ΑΠΟΣΤΟΛΗ «INSIGHT» Εξερευνητής του υπεδάφους του Αρη

Η διαστημοσυσκευή «InSight» βασίζεται σε τεχνικές και τεχνολογία που έχουν δοκιμαστεί σε τέσσερις προηγούμενες μη επανδρωμένες αποστολές της NASA στον κόκκινο πλανήτη. Σε αυτή την καλλιτεχνική απεικόνιση πραγματοποιεί γεώτρηση στο έδαφος του Αρη

Σε πορεία προς τον Αρη βρίσκεται ήδη η νέα μη επανδρωμένη αποστολή της NASA. Η διαστημοσυσκευή «InSight» εκτοξεύτηκε στις 5 Μάη, όχι από το συνηθισμένο κέντρο εκτόξευσης αποστολών βαθέος Διαστήματος, το διαστημικό κέντρο Κένεντι στο ακρωτήριο Κανάβεραλ, αλλά από τη στρατιωτική βάση Βάντερμπεργκ, στη δυτική πλευρά των ΗΠΑ. Το δεύτερο στάδιο του πυραύλου «Κένταυρος», που εκτόξευσε το «InSight», ήδη απελευθέρωσε και δύο μικροδορυφόρους «MarCO» («Mars Cube One»), που ακολουθούν το σκάφος προς τον κόκκινο πλανήτη, τους πρώτους του είδους τους, που θα ταξιδέψουν τόσο μακριά από τη Γη.

Εργαστήριο γεωφυσικής

Το «InSight» (από τα αρχικά της ονομασίας του: «Εξερεύνηση του Εσωτερικού χρησιμοποιώντας Σεισμικές Διερευνήσεις, Γεωδαισία και Μεταφορά Θερμότητας») είναι ουσιαστικά ένα αυτόματο όργανο γεωφυσικής έρευνας, με σκοπό να μελετήσει το υπέδαφος του Αρη, βαθύτερα απ' ό,τι όλες οι προηγούμενες αποστολές, που είχαν απλώς ξύσει την επιφάνεια. Σύμφωνα με την αμερικανική διαστημική υπηρεσία, το «InSight» είναι κάτι περισσότερο από μια ακόμη αποστολή στον Αρη: Είναι ένας εξερευνητής πλανητών, που θα αποκαλύψει πλευρές του σχηματισμού των πετρωδών πλανητών του εσωτερικού ηλιακού συστήματος (συμπεριλαμβανομένης της Γης), πριν από 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια.

Lockheed Martin all rights res

Τεχνικοί ελέγχουν τη διαστημοσυσκευή «InSight» και ειδικότερα τη σωστή ανάπτυξη των φωτοβολταϊκών πάνελ σε μορφή πετάλων μαργαρίτας, που θα την τροφοδοτούν με Ενέργεια

Η διαστημοσυσκευή, που αναμένεται να προσεδαφιστεί στις 26 Νοέμβρη 2018, περιλαμβάνει σεισμογράφο ευρωπαϊκής κατασκευής, όργανο μελέτης της ροής θερμότητας και των φυσικών ιδιοτήτων του υπεδάφους, γερμανοπολωνικής κατασκευής. Ενα τρίτο επιστημονικό όργανο, αμερικανικής κατασκευής, θα ανιχνεύσει με μεγάλη ακρίβεια την περίοδο περιστροφής του Αρη και θα μελετήσει την εσωτερική δομή του. Ειδικότερα, ανάμεσα στους σκοπούς της αποστολής είναι ο προσδιορισμός του μεγέθους, της σύνθεσης και της φυσικής κατάστασης (υγρή ή στερεή) του πυρήνα του Αρη, ο προσδιορισμός του πάχους του φλοιού του, ο προσδιορισμός της σύνθεσης και της δομής του μανδύα του και ο προσδιορισμός της θερμικής κατάστασης του εσωτερικού του. Θα καταγράψει επίσης το μέγεθος, τη συχνότητα και τη γεωγραφική κατανομή της σεισμικής δραστηριότητας στον πλανήτη καθώς και το ρυθμό πρόσκρουσης μετεωριτών στην επιφάνειά του.

Τήξη και διαφοροποίηση

Οι γεώδεις (πετρώδεις) πλανήτες έχουν παρόμοια χαρακτηριστικά, αλλά με ξεχωριστές χημικές συνθέσεις του φλοιού, του μανδύα και του πυρήνα τους. Αν και συνολικά η σύνθεσή τους είναι περίπου η ίδια με αυτή των μετεωριτών, των πρωτόγονων δομικών υλικών του ηλιακού συστήματος, η «οικοδόμησή» τους απέχει από το να είναι ομοιόμορφη και καμιά από τις πέτρες που υπάρχουν σήμερα σε αυτούς δεν μοιάζει με μετεωρίτη. Αυτά τα ουράνια σώματα έφτασαν στη σημερινή συνολική δομή τους μέσα από τη διαδικασία της τήξης και διαφοροποίησης, διαδικασία που η επιστήμη έχει ελάχιστα κατανοήσει.

Τεχνικός της NASA ελέγχει έναν από τους μικροδορυφόρους «MarCO» ρίχνοντας ηλιακό φως πάνω στο φωτοβολταϊκό πάνελ του

Κατά τη διαφοροποίηση, τα λιωμένα εξωτερικά τμήματα ενός πλανήτη (ο «ωκεανός μάγματος») ψύχονται και κρυσταλλοποιούνται σε διάφορα ορυκτά, ανάλογα με τη θερμοκρασία, την πίεση και τη χημική σύνθεσή τους, παράγοντες που μεταβάλλονται ως συνάρτηση του χρόνου. Τα μικρότερης πυκνότητας ορυκτά ανεβαίνουν προς την επιφάνεια, τα πιο βαριά βυθίζονται σχηματίζοντας το μανδύα, ενώ το μεγαλύτερο μέρος του σιδήρου και του νικελίου σχηματίζουν έναν μεταλλικό πυρήνα στο κέντρο του πλανήτη. Πολλά από τα θεμελιώδη χαρακτηριστικά που προσδιορίζουν αυτούς τους πλανήτες σήμερα, όπως η σύνθεση των επιφανειακών πετρωμάτων, το επίπεδο ηφαιστειακής και τεκτονικής δραστηριότητας, η σύνθεση της ατμόσφαιρας και η παρουσία ή απουσία μαγνητικού πεδίου, εξαρτώνται από τις λεπτομέρειες αυτών των διεργασιών, που εξελίχθηκαν τα πρώτα 100 εκατομμύρια χρόνια μετά το σχηματισμό των πλανητών.

Ιδανική περίπτωση

Ο Αρης είναι ιδανική περίπτωση: Αρκετά μεγάλος για να έχει υποστεί τις περισσότερες από τις διεργασίες των πετρωδών πλανητών (Ερμής, Αφροδίτη, Γη, Αρης) και της Σελήνης, αλλά αρκετά μικρός, ώστε να έχει διατηρήσει τα ίχνη αυτών των διεργασιών (αντίθετα με τη Γη, με την έντονη δραστηριότητα τεκτονικών πλακών και ροών μέσα στο μανδύα). Η ανακάλυψη της εσωτερικής δομής του Αρη και ο ρυθμός ανάδυσης θερμότητας από το εσωτερικό του θα δώσουν πολύτιμες πληροφορίες στους επιστήμονες.

NASA/JPL-Caltech

Οι δίδυμοι μικροδορυφόροι «MarCO» («Mars Cube One») σε καλλιτεχνική απεικόνιση πάνω από τον Αρη, με τη Γη και τον ήλιο στο βάθος. Είναι οι πρώτοι μικροδορυφόροι που ταξιδεύουν στο βαθύ Διάστημα, πίσω από τη διαστημοσυσκευή «InSight»

Αποστολή μέσα στην αποστολή αποτελούν οι δύο μικροδορυφόροι «MarCO», που εκτοξεύτηκαν μαζί με το «InSight» και το ακολουθούν προς τον Αρη. Θα είναι η πρώτη δοκιμασία της τεχνολογίας των μικροδορυφόρων στο βαθύ Διάστημα, με σκοπό ενδεχόμενη καθιέρωση της χρήσης τους και σε επόμενες αποστολές. Στην τρέχουσα αποστολή θα αξιοποιηθούν για επικοινωνία με την άκατο στο έδαφος, τη ζωντανή καταγραφή και αναμετάδοση όλης της διαδικασίας εισόδου του «InSight» στην ατμόσφαιρα, καθόδου και προσεδάφισής του στον Αρη.

Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγή: www.nasa.gov