Ποιο τέλος ήρθε;

Copyright 2018 The Associated

Η πρόσφατη συμφωνία του Γιούρογκρουπ για το κλείσιμο της 4ης «αξιολόγησης» και την προσωρινή διευκόλυνση για την αποπληρωμή του κρατικού χρέους έγινε στο φόντο της όξυνσης των ενδοαστικών αντιθέσεων.
Εκφραση των οποίων είναι ο «εμπορικός πόλεμος» ανάμεσα στις ΗΠΑ και την ΕΕ. Αντιθέσεις που οξύνονται και στο εσωτερικό της ΕΕ λόγω της ανισόμετρης ανάπτυξης και ενισχύουν τις φυγόκεντρες τάσεις, προκαλώντας ανησυχία για την πορεία στην οικονομία της Ευρωζώνης.
Εκφραση των αντιθέσεων αποτελεί και η διαπάλη για τη διαχείριση του χρέους των κρατών - μελών της ΕΕ, ως τμήμα της μοιρασιάς των ζημιών από την κρίση και των κερδών από την ανάπτυξη. Η πορεία του δημόσιου χρέους αποτελεί αντανάκλαση της ανισομετρίας, με τη Γερμανία να βλέπει το δημόσιο χρέος της να μειώνεται και να φτάνει στα προς κρίσης επίπεδα, στο 64,1%, ενώ αντίθετα τα χρέη της Γαλλίας και της Ιταλίας να εκτοξεύονται στο 97% και 131,8%, αντίστοιχα. Διαπάλη στην οποία παρεμβαίνουν και οι ΗΠΑ μέσω του ΔΝΤ απέναντι στη Γερμανία.
Στο Γιούρογκρουπ επήλθε ένας προσωρινός συμβιβασμός για να μην ανοίξει συνολικά το ζήτημα του χρέους και της διαχείρισής του σε επίπεδο Ευρωζώνης αλλά και για να καθησυχαστούν οι όποιες ανησυχίες για την πορεία της αποπληρωμής του ελληνικού κρατικού χρέους. Γι' αυτό και «θωράκισαν» την ομαλή πορεία αποπληρωμής του με ασφαλιστικές δικλίδες τα τεράστια πρωτογενή πλεονάσματα και με ένα αυστηρό πλαίσιο «μεταμνημονιακών δεσμεύσεων».

