Μαζικοί πλειστηριασμοί στην πρώτη κατοικία

Στον εμπλουτισμό των αντιλαϊκών διατάξεων και στη θωράκιση του νομικού οπλοστασίου του κράτους και των τραπεζικών ομίλων προχώρησε η κυβέρνηση, μέσω του νέου εφαρμοστικού νόμου για το κλείσιμο της 3ης «αξιολόγησης». Σε αυτό το πλαίσιο, έρχεται να σφίξει ακόμη περισσότερο τη θηλιά των πλειστηριασμών γύρω από την πρώτη κατοικία, όσο και γενικότερα γύρω από το «κεραμίδι» της λαϊκής οικογένειας. Πλέον στο ίδιο καθεστώς των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών θα υπάγονται η ακίνητη και κινητή περιουσία, τόσο για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τον φοροεισπρακτικό μηχανισμό, όσο και για αυτές των αυτοαπασχολούμενων και μικρών επιχειρηματιών προς τα ασφαλιστικά ταμεία. Τα παραπάνω, σε συνδυασμό με το μπαράζ των πλειστηριασμών που προγραμματίζουν οι τράπεζες για την τρέχουσα διετία 2018-2019, πέρα από το γεγονός ότι αυξάνουν τις πιέσεις στα λαϊκά νοικοκυριά να καταθέσουν και το τελευταίο ευρώ που τους απέμεινε στα ταμεία των τραπεζών και του κράτους, διαμορφώνουν παράλληλα τις προϋποθέσεις για τη συγκέντρωση ακίνητης περιουσίας σε μεγάλα χαρτοφυλάκια και άλλους «επενδυτές» και «κοράκια», με στόχο την εκμετάλλευσή τους για το κέρδος.

***

Μεταξύ άλλων, με την τελευταία «φουρνιά» των νομοθετικών διατάξεων, προχώρησε η αναβάθμιση της θέσης των τραπεζών για όλα τα νέα δάνεια, σε περιπτώσεις πλειστηριασμών υπερχρεωμένων επιχειρήσεων. Στο εξής, οι τράπεζες θα έχουν να παίρνουν ποσά πολύ πάνω από το 65% (μέχρι και το 100%) του εκπλειστηριάσματος που προβλεπόταν, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις οφειλές προς τους εργαζόμενους και τα ασφαλιστικά ταμεία. Η βρώμικη δουλειά σε όφελος του κεφαλαίου είχε και συνέχεια, με την ψηφισμένη πλέον τροπολογία αναφορικά με τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς για οφειλές προς τον φοροεισπρακτικό μηχανισμό και τα ασφαλιστικά ταμεία, με έναρξη εφαρμογής από την 1η Μάη 2018. Η ρύθμιση είναι αντίστοιχη με αυτή για τους πλειστηριασμούς που αφορούν στα «κόκκινα» τραπεζικά δάνεια.

***

Την ίδια ώρα, και ενώ η όποια παρεχόμενη νομική προστασία - αποκλειστικά και μόνο μετά από προσφυγή και δικαστική απόφαση - έχει ξεπέσει στο χαμηλότερο επίπεδο, η κυβέρνηση έρχεται να δρομολογήσει και νέες παρεμβάσεις, αναφορικά με το λεγόμενο «νόμο Κατσέλη». Σε πρώτο πλάνο και ως επόμενο βήμα προβάλλει η «αποσυμφόρηση» των δικαστηρίων από τις εκκρεμείς υποθέσεις, καθώς μέχρι την έκδοση της δικαστικής απόφασης, οι τράπεζες δεν μπορούν να προχωρήσουν τη διαδικασία του συγκεκριμένου πλειστηριασμού. Σε αυτό το επίπεδο - με βάση τα κριτήρια και τις προϋποθέσεις - δρομολογείται ένα πρώτο «ξεσκαρτάρισμα» σε εξωδικαστικό πλαίσιο, ενώ και ο ίδιος ο νόμος περί της υποτιθέμενης «προστασίας» έχει ημερομηνία λήξης στο τέλος του 2018. Σε αυτό το πλαίσιο, εκκινούν οι διεργασίες αναφορικά με την «αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας» του υπάρχοντος νομικού πλαισίου περί «αφερεγγυότητας των νοικοκυριών», καθώς σύμφωνα με το «συμπληρωματικό μνημόνιο», με ορόσημο το Φλεβάρη του 2018, ο νόμος 3869/2010 («νόμος Κατσέλη») θα έχει τροποποιηθεί.

***

Η «λύση» που προωθείται αφορά τη διαμόρφωση κάποιου τύπου «εξωδικαστικού μηχανισμού» - «διαμεσολάβησης», ο οποίος θα κρίνει, καταρχάς, το κατά πόσο πληρούνται οι προϋποθέσεις για την ένταξη σε καθεστώς «δικαστικής προστασίας», ζήτημα που μέχρι σήμερα βρίσκεται στην αρμοδιότητα του δικαστηρίου. Στη συνέχεια, και μόνο εφόσον δοθεί το «πράσινο φως», η υπόθεση θα πηγαίνει στο δικαστήριο. Αλλωστε, και ο λεγόμενος «νόμος Κατσέλη», που ευθύς εξαρχής στεκόταν μακριά ή και απέναντι από τις ανάγκες της λαϊκής οικογένειας, τροποποιήθηκε στη συνέχεια προς το χειρότερο: Το όριο το οποίο υποτίθεται ότι προστατεύει το «κεραμίδι» της φτωχής λαϊκής οικογένειας - αποκλειστικά και μόνο με δικαστική απόφαση - τοποθετείται σε επίπεδο εισοδήματος που δεν ξεπερνά τις «εύλογες δαπάνες διαβίωσης, προσαυξημένες κατά 70%», όπως αυτές προσδιορίζονται κάθε φορά από τη στατιστική υπηρεσία (ΕΛΣΤΑΤ). Τα ποσά αυτά, πριν από την τελευταία αναθεώρηση των στατιστικών δεδομένων, διαμορφώνονταν για τον άγαμο στα 13.906 ευρώ μεικτό εισόδημα το χρόνο και για το ζευγάρι στα 23.659 ευρώ, με προσαύξηση 5.713 ευρώ για κάθε παιδί. Επιπλέον, όπως ρητά προβλέπεται, ακόμη κι έτσι, η ένταξη στη ρύθμιση της υποτιθέμενης προστασίας έχει ως όρο και προϋπόθεση «ο οφειλέτης να υπήρξε συνεργάσιμος, κατά την έννοια του Κώδικα Δεοντολογίας». Και, μάλιστα, όχι μόνο από τώρα και στο εξής, αλλά και «κατά το χρόνο της αρχικής καθυστέρησης του δανείου». Ταυτόχρονα, η δικαστική προστασία στην πρώτη κατοικία συνδέεται με την απαλλοτρίωση οποιασδήποτε άλλης «ρευστοποιήσιμης περιουσίας» του οφειλέτη, όπως, για παράδειγμα, μιας δεύτερης κατοικίας ή ενός μικρού κομματιού γης κ.ο.κ.

***

Επομένως, τα κάλπικα επιχειρήματα της κυβέρνησης, τάχα για την προστασία της λαϊκής στέγης, αποτελούν κυριολεκτικά «κενό γράμμα». Επιπλέον, τίποτα από τα παραπάνω δεν ισχύει για περιπτώσεις χρεών προς την Εφορία και το Δημόσιο, για λαϊκή στέγη που είχε μπει ως υποθήκη για δάνεια επαγγελματιών κ.ά. Σήμερα, τα «αδρανή» δάνεια (κατά κύριο λόγο λαϊκών νοικοκυριών) που υπάγονται στο όποιο καθεστώς της παρεχόμενης «νομικής προστασίας», υπολογίζονται στα 15 δισ. ευρώ, σύμφωνα με στοιχεία από την Τράπεζα της Ελλάδας. Πρόκειται, βέβαια, για μια πολύ κρίσιμη μάζα (15% στο σύνολο των «κόκκινων» δανείων) που ανεβαίνει πολύ ψηλά στην αντιλαϊκή ατζέντα, ενώ και η ανάκτηση των ποσών αυτών για τις τράπεζες, ακόμη και για ένα επιμέρους τμήμα τους, αποτελεί ζήτημα αιχμής. Τα πάντα, στην κυριολεξία, υποτάσσονται στο στρατηγικό στόχο για την ανάκαμψη των επιχειρηματικών ομίλων. Συνολικά, εξάλλου, το ζήτημα της «αντιμετώπισης των κόκκινων δανείων», με ό,τι σηματοδοτεί για τη λαϊκή στέγη και τα δικαιώματα των εργαζομένων, αφορά τη στήριξη των τραπεζικών ομίλων, ώστε να μπορούν να παίξουν το ρόλο «αιμοδότη» για τον επόμενο κύκλο της επιδιωκόμενης καπιταλιστικής συσσώρευσης. Προσφέρεται δηλαδή, και μέσω των πλειστηριασμών, μια τρανή απόδειξη για το ποιος ωφελείται από την ανάπτυξη που προπαγανδίζουν η κυβέρνηση και τα άλλα αστικά κόμματα και ποιος τελικά θα κληθεί ξανά να πληρώσει το μάρμαρο...