Ο Μάης του 1933 έχει καταγραφεί στην ιστορία σαν μία από τις πιο
σκοτεινές στιγμές του περασμένου αιώνα. Φωτιές άναψαν στην πλατεία της
Όπερας (πλατεία Μπέμπελ) του Βερολίνου καθώς και σε άλλες πόλεις της
Γερμανίας. Έξαλλοι φαιοχίτωνες και χιτλερικοί φοιτητές έριχναν βιβλία
και χειρόγραφα στις φλόγες. Μια μακάβρια αλλά και διδακτική σκηνή.
Ενώ η πυρπόληση του Ράιχσταγκ στις 27 Φλεβάρη 1933, λίγες μέρες μετά την άνοδο των ναζι στην εξουσία, έδωσε το πολιτικό σύνθημα, το ιδεολογικό σήμα δόθηκε στις 10 Μάη 1933.
Πριν απ’ όλα κάηκαν τα βιβλία του Καρλ Μαρξ με τη συνοδεία των κραυγών «Όχι στην ταξική πάλη και τον υλισμό».
Το
πλήγμα που δόθηκε στις ανθρωπιστικές ιδέες – και που συνοδευόταν από τη
ναζιστική φρασεολογία – έπληξε, ανάμεσα στους άλλους, πολλούς γνωστούς
δημοκράτες συγγραφείς όπως ο Χ. Μαν, ο Εριχ Κέστνερ, ο Ε.Μ. Ρεμάρκ, ο
Αλ. Κερ, ο Κουρτ Τουχόλσκι, ο Καρλ Φον Οσίτσκι καθώς και αστούς
επιστήμονες όπως ο Σ. Φρόιντ. Χαρακτηριζόταν από ακραία εχθρότητα προς
τον ανθρωπισμό και από ρατσισμό στη χειρότερη μορφή του. Πολλές φορές
έφτανε το κόκκινο δέσιμο ενός βιβλίου για να χαρακτηριστεί βλαβερό.
Βέβαια στην περίπτωση του Σέξπιρ προβληματίστηκαν και χρειάστηκε να
συγκενρώσουν πληροφορίες για το αν ανήκει στη μαρξιστική φιλολογία…
Ο υπουργός Παιδείας τότε Γιόζεφ Γκέμπελς, που ήταν ο αρχιεμπρηστής, δεν παρέλειψε να τονίσει στο λόγο του, ότι η φωτιά αποτελεί σύμβολο εξαγνισμού και ότι επομένως, ο εμπρησμός τέτοιων βιβλίων αποκαθιστά την καθαρότητα της γερμανικής φυλής. Οι 70000 ακροατές του τον αποθέωσαν.
Το παρήγορο είναι πώς πολλοί λίγοι υπάκουσαν στο κάλεσμα να παραδώσουν τα βιβλία. Έκαψαν όσο βιβλία μάζεψαν οι φασίστες φοιτητές από τις βιβλιοθήκες. Περίπου 20.000 βιβλία.
Οι φωτιές της 10ης Μάη 1933 ήταν τα πρώτα σημάδια που γρήγορα ακολουθήθηκαν από μαύρους καταλόγους που περιείχαν ασύγκριτα περισσότερα απαγορευμένα ονόματα και έργα. Το πρώτο αντίστοιχο διάταγμα μόνο ανέφερε 2.293 συγγραφείς και 6.843 βιβλία, ανάμεσά τους 360 συγγραφέων των οποίων απαγορεύτηκαν όλα τα έργα. Αργότερα και αυτός ο κατάλογος διευρύνθηκε.
Έπρεπε να σβηστεί τελείως από το μυαλό του γερμανικού λαού το προοδευτικό και ανθρωπιστικό πνεύμα. Το τελείως δεν είναι υπερβολή. Τα διατάγματα περιείχαν και τα ονόματα ξένων συγγραφέων των οποίων τα έργα θεωρούνταν ανεπιθύμητα και έπρεπε να «ξεριζωθούν» από τις βιβλιοθήκες και τα βιβλιοπωλεία:
Οι Μάρτιν Άντερσεν-Νέξο, Ισαάκ πάμπελ, Ανρί Μπαρμπίς, Ιλία Ερενμπουργκ, Φιοντόρ Γκλάντκοφ και Μαξίμ Γκόρκι περιλαμβανόνοταν στον κατάλογο μαζί με τους Αντορ Γκάμπορ, Αντρέ Ζιντ, Γιάροσλαβ Χάσεκ, Ερνεστ Χέμινγουέι, Αλεξάνδρα Κολοντάι, Τζακ Λόντον, Αντρέ Μαλρό, Ιβάν Ολμπρζχτ, Απτον Σίνκλερ και Μιχαηλ Ζοστένκο. Και όλη η τότε νέα γενιά των ποιητών και συγγραφέων: Μπρεχτ, Τόλερ, Μπέχερ.
