Και εγένετο ... Πετρέλαιο

Είναι γεγονός αναντίρρητο πως το πετρέλαιο είναι η κύρια γενεσιουργός αιτία των πολέμων και των στρατιωτικών επεμβάσεων στον κόσμο ήδη από το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου έως τις μέρες μας. Παρά όμως τις ένοπλες επεμβάσεις και την καλά ενορχηστρωμένη πολιτική από τις ηγεμονικές δυνάμεις και τις πολυεθνικές εταιρείες του πετρελαίου ο πόλεμος κινδυνεύει να χαθεί για όλους.

Όλοι πίστευαν την αυγή του 20ου αιώνα πως η Υδρόγειος είναι ποτισμένη με πετρέλαιο.

Είχαν δίκιο!

Το ένα έκτο της παγκόσμιας οικονομίας έχει να κάνει με την προσπάθεια ανεύρεσης και άντλησης του πετρελαίου. Αλλά μια πηγή πετρελαίου είναι αποδοτική μόνο όταν το πετρέλαιο, ακολουθώντας τους νόμους της φυσικής, τινάζεται από τα σπλάχνα της Γης. Μετά η υπερεκμετάλλευση θα έχει ως αποτέλεσμα την μείωση της πίεσης άρα η άντληση του θα κατανάλωνε περισσότερη ενέργεια από εκείνη που το κοίτασμα προσφέρει.

Δηλαδή μια πηγή παύει να είναι κερδοφόρα όχι γιατί αντλήθηκε και η τελευταία σταγόνα του μαύρου χρυσού αλλά γιατί αυξήθηκε το κόστος εξόρυξης του.

Όμως ο κόσμος, ο πολιτισμός μας όπως δομήθηκε έχει μια αρρωστημένη και απόλυτη εξάρτηση από το πετρέλαιο και οι εταιρείες ζωτικά συμφέροντα εκτεινόμενα σε όλα τα πλάτη του πλανήτη.

Οι οικονομίες του πλανήτη έχουν προσαρμοστεί κυριολεχτικά στο ρυθμό ροής του αργού πετρελαίου και στα παράγωγα προϊόντα του.

Μόνο που ο πλανήτης βρίσκετε μπροστά στο φάσμα μιας περιβαλλοντικής καταστροφής. Βουνά αποβλήτων από βάριο, ψευδάργυρο, κάδμιο, μόλυβδο μολύνουν τα ποτάμια, τις θάλασσες, τους αγρούς σε απόσταση εκατοντάδων χιλιομέτρων από τα πεδία άντλησης πετρελαίου ή φυσικού αεριού. Μάλιστα υπάρχουν εταιρείες που συγκεντρώνουν τα απόβλητα για να τα ξεφορτωθούν στα βάθη του ωκεανού όπου ολόκληρα οικοσυστήματα κυριολεκτικά σαρώνονται από τα απόβλητα, ή σε περιοχές με ανύπαρκτους περιβαλλοντικούς κανονισμούς όπως στην Αφρική.

Μια από τις παραγωγούς χώρες της Αφρικής είναι η Νιγηρία. Κατατάσσεται στην 8η θέση παγκοσμίως στην παραγωγή πετρελαίου. (Το 2,62% της παγκόσμιας παραγωγής).

Το Δέλτα του Νίγηρα, όπου διαμένουν περίπου 35 εκατοµµύρια Νιγηριανοί, διαθέτει 606 διάφορες εγκαταστάσεις, 50 πεδία άντλησης, 5.000 χιλιόμετρα αγωγών, και παρέχει το 40% του ακατέργαστου πετρελαίου που εισάγουν οι ΗΠΑ.

Μα οι περισσότεροι Νιγηριανοί, δε διαθέτουν ρεύμα στην καλύβα τους. Ταυτόχρονα βιώνουν μια τεράστια καταστροφή του περιβάλλοντος καθώς η Shell χρόνια μολύνει τις περιοχές εξόρυξης, χωρίς να ακολουθεί τις μεθόδους προστασίας που ακολουθούν ας πούμε οι Νορβηγοί στις πλατφόρμες αντλήσεως πετρελαίου της πατρίδας τους. Οι διαρροές πετρελαίου και αποβλήτων στον ποταμό Νίγηρα καταστρέφουν την χλωρίδα και την πανίδα, δηλητηριάζουν την τροφική αλυσίδα, με αποτέλεσμα το προσδόκιμο ζωής των ανθρώπων γύρω από τις περιοχές άντλησης πετρελαίου, να είναι τα 42 χρόνια.

Το São Tomé e Príncipe είναι μια παραμυθένια χώρα της Δυτικής Αφρικής έκτασης 964 km² με μόλις 192.993 κατοίκους. Κανείς δεν φανταζόταν από τους ψαράδες κατοίκους αυτής της χώρας ότι στον πυθμένα της θάλασσας από οπού έβγαζαν με κόπο το ψωμί τους κρυβόταν άφθονος και ανεκμετάλλευτος θησαυρός γεμάτος πετρέλαιο.

Ήταν κάπου στο τέλος του 2001 όταν η εταιρεία Petroleum Geo–Service που διεξήγαγε τρισδιάστατες σεισμικές έρευνες στην περιοχή ανακοίνωσε την ύπαρξη πετρελαίου ανοικτά των ακτών της λιλιπούτειας χώρας του São Tomé. Αιφνιδιασμένος ο πρωθυπουργός του νησιού από την μια μέρα στην άλλη βρέθηκε να υπογράφει συμβόλαια με την Petroleum Geo–Serviceκαι την ExxonMobil και ωθούμενος από την δύναμη του δολαρίου που έρευσε στην τσέπη του, δέχτηκε την μετατροπή του παραδεισένιου φτωχού νησιού σε στρατιωτική και ναυτική βάση των ΗΠΑ καθώς έπρεπε να προστατευτούν οι εγκαταστάσεις των τάνκερ και να ελλιμενίζονται τα πολεμικά σκάφη τα οποία θα προστάτευαν τον πολύτιμο θησαυρό.

Οι οικονομικοί όροι που επέβαλαν οι ΗΠΑ στο São Tomé e Príncipe για την άδεια άντλησης ήταν ικανοποιητικοί όπως είθισται άλλωστε για την αμερικανική πετρελαιοβιομηχανία, το εργατικό δυναμικό της χώρας δεν διέθετε αναχρονιστικά συνδικαλιστικά βαρίδια, η θάλασσα ήταν ήρεμη τα κύματα ουδέποτε ξεπερνούσαν τα 5 μέτρα, και η θερμοκρασία ήταν η ιδανική χειμώνα καλοκαίρι. Όσο για τους όρους ασφαλείας του εργατικού προσωπικού και του περιβάλλοντος, δεν υπήρχαν δυσκολίες στην διαπραγμάτευση…

Ατσάλινα νησιά άρχισαν να χτίζονται στο αρχιπέλαγος, θηριώδη γεωτρύπανα τρύπησαν τον πυθμένα της θάλασσας, δεκάδες χιλιόμετρα αγωγών αλλοίωσαν τον βυθό, κατάστρεψαν κοραλλιογενής υφάλους, ενώ οι εγκαταστάσεις επεξεργασίας του γαιάνθρακα στα παράλια αλλοίωσαν την μορφολογία και κατάστρεψαν τους ψαρότοπους της σμαραγδένιας θάλασσας.

Oι πλωτές εξέδρες που διανοίγουν γεωτρήσεις στο συνεχώς μεταβαλλόμενο θαλάσσιο πυθμένα, ακόμα και στις καλύτερες συνθήκες, αποτελούν μια άκρως επικίνδυνη δουλειά για τους εργαζομένους, τους θαλάσσιους οργανισμούς, το τοπικό οικοσύστημα.

Νύχτα της 6ης Ιουλίου του 1988. Πετρελαιοφόρα πεδία στην Βόρεια Θάλασσα της Βρετανίας. Η πλωτή εξέδρα «Piper Alpha», ιδιοκτησίας της Occidental Petroleum, αντλούσε το πετρέλαιο από τον πυθμένα της θάλασσας με την μέθοδο της εισπίεσης χημικών αεριών ή ανθρακούχου νερού μέσα στην πηγή καθώς η φυσική πίεση είχε περάσει την αρχική ακμή της άρα η ποσότητα ροής του πετρελαίου είχε αρχίσει να πέφτει.. Ήταν στις 10 το βράδυ όταν έγινε η πρώτη έκρηξη από διαρροή. Σε διάστημα λίγων λεπτών ακολουθεί και μια δεύτερη. Η ατσάλινη θηριώδη κατασκευή κλυδωνίζεται. Τμήματα της εκσφενδονίζονται στον αέρα, εξαρτήματα μετατρέπονται σε πυρακτωμένα θραύσματα, ενώ η φωτιά και ο καπνός τύλιξε τους εργάτες. Εκατόν εξήντα επτά άνθρωποι νεκροί!

Η φλεγόμενη εξέδρα βούλιαζε όμως η πυρκαγιά ήταν δύσκολο να ελεγχθεί και αυτό επετεύχθη μετά από τρεις εβδομάδες επίπονων προσπαθειών και αφού προκλήθηκε έκλυση στην ατμόσφαιρα πληθώρας τοξικών αερίων.

Όλοι γνώριζαν για την διαρροή στους σωλήνες όμως για να επισκευαστεί έπρεπε να σταματήσουν οι λειτουργίες στην εξέδρα. Κάτι τέτοιο όμως συνεπαγόταν ότι θα δεν θα τηρούνταν τα συμβόλαια παράδοσης…

Η εταιρεία εκτός του ότι φόρτωσε την ευθύνη σε δυο νεκρούς εργάτες, κατέληξε στο επιθυμητό συμπέρασμα, πως τα χρηματικά ποσά που αποκόμισε η οικονομία, καθιστούσαν τις επιπτώσεις αποδεκτές. Όσον αφορά την συντήρηση, το σκεπτικό ήταν πως ότι λειτουργεί δεν αγγίζεται. Έτσι κι αλλιώς κανείς μας δεν σκέφτεται τι συμβαίνει ως που να φτάσει η βενζίνη στο αυτοκίνητο μας. Εάν δε η καταστροφή δεν είναι ορατή σε εμάς τότε κανείς μας δεν θα καταλάβει και δεν θα αντιληφθεί τις επιπτώσεις. Ο κόσμος δεν βλέπει…

Τι αλήθεια θυμόμαστε από το δυστύχημα στην εξέδρα άντλησης υποθαλάσσιου πετρελαίου της British Petroleum στον κόλπο του Μεξικού που συνέβη το 2010, το οποίο και προκάλεσε μεγάλη διαρροή πετρελαίου στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή;

Η έκρηξη στην εξέδρα εξόρυξης Deepwater Horizon το 2010, είχε προκαλέσει τον θάνατο 11 ανθρώπων και τη διαρροή περίπου 5 εκατομμυρίων βαρελιών αργού πετρελαίου στον Κόλπο του Μεξικού, γεγονός που κατέληξε σε μια άνευ προηγουμένου οικολογική καταστροφή. Η εξέδρα, την οποία κατασκεύασε η Halliburton και μίσθωνε η BP από την εταιρείαOffshore Transocean Ltd, βυθίστηκε δύο μέρες μετά.

Ε και;

Αμέσως μετά την καταστροφή στο Μεξικό ο βρετανικός κολοσσός της ΒΡ ανακοίνωσε την σύμπραξη του με την πετρελαϊκή εταιρεία της Ρωσίας, «Rosneft» με σκοπό την εκμετάλλευση του υποθαλάσσιου φυσικού πλούτου της Αρκτικής. Εκεί υπολογίζεται πως μπορεί να βρίσκονται 5 δισεκατομμύρια τόνοι πετρελαίου και 10 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου.

Η συμφωνία όμως προκάλεσε την έντονη δυσαρέσκεια των ΗΠΑ. «Τα αρχικά BP κάποτε αντιστοιχούσαν σε British Petroleum, αλλά τώρα σημαίνουν Bolshoi Petroleum», ανέφερε ο δημοκρατικός πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Επενδύσεων και Φυσικών Πόρων της Βουλής των Αντιπροσώπων, Εντουαρντ Μάρκεϊ. Λίγα χρόνια μετά την συμφωνία αμερικανικά δικαστήρια έκριναν ένοχο τον πετρελαϊκό όμιλο BP για «σοβαρή αμέλεια» και «ηθελημένου λάθους» της στο Κόλπο του Μεξικού, ενώ οι συνήγοροι της BP υποστήριξαν ότι η Halliburton ήταν υπεύθυνη μιας και ήταν ο κατασκευαστής της εξέδρας.

Όσον αφορά την ασφάλεια για την οποία πρέπει να προνοούν οι ναυτιλιακές και πετρελαϊκές εταιρείες, αυτή πρέπει να μετρηθεί με κριτήριο το κέρδος των μετόχων τους. Οι καταστροφικές διαρροές πετρελαίου από τα γιγαντιαία τάνκερ είναι φαινόμενο που δεν σπανίζει. Διότι τα υπερδεξαμενόπλοια είναι εύθραυστα πλοία που επιβαρύνονται από την ηθελημένα κακή συντήρηση. Αυτά τα πλοία που ανήκαν και σε πετρελαϊκές εταιρείες, έχουν μονά τοιχώματα παρόλο που όλα τα άλλα πλοία που μεταφέρουν φορτία είναι υποχρεωμένα να διαθέτουν δεύτερο στρώμα ατσαλιού και διπλά τοιχώματα στο κήτος τους.

Άλλωστε οι εταιρείες διαβεβαίωναν τους ενδιαφερόμενους ότι δεν υπάρχει κίνδυνος διότι τα τάνκερ διαθέτουν τόσο εξελιγμένα όργανα ναυσιπλοΐας ώστε καθιστούσαν τα αδηφάγα, όσο αφορά το κέρδος των εταιρειών, διπλά ύφαλα περιττά. Βλέπετε τα διπλά τοιχώματα θα δημιουργούσαν έναν μεγάλο άχρηστο και κενό χώρο ο οποίος θα μείωνε την αποθήκευση του πετρελαίου.

Το δεξαμενόπλοιο Valdez ήταν το καμάρι του στόλου της πετρελαϊκής εταιρείας Exxon. Στις 23 Μαρτίου του 1989 το κατάφορτο με 210.000 τόνους αργού πετρελαίου, τάνκερ αναχωρούσε βιαστικά από την Αλάσκα. Οι πολυεθνικές παρακινούσαν τους καπετάνιους να φτάνουν γρήγορα στον προορισμό τους έστω και αν αυτό σήμαινε ότι θα έπρεπε να εγκαταλείψουν τις καθιερωμένες οδούς ναυσιπλοΐας. Μην ξεχνάμε άλλωστε ότι τα υπερσύγχρονα όργανα του πλοίου θα ειδοποιούσαν τον καπετάνιο για τον επερχόμενο κίνδυνο.

Αυτό έγινε στο Valdez όμως ο καπετάνιος αγνόησε τον κίνδυνο γιατί το συμβόλαιο παράδοσης του επέβαλε να κινηθεί βιαστικά.

Το γιγαντιαίο τάνκερ λίγο μετά τα μεσάνυχτα προσέκρουσε σε βράχο. Χρειάστηκαν μόλις λίγα λεπτά για να ανοίξει μια μεγάλη τρύπα στο μονό κέλυφος του τάνκερ και να χυθούν στα παρθένα νερά από 42 χιλιάδες έως 120 χιλιάδες τόνοι αργού πετρελαίου στον πορθμό Prince William. Περισσότερα από 600.000 πουλιά, εκατομμύρια ψάρια και θαλάσσια ζώα συνάντησαν το θάνατο, ενώ το οικοσύστημα αδυνατεί να ανακάμψει από την πετρελαιοκηλίδα που κάλυψε 1300 μίλια ακτογραμμής και 11000 τετραγωνικά μέτρα θάλασσας.

Ξέσπασε δημόσια κατακραυγή όμως λόγω της αδιαφορίας της Exxon απέναντι στην τραγωδία που εκτυλίσσονταν. Έτσι η τραγωδία που προκάλεσε το δεξαμενόπλοιο Exxon Valdez, οδήγησε την κυβέρνηση των ΗΠΑ να νομοθετήσει τα διπλά τοιχώματα υποχρεωτικά έως το έτος 2015 για όλα τα νέα δεξαμενόπλοια εισέρχοντε στα λιμάνια των ΗΠΑ.

Οι πολυεθνικές όμως μετά το δυστύχημα της Exxon αναθέτουν σε ναυτιλιακές εταιρείες την μεταφορά και σταμάτησαν να χρησιμοποιούν δικά τους πλοία. Φαινομενικά τουλάχιστον. Διότι η Exxon τεμάχισε τον εαυτό της ώστε να προκύψει μια νέα εταιρεία : η Sea River Maritime. Το Valdez υποβλήθηκε σε ανακατασκευή και δόθηκε στην θυγατρική εταιρεία, διατηρώντας το μονό τοίχωμα και με την ονομασία SeaRiver άρχισε να μεταφέρει πετρέλαιο στην Μεσόγειο!

Το 2012, στην SeaRiver Maritime Inc απονεμήθηκε το αναγνωρισμένου κύρους (από ποιους αλήθεια;) Βρετανικό Διεθνές Βραβείο Ασφάλειας θαλάσσιων μεταφορών!

Οι πετρελαϊκές εταιρείες όμως άρχισαν να νηολογούν πετρελαιοφόρα δεξαμενόπλοια από ανεξάρτητους εφοπλιστές οι οποίοι χρησιμοποιούν σημαίες Παναμά ή Λιβερίας χώρες διαβόητες για την ανυπαρξία φορολογίας ή νόμων που έχουν να κάνουν με τον τομέα της ναυτιλίας. Επιπροσθέτως οι σημαίες αυτές δίνουν την δυνατότητα στους εφοπλιστές να προσλαμβάνουν πληρώματα από όποια γωνιά της γης μη εκπαιδευμένα και να πληρώνουν ότι θέλουν χωρίς να δεσμεύονται από εργατικές νομοθεσίες και χωρίς αυτό το καθεστώς να κινδυνεύει από εργατικά σωματεία. Η σημαία ευκαιρίας είναι το βασίλειο των σύγχρονων «δουλεμπόρων»!

Στην χώρα μας από τα 4.398 ποντοπόρα πλοία ελληνικών εφοπλιστικών συμφερόντων μόνο τα 785 βρίσκονται εγγεγραμμένα στο ελληνικό νηολόγιο!

Σχεδόν το 55% των εμπορευμάτων και του πετρελαίου γίνεται με καράβια τέτοιου νηολογίου εξασφαλίζοντας στους εφοπλιστές σταθερή εισροή κερδών.

Το Ελληνικών κρυμμένων συμφερόντων σε offshore λιβεριανής εταιρείας με την ονομασία «Mare Shipping Inco-rporation» και με σημαία Μπαχάμες, γιγαντιαίο δεξαμενόπλοιο μονού τοιχώματος Prestige με διαχειρίστρια εταιρεία την Universe Maritime, που έχει την έδρα της στην Αθήνα, μεταφέροντας 77,000 τόνους πετρέλαιο της εταιρείας Alfa Group, από τη Λετονία με προορισμό την Σιγκαπούρη, κόπηκε στη μέση και αφού παρέμεινε ακυβέρνητο για μεγάλο χρονικό διάστημα βυθίστηκε στις 19 Νοεμβρίου 2002 στα ανοικτά της Κορμπουθιόν της Ισπανίας. Το Prestige, το κύτος του οποίου είχε κοπεί και συγκολλήσει μόλις ένα χρόνο πριν το ναυάγιο, διέθετε ανειδίκευτο προσωπικό που είχε προσληφθεί από δουλεμπορικά γραφεία των Φιλιππίνων ενώ ο καπετάνιος του ήταν Έλληνας.

Όλο το πετρέλαιο που υπήρχε στις δεξαμενές του μονοπύθμενου δεξαμενόπλοιου, διέφυγε στη θάλασσα προκαλώντας τεράστια ρύπανση. Ας μην μπούμε σε διαδικασία αρίθμηση των επιπτώσεων και να αρκεστούμε στο γεγονός πως αρκεί ένα λίτρο πετρελαίου για να ρυπανθεί στη θάλασσα μια έκταση όσο δύο γήπεδα ποδοσφαίρου. Μπορούμε να φανταστούμε τι ζημιά έκαναν οι 77,000 τόνοι…

Για την ιστορία, το ισπανικό δικαστήριο καταδίκασε σε εννέα μήνες φυλάκιση τον καπετάνιο Απόστολο Μαγκούρα, αφού έκρινε ότι αρνήθηκε τη ρυμούλκηση του πλοίου πριν αυτό κοπεί στα δύο και βυθιστεί. Έτσι κι αλλιώς το σύστημα είναι με τέτοιο τρόπο δομημένο που θα ήταν αδύνατο να γίνει καταμερισμός ευθυνών.

Εκτός από το Πρεστίζ, έχουν συμβεί πολλά ακόμα ατυχήματα, ή μάλλον «ατυχήματα», με τέτοια ελληνόκτητα πλοία. Τα ναυάγια του ελληνικού «Aegean Sea» έξω από τη Λα Κορούνια της Ισπανίας, με 83.000 τόνους πετρελαίου και του ελληνόκτητου με μαλτέζικη σημαία Erika αποτελούν δύο μόνο από τα χειρότερα ατυχήματα στα οποία εμπλέκονται οι Έλληνες εφοπλιστές.

«Το ναυάγιο του Erika αποτέλεσε και την αφορμή για την αναμόρφωση της ευρωπαϊκής πολιτικής όσο αφορά την ασφάλεια των θαλάσσιων μεταφορών, μέσα από τις οδηγίες «Erika». Ο κανονισμός ανανεώνεται, απαγορεύοντας άμεσα τη μεταφορά αργού πετρελαίου από δεξαμενόπλοια μονού κύτους (μονοπύθμενα), από και προς τα κοινοτικά λιμάνια.

Το ελληνικό εφοπλιστικό λόμπι αντιδρά και επιστρατεύει άμεσα τους έλληνες πολιτικούς στη μάχη ενάντια στις νέες οδηγίες. Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα της Ε.Ε., μαζί ως ένα σημείο με την Κύπρο και τη Μάλτα, που αντιτίθεται στους νέους κανονισμούς ασφαλείας. Το 2006, ο Υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας Μ. Κεφαλογιάννης, σε μια πρωτόγνωρη κίνηση, δίνει εντολή στους έλληνες ευρωβουλευτές (πλην του ΚΚΕ) να καταψηφίσουν την Οδηγία: «…για λόγους αρχής και πολιτικής συνέπειας, θεωρούμε ότι το σύνολο των Eλλήνων ευρωβουλευτών θα πρέπει να καταψηφίσουν την εν λόγω πρόταση, δεδομένων των δυσμενών επιπτώσεων για την ελληνική ναυτιλία, που εκτιμάται ότι θα επιφέρει»,αναφέρει το σχετικό έγγραφο.

Η Οδηγία ψηφίζεται από τη συντριπτική πλειοψηφία από το ευρωκοινοβούλιο, ωστόσο, το ελληνικό κράτος δεν τα βάζει κάτω. Ο Υπουργός Μανώλης Κεφαλογιάννης κρύβει από την Ευρωπαϊκή Ένωση τα στοιχεία για τα ελληνικά πλοία για να μην υποχρεωθούν σε απόσυρση, ενώ το 2007, στη λήξη της σχετικής προθεσμίας, η Ελλάδα αρνείται να την ενσωματώσει στην εθνική νομοθεσία, ως οφείλει. Αξίζει να σημειωθεί ότι πρωτεργάτης σε αυτή τη μάχη ήταν το συγκρότημα του εφοπλιστή Αλαφούζου. Τα σφόδρα αντιπεριβαλλοντικά συμφέροντά του στις θάλασσες εξηγούν σε μεγάλο βαθμό την ανάγκη του να στήσει ένα φιλοπεριβαλλοντικό προφίλ με δεντροφυτεύσεις και καθαρισμούς στη στεριά.» (απόσπαμα από άρθρο του Νίκου Νικήσιανη με τίτλο «Εφοπλιστικό κεφάλαιο: Έλληνες, φονιάδες των θαλασσών…»)

Όμως δεν υπάρχουν ιδανικές καταστάσεις. Από τις απαρχές της Ιστορίας οι άνθρωποι σημάδεψαν και σημαδεύουν με το πέρασμά τους την ανάπτυξή, κοινωνική, πολιτική, οικονομική, βιομηχανική, την ιστορία και ολόκληρο τον πολιτισμό τους, μεταβάλλοντας συνεχώς την σχέση τους με το γεωφυσικό περιβάλλον και ως επί των πλείστων το κατέστρεφαν. Η σχέση ανθρώπου, ευημερίας και ανάπτυξης -κοινωνικά ανισομερής και άδικη- με το σύνθετο περιβάλλον είναι αντιφατική σχέση.

Η ανθρωπότητα γενικά δεν έχεις βρει καθόλου καλή ισορροπίας στην σχέση της με την φύση και το θέμα δεν είναι τόσο απλό. Και δεν θα ήταν ούτε εάν όλη η υφηλίους αποφάσιζε να αλλάξει στυλ ζωής και να μην εξαρτάτε από το πετρέλαιο.

Ποιος μπορεί να εγγυηθεί ότι υπάρχει ακόμα αρκετό πετρέλαιο ώστε να κατασκευαστεί αλουμίνιο για να φτιάχνουν τόσες ανεμογεννήτριες και ηλιακοί συλλέκτες που θα επιτρέψουν τη συνέχιση του ανθρωπίνου πολιτισμού όπως τον ξέρουμε;

Η Διακυβερνητική Επιτροπή του ΟΗΕ για το Κλίμα (IPCC) δείχνει να υιοθετεί την πυρηνική ενέργεια ως εναλλακτική λύση στα ορυκτά καύσιμα. Μήπως εκεί κρύβεται η λύση;

Ή μήπως ξεχάσαμε τις πυρηνικές τραγωδίας στο Windscale της Μεγάλης Βρετανίας το 1957, στο Three Mile Island των ΗΠΑ το 1977, στο Τσερνόμπιλ το 1986, στο Tokaimura της Ιαπωνίας το 1999 και στην Φουκουσίμα το 2011;

Έτσι κι αλλιώς το τέλος της ιστορίας του πετρελαίου έχει αρχίσει να γράφεται και σίγουρα οι άνθρωποι δεν θα περιμένουν δισεκατομμύρια χρόνια για να ξαναδημιουργηθούν νέα κοιτάσματα.

Ως τότε όμως ο πλανήτης θα εξακολουθήσει να είναι ένα πεδίο οξύτατων ανταγωνισμών γύρω από τους τελευταίους πόρους πετρελαίου, και φυσικού αέριου και υπό την συνεχή απειλή μιας μη ανατρέψιμης περιβαλλοντικής καταστροφής.