H ταινία της εβδομάδας: Η μάχη της Σεβαστούπολης

 (2015)

Ουσιαστικά πρόκειται για την πολεμική ιστορία της Λουντμίλα Παβλισένκο, μιας εκ των 5 κορυφαίων ελεύθερων σκοπευτών όλων των εποχών, με καμπόσες προσωπικές πινελιές και κυρίαρχη αυτή της προσωπικής της φιλίας με την σύζυγο του προέδρου των ΕΠΑ, Ελεονώρας Ρούσβελτ.

Στα πολύ θετικά της ταινίας, οι ατάκες της Λουντμίλα στο αμερικάνικο κοινό στο ταξίδι της στις ΕΠΑ, "δεν έχω σκοτώσει άνθρωπο, μόνο φασίστες" και "είμαι μια κοπέλα 25 χρονών και έχω σκοτώσει ήδη 309 ναζί. -Ως πότε θα κρύβεστε πίσω από τις πλάτες μου;", και το γεγονός πως δεν αποκρύβεται (ή παρουσιάζεται καλιτεχνική αδεία;) η καταγωγή της ως κόρη αξιωματικού της NKVD,  κομμουνιστή και ήρωα του ρώσικου εμφύλιου.
_________
Director: Sergey Mokritskiy               
Writers: Maksim Budarin, Maksim Dankevich 
Stars: Yuliya Peresild, Evgeniy Tsyganov, Joan Blackham

Και δυό παραπάνω λόγια για την πραγματική ιστορία της Λουντμίλα Παυλισένκο:

Οι επικεφαλής του Κόκκινου Στρατού την προόριζαν για νοσοκόμα. Η Λουντμίλα Παβλιτσένκο όμως ήταν αντίθετη. Ήθελε με κάθε τρόπο να βρεθεί στην πρώτη γραμμή του πολέμου. Και τα κατάφερε. Μέχρι το 1942 είχε 309 επιβεβαιωμένους θανάτους και τιμήθηκε με την ανώτερη διάκριση της Σοβιετικής Ένωσης.  

Επισκέφτηκε τις ΗΠΑ, με σκοπό να ζητήσει από τους Συμμάχους επιπλέον υποστήριξη στην προσπάθεια του Στάλιν να ανακόψει την πορεία των γερμανικών στρατευμάτων στο Ανατολικό Μέτωπο. Δέχθηκε έντονη κριτική και σεξιστικά σχόλια για τον τρόπο ντυσίματος της (ότι δηλαδή φόραγε την στολή της) από τον αμερικανικό Τύπο και δημιούργησε μια μακροχρόνια φιλική σχέση με την πρώην Πρώτη Κυρία, την Έλινορ Ρούζβελτ.  

Μια ατίθαση κοπέλα 

Η Λουντμίλα Μιχαήλοβα Παβλιτσένκο γεννήθηκε στις 12 Ιουλίου 1916 στο χωριό Bila Tserkva της σημερινής Ουκρανίας. Από μικρή, οι γονείς της τη χαρακτήριζαν ατίθαση και ήταν ένα σωστό αγοροκόριτσο. Στα 14 της μετακόμισε με την οικογένειά της στο Κίεβο. Ο πατέρας της εργαζόταν σε εργοστάσιο, η μητέρα της ήταν δασκάλα κι εκείνη βρήκε δουλειά σε εργοστάσιο το οποίο κατασκεύαζε στρατιωτικό εξοπλισμό. Την ίδια εποχή, έγινε μέλος στην «OSOAVIAKhIM», μια "παραστρατιωτική" αθλητική οργάνωση, αρκετά διαδεδομένη μεταξύ των νέων της Σοβιετικής Ένωσης, όπου μάθαιναν να χειρίζονται με σωστό τρόπο όπλα. Ένας από τους κύριους λόγους που η Παβλιτσένκο πήγε σε σχολή σκοποβολής ήταν για να αποδείξει σε ένα αγόρι της γειτονιάς ότι μια γυναίκα μπορούσε να στοχεύει το ίδιο καλά με έναν άντρα. Προπονούνταν σκληρά κάθε μέρα και γρήγορα κατάλαβε ότι το ταλέντο της στην σκοποβολή ήταν έμφυτο. Στα 16 της, η Παβλιτσένκο, παντρεύτηκε και απέκτησε έναν γιο. Ο γάμος ήταν αποτυχημένος και η κοπέλα αποφάσισε να χωρίσει και να επικεντρωθεί στην εκπαίδευσή της. Το 1937 εισήχθη στο Πανεπιστήμιο του Κιέβου για να πάρει πτυχίο στην Ιστορία. Δεν πρόλαβε. 

Η Παβλιτσέντο κατατάχθηκε στην 25η Μεραρχία Πεζικού και έγινε έτσι μία από τις 2000 γυναίκες που εντάχθηκαν στον Κόκκινο Στρατό κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.  

 Στις 21 Ιουνίου 1941, η ναζιστική Γερμανία επιτέθηκε στην ΕΣΣΔ. Η Παβλιτσένκο βρισκόταν στο τελευταίο έτος των σπουδών της, όταν αποφάσισε να τα παρατήσει και να ενταχθεί στον Κόκκινο Στρατό. Αρχικά, οι επικεφαλής ήταν αρνητικοί, εξαιτίας του φύλου της και την προέτρεψαν να βοηθήσει στον πόλεμο ως νοσοκόμα. «Δεν δέχονταν εύκολα γυναίκες στον Στρατό, έτσι χρειάστηκε να επιμείνω και να καταφύγω σε παράξενα κόλπα για να με δεχτούν», ανέφερε αργότερα. Ένας αξιωματικός τελικά την πέρασε από «οντισιόν» προτού αποφασίσει να τη δεχτεί. Το πλάνο ήταν η Παβλιτσένκο να σκοτώσει δύο Ρουμάνους σύμμαχους των Γερμανών. Με ένα τουφέκι στο χέρι, η κοπέλα, τους πέτυχε με ευκολία. 

«Γυναίκα Θάνατος» 

Την πρώτη κιόλας μέρα ως «ελεύθερος σκοπευτής» του Κόκκινου Στρατού, η Παβλιτσένκο σκότωσε δύο Γερμανούς. Μέσα στον επόμενο χρόνο, το «σκορ» της έφθασε στους 309 επιβεβαιωμένους θανάτους.  Η Λουντμίλα Παβλιτσένκο πολέμησε στην Οδησσό και τη Μολδαβία όπου σκότωσε τουλάχιστον 187 ναζί, ανάμεσα στα οποία και εκπαιδευμένους ελεύθερους σκοπευτές. Όταν έφτασε τους 100 θανάτους προάχθηκε σε λοχία και έφτασε μέχρι τον βαθμό της Υπολοχαγού. Μετά την Οδησσό, πήρε μέρος στην Πολιορκία της Σεβαστούπολης στην Κριμαία. Οι θάνατοι έφτασαν τους 257. Όσο περνούσε ο καιρός, η Παβλιτσένκο αναλάμβανε όλο και πιο ριψοκίνδυνες αποστολές. Μία από αυτές ήταν η «μονομαχία» με ελεύθερους σκοπευτές του εχθρού, όπου στην ουσία οι «snipers» ανταλλάσσουν πυρά, μέχρι κάποιος να πέσει νεκρός. Στις 36 «μονομαχίες» που πήρε μέρος δεν έχασε ούτε μία φορά, ενώ μία από αυτές κράτησε τρεις ημέρες! «Ήταν μία από τις πιο δύσκολες εμπειρίες της ζωής μου», ανέφερε χρόνια αργότερα η γυναίκα. «Χρειάστηκε να μείνω περίπου 17 ώρες σε μια συγκεκριμένη στάση για να μην γίνω αντιληπτή». 

Κατά τη διάρκεια των πολεμικών συγκρούσεων, η Λουντμίλα τραυματίστηκε τέσσερις φορές, με την τελευταία να είναι και η πιο σοβαρή. Μια βόμβα εξερράγη κοντά της και τα θραύσματα την τραυμάτισαν στο πρόσωπο. Επικεφαλής του Κόκκινου Στρατού, αποφάσισαν τελικά να την αποσύρουν από την ενεργό δράση και να επιστρέψει σε σοβιετική στρατιωτική βάση με σκοπό να εκπαιδεύει άλλους ελεύθερους σκοπευτές. Το όνομα της ήταν ήδη γνωστό ανάμεσα στους Ναζί και είχε ταυτιστεί με τον τρόμο και τον θάνατο. Συχνά, μέσα απά τα μεγάφωνα την καλούσαν, αναφέροντας: «Λουντμίλα Παβλιτσένκο, έλα με το μέρος μας. Θα σου δώσουμε πολλά σοκολατάκια και θα σε κάνουμε γερμανίδα αξιωματικό» (γερμανικό χιούμορ;). Η Παβλιτσένκο (φυσικά) αρνήθηκε και οι Ναζί πέρασαν στις απειλές. «Θα σε διαλύσουμε σε 309 κομματάκια» – όσοι και οι Ναζί που είχε σκοτώσει. 

Η πρώτη σοβιετική πολίτης που προσκλήθηκε στον Λευκό Οίκο και η φιλία με την Πρώτη κυρία 

Το καλοκαίρι του 1942, η Παβλιτσένκο ήταν μέλος της επίσημης σοβιετικής αποστολής σε ΗΠΑ και Καναδά. Η γυναίκα- θρύλος, επιλέχθηκε εν μέρη από τους σοβιετικούς για καθαρά προπαγανδιστικούς λόγους, που επιθυμούσαν τη στήριξη των Συμμάχων στο Ευρωπαϊκό Μέτωπο του πολέμου, τη στιγμή που το Τρίτο Ράιχ εισέβαλε και καταλάμβανε όλο και περισσότερα εδάφη. Ο αμερικανικός λαός επιφύλασσε στην Παβλιτσένκο υποδοχή ήρωα. Δεν συνέβη το ίδιο και με μερίδα του αμερικανικού Τύπου, που επικεντρώθηκε σε σεξιστικά σχόλια γύρω από την εμφάνιση της 25χρονης κοπέλας. Η Παβλιτσένκο εμφανίστηκε με τη στολή της και χωρίς καθόλου μακιγιάζ. Τις πρώτες ήμερες της επίσκεψής της, οι δημοσιογράφοι την ρωτούσαν γιατί δεν βάφεται και γιατί επέλεξε να φορά τη στολή της, που μάλλον την «παχαίνει». Εμφανώς ενοχλημένη, η Παβλιτσενκο, απάντησε πως «όταν βρίσκεσαι στο μέτωπο δεν έχεις χρόνο να σκεφτείς αν έχεις λαμπερό πρόσωπο». Όταν ρωτήθηκε για την απόφασή της να στρατολογηθεί στον Κόκκινο Στρατό, δήλωσε: «Κάθε Γερμανός που παραμένει ζωντανός θα δολοφονήσει γυναίκες, παιδιά και ηλικιωμένους. Ένας νεκρός Γερμανός είναι άκακος. Έτσι, αν σκοτώσω έναν Γερμανό, σώζω τη ζωή πολλών ανθρώπων». Το καλοκαίρι του 1942, η Παβλιτσένκο ήταν μέλος της επίσημης σοβιετικής αποστολής σε ΗΠΑ και Καναδά. 

Στο Σικάγο, πέρασε στην «αντεπίθεση». Θεώρησε αρκετές ερωτήσεις χαζές και προέτρεψε τους Αμερικανούς να εμπλακούν περισσότερο στο Μέτωπο της Ευρώπης. «Κύριοι, είμαι 25 χρόνων και έχω ήδη σκοτώσει 309 φασίστες. Δεν νομίζεται πως ήρθε η ώρα να σταματήσετε να κρύβεστε πίσω από την πλάτη μου;» Κατά την παραμονή της στις ΗΠΑ, συναντήθηκε με την Έλινορ Ρουσβελτ. Έγινε έτσι η γυναίκα με σοβιετική υπηκοότητα που προσκλήθηκε στον Λευκό. Οι δύο γυναίκες ανέπτυξαν μια ισχυρή φιλία, και η Ρούζβελτ αποφάσισε να συνοδεύσει τη Λουντμίλα στην προγραμματισμένη της περιοδεία σε πόλεις των ΗΠΑ. Γνωστή και για τον ανεξάρτητο χαρακτήρα της, η Παβλιτσένκο δεν παρέλειψε να μιλήσει για τα δικαιώματα των γυναικών, την ισότητα και τον σεβασμό ανάμεσα στα δύο φύλα. Μάλιστα, 15 χρόνια αργότερα, εν μέσω του Ψυχρού Πολέμου, η Έλινορ Ρούζβελτ ταξίδεψε στη Μόσχα υπό στενή σοβιετική παρακολούθηση. Το μόνο που απαίτησε ήταν να συναντηθεί με την Παβλιτσένκο. Οι δύο γυναίκες ανέπτυξαν μια ισχυρή φιλία, και η Ρούζβελτ αποφάσισε να συνοδεύσει τη Λουντμίλα στην προγραμματισμένη της περιοδεία σε πόλεις των ΗΠΑ.

Το 1943 η Παβλιτσένκο τιμήθηκε με το παράσημο του «Ήρωα της Σοβιετικής Ένωσης», μία από τις ανώτερες διακρίσεις για τους Σοβιετικούς. Το 1946 ο αριστερός αμερικανός μουσικός Γούντι Γκάθρι ηχογράφησε το τραγούδι «Miss Pavlichenko» προς τιμήν της. Μετά το τέλος του Πολέμου, η Λουντμίλα ολοκλήρωσε τις σπουδές της και εργάστηκε ως ιστορικός. Πέθανε στις 27 Οκτωβρίου 1974, σε ηλικία 58 ετών. Ορισμένοι ιστορικοί υποστηρίζουν ότι δεν μπόρεσε να ξεπεράσει τον τελευταίο της τραυματισμό και πως υπέφερε από μετατραυματικό στρες. Η Λουμίντα Παβλιτσένο ήταν ανάμεσα στις 500 γυναίκες, από το σύνολο των 2.000 που κατατάχθηκαν στον στρατό και επέζησαν, ενώ θεωρείται μία από τις καλύτερες ελεύθερες σκοπεύτριες παγκοσμίως.... 

Πηγή: Μηχανή του χρόνου (με κάποιες διορθώσεις)