Η επίθεση στον Στάλιν συνεχίζεται
 |
Να, λοιπόν, που η 50ή επέτειος από το θάνατο του Ι. Β. Στάλιν τιμήθηκε δεόντως από την αστική ιστοριογραφία. Διάφοροι δημοσιολόγοι, χρησιμοποιώντας τη γνωστή προσφιλή τους μέθοδο, της πλαστογράφησης γεγονότων και στοιχείων, έδωσαν για μια ακόμη φορά το παλιό και μόνιμο στίγμα της εκδοχής των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων για την ίδια την ιστορία μιας συγκεκριμένης περιόδου οικοδόμησης του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ, εκφρασμένη στην αδυσώπητη επίθεση σε μια επίσης ιστορική προσωπικότητα, της συγκεκριμένης περιόδου, τον μπολσεβίκο ηγέτη Ι. Β. Στάλιν. Είναι η περίοδος αμέσως μετά το θάνατο του Β. Ι. Λένιν. Η σφοδρή επίθεση στον Στάλιν, που διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο, ως ΓΓ της ΚΕ του Κόμματος των μπολσεβίκων, τόσο στην οικοδόμηση του σοσιαλισμού, όσο και στο παγκόσμιο κομμουνιστικό κίνημα, γίνεται πέρα και έξω από τις κοινωνικοοικονομικές και πολιτικές συνθήκες της εποχής, όπου έδρασε. Αυτές σκόπιμα αποσιωπώνται. Μόνο που έξω απ' αυτές τις συνθήκες δεν μπορεί να υπάρξει ίχνος δυνατότητας προσέγγισης τόσο της ιστορίας, όσο και της προσωπικότητας, στην οποία αποδίδεται η εξέλιξη της ιστορίας. Πολύ περισσότερο που η ιστορία δημιουργείται από τη δράση των λαϊκών μαζών και έτσι αναδεικνύονται οι προσωπικότητες. Αλλά οι αστοί ιστορικοί και δημοσιολόγοι είναι μέρος των επιτελείων που σχεδιάζουν και διεξάγουν την ταξική πάλη της αστικής τάξης ενάντια στην εργατική τάξη, του καπιταλισμού ενάντια στο σοσιαλισμό, στο ιδεολογικοπολιτικό επίπεδο.
Ο Στάλιν έδρασε ως Γενικός Γραμματέας της ΚΕ του Πανενωσιακού Κομμουνιστικού Κόμματος των μπολσεβίκων στην ΕΣΣΔ. Το Κόμμα καθοδηγούσε τη σοσιαλιστική οικοδόμηση σε άμεση σχέση και κινητοποιώντας τους σοβιετικούς λαούς σε συνθήκες ιμπεριαλιστικής περικύκλωσης. Επομένως, η πραγματικότητα, δηλαδή ο σοσιαλισμός στην ΕΣΣΔ, ήταν έργο των λαών της, που καθοδηγούνταν από το Κομμουνιστικό Κόμμα, με Γραμματέα της ΚΕ τον Στάλιν. Η συνεχιζόμενη επίθεση στο πρόσωπό του έχει σχέση και με την τεράστια προσωπική συμβολή του, στα ιστορικά πλαίσια που προαναφέραμε, στην υπόθεση του σοσιαλισμού, στην υπόθεση της πάλης ενάντια στον ιμπεριαλισμό σε διεθνές επίπεδο. Αλλά και για έναν ακόμη λόγο: Ο Στάλιν καθοδηγούσε το Κόμμα, έχοντας καθαρή τη λενινιστική υποθήκη ότι κανένας δεν μπορεί να μας ανατρέψει εκτός από τα δικά μας λάθη. Οπως επίσης είχε καθαρό το ενδεχόμενο της απειλής που αποτελεί ο «εσωτερικός εχθρός», δηλαδή η δράση δραστήριων και πιθανώς ισχυρών δυνάμεων που δρουν μέσα στις γραμμές του σοσιαλισμού ενάντια στο σοσιαλισμό. Αυτή ήταν και είναι που δέχτηκε την πιο μεγάλη επίθεση.
Ο Στάλιν, όμως (όπως, πριν από αυτόν, ο Λένιν), είχε ξεκάθαρο πως ο σοσιαλισμός οικοδομείται σε πολιτική αντιπαράθεση με τον ιμπεριαλισμό, ο οποίος διαθέτει ακόμη σημαντικές δυνάμεις και ο οποίος δεν παραιτείται από την επιδίωξη παλινόρθωσης του καπιταλισμού. Και στο εσωτερικό της χώρας η αστική τάξη που χάνει την εξουσία, γίνεται πολλαπλάσια πιο επικίνδυνη απ' ό,τι πριν, αφού επιδιώκει να την επανακατακτήσει. Εχει δε μαζί της, ως ισχυρούς συμμάχους, τους καπιταλιστές όλου του κόσμου. Βεβαίως, οι ιμπεριαλιστές της ΑΝΤΑΝΤ το δοκίμασαν στα 1918 με τη στρατιωτική επέμβαση, αλλά ηττήθηκαν. Επομένως η από τα μέσα απειλή ήταν υπαρκτή. Αλλωστε ήταν και οι συνθήκες ιμπεριαλιστικής περικύκλωσης, αλλά και η πάλη για την εκβιομηχάνιση αντιμετώπισε εκτεταμένα σαμποτάζ και καταστροφές, αλλά και μετά η κολεκτιβοποίηση αντιμετώπισε τη μεγάλη αντίσταση, έως και ένοπλη σε πολλές περιπτώσεις, των κουλάκων (αστική τάξη του χωριού).
Να επισημάνουμε δε ότι για την οικοδόμηση του σοσιαλισμού δεν υπήρχε έτοιμο από τα πριν ολοκληρωμένο σχέδιο. Υπήρχαν οι βασικές αρχές των Μαρξ - Ενγκελς, αλλά ο Λένιν είχε επισημάνει ότι έπρεπε να ανιχνεύουν το δρόμο που έπρεπε να βαδίσουν για τη νέα κοινωνία. Ετσι η πορεία οικοδόμησης του σοσιαλισμού, άγνωστη από τα πριν, δεν ήταν καθόλου εύκολη, είχε κινδύνους και λάθη, αλλά υπήρξε και οξύτατη διαπάλη. Σ' αυτό το ιστορικό πλαίσιο πρέπει να αντιμετωπίζεται η δράση του Στάλιν, ως ΓΓ της ΚΕ του Κόμματος των μπολσεβίκων. Ας δούμε συνοπτικά αυτό το πλαίσιο, μέσα από την επεξεργασία της ΚΕ του ΚΚΕ και την απόφαση της Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης του Κόμματος με θέμα:«Προβληματισμοί για τις αιτίες ανατροπής των σοσιαλιστικών καθεστώτων στην Ανατολική Ευρώπη και στην ΕΣΣΔ».
Η οικοδόμηση του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ ως το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο
Το νέο καθεστώς επέλεξε, από την αρχή, να αντιμετωπίσει με μέτρα οικονομικού χαρακτήρα την έλλειψη μηχανισμού κατανομής και εφοδιασμού, την κυριαρχία της σκόρπιας, καθυστερημένης μικρής παραγωγής. Επέλεξε δηλαδή να κινηθεί στο πνεύμα της Νέας Οικονομικής Πολιτικής. Η επιλογή αυτή ήταν υποχρεωτική στη μεταβατική περίοδο, όπου η νέα εξουσία έπρεπε να οικοδομήσει τις βάσεις του σοσιαλισμού στο έδαφος των καπιταλιστικών σχέσεων. Η επέμβαση και η απομόνωση, όμως, υποχρέωσαν γρήγορα στην εγκατάλειψη αυτής της επιλογής και οδήγησαν στην εφαρμογή της πολιτικής του «πολεμικού κομμουνισμού», δίχως την οποία δεν ήταν δυνατή η υπεράσπιση της σοσιαλιστικής επανάστασης. Το ΚΚΣΕ δεν ήθελε, και δεν είχε κανένα συμφέρον, η ταξική πάλη, που εντάθηκε την περίοδο εκείνη, να πάρει τη μορφή εμφύλιου πολέμου. Αυτός επιβλήθηκε, γιατί οι οπαδοί της ταξικής κοινωνίας δεν υποχωρούν εύκολα και προπάντων σιωπηλά. Την πολιτική του «πολεμικού κομμουνισμού» τη διαδέχτηκε η «Νέα Οικονομική Πολιτική» (ΝΕΠ) και αργότερα η πολιτική της «επίθεσης του σοσιαλισμού ενάντια στον καπιταλισμό» και της «ολοκληρωτικής συνεταιριστικής οργάνωσης της αγροτικής οικονομίας».
Το ΚΚΣΕ έδινε βάρος στην άνοδο της παραγωγικότητας του μικρού και μεσαίου νοικοκυριού, στον τεχνολογικό εξοπλισμό. Η εθνικοποίηση της γης δεν ερχόταν σε αντίθεση με το δικαίωμα της γαιοκτησίας από τους μικρούς και μεσαίους αγρότες. Η στάση απέναντι στο μικρό αγροτικό νοικοκυριό, τη μικρή παραγωγή ήταν σχέση βοήθειας και όχι πάλης. Απέρριπτε την εκμηδένιση της κατώτερης οργάνωσης της παραγωγής στο όνομα της μεγαλύτερης. Ταυτόχρονα πρόβαλε τα πλεονεκτήματα των κολχόζ και σοβχόζ. Η επιδίωξη για ολοκληρωτική οργάνωση της οικονομίας ξεκίνησε με πολιτικό στόχο να κατανικήσει ορισμένα τμήματα των κουλάκων στο χωριό και στη συνέχεια να εξαλείψει την κουλάκικη τάξη στο χωριό. Γενικά η σοβιετική εξουσία αντιμετώπισε με επιτυχία τα προβλήματα ανόρθωσης της βιομηχανίας, της αγροτικής παραγωγής και των μεταφορών. Εθεσε τις βάσεις της σοσιαλιστικής παραγωγής με θεαματικούς ρυθμούς ανάπτυξης και σε συνθήκες όξυνσης της αντιπαράθεσης ανάμεσα στις σοσιαλιστικές και τις καπιταλιστικές δυνάμεις (κουλάκοι και τμήμα της διανόησης, που προέρχεται από την κυρίαρχη τάξη).
To οικονομικό έτος 1926-27 υπήρξε αύξηση του εθνικού εισοδήματος πάνω από 11% σε σύγκριση με εκείνο του προηγούμενου έτους. Ενώ στις αναπτυγμένες χώρες του καπιταλισμού - ΗΠΑ, Αγγλία, Γερμανία - δεν ξεπερνούσε το 2-4%. Για το ίδιο οικονομικό έτος σημειώθηκε αύξηση της παραγωγής στη μεγάλη βιομηχανία κατά 18% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος («Ιστορία του ΚΚΣΕ», σελ. 446, εκδόσεις ΣΕ). Οι συγκεκριμένες συνθήκες (περικύκλωση, απειλή πολέμου σε συνδυασμό με τη μεγάλη καθυστέρηση) επέβαλαν ταχύτατους ρυθμούς στην προώθηση της κολεκτιβοποίησης, που σε ορισμένες περιοχές προκάλεσαν κοινωνικές τριβές και δυσκολίες στη συμμαχία της εργατικής τάξης και της μεσαίας αγροτιάς κατά του καπιταλισμού. Κομματικές αποφάσεις και ομιλίες του Ι. Στάλιν κάνουν λόγο για προβλήματα και λάθη στον υπολογισμό της ποικιλομορφίας κάθε περιοχής. Υποκαθίσταται σε ορισμένες περιπτώσεις η προκαταρκτική δουλιά προετοιμασίας με τη γραφειοκρατική επιβολή του κινήματος, με αποφάσεις στα χαρτιά για την ανάπτυξη κολχόζ σε χώρους που δεν υπάρχουν ακόμα στην πραγματικότητα. Τα προβλήματα, που εμφανίστηκαν στην πορεία της συνεταιριστικοποίησης, όξυναν τις αντιθέσεις της εργατικής τάξης με τη μικρή και μεσαία αγροτιά. Παρά τις διορθωτικές αποφάσεις στην εφαρμογή της συνεταιριστικοποίησης, παρέμειναν προβλήματα.
Τα αρνητικά φαινόμενα αξιοποιούνται για να προβληθούν διαφορετικές απόψεις και διαφωνίες, που υπερβαίνουν τη διαφωνία για τους ρυθμούς κολεκτιβοποίησης. Θίγουν την ίδια την αναγκαιότητα να συνεχιστεί η ταξική πάλη κατά των κουλάκων, οι οποίοι αντιδρούσαν και παρεμπόδιζαν την οικοδόμηση των σοσιαλιστικών σχέσεων στο χωριό. Η εσωκομματική πάλη έμπαινε εμπόδιο στην πρόοδο της σοσιαλιστικής οικοδόμησης (Ομάδα Μπουχάριν και Τρότσκι - Ζινόβιεφ). Η αρχική φάση οικοδόμησης του σοσιαλισμού προσφέρεται για παραπέρα μελέτη. Δίνει πείρα για τη σχέση οικονομίας και πολιτικής στην περίοδο που η νέα εξουσία προσπαθεί να βάλει τις βάσεις της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, με την εμπέδωση και στερέωση της συμμαχίας της εργατικής τάξης με τα μεσαία στρώματα της πόλης και του χωριού. Στις αρχές της δεκαετίας του '30 η σοβιετική εξουσία αντιμετώπισε νέα προβλήματα στην οικοδόμηση του σοσιαλισμού, όπως η αντίθεση ανάμεσα στην εξάλειψη της ανεργίας και στην καθυστέρηση της προσπάθειας για εκτεταμένη εκμηχάνιση της παραγωγής, που εκδηλώνεται με έλλειψη ειδικευμένης εργατικής δύναμης και μια ισοπεδωτική αντίληψη για την πολιτική μισθών. Το Κόμμα είδε την ανάγκη να καθοριστούν «νέα καθήκοντα της οικονομικής οικοδόμησης στη νέα κατάσταση». Συνειδητοποίησε την ανάγκη να αυξηθούν οι ρυθμοί ανάπτυξης σε σύγκριση με τους αντίστοιχους ρυθμούς ανάπτυξης του καπιταλισμού. Στα ντοκουμέντα του Κόμματος διαπιστώνονταν ορισμένα συμπτώματα χαλάρωσης της φυσιογνωμίας και των χαρακτηριστικών του, όπως γραφειοκρατία, εφησυχασμός, κατάχρηση εξουσίας. Γεγονός που οδηγεί σε απόφαση «εκκαθάρισης των γραμμών του».
Οι στρεβλώσεις που εμφανίζονται, αποδίδονται κυρίως στο πρόβλημα της ανάδειξης στελεχών. Στη θέση των στελεχών που είχαν πέσει θύματα των αντισοσιαλιστικών δυνάμεων κατά την περίοδο του εμφυλίου των πρώτων χρόνων της σοβιετικής εξουσίας, αναδείχτηκαν αντικαταστάτες χωρίς πείρα και απαιτούμενη ιδεολογική και πολιτική μόρφωση. Σε εισήγηση του Ι. Β. Στάλιν («Απαντα», τόμος 12, σελ. 56-88), σε σύσκεψη οικονομικών στελεχών, αναδεικνύεται το πρόβλημα της αρνητικής στάσης οικονομικών και συνδικαλιστικών στελεχών στην αποκατάσταση της σοσιαλιστικής αρχής στις αμοιβές, το πρόβλημα της καθυστέρησης στην ικανοποίηση νέων υλικών και πολιτιστικών αναγκών των εργατών. Επισημαίνεται η ανάγκη να αναπτύσσεται η σοσιαλιστική συνείδηση με βάση την ικανοποίηση νέων αναγκών. Τίθεται το ζήτημα να εφαρμοστεί η αρχή της οικονομικής ιδιοσυντήρησης των επιχειρήσεων, η διεύρυνση των πηγών της σοσιαλιστικής συσσώρευσης με την κινητοποίηση των εσωτερικών πόρων της βιομηχανίας, η εισαγωγή και σταθεροποίηση της αρχής της οικονομικής ιδιοσυντήρησης σε όλες τις επιχειρήσεις, η ουσιαστική μείωση του κόστους παραγωγής, η αύξηση της βιομηχανικής συσσώρευσης σε όλους ανεξαιρέτως τους βιομηχανικούς κλάδους. Η ηγεσία του Κόμματος έχει εκτιμήσει ότι η πορεία της σοσιαλιστικής οικοδόμησης θα κριθεί από την επίλυση αυτών των προβλημάτων, προκειμένου να εξασφαλιστεί αμείωτη η υπεροχή του σοσιαλισμού στους ρυθμούς ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων συγκριτικά με τον αναπτυγμένο καπιταλισμό. Η νέα κατάσταση απαιτούσε νέο τρόπο αντιμετώπισης της κομματικής δουλιάς και στα πλαίσια αυτά το κόμμα υπογράμμιζε την ανάγκη να διευρυνθεί η εσωκομματική δημοκρατία και να αντιμετωπιστούν φαινόμενα διοικητικού τρόπου επίλυσης των προβλημάτων, παραβίασης της αρχής της αιρετότητας των κομματικών οργάνων, καθώς δεν πραγματοποιούνταν, αδικαιολόγητα, οι προβλεπόμενες καταστατικές διαδικασίες των συνδιασκέψεων. Τα προβλήματα αυτά προβλήθηκαν και αποτέλεσαν αντικείμενο κριτικής κατά την Ολομέλεια του Φλεβάρη - Μάρτη 1937 της ΚΕ του ΠΚΚ (μπ.)...
Ας δούμε πώς ο Στάλιν τοποθετεί αυτά τα ζητήματα μέσα από το κλείσιμό του στη συγκεκριμένη Ολομέλεια, τα βασικά αποσπάσματα του οποίου παρουσιάζουμε.
ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
20/12/2009
-- Το όνομά του συνδέθηκε με τις λαμπρές σελίδες, αλλά και τις δύσκολες στιγμές της σοσιαλιστικής οικοδόμησης
17/5/2009
-- Αντικομμουνισμός. Χτες και σήμερα
15/2/2009
-- Η σοσιαλιστική οικοδόμηση και τα κριτήρια κριτικής
16/12/2007
-- Σοσιαλισμός και συνεταιριστικοποίηση στην αγροτική οικονομία
14/5/2000
-- Η οικοδόμηση του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ ως το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου