Προχωρά το σχέδιο «Αρτεμις» της NASA για επιστροφή του ανθρώπου στο φεγγάρι

Η κάψουλα «Ωρίων» και το Ευρωπαϊκό Τμήμα Εξυπηρέτησης σε απεικόνιση με φόντο τη Σελήνη

Παράλληλα, με την κατά τα φαινόμενα επίλυση του προβλήματος της μεταφοράς Αμερικανών αστροναυτών στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό με αμερικανικά μέσα και συγκεκριμένα με σκάφη που κατασκευάζουν και διαχειρίζονται εξολοκλήρου ιδιωτικές εταιρείες του τομέα αεροδιαστημικής των ΗΠΑ («SpaceX» και «Boeing»), η NASA προχωρά και το πιο μεγαλεπήβολο και μακρόπνοο σχέδιο για επιστροφή του ανθρώπου στη Σελήνη και αργότερα πραγματοποίηση επανδρωμένων πτήσεων στον Αρη. Και σ' αυτό το έργο, χρησιμοποιεί αμερικανικά μονοπώλια για την κατασκευή τμημάτων του όλου συστήματος, αλλά διατηρεί τον έλεγχο και τον συντονισμό τους. Συνεχίζοντας την παράδοση ονοματολογίας που ξεκίνησε με το πρόγραμμα «Απόλλων», η NASA ονομάτισε «Αρτεμις» το νέο πρόγραμμα προς τη Σελήνη, δίνοντάς του το όνομα της δίδυμης αδερφής του Απόλλωνα και θεάς του φεγγαριού κατά την ελληνική μυθολογία.
Το Τμήμα Πληρώματος, δηλαδή το σκάφος που θα μεταφέρει το πλήρωμα, είναι η κάψουλα «Ωρίων» («Orion») και σε άμεση σύνδεση με αυτό θα βρίσκεται το Ευρωπαϊκό Τμήμα Εξυπηρέτησης, που είναι στην ευθύνη του συνεργαζόμενου με τη NASA Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA). Το «Ωρίων» κατασκευάζει η αμερικανική «Lockheed Martin» και το Ευρωπαϊκό Τμήμα Εξυπηρέτησης το ευρωπαϊκό μονοπώλιο «Airbus». Στο πρόγραμμα «Αρτεμις» συμμετέχουν ακόμη η ιαπωνική διαστημική υπηρεσία JAXA καθώς και οι αντίστοιχες υπηρεσίες του Καναδά (CSA) και της Αυστραλίας (ASA). Αυτές οι συνεργαζόμενες διαστημικές υπηρεσίες αναμένεται να παίξουν ουσιαστικότερο ρόλο στη φάση δημιουργίας αποικίας στη Σελήνη, ενώ απώτερος σκοπός της NASA είναι η οικονομική αξιοποίηση της Σελήνης, φυσικά με τους καπιταλιστικούς όρους.

Από τη διαδικασία οικοδόμησης του πολύπλοκου εσωτερικού του Ευρωπαϊκού Τμήματος Εξυπηρέτησης

Ο ESA έχει σχεδιάσει και επιβλέπει την κατασκευή του Τμήματος Εξυπηρέτησης του «Ωρίωνα», δηλαδή του τμήματος που παρέχει στο διαστημόπλοιο αέρα, ηλεκτρισμό και προώθηση, όπως περίπου η μηχανή ενός τρένου έλκει τα βαγόνια και τους παρέχει Ενέργεια. Στην ουσία αυτό το τμήμα του σκάφους θα οδηγήσει την κάψουλα «Ωρίων» στον προορισμό της και μετά πίσω στη Γη. Ενώ προχωρά η κατασκευή και συναρμολόγηση των σκαφών για τις δύο πρώτες αποστολές του προγράμματος «Αρτεμις», πρόσφατα συμφωνήθηκε μεταξύ NASA και ESA και η κατασκευή του τρίτου σκάφους, αυτού, δηλαδή, που αναμένεται να πραγματοποιήσει την πρώτη επαναφορά αστροναυτών στο σεληνιακό έδαφος. Θεωρείται πολύ πιθανό ότι μεταξύ των αστροναυτών θα είναι και η πρώτη γυναίκα που θα πατήσει το πόδι της στη Σελήνη. Οι δύο πρώτες αποστολές του «Αρτεμις» θα αποσκοπούν στη βήμα - βήμα δοκιμή στην πράξη του συστήματος, κάνοντας μη επανδρωμένη προσέγγιση στη Σελήνη και επιστροφή, ενώ θα ακολουθήσει ανάλογη επανδρωμένη αποστολή, αλλά χωρίς προσσελήνωση και στις δύο περιπτώσεις. Η «Αρτεμις-1» προβλέπεται να πραγματοποιηθεί τον Νοέμβρη του 2021, η «Αρτεμις-2» το 2023 και η αποστολή προσσελήνωσης το 2024.
Το σκάφος «Ωρίων» προβλέπεται να εκτοξεύεται με τον ισχυρότερο πύραυλο που έχει κατασκευαστεί ποτέ, το Σύστημα Διαστημικών Εκτοξεύσεων, ενώ το όλο πρόγραμμα περιλαμβάνει την κατασκευή ενός σεληνιακού τροχιακού σταθμού: Της Σεληνιακής Πύλης και την ανάπτυξη στο φεγγάρι των Εμπορικών Σεληνιακών Υπηρεσιών Φορτίου (κάτι σαν διαστημική μεταφορική εταιρεία). Η κυβέρνηση Τραμπ πριν από έναν μήνα έκανε γνωστό ότι θα επιδιώξει διμερείς συμφωνίες με τις διαστημικές υπηρεσίες, τις εταιρείες και τις χώρες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα «Αρτεμις» (εκτός είναι η Ρωσία και η Κίνα), για την εμπορική αξιοποίηση της Σελήνης, υποτίθεται στη βάση της διεθνούς Συνθήκης για το Απώτερο Διάστημα, του 1967.

ESA-Stephane Corvaja

Σε υπόστεγο της NASA, κατά τη φάση συναρμολόγησης της κάψουλας «Ωρίων» και του Ευρωπαϊκού Τμήματος Εξυπηρέτησης (στο κάτω μέρος, χωρίς προσαρτημένα ακόμη τα φωτοβολταϊκά στοιχεία)

Παρά την πρόοδο στην ανάπτυξη σκαφών και συστημάτων για το πρόγραμμα «Αρτεμις», η ασάφεια που υπάρχει γύρω από αρκετές πλευρές του, η μη οριστικοποίηση των εταιρειών και των σχεδίων σκαφών που θα συμμετέχουν σ' αυτό, οι πολλαπλές μεταβολές που έχουν γίνει στον σχεδιασμό του τα προηγούμενα χρόνια και οι αμφιβολίες για χρηματοδότηση των όλο και υψηλότερων προϋπολογισμών του από το αμερικανικό Κογκρέσο, κάθε άλλο παρά κάνουν βέβαιη την πραγματοποίησή του και ακόμη περισσότερο την εκτέλεσή του στα χρονικά πλαίσια που έχουν καταρχήν τεθεί.

Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγές: www.nasa.gov, www.esa.int