Το τρομακτικό θέαμα της πλατείας Όπερας είχε ένα αποτέλεσμα που οι σκηνοθέτες του δεν είχαν προβλέψει. Σε όλη την Ευρώπη και όχι μόνο αφυπνίστηκαν και πλησίασαν πιο γρήγορα στην πάλη απέναντι στο φασισμό και στο ρατσισμό. Χαρακτηριστική απόδειξη τα Συνέδρια που έγιναν στο Παρίσι το 1935, στην Ισπανία το 1937 και πάλι στο Παρίσι το 1938.
Ενώ η πυρπόληση του Ράιχσταγκ στις 27 Φλεβάρη 1933, λίγες μέρες μετά την άνοδο των ναζι στην εξουσία, έδωσε το πολιτικό σύνθημα, το ιδεολογικό σήμα δόθηκε στις 10 Μάη 1933.
Πριν απ’ όλα κάηκαν τα βιβλία του Καρλ Μαρξ με τη συνοδεία των κραυγών «Όχι στην ταξική πάλη και τον υλισμό».
Το
πλήγμα που δόθηκε στις ανθρωπιστικές ιδέες – και που συνοδευόταν από τη
ναζιστική φρασεολογία – έπληξε, ανάμεσα στους άλλους, πολλούς γνωστούς
δημοκράτες συγγραφείς όπως ο Χ. Μαν, ο Εριχ Κέστνερ, ο Ε.Μ. Ρεμάρκ, ο
Αλ. Κερ, ο Κουρτ Τουχόλσκι, ο Καρλ Φον Οσίτσκι καθώς και αστούς
επιστήμονες όπως ο Σ. Φρόιντ. Χαρακτηριζόταν από ακραία εχθρότητα προς
τον ανθρωπισμό και από ρατσισμό στη χειρότερη μορφή του. Πολλές φορές
έφτανε το κόκκινο δέσιμο ενός βιβλίου για να χαρακτηριστεί βλαβερό.Ο υπουργός Παιδείας τότε Γιόζεφ Γκέμπελς, που ήταν ο αρχιεμπρηστής, δεν παρέλειψε να τονίσει στο λόγο του, ότι η φωτιά αποτελεί σύμβολο εξαγνισμού και ότι επομένως, ο εμπρησμός τέτοιων βιβλίων αποκαθιστά την καθαρότητα της γερμανικής φυλής. Οι 70000 ακροατές του τον αποθέωσαν.
Το παρήγορο είναι πώς πολλοί λίγοι υπάκουσαν στο κάλεσμα να παραδώσουν τα βιβλία. Έκαψαν όσο βιβλία μάζεψαν οι φασίστες φοιτητές από τις βιβλιοθήκες. Περίπου 20.000 βιβλία.
Οι φωτιές της 10ης Μάη 1933 ήταν τα πρώτα σημάδια που γρήγορα ακολουθήθηκαν από μαύρους καταλόγους που περιείχαν ασύγκριτα περισσότερα απαγορευμένα ονόματα και έργα. Το πρώτο αντίστοιχο διάταγμα μόνο ανέφερε 2.293 συγγραφείς και 6.843 βιβλία, ανάμεσά τους 360 συγγραφέων των οποίων απαγορεύτηκαν όλα τα έργα. Αργότερα και αυτός ο κατάλογος διευρύνθηκε.
Έπρεπε να σβηστεί τελείως από το μυαλό του γερμανικού λαού το προοδευτικό και ανθρωπιστικό πνεύμα. Το τελείως δεν είναι υπερβολή. Τα διατάγματα περιείχαν και τα ονόματα ξένων συγγραφέων των οποίων τα έργα θεωρούνταν ανεπιθύμητα και έπρεπε να «ξεριζωθούν» από τις βιβλιοθήκες και τα βιβλιοπωλεία:
Οι Μάρτιν Άντερσεν-Νέξο, Ισαάκ πάμπελ, Ανρί Μπαρμπίς, Ιλία Ερενμπουργκ, Φιοντόρ Γκλάντκοφ και Μαξίμ Γκόρκι περιλαμβανόνοταν στον κατάλογο μαζί με τους Αντορ Γκάμπορ, Αντρέ Ζιντ, Γιάροσλαβ Χάσεκ, Ερνεστ Χέμινγουέι, Αλεξάνδρα Κολοντάι, Τζακ Λόντον, Αντρέ Μαλρό, Ιβάν Ολμπρζχτ, Απτον Σίνκλερ και Μιχαηλ Ζοστένκο. Και όλη η τότε νέα γενιά των ποιητών και συγγραφέων: Μπρεχτ, Τόλερ, Μπέχερ.
Το τρομακτικό θέαμα της πλατείας Όπερας είχε ένα αποτέλεσμα που οι σκηνοθέτες του δεν είχαν προβλέψει. Σε όλη την Ευρώπη και όχι μόνο αφυπνίστηκαν και πλησίασαν πιο γρήγορα στην πάλη απέναντι στο φασισμό και στο ρατσισμό. Χαρακτηριστική απόδειξη τα Συνέδρια που έγιναν στο Παρίσι το 1935, στην Ισπανία το 1937 και πάλι στο Παρίσι το 1938.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου