Ανάπτυξη για ποιον;

Με αφορμή την παρουσίαση χτες από την κυβέρνηση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την ανάπτυξη του τομέα της εφοδιαστικής αλυσίδας («logistics») και το συνέδριο που οργάνωσε πριν από λίγες μέρες το υπουργείο Μεταφορών για το στρατηγικό σχεδιασμό στις υποδομές, επανέρχεται το κεντρικό ερώτημα που προκύπτει από τις διακηρύξεις της κυβέρνησης: Ανάπτυξη για ποιον; Ο στρατηγικός σχεδιασμός στις υποδομές και στα «logistics» υπηρετεί το στόχο ανάδειξης της χώρας σε κόμβο συνδυασμένων μεταφορών. Σ' αυτήν την κατεύθυνση προβλέπονται μια σειρά μεγάλα έργα, όπως βελτίωση του οδικού δικτύου και χάραξη νέων δρόμων, αναβάθμιση των σιδηροδρόμων, παρεμβάσεις σε λιμενικές εγκαταστάσεις, κατασκευή εμπορευματικών κέντρων και άλλα. Κεντρικό στοιχείο αυτού του σχεδιασμού είναι η παραπέρα ιδιωτικοποίηση και «απελευθέρωση» τομέων της οικονομίας που σχετίζονται με τις Μεταφορές, αλλά και με την Ενέργεια, που αποτελεί το άλλο σκέλος της «αναπτυξιακής στρατηγικής» του κεφαλαίου και της κυβέρνησης. Θυμίζουμε ότι έχουν ήδη πωληθεί σε μονοπωλιακούς ομίλους ο ΟΛΠ και ο ΟΛΘ, ενώ αντίστοιχοι σχεδιασμοί υπάρχουν και για τα άλλα λιμάνια. Εχουν, επίσης, πωληθεί 13 περιφερειακά αεροδρόμια, που τα διαχειριζόταν το κράτος.

***

Οι εργαζόμενοι και τα λαϊκά στρώματα μπορούν σήμερα από την πείρα τους να κρίνουν για λογαριασμό ποιου και σε βάρος ποιων προωθείται ο αναπτυξιακός σχεδιασμός που υπηρετεί η κυβέρνηση. Ειδικά στο κομμάτι των Μεταφορών, η πείρα από το λιμάνι του Πειραιά είναι αποκαλυπτική και αξίζει να αναδειχτεί, με αφορμή και το μνημόνιο συνεργασίας που υπογράφτηκε τη Δευτέρα μεταξύ ΟΛΠ, COSCO (που κατέχει πλέον το 51% των μετοχών του ΟΛΠ) και λιμενικού οργανισμού της Σαγκάης (SIPG), με στόχο την αύξηση της διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων ανάμεσα στα δυο λιμάνια. Οπως ειπώθηκε στη διάρκεια της εκδήλωσης για την υπογραφή του μνημονίου, στόχος είναι το λιμάνι του Πειραιά να κατακτήσει το 2019 την πρώτη θέση στη διακίνηση εμπορευματοκιβωτίων στη Μεσόγειο, καθώς ήδη οι εκτιμήσεις για το 2017 κάνουν λόγο για περισσότερα από 4 εκατ. teu (μονάδα μέτρησης ίση με ένα εμπορευματοκιβώτιο), κατατάσσοντας τον Πειραιά στην τρίτη θέση. Επιπλέον, ο ΟΛΠ έχει ήδη εξασφαλίσει φορτία της λεγόμενης «συμμαχίας» («The Alliance»), που αποτελείται από τις ναυτιλιακές εταιρείες τακτικών γραμμών «NYK Line», «MOL», «K» Line, Hapag - Lloyd, Yang Ming Line και United Arab Shipping Co.

***

Ολα αυτά μεταφράζονται σε τεράστια κέρδη, και μάλιστα αφορολόγητα, αφού για λογαριασμό των μονοπωλίων οι προβλήτες εμπορευματοκιβωτίων έχουν χαρακτηριστεί «ελεύθερη ζώνη καθεστώτος ΦΠΑ», που σημαίνει ότι γίνεται αφορολόγητος εκτελωνισμός εμπορευμάτων για τις χώρες της ΕΕ. Ακούγοντας την κυβέρνηση, θα περίμενε κανείς ότι μέσα απ' αυτόν τον αναπτυξιακό «οργασμό» κάτι θα άλλαζε προς όφελος των εργαζομένων, τουλάχιστον γι' αυτούς που απασχολούνται στον κλάδο. Κι όμως. Οπως έχει ήδη κάνει γνωστό η εργοδοσία, ένας από τους πιο επείγοντες στόχους που θέτει είναι «να ρίξει το εργατικό κόστος από το 55% περίπου του τζίρου που είναι σήμερα, να αλλάξει τον κανονισμό εργασίας, προκειμένου να εξασφαλίσει μεγαλύτερες αποδόσεις» και «να έχει εργασιακή ειρήνη»! Που σημαίνει ότι, πλάι σε όσα έχασαν έως τώρα οι εργαζόμενοι, θα βρεθούν σύντομα αντιμέτωποι μ' έναν ακόμα γύρο της επίθεσης σε μισθούς και δικαιώματα, με την προκλητική μάλιστα στήριξη της κυβέρνησης, η οποία νομοθέτησε τον περασμένο Φλεβάρη την εξαίρεση από το Εθνικό Μητρώο Φορτοεκφορτωτών Λιμένος και Ξηράς των εργαζομένων στα λιμάνια (χειριστές φορτοεκφορτωτικών μηχανημάτων, λιμενεργάτες κ.ά.) και στα διαμετακομιστικά κέντρα («logistics»), όπως το Θριάσιο. Με τον τρόπο αυτό, η εργοδοσία θα μπορεί να μην καθορίζει με ΣΣΕ τους κανονισμούς διεξαγωγής φορτοεκφορτωτικών εργασιών, οι εργαζόμενοι δεν θα εντάσσονται πλέον στα ΒΑΕ κ.ά.

***

Παράλληλα, βρίσκεται σε εξέλιξη η μετατροπή του λιμανιού και ολόκληρης της λιμενικής λεκάνης της Αττικής σε Ειδική Οικονομική Ζώνη, που σημαίνει πέρα από πλήρη φορολογική ασυλία και εργασιακό γκέτο. Αυτά τα μέτρα θα ισχύσουν αργά ή γρήγορα και για τα άλλα λιμάνια που περνούν στα χέρια μονοπωλίων, όπως ο ΟΛΘ, για τον οποίο προβλέπεται στο επόμενο πεντάμηνο να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες πώλησης στην κοινοπραξία γερμανο-γαλλικών μονοπωλίων, όπου συμμετέχει και ο όμιλος του Ιβ. Σαββίδη. Είναι σαφές ότι η κερδοφορία των επιχειρηματικών ομίλων που επενδύουν στον τομέα των συνδυασμένων μεταφορών αυξάνει από το βάθεμα της εκμετάλλευσης των εκατοντάδων εργαζομένων, δείχνοντας ότι είναι αδύνατον να συνυπάρξουν η καπιταλιστική ανάπτυξη και κερδοφορία με τα εργατικά - λαϊκά δικαιώματα και τις σύγχρονες ανάγκες. Λύση δεν είναι, βέβαια, να διεκδικήσουν οι εργαζόμενοι και ο λαός την επιστροφή στην προηγούμενη κατάσταση, στο κρατικό μονοπώλιο ή στο μετοχικό «Οργανισμό Λιμένος», που λειτουργούσε κι αυτός με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, σε συνθήκες οξυμένου καπιταλιστικού ανταγωνισμού. Γνωρίζουν καλά οι εργαζόμενοι το μέγεθος των απωλειών που είχαν τα τελευταία μόνο χρόνια σε μισθούς και δικαιώματα, όπως και την εντατικοποίηση της δουλειάς.

***

Ανάπτυξη προς όφελος των εργαζομένων και του λαού μπορεί να υπάρξει μόνο με κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής, αποδέσμευση από τους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς, μονομερή διαγραφή του χρέους. Απαιτείται οργάνωση της παραγωγής και της κατανομής με κεντρικό σχεδιασμό και έλεγχο από το κράτος της εργατικής εξουσίας, με κριτήριο τις σύγχρονες λαϊκές και όχι το καπιταλιστικό κέρδος, όπως γίνεται σήμερα. Χρειάζεται, δηλαδή, οι εργαζόμενοι και τα άλλα λαϊκά στρώματα να πάρουν τα κλειδιά της οικονομίας και της εξουσίας στα χέρια τους, να ανατρέψουν την εξουσία του κεφαλαίου. Εκεί πρέπει να κατατείνει ο οργανωμένος αγώνας σήμερα, η προσπάθεια ανασύνταξης του εργατικού κινήματος και συγκρότησης της Κοινωνικής Συμμαχίας, στην πάλη ενάντια στις νέες αντεργατικές μεθοδεύσεις, για την ανάκτηση των απωλειών που είχαν οι εργαζόμενοι και τα λαϊκά στρώματα στα χρόνια της κρίσης, για την ικανοποίηση όλων των σύγχρονων και διευρυμένων αναγκών τους.