ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΩΝ ΚΛΑΔΩΝ Στον καπιταλισμό δεν την καθορίζουν οι κοινωνικές ανάγκες

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΩΝ ΚΛΑΔΩΝ

Στον καπιταλισμό δεν την καθορίζουν οι κοινωνικές ανάγκες

Ενα από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής, της παραγωγής δηλαδή που στηρίζεται στην ατομική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής και την εκμετάλλευση της εργατικής δύναμης, είναι ο άναρχος τρόπος ανάπτυξης της παραγωγικής διαδικασίας, αφού αποκλειστικό κριτήριο για οποιαδήποτε παραγωγική δραστηριότητα δεν είναι οι ανάγκες της κοινωνίας και των εργαζομένων, αλλά η απόσπαση του ολοένα και μεγαλύτερου κέρδους, από την πλευρά των κεφαλαιοκρατών. Με δυο λόγια, η αρχική τοποθέτηση των κεφαλαίων, αλλά και η κινητικότητα που αυτά παρουσιάζουν στην πορεία εξέλιξης της οικονομικής δραστηριότητας, εξαρτάται σε απόλυτο βαθμό, από το μέγεθος του κέρδους που μπορεί να εξασφαλίζεται στον έναν ή τον άλλον κλάδο της οικονομίας.

Στην πραγματικότητα όμως και εδώ αναδεικνύεται μια ακόμα αντίφαση του συστήματος. Η κερδοφορία που παρουσιάζουν συγκεκριμένοι κλάδοι της παραγωγικής δραστηριότητας, λειτουργούν ως «Σειρήνες» για την προσέλκυση νέων κεφαλαίων, αλλά η αθρόα συγκέντρωση κεφαλαίων στον ίδιο κλάδο οδηγεί αντικειμενικά στη μείωση του κέρδους που αναλογεί σε κάθε ξεχωριστό κεφαλαιοκράτη. Το αποτέλεσμα είναι, περιοδικά και με βάση τους όρους ανταγωνισμού που αναπτύσσονται κάθε φορά σε συγκεκριμένους κλάδους, να υπάρχει ανάγκη για την αναζήτηση κερδοφόρας δράσης του κεφαλαίου σε άλλους τομείς και κλάδους της οικονομίας.

Το παράδειγμα με κλάδους της οικονομίας που σε προηγούμενες δεκαετίες γνώρισαν ιδιαίτερη ανάπτυξη στην Ελλάδα, αλλά εδώ και αρκετά χρόνια ακολουθούν φθίνουσα πορεία, είναι πολύ χαρακτηριστικά.

Η περίπτωση της κλωστοϋφαντουργίας, είναι από τις πλέον χαρακτηριστικές. Οσο ο κλάδος προσέφερε κέρδη στους κεφαλαιοκράτες, μέχρι και τα τέλη της δεκαετίας του '70, αναπτυσσόταν ραγδαία και συνεχώς. Οταν, στις αρχές της δεκαετίας του '80 πραγματοποιήθηκε η ένταξη της Ελλάδας στην ΕΟΚ και τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα άρχισαν να εισάγονται μαζικά από χώρες με υψηλό βαθμό παραγωγικότητας, τότε οι συνθήκες ανταγωνισμού για τις ελληνικές βιομηχανίες έγιναν δυσμενείς και ξεκίνησε, ουσιαστικά το «ξήλωμα» του κλάδου. Μπορεί οι ανάγκες για κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα να ήταν συνεχώς αυξανόμενες, ωστόσο το γεγονός ότι τα ποσοστά κερδοφορίας για τους καπιταλιστές μειώνονταν, οδήγησε στο κλείσιμο εκατοντάδων μικρών και μεγάλων κλωστοϋφαντουργικών επιχειρήσεων.

Για την ιστορία να αναφέρουμε ότι η παραγωγή στο συγκεκριμένο κλάδο το 1970 ήταν υπερδιπλάσια από το 1961, ενώ το 1980 ήταν κατά 124% μεγαλύτερη από το 1970. Από το 1981, η παραγωγή του κλάδου βαίνει συνεχώς μειούμενη, ενώ ακόμα και σήμερα κινείται σε επίπεδα σημαντικά χαμηλότερα από τα αντίστοιχα των μέσων της δεκαετίας του '80.

Αντίστοιχη είναι και η εικόνα που παρουσιάζουν κλάδοι όπως το έτοιμο ένδυμα, η υποδηματοποιία, το δέρμα, το ξύλο και άλλοι κλάδοι που εμφανίζουν σαφή υποχώρηση και συρρίκνωση.

Το γεγονός ότι στο φόντο της άναρχης ανάπτυξης της παραγωγικής δραστηριότητας στον καπιταλισμό υπάρχουν κλάδοι που φθίνουν και η παραγωγή τους συρρικνώνεται όλο και περισσότερο, ενώ την ίδια στιγμή οι ανάγκες που υπάρχουν για εμπορεύματα και είδη αυτών των κλάδων συνεχώς αυξάνονται, είναι μια από τις αντιφάσεις που δημιουργούν οι καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής. Αντιφάσεις, που στις σημερινές συνθήκες όξυνσης των συνθηκών διαβίωσης για τους εργαζόμενους, αποκτούν ευθέως αντιλαϊκά και αντιδραστικά χαρακτηριστικά. Το θέμα είναι απλό και η απόδειξη χειροπιαστή. Σε μια κοινωνία όπως η δική μας, όπου οι ανάγκες των εργαζομένων για προϊόντα της αγροτικής οικονομίας και για είδη λαϊκής κατανάλωσης της βιομηχανίας συνεχώς αυξάνονται, αντί να σχεδιαστεί η αύξηση της αγροτικής παραγωγής και όλων των κλάδων της βιομηχανίας, γίνεται ακριβώς το αντίθετο. Προκρίνονται πολιτικές που οδηγούν στο ξεκλήρισμα των μικρομεσαίων αγροτών και στην προγραμματισμένη μείωση της αγροτικής παραγωγής και επιλέγονται ρυθμίσεις που μετατρέπουν τα εργοστάσια σε κουφάρια και βγάζουν εκτός παραγωγικής διαδικασίας εκατοντάδες χιλιάδες εργατικά χέρια.

Κι όλα αυτά, επειδή αυτό συμφέρει το κεφάλαιο. Επειδή δεν μπορεί να αποσπάσει τα επιθυμούμενα υπερκέρδη από την αγροτική παραγωγή και επειδή αντί να παράγει εμπορεύματα στη χώρα επιλέγει ως έδρα παραγωγής τις χώρες όπου η έννοια του ανθρώπινου μεροκάματου και των δικαιωμάτων των εργαζομένων έχουν εντελώς συμβολικό χαρακτήρα.

Γ. Κ.

    

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ

6/11/2011

 -- Αποκαλύπτει την ανάγκη για τον άλλο δρόμο ανάπτυξης

5/9/2010

 -- Με βάση τα «ευρά» ή τις λαϊκές ανάγκες;

4/7/2010

 -- Επιτρέπουν την ανάπτυξη μόνο όταν κερδίζουν

3/5/2009

 -- Γέννημα - θρέμμα του καπιταλισμού