Ο Μάρτιν Μπόρμαν, επί χρόνια “σκιά” του Φύρερ ως ιδιαίτερος
γραμματέας του, ήταν ένας από τους ισχυρότερους άνδρες του καθεστώτος,
με πολλούς να τον θεωρούν το νούμερο δύο του καθεστώτος μετά τον ίδιο το
Χίτλερ. Η εξαφάνιση του πτώματός του επί δεκαετίες και η ασάφεια γύρω
από τις ακριβείς συνθήκες θανάτου του πυροδότησαν διάφορα σενάρια για
την τύχη του Μπόρμαν, με δημοφιλέστερα εκείνα που τον ήθελαν να έχει
καταφύγει σε χώρα της Νοτίου Αμερικής, όπως αρκετοί ομοϊδεάτες του. Αν
και οι φήμες αυτές καταλάγιασαν μετά την ταυτοποίηση του πτώματος το
1973, δεν λείπουν ακόμα και σήμερα οι σχετικές θεωρίες συνωμοσίας, που
τον καιρό του διαδικτύου βρίσκουν ευκολότερα διόδους αναπαραγωγής.
Γεννήθηκε σαν σήμερα το 1900 στην οικογένεια ενόως ταχυδρομικού υπαλλήλου και παλιού μουσικού του στρατού στο Χάλμπερστατ. Σε μικρή ηλικία χάνει τον πατέρα του και μεγαλώνει με τη μητέρα και τον πατριό του, έναν τραπεζικό υπάλληλο. Μετά το τέλος του σχολείου υπηρετεί στο πυροβολικό στη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου πολέμου, χωρίς ωστόσο να αποσταλεί στο μέτωπο. Μεταπολεμικά ασχολείται ως μαθητευόμενος γεωργός σε κτήματα της βορειοανατολικής Γερμανίας, ενώ την ίδια περίοδο ξεκινά η ενασχόλησή του με εθνικιστικές και αντισημιτικές ομάδες, όπως ο “Σύνδεσμος κατάργησης του Εβραϊσμού” καθώς και τη διάδοχο οργάνωση του τέως Φράικορπς του Ρόσμπαχ. Το 1924 καταδικάζεται σε ένα χρόνο φυλάκισης ως συνεργός του Ρούντολφ Ες στη δολοφονία του δασκάλου Βάλτερ Κάντοφ το 1923, τον οποίο υποπτεύονταν ως πληροφοριοδότη των κομμουνιστών. Μετά την αποφυλάκισή του μπαίνει στην οργάνωση “Φροντμπάν” του αρχηγού των Ταγμάτων Εφόδου Έρνστ Ρεμ, ενώ το 1927 γίνεται μέλος του εθνικοσοσιαλιστικού κόμματος , αναλαμβάνοντας επικεφαλής του στη Θουριγγία. Τα επόμενα χρόνια αναδεικνύεται σε ηγετικές θέσεις των Ταγμάτων εφόδου και παράλληλα νυμφεύεται την Γκέρντα Μπουχ, κόρη του ανώτατου δικαστή των ναζί Βάλτερ Μπουχ, με κουμπάρο των Αδόλφο Χίτλερ.
Λίγους μήνες μετά την άνοδο των ναζί στην κυβέρνηση το 1933 ιδρύει με πρωτοβουλία του τη “Δωρεά Αδόλφου Χίτλερ της γερμανικής οικονομίας”, όπου συνέλεγε τις δωρεές ισχυρών Γερμανών κεφαλαιοκρατών, οι οποίες μετά τροφοδοτούσαν τις τσέπες ανώτερων στελεχών των ναζί. Γίνεται μέλος του στενότερου κύκλου του Χίτλερ, αναλαμβάνοντας τη διαχείριση της περιουσίας του, ιδιαίτερα του εξοχικού του στην ορεινή Βαυαρία, το οποίο αγοράστηκε χάρη σε δικές του ενέργειες. Μετά την πτήση του Ρούντολφ Ες στην Αγγλία, ο Μπόρμαν αναλαμβάνει τα καθήκοντά του ως τότε γραμματέα του Χίτλερ, μετονομάζοντας τη θέση σε “Κομματική Καγκελαρία”, με αρμοδιότητες υπουργού Εσωτερικών. Το 1942 υπογράφει διάταγμα βάσει του οποίου η αντιμετώπιση των Εβραίων στη Γερμανία δε θα περιοριζόταν σε εκδίωξη, αλλά και σε χρήση βίας στα στρατόπεδα συγκέντρωσης της Ανατολικής Ευρώπης. Ήταν επίσης ένας από τους φανατικότερους υποστηρικτές της θεωρίας περί “Σλάβων υπανθρώπων”, στους οποίους δεν άξιζε να είναι γόνιμοι. Διαφωνίες με τον Χίτλερ προέκυψαν σε ζητήματα εκκλησιαστικής πολιτικής, με τον Μπόρμαν να θεωρεί κατάλληλη τη συγκυρία για ένταση του αντικληρικαλιστικού αγώνα, ενώ το “ρεαλιστή” Φύρερ να προτιμά να μην ανοίξει αυτό το μέτωπο πριν τη νίκη στον πόλεμο.
Ως το 1943 έχει γίνει ίσως το έμπιστο άτομο του Φύρερ, εκείνος ο οποίος κανονίζει την πρόσβαση των άλλων αξιωματούχων σε εκείνον, απομονώντάς τον βαθμιαία από τους ως τότε στενότερους συνεργάτες του, ενώ αναλαμβάνει επίσης το σύνολο των διοικητικών εργασιών της καγκελαρίας. Οι υπερεξουσίες του επισφραγίζονται όταν ο Χίτλερ διατάσσει κάθε έγγραφο του κόμματος και των οργανώσεών του προς τον ίδιο να προσυπογράφεται πρώτα από τον Μπόρμαν.
Εκείνος έμειν πράγματι μέχρι την τελευταία στιγμή στο πλευρό του Χίτλερ, υπογράφοντας την πολιτική του διαθήκη καθώς και το γάμο του με την Εύα Μπράουν ως μάρτυρας. Συνέβαλε επίσης στην οριστική ρήξη του ναζί ηγέτη με τους Χίμλερ και Γκαίρινγκ. Μετά και την αυτοκτονία του Γκαίμπελς που είχε οριστεί ως διάδοχος του Χίτλερ, η εντολή του τελευταίου να συνεχίσει το έργο του πέφτει στον ίδιο το Μπόρμαν. Εκείνος αναλαμβάνει να απεγκλωβίσει τους τελευταίους ακολούθους και το προσωπικό της καγκελαρίας από το υπόγειο καταφύγιο στο ήδη ελεγχόμενο από τους Σοβιετικούς Βερολίνου. Από εκεί και πέρα τα γεγονότα δεν έχουν ξεκαθαριστεί πλήρως, σύμφωνα πάντως με τον Άρτουρ Άξμαν, αρχηγό της Χιτλερικής Νεολαίας, που ήταν μαζί του αρχικά, κάποια στιγμή οι δυο τους ακολούθησαν διαφορετική πορεί προσπαθώντας να ξεφύγουν από τον Κόκκινο Στρατό, και λίγο αργότερα ο ίδιος εντόπισε το πτώμα του αποδίδοντας το θάνατό του σε πισώπλατο τραυματισμό ή αυτοκτονία.
Την 1η Οκτώβρη 1946 ο Μπόρμαν καταδικάστηκε ερήμην σε θάνατο στη δίκη της Νυρεμβέργης. Εκεί καταθέται τη μαρτυρία του και ο Άξμαν, αλλά η απουσία πτώματος πυροδοτεί φημολογία περί διαφυγής του. Οι πρώτες ενδείξεις για την τύχη του πτώματος προήλθαν το 1963 από έναν ταχυδρομικό υπάλληλο, ο οποίος υποστήριξε πως οι Σοβιετικοί τον είχαν διατάξει να θάψει δυο πτώματα, ένα εκ των οποίων ήταν το Μπόρμαν. Αρχικά οι έρευνες αποδείχτηκαν άκαρπες, αλλά το 1972 λίγα μέτρα μακριά από το σημείο που είχε υποδείξει ο υπάλληλος, εντοπίστηκαν ανθρώπινα οστά. Η ανασύνθεση τους επέτρεψε την ταυτοποίηση του πτώματος στις αρχές του 1973, ενώ η οριστική επιβεβαίωση της ταυτότητάς του ήρθε το 1998 μέσω της τεχνολογίας DNA.
Γεννήθηκε σαν σήμερα το 1900 στην οικογένεια ενόως ταχυδρομικού υπαλλήλου και παλιού μουσικού του στρατού στο Χάλμπερστατ. Σε μικρή ηλικία χάνει τον πατέρα του και μεγαλώνει με τη μητέρα και τον πατριό του, έναν τραπεζικό υπάλληλο. Μετά το τέλος του σχολείου υπηρετεί στο πυροβολικό στη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου πολέμου, χωρίς ωστόσο να αποσταλεί στο μέτωπο. Μεταπολεμικά ασχολείται ως μαθητευόμενος γεωργός σε κτήματα της βορειοανατολικής Γερμανίας, ενώ την ίδια περίοδο ξεκινά η ενασχόλησή του με εθνικιστικές και αντισημιτικές ομάδες, όπως ο “Σύνδεσμος κατάργησης του Εβραϊσμού” καθώς και τη διάδοχο οργάνωση του τέως Φράικορπς του Ρόσμπαχ. Το 1924 καταδικάζεται σε ένα χρόνο φυλάκισης ως συνεργός του Ρούντολφ Ες στη δολοφονία του δασκάλου Βάλτερ Κάντοφ το 1923, τον οποίο υποπτεύονταν ως πληροφοριοδότη των κομμουνιστών. Μετά την αποφυλάκισή του μπαίνει στην οργάνωση “Φροντμπάν” του αρχηγού των Ταγμάτων Εφόδου Έρνστ Ρεμ, ενώ το 1927 γίνεται μέλος του εθνικοσοσιαλιστικού κόμματος , αναλαμβάνοντας επικεφαλής του στη Θουριγγία. Τα επόμενα χρόνια αναδεικνύεται σε ηγετικές θέσεις των Ταγμάτων εφόδου και παράλληλα νυμφεύεται την Γκέρντα Μπουχ, κόρη του ανώτατου δικαστή των ναζί Βάλτερ Μπουχ, με κουμπάρο των Αδόλφο Χίτλερ.
Λίγους μήνες μετά την άνοδο των ναζί στην κυβέρνηση το 1933 ιδρύει με πρωτοβουλία του τη “Δωρεά Αδόλφου Χίτλερ της γερμανικής οικονομίας”, όπου συνέλεγε τις δωρεές ισχυρών Γερμανών κεφαλαιοκρατών, οι οποίες μετά τροφοδοτούσαν τις τσέπες ανώτερων στελεχών των ναζί. Γίνεται μέλος του στενότερου κύκλου του Χίτλερ, αναλαμβάνοντας τη διαχείριση της περιουσίας του, ιδιαίτερα του εξοχικού του στην ορεινή Βαυαρία, το οποίο αγοράστηκε χάρη σε δικές του ενέργειες. Μετά την πτήση του Ρούντολφ Ες στην Αγγλία, ο Μπόρμαν αναλαμβάνει τα καθήκοντά του ως τότε γραμματέα του Χίτλερ, μετονομάζοντας τη θέση σε “Κομματική Καγκελαρία”, με αρμοδιότητες υπουργού Εσωτερικών. Το 1942 υπογράφει διάταγμα βάσει του οποίου η αντιμετώπιση των Εβραίων στη Γερμανία δε θα περιοριζόταν σε εκδίωξη, αλλά και σε χρήση βίας στα στρατόπεδα συγκέντρωσης της Ανατολικής Ευρώπης. Ήταν επίσης ένας από τους φανατικότερους υποστηρικτές της θεωρίας περί “Σλάβων υπανθρώπων”, στους οποίους δεν άξιζε να είναι γόνιμοι. Διαφωνίες με τον Χίτλερ προέκυψαν σε ζητήματα εκκλησιαστικής πολιτικής, με τον Μπόρμαν να θεωρεί κατάλληλη τη συγκυρία για ένταση του αντικληρικαλιστικού αγώνα, ενώ το “ρεαλιστή” Φύρερ να προτιμά να μην ανοίξει αυτό το μέτωπο πριν τη νίκη στον πόλεμο.
Ως το 1943 έχει γίνει ίσως το έμπιστο άτομο του Φύρερ, εκείνος ο οποίος κανονίζει την πρόσβαση των άλλων αξιωματούχων σε εκείνον, απομονώντάς τον βαθμιαία από τους ως τότε στενότερους συνεργάτες του, ενώ αναλαμβάνει επίσης το σύνολο των διοικητικών εργασιών της καγκελαρίας. Οι υπερεξουσίες του επισφραγίζονται όταν ο Χίτλερ διατάσσει κάθε έγγραφο του κόμματος και των οργανώσεών του προς τον ίδιο να προσυπογράφεται πρώτα από τον Μπόρμαν.
Εκείνος έμειν πράγματι μέχρι την τελευταία στιγμή στο πλευρό του Χίτλερ, υπογράφοντας την πολιτική του διαθήκη καθώς και το γάμο του με την Εύα Μπράουν ως μάρτυρας. Συνέβαλε επίσης στην οριστική ρήξη του ναζί ηγέτη με τους Χίμλερ και Γκαίρινγκ. Μετά και την αυτοκτονία του Γκαίμπελς που είχε οριστεί ως διάδοχος του Χίτλερ, η εντολή του τελευταίου να συνεχίσει το έργο του πέφτει στον ίδιο το Μπόρμαν. Εκείνος αναλαμβάνει να απεγκλωβίσει τους τελευταίους ακολούθους και το προσωπικό της καγκελαρίας από το υπόγειο καταφύγιο στο ήδη ελεγχόμενο από τους Σοβιετικούς Βερολίνου. Από εκεί και πέρα τα γεγονότα δεν έχουν ξεκαθαριστεί πλήρως, σύμφωνα πάντως με τον Άρτουρ Άξμαν, αρχηγό της Χιτλερικής Νεολαίας, που ήταν μαζί του αρχικά, κάποια στιγμή οι δυο τους ακολούθησαν διαφορετική πορεί προσπαθώντας να ξεφύγουν από τον Κόκκινο Στρατό, και λίγο αργότερα ο ίδιος εντόπισε το πτώμα του αποδίδοντας το θάνατό του σε πισώπλατο τραυματισμό ή αυτοκτονία.
Την 1η Οκτώβρη 1946 ο Μπόρμαν καταδικάστηκε ερήμην σε θάνατο στη δίκη της Νυρεμβέργης. Εκεί καταθέται τη μαρτυρία του και ο Άξμαν, αλλά η απουσία πτώματος πυροδοτεί φημολογία περί διαφυγής του. Οι πρώτες ενδείξεις για την τύχη του πτώματος προήλθαν το 1963 από έναν ταχυδρομικό υπάλληλο, ο οποίος υποστήριξε πως οι Σοβιετικοί τον είχαν διατάξει να θάψει δυο πτώματα, ένα εκ των οποίων ήταν το Μπόρμαν. Αρχικά οι έρευνες αποδείχτηκαν άκαρπες, αλλά το 1972 λίγα μέτρα μακριά από το σημείο που είχε υποδείξει ο υπάλληλος, εντοπίστηκαν ανθρώπινα οστά. Η ανασύνθεση τους επέτρεψε την ταυτοποίηση του πτώματος στις αρχές του 1973, ενώ η οριστική επιβεβαίωση της ταυτότητάς του ήρθε το 1998 μέσω της τεχνολογίας DNA.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου