδεκτη συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας, που προβλέπει μαζικές επαναπροωθήσεις προσφύγων στην Τουρκία.

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, μετά από ένα σύντομο διάλειμμα, επιστρέφει στη γνωστή τακτική της καταστολής, των μαζικών επαναπροωθήσεων, πασπαλισμένη με μπόλικη ανθρωπιστική χρυσόσκονη. Καμία έκπληξη για τους κομμουνιστές δεν αποτελεί αυτή η μετάλλαξη του
ΣΥΡΙΖΑ, αφού το ΚΚΕ ξεκάθαρα έχει πει στην εργατική τάξη και το λαό, στους ίδιους τους μετανάστες και πρόσφυγες, ότι χωρίς σύγκρουση με την πολιτική της ΕΕ, με τις ιμπεριαλιστικές ενώσεις, με το σύστημα της εκμετάλλευσης, δεν μπορεί να υπάρξει ούτε καν ανακούφιση των προβλημάτων που απορρέουν από τη μαζική μετανάστευση και προσφυγιά.

Η πιο σοβαρή και επικίνδυνη πλευρά της πολιτικής της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ αφορά τη συμμετοχή της στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, με τη συστηματική και δραστήρια ανάμιξή της στην προετοιμασία, τη στήριξη και τη δικαιολόγηση των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων. Κατ’ επέκταση, συμβάλλει και στη διατήρηση και αύξηση των προσφυγικών ρευμάτων, αφού το προσφυγικό δεν μπορεί να επιλυθεί όσο διατηρούνται οι πολεμικές συγκρούσεις, πολύ περισσότερο όταν οι πολεμικές μηχανές ετοιμάζονται για έναν πιο γενικευμένο ιμπεριαλιστικό πόλεμο.

Από την άποψη αυτή, η πρόσκληση του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο από την ελληνική κυβέρνηση, από κοινού με τις κυβερνήσεις της Τουρκίας και της Γερμανίας, με πρόσχημα τον περιορισμό των αφίξεων προσφύγων-μεταναστών από την Τουρκία, αποτελεί σοβαρή εξέλιξη, που βρίσκεται σε πλήρη αντιστοίχιση με τα ιμπεριαλιστικά σχέδια του ΝΑΤΟ για τη Συρία και την ευρύτερη περιοχή, από τη Μαύρη Θάλασσα μέχρι την Ανατολική Μεσόγειο και τη Βόρεια Αφρική. Οδηγεί στην κλιμάκωση του πολέμου και προϊδεάζει για νέες ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις, π.χ. στη Λιβύη, που, εκτός των άλλων συνεπειών, θ’ αυξήσουν και τα κύματα των προσφύγων. Οξύνει τους ανταγωνισμούς ανάμεσα στο ΝΑΤΟ και τη Ρωσία, που εκδηλώνονται και με τη συγκέντρωση πολεμικών μέσων στην περιοχή, και αυξάνει τον κίνδυνο άμεσης εμπλοκής της χώρας στην περίπτωση γενικευμένου ιμπεριαλιστικού πολέμου στην περιοχή.

Η πρόσκληση αυτή εγκυμονεί κινδύνους και για κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας από τις ντε φάκτο αμφισβητήσεις της άρχουσας τάξης της Τουρκίας που, τελευταία, εκδηλώνονται με την κάλυψη και της ΝΑΤΟϊκής αρμάδας που βρίσκεται στο Αιγαίο. Δεν πρόκειται φυσικά για νέα εξέλιξη, αφού το ΝΑΤΟ υιοθετούσε πάντα τη στάση να μην αναγνωρίζει σύνορα μεταξύ των κρατών-μελών του και να διακηρύσσει ότι δεν αναμιγνύεται στις μεταξύ τους διαφορές, δηλαδή να κάνει τα «στραβά μάτια» στις τουρκικές προκλήσεις. Αυτή είναι και η πολιτική της ΕΕ, που θεωρεί τα σύνορα της Ελλάδας ευρωπαϊκά σύνορα, με την απόλυτη συμφωνία και όλων των αστικών κομμάτων της Ελλάδας.

Συνολικά μπορούμε να πούμε ότι η πολιτική της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ είναι πραγματικά ανεκτίμητη για τα μονοπώλια και τον ιμπεριαλισμό! Από τους πρώτους μήνες της διακυβέρνησής της φρόντισε να διακηρύξει την πίστη της στις ευρωατλαντικές ενώσεις, να παραχωρήσει έδαφος, λιμάνια, αεροδρόμια και άλλες υποδομές της χώρας στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ, δηλαδή τις διακρατικές ενώσεις των μονοπωλίων. Πρότεινε ακόμη και τη δημιουργία νέων ΝΑΤΟϊκών βάσεων σε ελληνικό έδαφος, για τη συνέχιση των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων και πολέμων. Διαφημίζει τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της αμερικανικής βάσης της Σούδας, διαθέτοντάς την, χωρίς «ανατολίτικα παζάρια», όπως χαρακτηριστικά ειπώθηκε από τον υπουργό Άμυνας, όποτε την χρειαστούν για τον πόλεμο, δήθεν, κατά της τρομοκρατίας και των τζιχαντιστών, στην πραγματικότητα για την ευόδωση των ιμπεριαλιστικών - δολοφονικών τους σχεδίων. Κάλεσε τις δυνάμεις ταχείας επέμβασης του Frontex να βοηθήσουν στην απώθηση προσφύγων και μεταναστών στα σύνορα.

ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΚΟ, ΤΟΥΣ «ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΟΥΣ» ΚΑΙ ΤΟΥΣ «ΑΝΤΙΡΑΤΣΙΣΤΕΣ»

 Μία ακόμη πλευρά της αντιλαϊκής διαχείρισης του προσφυγικού-μεταναστευτικού προβλήματος από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ είναι το ότι παρέδωσε τον τομέα της υποδοχής, περίθαλψης, φροντίδας, φιλοξενίας, ακόμη και της διάσωσης, σε δεκάδες ελληνικές και ξένες ΜΚΟ, σε συνεργασία μάλιστα με δημοτικές αρχές. Πρόκειται είτε για καλοστημένες επιχειρήσεις που αποκομίζουν κέρδη από το δράμα των προσφύγων είτε ακόμη και για οργανώσεις με ύποπτο ρόλο, που παίζουν επικίνδυνα παιχνίδια στις «πλάτες» των προσφύγων.

Η εμπλοκή των ΜΚΟ σε μια σειρά τομείς άσκησης κοινωνικής, αλλά και εξωτερικής πολιτικής αποτελεί άλλωστε στρατηγική κατεύθυνση της ΕΕ, η οποία τις χρηματοδοτεί αδρά για να παίξουν συγκεκριμένο ρόλο. Απόδειξη είναι η πρόθεση των οργάνων της ΕΕ να δοθεί η μερίδα του λέοντος από τα 700 εκατ. της λεγόμενης «ανθρωπιστικής» βοήθειας για τη διαχείριση του προσφυγικού-μεταναστευτικού ζητήματος σε ΜΚΟ. Με την κατεύθυνση αυτή συμφωνούν και όλα τα άλλα αστικά κόμματα, μαζί και ο οπορτουνισμός. Στο νέο νόμο 4375/2016 που ψήφισε η κυβέρνηση για τα hot-spots, το άσυλο κλπ., προβλέπεται η ενισχυμένη παρουσία και συμμετοχή των ΜΚΟ («οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών», όπως αναφέρονται στο νόμο), σε όλα τα στάδια και όλες τις υπηρεσίες που ασχολούνται με τους πρόσφυγες και το άσυλο, από την Υπηρεσία Ασύλου μέχρι τα κέντρα φιλοξενίας και τα hot-spots. Προβλέπεται επίσης η δημιουργία «Μητρώου ΜΚΟ», για να νομιμοποιηθεί η παρουσία τους.