Οι μεταμνημονιακές δεσμεύσεις για τη βιωσιμότητα του χρέους

Η κυβέρνηση πανηγυρίζει ότι μαζί με την ολοκλήρωση της 4ης «αξιολόγησης» αποφασίστηκαν και τα μεσοπρόθεσμα μέτρα διαχείρισης του κρατικού χρέους. Αυτά τα μέτρα για τη διευκόλυνση της αποπληρωμής του χρέους συνοδεύτηκαν από τα μακροχρόνια πρωτογενή πλεονάσματα και από ένα προσδιορισμένο ως προς το περιεχόμενό του πρόγραμμα μεταμνημονιακών δεσμεύσεων, την υλοποίηση των οποίων θα παρακολουθούν οι τριμηνιαίοι έλεγχοι από την πλευρά των δανειστών στο πλαίσιο του καθεστώτος της Ενισχυμένης Εποπτείας. Το ΔΝΤ θα συμμετέχει ως τεχνικός σύμβουλος για τη σύνταξη των τριμηνιαίων εκθέσεων.
Η επιμήκυνση των δανείων του EFSF, το «πάγωμα» των επιτοκίων, η επιστροφή των κερδών από τα ελληνικά ομόλογα και η δημιουργία ενός «μαξιλαριού ασφαλείας» για την έξοδο στις αγορές δημιουργούν έναν επιπλέον χώρο ρευστότητας στην ελληνική οικονομία για την κρατική στήριξη των επενδύσεων και αφετέρου διευκολύνει τα funds και τους επενδυτές να τοποθετήσουν τα κεφάλαιά τους σε ελληνικά ομόλογα με μεγαλύτερη ασφάλεια από τη στιγμή που μεταφέρεται στο 2032 η αποπληρωμή των 96 δισ. ευρώ.
Ομως, τα σπασμένα της διευκόλυνσης στην αποπληρωμή του δημόσιου χρέους θα κληθούν να τα πληρώσουν οι εργαζόμενοι και τα λαϊκά στρώματα για να επωφεληθούν οι δανειστές και οι επιχειρηματικοί όμιλοι. Αυτό, άλλωστε, διασφαλίζει η «σιδερένια φτέρνα» των μνημονιακών δεσμεύσεων.
Στο παράρτημα της απόφασης του Γιούρογκρουπ καταγράφονται οι έξι ενότητες των ειδικών δεσμεύσεων για τη διασφάλιση της συνέχισης και ολοκλήρωσης των «μεταρρυθμίσεων», οι στόχοι των οποίων εξειδικεύονται στο Τεχνικό Μνημόνιο (ΤΜU) που συνοδεύει τη συμφωνία.
Οι έξι ενότητες των αντιλαϊκών δεσμεύσεων είναι:
1. Δημοσιονομικές και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις
Σε αυτήν περιλαμβάνεται η δέσμευση της Ελλάδας για τη διασφάλιση των πρωτογενών πλεονασμάτων με βάση τα μέτρα που έχουν συμφωνηθεί και νομοθετηθεί. Αυτά τα μέτρα είναι: Η κατάργηση της «προσωπικής διαφοράς» από 1.1.2019 για τις κύριες και επικουρικές συντάξεις, ύψους 2,9 δισ. ευρώ. Η κατάργηση, από το Δεκέμβρη του 2019, του ΕΚΑΣ. Το 2019 θα διατεθούν γι' αυτό μόνο 45 εκατ. ευρώ από 853 εκατ. ευρώ που δίνονταν το 2015. Η σταδιακή αύξηση των εισφορών στους αγρότες έως το 2022, που θα ανέλθει στο 20% του εισοδήματός τους. Η αναστολή των πενιχρών αναπροσαρμογών βάσει του πληθωρισμού στις συντάξεις, μετά τις συνεχείς μειώσεις, που προέβλεπε ο αντιασφαλιστικός νόμος Κατρούγκαλου από το 2019 στο 2022. Η μείωση του αφορολόγητου από 1.1.2020, που θα αποφέρει 1,9 δισ. ευρώ στα ταμεία του κράτους από τις τσέπες των μισθωτών, συνταξιούχων και αγροτών.
Στις δε προβλέψεις της η Κομισιόν περιορίζει κατά 50% το δημοσιονομικό χώρο που προβλεπόταν από τα υπερπλεονάσματα του Μεσοπρόθεσμου 2019 - 2022. Δημοσιονομικός χώρος, ο οποίος θα αξιοποιείται από την κυβέρνηση για τη χρηματοδότηση των περιβόητων αντισταθμιστικών μέτρων. Μέσω των οποίων επιδιώκεται όχι μόνο η αναδιανομή της φτώχειας, οι λιγότερο φτωχοί θα πληρώσουν για τους εξαθλιωμένους, αλλά και η αναδιανομή προς όφελος του κεφαλαίου, από τη στιγμή που το 30% των αντισταθμιστικών μέτρων θα πηγαίνει κατευθείαν στις τσέπες των επιχειρηματικών ομίλων, μέσω της μείωσης των φορολογικών συντελεστών, της χρηματοδότησης των αναπτυξιακών κινήτρων και της επιδότησης της απασχόλησης.
Τονίζεται, επίσης, ότι τα όποια αντίμετρα θα πρέπει να έχουν τη σύμφωνη γνώμη των «θεσμών».
2. Κοινωνική Πρόνοια
Επανεξέταση των επιδομάτων αναπηρίας στη βάση της λειτουργικής αξιολόγησής τους, η οποία θα οδηγήσει σε περιορισμό των δικαιωμάτων. Η δε πρόβλεψη για τη δημιουργία Κέντρων Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας θα οδηγήσει στην υποβάθμιση των παροχών για τα λαϊκά στρώματα. Κέντρα υποστελεχωμένα με αποσπασμένους από άλλες μονάδες Υγείας και με προσωρινές μορφές απασχόλησης.
3. Χρηματοπιστωτική σταθερότητα
Ενεργοποίηση των αλλαγών στο νόμο Κατσέλη, για αυστηροποίηση των κριτηρίων ένταξης και περιορισμό της προστασίας της πρώτης κατοικίας, στο πλαίσιο της μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων για την εξυγίανση του χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Καθορίζεται το χρονοδιάγραμμα για τη στρατηγική εξόδου του ΤΧΣ από τις συστημικές τράπεζες μέσω της πώλησης των μετοχών τους.
4. Αγορές εργασίας και προϊόντων
Διατήρηση του αντεργατικού νομοθετικού πλαισίου, ενώ η όποια αναπροσαρμογή του κατώτατου μισθού θα πρέπει να διασφαλίσει την ανταγωνιστικότητα. Υπέρτατος κριτής η διασφάλιση του καπιταλιστικού κέρδους.
Συνέχιση της «απελευθέρωσης» της αγοράς Ενέργειας. Η εκποίηση των λιγνιτικών μονάδων που διαχωρίστηκαν από τη ΔΕΗ πρέπει να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2018.
Στον Τουρισμό περιλαμβάνεται η άρση των περιορισμών για τα σκάφη αναψυχής, για τα τουριστικά λεωφορεία και την ενοικίαση αυτοκινήτων με οδηγό. Ενώ για τις ιδιωτικές κλινικές προβλέπεται η περαιτέρω μείωση των όποιων περιορισμών για τη λειτουργία τους.
5. Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας (Υπερταμείο) και ιδιωτικοποιήσεις
Στο τρένο των ιδιωτικοποιήσεων επιβιβάζονται: Το αεροδρόμιο «Ελ. Βενιζέλος», ο ΔΕΣΦΑ, τα ΕΛΠΕ, η ΔΕΠΑ, η Εγνατία, η ΕΥΔΑΠ, η ΕΥΑΘ, μετοχές της ΔΕΗ, τα λιμάνια Αλεξανδρούπολης, Καβάλας, Ηγουμενίτσας, Κέρκυρας, οι υποθαλάσσιες αποθήκες της Καβάλας, η μαρίνα του Αλίμου, κ.ά.
6. Δημόσια Διοίκηση
Ολοκλήρωση μεταρρυθμίσεων για τον εκσυγχρονισμό της διαχείρισης και «αξιολόγησης» του ανθρώπινου δυναμικού, ολοκλήρωση του τρίτου κύματος κινητικότητας στο Δημόσιο.
Στο πλαίσιο της «αποπολιτικοποίησης» της Δημόσιας Διοίκησης και αξιολόγησης των κριτηρίων για τον διορισμό των γενικών γραμματέων, που με κριτήριο την «τεχνοκρατική επάρκεια» επιδιώκεται η διαμόρφωση μιας κρατικής γραφειοκρατίας στρατευμένης στην υλοποίηση της αντιλαϊκής και αντεργατικής πολιτικής.

