G20: Διαμορφώνοντας τη νέα αντιλαϊκή επίθεση

Στο Αμβούργο ξεκίνησε χτες και ολοκληρώνεται σήμερα η Σύνοδος του G20 (των 19 πιο ισχυρών καπιταλιστικών χωρών και της ΕΕ). Το διακρατικό φόρουμ συζήτησης - και φυσικά διαπάλης ανάμεσα στις επιμέρους αστικές τάξεις - δημιουργήθηκε μετά την αντεπανάσταση στην ΕΣΣΔ και την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, ενώ η φετινή συνάντηση υπό γερμανική προεδρία έχει ένα ακόμα γενικόλογο σύνθημα: «Διαμορφώνοντας ένα διασυνδεδεμένο κόσμο».
Πίσω από τα γενικά ευχολόγια για ένα ελεύθερο, δημοκρατικό και ειρηνικό κόσμο, υπάρχει η πραγματικότητα της όξυνσης των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών σε πολλά μέτωπα, με τα πεδία αντιπαράθεσης και συγκρούσεων να πληθαίνουν σε Ουκρανία, Μέση Ανατολή, Κινεζική Θάλασσα και Κορεατική Χερσόνησο, Βαλκάνια, Αφρική, Αρκτική, ως οι πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις. Ομως, η κύρια ανησυχία των εκπροσώπων των μονοπωλίων και φέτος είναι αυτό που κατέγραφε και η περσινή Σύνοδος: Οι δυσκολίες καπιταλιστικής ανάκαμψης και ο κίνδυνος να υπάρξει νέα κρίση. Πάνω σε αυτό το υπόβαθρο «πατάει» η αντιπαράθεση των ΗΠΑ με τα άλλα κέντρα για το λεγόμενο δίκαιο εμπόριο, τα μέτρα αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, με αφορμή την απόφαση της κυβέρνησης Τραμπ να αποσυρθεί από τον συμβιβασμό της Συμφωνίας του Παρισιού, που βάζει κάποιους όρους περιορισμού των ρύπων, προωθεί το εμπόριό τους, αλλά επί της ουσίας επηρεάζει την κερδοφορία μονοπωλιακών ομίλων.

***

Αυτός είναι και ο λόγος που αντιδρά η κυβέρνηση Τραμπ, προωθώντας μέτρα εθνοκρατικού προστατευτισμού (όχι βεβαίως στην έκταση και το βάθος που εξήγγειλε προεκλογικά), γιατί θεωρεί ότι χάνει σε σχέση με άλλους ανταγωνιστές, ειδικά την Κίνα και τη Γερμανία, που διατηρούν μεγάλα εμπορικά πλεονάσματα. Ταυτόχρονα, οι αντιθέσεις και στο εσωτερικό ιμπεριαλιστικών συμμαχιών, όπως το ΝΑΤΟ και η ΕΕ, έχουν σχέση με την υπεράσπιση των συμφερόντων της κάθε αστικής τάξης. Αυτό εκφράζεται και στην γκρίνια Τραμπ, γιατί άλλες ισχυρές χώρες - μέλη του ΝΑΤΟ δεν συνεισφέρουν σημαντικά στην πολεμική μηχανή του αμερικανικού και ευρωπαϊκού κεφαλαίου.
Εκφράζεται, επίσης, και στη διαμάχη για τους όρους εξόδου της Βρετανίας από την ΕΕ (Brexit), με βάση και πάλι τα συμφέροντα των μονοπωλιακών ομίλων. Εκφραση αυτού είναι και η καταρχήν πολιτική συμφωνία που υπογράφτηκε την Πέμπτη ανάμεσα στην ΕΕ και την Ιαπωνία, για εμπορική και στρατηγική συμμαχία, ένα παζάρι βεβαίως που θα είναι μακρύ και δύσκολο για την επίτευξη συμβιβασμού που θα βολεύει και τις δύο πλευρές. Ωστόσο, όλα τα αστικά επιτελεία σημειώνουν ότι αυτή η καταρχήν συμφωνία επισπεύσθηκε ειδικά μια μέρα πριν τη Σύνοδο του G20, για να στείλει μήνυμα ιδιαίτερα στην αμερικανική πλευρά, αξιοποιώντας το γεγονός της απόσυρσης από τη Διειρηνική Συμμαχία (όπου συμμετέχει η Ιαπωνία) και την πρόθεση επαναδιαπραγμάτευσης της Διατλαντικής Συμμαχίας Εμπορίου και Επενδύσεων ΕΕ - ΗΠΑ. Επίσης, εκφράζεται με την προσπάθεια συμμαχιών που κάνουν η Ρωσία και Κίνα, όπως οι BRICS (με Βραζιλία, Ινδία, Νότια Αφρική) ή η Οργάνωση Συνεργασίας της Σαγκάης και άλλες.

***

Ολα αυτά είναι απότοκα της ανισόμετρης καπιταλιστικής ανάπτυξης, που φυσικά πληρώνουν οι εργαζόμενοι και τα λαϊκά στρώματα με απώλεια όποιων δικαιωμάτων και κατακτήσεων είχαν αποσπάσει τα προηγούμενα χρόνια, και ειδικά στην περίοδο της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, που αποτελούσε μοχλό πίεσης και για τα αστικά καθεστώτα να δίνουν, κάτω και από τη λαϊκή πίεση, κάποια δικαιώματα και ένα ανεκτό επίπεδο ζωής. Στη σημερινή φάση ανάπτυξης του καπιταλισμού έχουν τελειώσει όποια περιθώρια παραχωρήσεων είχε και επί της ουσίας γίνεται πιο επιθετικός ενάντια στους εργαζόμενους που παράγουν όλο τον κοινωνικό πλούτο, οδηγώντας τους στη σχετική και απόλυτη εξαθλίωση. Αυτό απαιτούν οι βιομήχανοι και άλλοι εκμεταλλευτές και προωθούν τις εργασιακές σχέσεις - λάστιχο, την ανασφάλιστη δουλειά, που με τις αυξήσεις του ορίου συνταξιοδότησης θα φτάνει έως τον τάφο, τη φοροληστεία, το πέρασμα της Υγείας, της Παιδείας ακόμα περισσότερο στα χέρια των καπιταλιστών.
Οπως συμβαίνει συνήθως σε τέτοιου είδους συναντήσεις των εκπροσώπων του κεφαλαίου, αναμένεται να επιχειρηθούν στα τελικά συμπεράσματα διατυπώσεις που θα εκφράζουν ένα επίπεδο νέου προσωρινού συμβιβασμού, που η κάθε πλευρά ερμηνεύει όπως την βολεύει. Αναμένεται να υπάρχει το γνωστό ευχολόγιο της αντιμετώπισης της διεθνούς τρομοκρατίας (όπου και εκεί υπάρχουν διαφοροποιήσεις στην ερμηνεία), των «ασύμμετρων απειλών», του σεβασμού του διεθνούς δικαίου (με αφορμή την αντιπαράθεση στην Ουκρανία, στη Συρία και αλλού), της «ισορροπημένης ανάπτυξης» - λες και μπορεί να υπάρξει τέτοια στον καπιταλισμό - των «καλών πρακτικών για να μην υπάρχει χειραγώγηση νομισματικών και δημοσιονομικών πολιτικών».
Ολα αυτά, που είναι πραγματικές ανησυχίες των εκπροσώπων του κεφαλαίου, καταγράφουν τις αξεπέραστες αντιθέσεις του συστήματος και μπορούν να οδηγήσουν τα λαϊκά στρώματα σε χρήσιμα συμπεράσματα. Για να αξιοποιήσουν τους ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς και τους εσωτερικούς σε κάθε χώρα, ώστε να δυναμώσει ο ανειρήνευτος ταξικός αγώνας, με την ανασύνταξη του εργατικού κινήματος και την κοινωνική συμμαχία με τα άλλα εκμεταλλευόμενα στρώματα σε ρήξη με το κεφάλαιο. Σκοπός της λαϊκής πάλης είναι να πάρουν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι τα κλειδιά της οικονομίας στα δικά τους χέρια και να οργανώσουν την παραγωγή για την ικανοποίηση των σύγχρονων και διευρυμένων αναγκών τους, απαλλαγμένοι από τα παράσιτα εκμεταλλευτές τους. Είναι δηλαδή, με άλλα λόγια, η συνειδητοποίηση της αναγκαιότητας και επικαιρότητας της σοσιαλιστικής - κομμουνιστικής κοινωνίας.

Δ. Κ.