Εκτός από τις ΜΚΟ ιδιαίτερο ρόλο στο προσφυγικό-μεταναστευτικό παίζουν και διάφορες οργανώσεις «αλληλέγγυων» και «αντιρατσιστών». Το τελευταίο διάστημα μάλιστα υπάρχει ιδιαίτερη δραστηριότητα από συγκεκριμένες οργανώσεις, ορισμένες ξένες, με προβοκατόρικο ρόλο στις πλάτες των προσφύγων και μεταναστών, με τη διασπορά ψεύτικων ελπίδων –ότι δήθεν θα ανοίξουν τα σύνορα– η διάψευση των οποίων δημιουργεί ακόμη μεγαλύτερη απελπισία και ξεσπάσματα στους εγκλωβισμένους.

Ο προβοκατόρικος ρόλος τους, σε αντιπαράθεση με το ταξικό εργατικό κίνημα, είχε διαφανεί από το καλοκαίρι με την υπόθεση της ολιγοήμερης κατάληψης του παλαιού κτηρίου του Παλλεσβιακού Εργατικού Κέντρου. Με προμετωπίδα τις οργανώσεις ΚΕΕΡΦΑ και «Κίνηση Απελάστε το Ρατσισμό», που αντιστοιχούν στις τροτσκιστικές οργανώσεις ΣΕΚ και ΔΕΑ, και με σύνθημα «να πέσουν οι φράχτες από τον Έβρο μέχρι το Καλαί», στην πραγματικότητα είναι ενταγμένοι στις υπηρεσίες του κοσμοπολίτικου τμήματος του κεφαλαίου, όταν υιοθετούν το σύνθημα του ΔΝΤ, των Γερμανών βιομηχάνων και της Μέρκελ «οι πρόσφυγες είναι καλοδεχούμενοι», σύνθημα που δεν έχει καμία σχέση με την αυτονόητη έκφραση αλληλεγγύης από το ΚΚΕ και το εργατικό κίνημα, απέναντι στα θύματα των καπιταλιστικών ανταγωνισμών. Οι ίδιοι στήριξαν τη δράση των λεγόμενων «αντικαθεστωτικών δυνάμεων» στη Συρία, όπως, κατά καιρούς, έχουν στηρίξει διάφορα δημιουργήματα του ιμπεριαλισμού και συγκεκριμένα ισλαμιστικά δημιουργήματα.

Η ΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ

 Παρά τους υψηλούς τόνους, κυρίως από τη ΝΔ, παρά τις υπαρκτές διαφορές για το μίγμα ανάμεσα στο «μαστίγιο» και το «καρότο», η κριτική όλων των άλλων κομμάτων εστιάζεται στην κακή διαχείριση του προβλήματος από την κυβέρνηση, στην ανικανότητα και τις ανεπάρκειές της. Όλα τα αστικά κόμματα συμφωνούν στην εφαρμογή των αποφάσεων της ΕΕ για την Ελλάδα, στο ότι το πρόβλημα είναι «εθνικής σημαίας», ότι τα σύνορα της Ελλάδας είναι ευρωπαϊκά, ότι θα πρέπει να διασφαλιστεί, πάση θυσία, η παραμονή της Ελλάδας στη Σένγκεν. Με λίγα λόγια, συμφωνούν επί της ουσίας με το βασικό προσανατολισμό κυβέρνησης και ΕΕ.

Η παραπάνω συμφωνία αποτυπώνεται και στο Κοινό Ανακοινωθέν μετά από την τελευταία συνάντηση πολιτικών αρχηγών για το προσφυγικό. Χαρακτηριστικό είναι ότι, σύμφωνα με το πρώτο σημείο της κοινής τους συμφωνίας, η Ελλάδα «θα σεβαστεί στο ακέραιο τις υποχρεώσεις της, με τον τρόπο που αυτές καθορίζονται από τις αποφάσεις των αρμόδιων οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης».

Το πιο σοβαρό, όμως, σημείο στρατηγικής σύγκλισης και συμφωνίας όλων των αστικών, αλλά και οπορτουνιστικών κομμάτων, είναι ότι θεωρούν ιερή και απαραβίαστη τη συμμετοχή της Ελλάδας στους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς, το ΝΑΤΟ, την ΕΕ, τον ΟΑΣΕ (Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη) και τους γεωπολιτικούς-πολεμικούς σχεδιασμούς τους, που προκαλούν τα προσφυγικά-μεταναστευτικά ρεύματα, γιατί θεωρούν απαραβίαστη την εξουσία του κεφαλαίου, που τα συμφέροντά του ταυτίζονται με τη συμμετοχή σε αυτούς τους οργανισμούς.

Ε. ΤΑ ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΤΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ

 Το προηγούμενο διάστημα ξετυλίχτηκε πολύπλευρη δράση του ΚΚΕ και της ΚΝΕ, του ΠΑΜΕ και των άλλων οργανώσεων της Λαϊκής Συμμαχίας (ΜΑΣ, ΟΓΕ, ΠΑΣΕΒΕ, ΠΑΣΥ) όπου δραστηριοποιούνται τα μέλη του ΚΚΕ, των ταξικών συνδικάτων, των Λαϊκών Επιτροπών κλπ. για το προσφυγικό-μεταναστευτικό, καθώς και ποικίλες εκδηλώσεις αλληλεγγύης. Επικαιροποιήθηκαν οι θέσεις και οι προτάσεις άμεσης ανακούφισης του προβλήματος. Αποκτήθηκε πολύτιμη εμπειρία.

Το επόμενο διάστημα θα είναι επίσης πυκνό σε εξελίξεις, τόσο στα πεδία του ιμπεριαλιστικού πολέμου όσο και στην εξέλιξη των αντιθέσεων που αφορούν την εφαρμογή της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας, τη Σένγκεν, το Δουβλίνο κλπ.

Η δουλειά των κομμουνιστών χρειάζεται να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες που έχει δημιουργήσει ο εγκλωβισμός ενός υπολογίσιμου αριθμού προσφύγων και μεταναστών στην Ελλάδα, να εμπλουτιστεί με μία πιο σταθερή και συστηματική επαφή με τους ίδιους τους πρόσφυγες και μετανάστες που βρίσκονται σε οργανωμένους και ανοργάνωτους χώρους φιλοξενίας και διαμονής, με εκείνους που βρίσκονται κρατούμενοι στα hot-spots των νησιών.

Οι κομμουνιστές, το ίδιο το εργατικό, λαϊκό κίνημα, πρέπει να εμπλουτίσουν τα αιτήματα ανακούφισης των προβλημάτων, να στηρίξουν τα αιτήματα των ίδιων των προφύγων που αφορούν την ανάκληση των αποφάσεων που τους εγκλωβίζουν στην Ελλάδα και την ασφαλή μεταφορά τους στα κράτη που επιθυμούν, την αναγνώριση της προσφυγικής ιδιότητας στους πληθυσμούς που έχουν δεχτεί ιμπεριαλιστική επίθεση (αξιοποιώντας και τις θέσεις του ΟΗΕ), την εξασφάλιση ανθρώπινων και υγιεινών οργανωμένων χώρων φιλοξενίας, την εκπαίδευση και τη δημιουργική απασχόληση των παιδιών κλπ.

Η δουλειά αυτή πρέπει να παίρνει, επίσης, υπόψη τα προβλήματα από τον εγκλωβισμό που δημιουργούνται στον ντόπιο πληθυσμό και κυρίως την αξιοποίηση και διόγκωση των προβλημάτων αυτών από μηχανισμούς, αντιδραστικές και φασιστικές οργανώσεις. Πιο συγκεκριμένα:

1. Να αναδεικνύονται οι αιτίες της μαζικής προσφυγιάς και μετανάστευσης, μέσα στο λαό, τη νεολαία και τους ίδιους τους πρόσφυγες-μετανάστες. Ότι ο πόλεμος είναι φαινόμενο σύμφυτο με τον καπιταλισμό, με τις αντιθέσεις μεταξύ καπιταλιστικών κρατών και μονοπωλίων για τον έλεγχο των αγορών, των πρώτων υλών, των ενεργειακών πηγών και των δρόμων μεταφοράς τους, για την εξασφάλιση στρατιωτικών προγεφυρωμάτων. Να κατανοείται από περισσότερους εργαζόμενους, άνεργους, φτωχά λαϊκά στρώματα, ότι η λύση για το προσφυγικό ζήτημα βρίσκεται στην πάλη των εργαζομένων και του λαού μας, όλων των λαών, ενάντια στο ίδιο το σύστημα που γεννά πολέμους και πρόσφυγες, φτώχεια και μετανάστες. Ότι καμία ασφάλεια για τους λαούς δεν υπάρχει στο καπιταλιστικό σύστημα, ότι, ανά πάσα στιγμή, στη θέση των Σύρων, μπορεί να βρεθεί οποιοσδήποτε λαός, ειδικά σήμερα, που τα σύννεφα πυκνώνουν γύρω από την περιοχή της Ανατ. Μεσογείου. Σε αυτήν τη βάση να ξετυλίγονται και οι δράσεις αλληλεγγύης προς τους διωγμένους από τους πολέμους, από αντιδραστικά καθεστώτα, από τη φτώχεια και την ανέχεια, που μπορούν να εμπλουτιστούν και να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες παραμονής τους, για μικρότερο ή μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, μερικών και για πάντα, στην Ελλάδα.

Η συγκίνηση, η αγανάκτηση, ο θυμός για τα καραβάνια των ξεριζωμένων, να μετουσιώνεται σε συνειδητοποίηση της αναγκαιότητας για ρήξη και ανατροπή του εκμεταλλευτικού συστήματος, για άλλη εξουσία και άλλη οικονομία, που θα έχουν στο επίκεντρό τους τις ανάγκες του εργαζόμενου λαού.

2. Να γίνεται κατανοητό από ευρύτερα εργατικά και λαϊκά στρώματα, από τη νεολαία, ότι κοινή είναι η αιτία που έχει οδηγήσει στη φτωχοποίηση, την ανεργία και την ανέχεια την πλειοψηφία του λαού μας με την αιτία που έχει σπρώξει μεγάλα τμήματα λαών στους δρόμους της προσφυγιάς και της μετανάστευσης. Ο πόλεμος και οι οικονομικές κρίσεις είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, που λέγεται καπιταλισμός, δεν αποτελούν την εξαίρεση, αλλά τον κανόνα στον καπιταλισμό. Πρόσφυγες και μετανάστες μαζί με τον ντόπιο πληθυσμό δεν έχουν τίποτα να χωρίσουν. Αντίθετα, μπορούν να κερδίσουν τον κόσμο ολόκληρο αν ενώσουν τις δυνάμεις τους κατά του κοινού αντιπάλου.

3. Πρωτοστατούμε ενάντια στις διώξεις, την ξενοφοβία, το ρατσισμό, το ναζισμό, γενικότερα τις απάνθρωπες και αποκρουστικές θεωρίες σε βάρος των προσφύγων και μεταναστών, την καλυμμένη ή απροκάλυπτη δράση της Χρυσής Αυγής, όπως και κάθε παραπλήσιας οργάνωσης, που αξιοποιούν την προσφυγική κρίση για να χύσουν το δηλητήριό τους στις συνειδήσεις των εργαζομένων, αφήνοντας στο απυρόβλητο τον πραγματικό ένοχο, το κεφάλαιο και τα μονοπώλια.

4. Παράλληλα με την αλληλεγγύη επιβάλλεται να δυναμώνει η ιδεολογικοπολιτική μας παρέμβαση στους ίδιους τους πρόσφυγες και μετανάστες, ενάντια στο καπιταλιστικό σύστημα, τις αστικές κυβερνήσεις και τις αντιδραστικές δυνάμεις, τις ιμπεριαλιστικές ενώσεις, είτε αυτό αφορά τη χώρα καταγωγής τους, είτε τη χώρα προσωρινής ή μόνιμης φιλοξενίας τους. Να συμβάλλουμε ώστε να απομονώνονται από τους ίδιους τους πρόσφυγες και μετανάστες αντιδραστικά στοιχεία και κυκλώματα που δρουν μέσα και έξω από τις γραμμές τους.

5. Σπάμε αυταπάτες, που σκόπιμα καλλιεργούνται από ιμπεριαλιστικές ενώσεις - κυβέρνηση - ΜΜΕ, για να αποσπάται η συναίνεση του λαού στην κλιμάκωση της ιμπεριαλιστικής επέμβασης, με πρόσχημα την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας και τον ISIS. Πρόκειται για τις ίδιες δυνάμεις που δημιούργησαν τον ISIS, την Αλ Κάιντα, παλαιότερα τους Ταλιμπάν, που επένδυσαν στο πολιτικό Ισλάμ και αναζωπυρώνουν εθνικές και θρησκευτικές διαφορές για να εξυπηρετούν τα συμφέροντά τους, στηριζόμενοι και σε αστικές δυνάμεις των χωρών στις οποίες επεμβαίνουν. Να αναδεικνύεται ότι οι αναδιατάξεις στις ιμπεριαλιστικές συμμαχίες, οι προσωρινές εκεχειρίες δε μετριάζουν τις λυσσαλέες αντιθέσεις, που συνεχίζουν να υπάρχουν και να οξύνονται. Έχει συγκεντρωθεί πολύ εύφλεκτο υλικό στους δρόμους των αγωγών και κοιτασμάτων, ο κίνδυνος ενός πιο γενικευμένου πολέμου είναι περισσότερο υπαρκτός απ’ οποιαδήποτε άλλη περίοδο τις τελευταίες δεκαετίες. Αυτό αποδεικνύεται από μια σειρά ανησυχητικές εξελίξεις στην περιοχή, όπως η συγκέντρωση μεγάλων δυνάμεων του ΝΑΤΟ, το ενδεχόμενο να ανοίξει ξανά το πολεμικό μέτωπο στη Λιβύη. Επιβάλλεται να δυναμώνει η πάλη του λαού ενάντια σε οποιαδήποτε συμμετοχή της Ελλάδας –άμεση ή έμμεση– στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο και κάτω από οποιοδήποτε πρόσχημα, η πάλη για να φύγει το ΝΑΤΟ από το Αιγαίο, να κλείσει η βάση της Σούδας και κάθε ΝΑΤΟϊκή βάση, για αποχώρηση της Ελλάδας από τις ιμπεριαλιστικές συμμαχίες, την ΕΕ το ΝΑΤΟ.

6. Να μεγαλώνει και να βαθαίνει η αντίθεση απέναντι στην ΕΕ, ως λυκοσυμμαχία του κεφαλαίου και φυλακή για τους λαούς, που, με διάφορους μηχανισμούς και συμφωνίες (Σένγκεν, Δουβλίνο, Europol, Frontex ή ευρωπαϊκή συνοριοφυλακή-ακτοφυλακή, συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας), θέλει να δέσει με βαριές αλυσίδες τους λαούς, τους πρόσφυγες-μετανάστες και τα δικαιώματά τους.

7. Να φανερώνεται ότι, με όχημα το προσφυγικό και τη φρούρηση των συνόρων, δρομολογούνται συνολικότερες ντε φάκτο αμφισβητήσεις στο Αιγαίο και την Κύπρο, που εξυπηρετούν τα ιμπεριαλιστικά σχέδια στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο. Με τη συμμετοχή στις ιμπεριαλιστικές συμμαχίες ΕΕ-ΝΑΤΟ, με τις αστικές τάξεις στο τιμόνι της εξουσίας, τα σύνορα και τα κυριαρχικά δικαιώματα βρίσκονται σε μόνιμο κίνδυνο. Η ενίσχυση της πάλης ενάντια στα ιμπεριαλιστικά σχέδια στην περιοχή αποτελεί μονόδρομο για τους λαούς.

8. Η υπεράσπιση των συνόρων, των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας, πρέπει να γίνεται από τη σκοπιά των συμφερόντων της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων, που είναι αναπόσπαστη από την πάλη για την ανατροπή της εξουσίας του κεφαλαίου και δεν έχει καμία σχέση με την υπεράσπιση της μιας ή της άλλης άρχουσας τάξης, του ενός ή του άλλου μονοπωλιακού ομίλου.

9. Να αποκαλύπτονται οι ευθύνες της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, όπως και των προηγούμενων κυβερνήσεων, για τη συμμετοχή τους στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, τη στήριξή τους στις πολιτικές ΕΕ και κεφαλαίου για πρόσφυγες-μετανάστες, τις πολιτικές που εφαρμόζουν στη χώρα μας.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

Η Λίνα Κροκίδη είναι μέλος της ΚΕΟΕ και υπεύθυνη της Διατμηματικής Επιτροπής της ΚΕ του ΚΚΕ για το Προσφυγικό-Μεταναστικό ζήτημα.

1. Ι. Β. Λένιν: «Ο Ιμπεριαλισμός. Ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού», εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», σελ. 123.

2. Σε αυτούς περιλαμβάνονται και τα περίπου 4,5 εκατ. Παλαιστίνιων προσφύγων που βρίσκονται υπό την προστασία ειδικής υπηρεσίας του ΟΗΕ.

3. Στις μετρήσεις αυτές δεν περιλαμβάνονται οι Παλαιστίνιοι πρόσφυγες.

4. Ο μεγάλος αριθμός αιτήσεων ασύλου που κατατέθηκαν στην Ουγγαρία, αλλά και σε άλλες χώρες που δεν ανήκουν στην ΕΕ, όπως η Σερβία, είναι πλασματικός, αφού η μεγάλη πλειονότητα των αιτούντων άσυλο δεν παρέμεινε στις χώρες αυτές, αλλά κατέθεσε νέο αίτημα ασύλου στις χώρες τελικού προορισμού τους, κυρίως σε Γερμανία και Σουηδία.

5. «Άδειες… ανεργίας για πρόσφυγες», Εφημερίδα των Συντακτών, 12.4.2016.

6. «Οι μετανάστες σώζουν εργασιακό και ασφαλιστικό στη Δύση», εφημερίδα «Καθημερινή», 22 Γενάρη 2016.

7. Ο Κανονισμός του Δουβλίνου καθορίζει ότι υπεύθυνο για την εξέταση των αιτημάτων διεθνούς προστασίας, την έγκριση ή την απόρριψή τους, είναι το πρώτο κράτος-μέλος στο οποίο θα βρεθεί ο πρόσφυγας.

8. «ΔΝΤ: Στο 0,17% του ΑΕΠ το δημοσιονομικό κόστος της Ελλάδας για το προσφυγικό», εφημερίδα «Καθημερινή», 17 Γενάρη 2016.

   9. Ιστοσελίδα Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Δελτίο Τύπου Ευρωπαϊκής Επιτροπής (5 Νοέμβρη 2015) με κωδικό IP/15/5996.

10. Εφημερίδα «Ριζοσπάστης», 7 Νοέμβρη 2015.

11. «The Refugee Surge in Europe: Economic Challenges», SDN/16/02.

12. Αντίστοιχη έρευνα διεξήγαγε και η Κάπα Research στην Ελλάδα στις 16 Μάρτη 2016. Η έρευνα αυτή έγινε σε 637 πρόσφυγες και μετανάστες που φιλοξενούνταν σε χώρους φιλοξενίας της Αττικής. Από αυτούς, το 74% ήταν Σύροι, το 12,5% Αφγανοί και το 11,6% Ιρακινοί. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, το 11,4% δεν είχε καμία εκπαίδευση, το 21,1% είχε ολοκληρώσει «μερικές τάξεις» στο σχολείο, το 28,8% είχε ολοκληρώσει την 9χρονη εκπαίδευση, το 18,1% τη 12χρονη εκπαίδευση, το 14% είχε πάει στο πανεπιστήμιο, ενώ το 6% είχε πανεπιστημιακό πτυχίο/μεταπτυχιακό. Όσον αφορά τα αντικείμενα εργασίας τους στις χώρες προέλευσης, το 19,6% δούλευε στη βιομηχανία/βιοτεχνία, το 12,5% στο δημόσιο, το 11% στο εμπόριο, το 9,7% στη γεωργία/κτηνοτροφία, το 10,8% ήταν άνεργο, το 15,5% ήταν μαθητές/φοιτητές, ενώ το 11,2% ασχολούνταν με τα οικιακά.

13. Η Ουγγαρία διαφώνησε και τελικά δε συμμετείχε στο πρόγραμμα. Έχει προσφύγει, μαζί με τη Σλοβενία, εναντίον της απόφασης στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.

14. Στοιχεία του «Συντονιστικού Κέντρου Διαχείρισης Προσφυγικής Κρίσης» για 18 Απρίλη 2016.

15. Ο πρόεδρος της Ένωσης Κεντρώων δεν υπέγραψε το κοινό ανακοινωθέν, όχι γιατί διαφωνούσε με την ουσία του, αλλά γιατί η σύσκεψη δεν υιοθέτησε την πρότασή του για συγκρότηση οικουμενικής κυβέρνησης τεχνοκρατών και αλλαγής του πρωθυπουργού.

16. Βέλγιο, Δυτική Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Λουξεμβούργο και Ολλανδία.

17. Μία τέτοια ψευδή και συκοφαντική είδηση ανάρτησε κάποιος στο Facebook, στη Γερμανία, σύμφωνα με την οποία, πρόσφυγες εισέβαλαν σε ζωολογικό κήπο μιας γερμανικής πόλης, έσφαξαν τις κατσίκες, τις πήραν στον προσφυγικό καταυλισμό που έμεναν και τις έφαγαν. Όταν αποδείχτηκε ότι η συγκεκριμένη πόλη ήταν ανύπαρκτη, η είδηση αναπαράχθηκε για ζωολογικούς κήπους άλλων υπαρκτών πόλεων, από τις οποίες όμως, σύμφωνα με την έρευνα που έγινε από τις τοπικές Αρχές, δε σημειώθηκε καμία κλοπή κατσικιών. Τελικά, μέσω αστυνομικής έρευνας για τα ηλεκτρονικά ίχνη της ανάρτησης, αποδείχτηκε ότι από πίσω βρισκόταν ο αναπληρωτής εκπρόσωπος της ακροδεξιάς οργάνωσης «Εναλλακτική για τη Γερμανία». Ανάλογες ειδήσεις, τεχνικά καλοδουλεμένες, που γίνονται viral (ότι ψωνίζουν πολυτελή ρούχα, ότι βιάζουν), κατακλύζουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης της Γερμανίας και πίσω τους βρίσκονται ακροδεξιοί, νεοναζί κλπ. (βλ. άρθρο με τίτλο: «Τα social media απέτυχαν», εφημερίδα «Το Ποντίκι», 21 Γενάρη 2016).

18. Αποκαλυπτικότατα, ακόμη μια φορά, για τη σύνδεση του ιμπεριαλιστικού πολέμου με την προσφυγιά είναι τα στοιχεία που αφορούν τους Σύρους πρόσφυγες. Το 2010, δηλαδή πριν αρχίσει η ιμπεριαλιστική επέμβαση, είχαν συλληφθεί για παράνομη είσοδο στην Ελλάδα μόλις 851 Σύροι. Τα επόμενα χρόνια παρατηρείται μια σταθερά μεγάλη αύξηση, που έφτασε το 2014 στους 32.520 Σύρους, για να εκτιναχτεί ο αριθμός των Σύρων που πέρασαν από την Ελλάδα το 2015 στους 500.000.

19. Στη Γερμανία δίνονται 143 ευρώ σε κάθε ενήλικα αιτούντα άσυλο και μικρότερα ποσά για κάθε ανήλικο παιδί.

20. «Real News», 3 Γενάρη 2016, συνέντευξη Αλ. Τσίπρα.