Το κυβερνητικό αφήγημα και η βολική αντιπολίτευση

Η δυσβάστακτη πραγματικότητα για τα λαϊκά νοικοκυριά αλλά και η κλιμάκωση της αντιλαϊκής επίθεσης αποκαθηλώνουν το κυβερνητικό αφήγημα.
Αποτελεί πρόκληση ο ισχυρισμός της κυβέρνησης περί τέλους των μνημονίων, από τη στιγμή που όλοι οι μνημονιακοί νόμοι διατηρούνται, νέα αντιλαϊκά μέτρα έχουν νομοθετηθεί υπό το πρίσμα των ματοβαμμένων πρωτογενών πλεονασμάτων που θα σημαδεύουν τη ζωή τους για τις επόμενες δεκαετίες.
Η «νέα σελίδα» που αναγγέλλει η κυβέρνηση αφορά στην απρόσκοπτη ικανοποίηση των αναγκών του κεφαλαίου. Γι' αυτό άλλωστε και ο ΣΕΒ όχι μόνο ζητάει να αξιοποιηθεί η συμφωνία σε κλίμα πολιτικής συναίνεσης, αλλά και να αποφευχθεί το ξήλωμα των μεταρρυθμίσεων και να δοθεί περισσότερη έμφαση στις μειώσεις του «μη μισθολογικού κόστους».
Η κυβερνητική πολιτική διαπνέεται από την εφαρμογή μιας παραλλαγής του αλήστου μνήμης θεωρήματος του «ρετιρέ». Προβάλλει νέες διαχωριστικές γραμμές ανάμεσα στους λιγότερο φτωχούς και τους εξαθλιωμένους για να συγκαλύψει την αταλάντευτη στήριξή της στα μονοπώλια.
Το κυβερνητικό αφήγημα επιδιώκει την απενοχοποίηση του καπιταλισμού, αναδεικνύοντας ως κύριο υπεύθυνο των μνημονίων το πελατειακό σύστημα, τη διαφθορά και τη διαπλοκή. Επιδιώκει να στρατεύσει ευρύτερα λαϊκά στρώματα «κάτω από ξένη σημαία».
Αξιοποιεί την ανούσια αντιπαράθεση με τη ΝΔ για να πολώσει το κλίμα, διευκολύνοντας τον νέο διπολισμό και εγκλωβίζοντας τη λαϊκή δυσαρέσκεια ανάμεσα στη Σκύλλα και τη Χάρυβδη.

Αντιλαϊκή επίθεση χωρίς ημερομηνία λήξης

Οχι μόνο εξαιτίας της δέσμευσης για πρωτογενή πλεονάσματα έως το 2060, αλλά και γιατί στο επίκεντρο των μεταρρυθμίσεων του κυβερνητικού «αναπτυξιακού» σχεδίου βρίσκεται ο Μινώταυρος της θωράκισης της ανταγωνιστικότητας των καπιταλιστικών επιχειρήσεων.
Δεν υπάρχει πλέον χώρος για καμία αυταπάτη. Η οργάνωση της λαϊκής πάλης στοχεύοντας τον πραγματικό αντίπαλο για γενικότερες ρήξεις και ανατροπές και η συμπαράταξη με το ΚΚΕ αποκτά επείγοντα χαρακτήρα.

Του
Νίκου ΚΑΡΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΥ*
* Ο Νίκος Καραθανασόπουλος είναι μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του Κόμματος