Τα Αμεσα Καθήκοντα του Κινήματός μας

---

Γράφτηκε: Νοέμβρης, 1900
Πρωτοδημοσιεύτηκε: Ίσκρα αριθ. 1, Δεκέμβρης 1900
Πηγή: Συλλεγμένα Έργα του Λένιν, 4η Αγγλική Έκδοση, Εκδότες Progress, Μόσχα, 1972, 3η Εκτύπωση, Αριθμ 4, Σελ. 366-71
Copyleft: Διαδίκτιακό Αρχείο Β.Ι. Λένιν (www.marx.org)2002. Η δικαιοδοσία χορηγείται στο να αντιγράφεται ή/και να διανέμεται αυτό το έγγραφο υπό τον όρο της ελεύθερης άδειας τεκμηρίωσης GNU
Ελληνική Μετάφραση/Επιμέλεια: Λεωνίδας
HTML Markup: Aντώνης Μεγρέμης για το ελληνικό Αρχείο των Μαρξιστών στο Internet

---

H Ρωσική Σοσιαλ-Δημοκρατία έχει δηλώσει επανειλημμένα το άμεσο πολιτικό καθήκον ενός Ρωσικού εργατικού κόμματος να είναι η ανατροπή της απολυταρχίας,το επίτευγμα της πολιτικής ελευθερίας. Αυτό διατυπώθηκε πριν δεκαπέντε χρόνια από τους αντιπροσώπους της Ρωσικής Σοσιαλ-Δημοκρατίας -- τα μέλη της ομάδας Χειραφέτησης της Εργασίας. Επιβεβαιώθηκε πριν δυόμιση χρόνια από τους εκπροσώπους των Ρωσικών Σοσιαλ-Δημοκρατικών οργανώσεων που,την άνοιξη του 1898, ίδρυσαν το Ρωσικό Σοσιαλ-Δημοκρατικό Εργατικό Κόμμα.Παρά αυτές τις επανειλημμένες διακυρήξεις, εντούτοις, η ερώτηση των πολιτικών καθηκόντων της Σοσιαλ-Δημοκρατίας στη Ρωσία είναι σημαντική πάλι σήμερα. Πολλοί εκπρόσωποι του κινηματός μας εκφράζουν την αμφιβολία ως προς την σωστότητα της προαναφερθείσας λύσης της ερώτησης.Ισχυρίζεται ότι ο οικονομικός αγώνας είναι δεσπόζων σημασίας'τα πολιτικά καθήκοντα του προλεταριάτου ωθούνται στο βάθος,στενεύουν κάτω, και περιορίζονται, και ακόμη λέγεται ότι το να μιλήσεις για τον σχηματισμό ενός ανεξάρτητου κόμματος της εργατικής τάξης στη Ρωσία πρόκειται μόνο να επαναλάβεις κάποιου άλλου λέξεις, ότι οι εργάτες πρέπει να συνεχίσουν μόνο τον οικονομικό αγώνα και να αφήσουν την πολιτική στους διανοουμένους σε συμμαχία με τους φιλελευθέρους.Η πιό πρόσφατη διακύρηξη της νέας πίστης (το περιβόητο Credo) ισοδυναμεί με μια διακύρηξη ότι το ρωσικό προλεταριάτο δεν έχει ακόμα ενιληκιωθεί και σε μια πλήρη απόρριψη του Σοσιαλ-Δημοκρατικού προγράμματος. Η Rabochaya Mysl (συγκεκριμένα στο Χωριστό Παραρτημά της ) παίρνει σχεδόν την ίδια στάση. Η Ρωσική Σοσιαλ-Δημοκρατία περνά μέσα απο μια περιόδο ταλάντευσης και αμφιβολίο συνόρευσης στην αυτο-αναίρεση. Αφ' ενός,το κίνημα της εργατικής τάξης χωρίζεται από τον σοσιαλισμό, οι εργάτες βοηθειώνται για να συνεχίσουν τον οικονομικό αγώνα, αλλά τίποτα,ή σχεδόν τίποτα, γίνεται για να εξηγήθούν σε αυτούς οι σοσιαλιστικοί στόχοι και τα πολιτικά καθήκοντα του κινήματος συνολικά. Αφ' ετέρου, ο σοσιαλισμός χωρίζεται από το εργατικό κίνημα' Οι Ρώσοι σοσιαλιστές αρχίζουν πάλι να μιλούν όλο και περισσότερο για τον αγώνα ενάντια στην κυβέρνηση που πρέπει να συνεχιστεί εξ ολοκλήρου από τους διανοούμενους επειδή οι εργάτες περιορίζουν τους εαυτούς τους στον οικονομικό αγώνα.

Kατά την αποψή μας το έδαφος έχει προετοιμαστεί για αυτήν την θλιβερή παρούσα κατάσταση από τρία γεγονότα.Πρώτον,στην πρώιμη δραστηριότητά τους, οι Ρώσοι Σοσιαλ-Δημοκράτες περιορίστηκαν μόνο στην εργασία τους σε κύκλους προπαγάνδας. Όταν ασχοληθήκαμε με την αναταραχή μεταξύ των μαζών δεν ήμασταν πάντα ικανοί να συγκρατούμε τους εαυτούς μας από το να πηγαίνουμε στο άλλο άκρο. Δεύτερον, στην πρώιμη δραστηριότητά μας έπρεπε συχνά να αγωνιστούμε για το δικαίωμά μας στην ύπαρξη ενάντια στους οπαδούς της Narodnaya Volya, οι οποίοι κατάλαβαν από "την πολιτική" μια δραστηριότητα απομονωμένη από το κίνημα της εργατικής τάξεως και που μείωσε την πολιτική καθαρά στον συνωμοτικό αγώνα. Στην απόρριψη αυτού του είδους της πολιτικής, οι Σοσιαλ-Δημοκράτες πήγαν στο άκρο της ώθησης της πολιτικής εξ ολοκλήρου στο βάθος. Τρίτον,δουλεύοντας στην απομόνωση μικρών τοπικών κύκλων εργατών, οι Σοσιαλ-Δημοκράτες δεν αφιέρωσαν επαρκή προσοχή στην ανάγκη οργάνωσης ενός επαναστατικόυ κόμματος που θα συνδύαζε όλες τις δραστηριότητες των τοπικών ομάδων και θα καθιστούσε πιθανό να οργανώσει την επαναστατική εργασία σε σωστές γραμμές. Η υπερίσχυση της απομονωμένης εργασίας συνδέεται φυσικά με την υπερίσχυση του οικονομικού αγώνα.

Αυτά τα γεγονότα οδήγησαν στη συγκέντρωση σε μια μόνο πλευρά του κινήματος. Η "οικονομολογική" τάση (που είναι,αν μπορούμε να μιλάμε για αυτό σαν "τάση") έχει προσπαθήσει να εξυψώσει αυτήν την στενότητα στον βαθμό μιας ειδικής θεωρίας και έχει προσπαθήσει να εκμεταλευτεί για αυτόν το λόγο τον μοντέρνο Mπερνστεϊνισμο και τη μοντέρνα "κριτική του Μαρξισμού", που πουλά παλαιές αστικές ιδέες κάτω από μια νέα ετικέτα. Αυτές οι προσπάθειες μόνο έχουν προκαλέσει τον κίνδυνο μιας αποδυνάμωσης της σύνδεσης μεταξύ του κινήματος της Ρωσικής εργατικής τάξεως και της Ρωσικής Σοσιαλ-δημοκρατίας, την εμπροσθοφυλακή στον αγώνα για πολιτική ελευθερία. Το πιό επείγον καθήκον του κινηματός μας είναι να ενισχυθεί αυτή η σύνδεση.

Η Σοσιαλ-Δημοκρατία είναι ο συνδυασμός του κινήματος της εργατικής τάξεως και του σοσιαλισμού.Καθήκον της δεν είναι να υπηρετεί το κίνημα της εργατικής τάξεως παθητικά σε κάθε ένα από τα χωριστά στάδιά του, αλλά να εκπροσωπεί τα ενδιαφέροντα του κινήματος συνολικά, να επισημάνει σε αυτό το κίνημα τον τελικό σκοπό του και τα πολιτικά του καθήκοντα, και να προστατεύει την πολιτική και ιδεολογική ανεξαρτησία του. Απομονωμένο από την Σοσιαλ-Δημοκρατία,το κίνημα της εργατικής τάξεως γίνεται ασήμαντο και αναπόφευκτα γίνεται αστικό.Διεξάγοντας μόνο τον οικονομικό αγώνα, η εργατική τάξη χάνει την πολιτική ανεξαρτησία της' γίνεται η ουρά άλλων κομμάτων και προδίδει τη μεγάλη αρχή: "Η χειραφέτηση των εργατικών τάξεων πρέπει να κατακτηθεί από,τις ίδιες τις εργατικές τάξεις". Σε κάθε χώρα υπήρξεμια περίοδος στην οποία το κίνημα της εργατικής τάξεως υπήρξε χωριστά από το σοσιαλισμό, το κάθε ένα πήγαινε τον δικό τον δρόμο' και σε κάθε χώρα αυτή η απομόνωση έχει αποδυναμώσει και τον σοσιαλισμό και το κίνημα της εργατικής τάξεως. Μόνο η συγχώνευση του σοσιαλισμού με το κίνημα της εργατικής τάξεως σε όλες τις χώρες έχει δημιουργήσει μια ανθεκτική βάση και για τα δύο. Αλλά σε κάθε χώρα αυτός ο συνδυασμός του σοσιαλισμού και του κινήματος της εργατικής τάξεως εξελίχθηκε ιστορικά, σε μοναδικούς τρόπους, σύμφωνα με τις επικρατούντες συνθήκες του χρόνου και του τόπου. Στη Ρωσία, η ανάγκη για τον συνδυασμό του σοσιαλισμού και του κινήματος της εργατικής τάξεως ήταν στη θεωρία πριν πολύ καιρό διακηρυγμένη, αλλά μόνο τώρα μεταφέρεται στην πράξη. Είναι μια πολύ δύσκολη διαδικασία και δεν υπάρχει, επομένως, τίποτα που να εκπλήσσει στο γεγονός ότι συνοδεύεται από ταλαντεύσεις και αμφιβολίες.

Ποιο μάθημα μπορεί να μαθευτεί από το παρελθόν;

Ολόκληρη η ιστορία του Ρωσικού σοσιαλισμού οδήγησε στην κατάσταση στην οποία το πιό επείγον καθήκον είναι ο αγώνας ενάντια στην απολυταρχική κυβέρνηση και το επίτευγμα της πολιτικής ελευθερίας.Το σοσιαλιστικό μας κίνημα μας συγκέντρωσε τον εαυτό του, σα να λέμε, επάνω στον αγώνα ενάντια στη απολυταρχία. Αφ' ετέρου, η ιστορία έδειξε ότι η απομόνωση της σοσιαλιστικής σκέψης από την εμπροσθοφυλακή των εργατικών τάξεων είναι μεγαλύτερη στη Ρωσία απ'ό,τι σε άλλες χώρες, και ότι εάν αυτή η παρούσα κατάσταση συνεχιστεί,το επαναστατικό κίνημα στη Ρωσία είναι καταδικασμένο στην ανικανότητα. Από αυτή την κατάσταση προβάλλεται το καθήκον το οποίο η Ρωσική Σοσιαλ-Δημοκρατία καλείται να πραγματοποιήσει -- να διαποτίσει τις μάζες του προλεταριάτου με τις ιδέες του σοσιαλισμού και της πολιτικής συνείδησης, και να οργανώσει ένα επαναστατικό κόμμα αχώριστα συνδεμένο με το αυθόρμητο κίνημα της εργατικής τάξεως. Η Ρωσική Σοσιαλ-Δημοκρατία έχει κάνει πολλά σε αυτήν την κατεύθυνση, αλλά παραμένουν ακόμη πολλά να γίνουν. Με την ανάπτυξη του κινήματος, το πεδίο της δραστηριότητας για τους Σοσιαλ-Δημοκράτες γίνεται ευρύτερο' η δουλειά γίνεται πιό ποικίλη, και ένας αυξανόμενος αριθμός ενεργών μελών στο κίνημα θα συγκεντρώσουν τις προσπάθειές τους επάνω στην πραγματοποίηση των διάφορων ειδικών καθηκόντων που οι καθημερινές ανάγκες της προπαγάνδας και της αναταραχής φέρνουν στο προσκήνιο. Αυτό το φαινόμενο είναι αρκετά φυσικό και είναι αναπόφευκτο, αλλά μας προκαλεί να είμαστε ιδιαίτερα ανήσυχοι με την αποτροπή αυτών των ειδικών δραστηριοτήτων και μέθοδων αγώνα από το να είναι ερχόμενοι αυτοσκοποί και με την αποτροπή της προπαρασκευαστικής εργασίας από το να θεωρείται ως πρωτεύων και μόνη δραστηριότητα.

To κύριo και θεμελιώδες καθήκον μας είναι να διευκολύνουμε την πολιτική ανάπτυξη και την πολιτική οργάνωση της εργατικής τάξης. Εκείνοι που ωθούν αυτό το καθήκον στο βάθος,οι οποίοι αρνούνται να υποτάξουν σε αυτό όλα τα ειδικά καθήκοντα και τις ιδιαίτερες μεθόδους του αγώνα, ακολουθούν ένα ψεύτικο μονοπάτι και προκαλούν σοβαρή ζημιά στο κίνημα. Και ωθείται στο βάθος,πρώτον, από εκείνους που καλούν επαναστάτες να προσλαμβάνουν μόνο δυνάμεις απομονωμένων συνωμοτικών κύκλων που έχουν αποκοπεί από το κίνημα της εργατικής τάξης στον αγώνα ενάντια στην κυβέρνηση. Ωθείται στο βάθος,δεύτερον, από εκείνους που περιορίζουν το περιεχόμενο και το πεδίο της πολιτικής προπαγάνδας, της αναταραχής, και της οργάνωσης'οι οποίοι θεωρούν οτι είναι ταιριαστό και σωστό να μεταχειρίζονται τους εργάτες "στην πολιτική" μόνο σε εξαιρετικές στιγμές στις ζωές τους, μόνο σε εορταστικές περιπτώσεις' οι οποίοι με πολύ ενδιαφέρον αντικαθιστούν τον πολιτικό αγώνα ενάντια στη απολυταρχία για αιτήματα για μερικές παραχωρήσεις από τη απολυταρχία' και οι οποίοι δεν φτάνουν μέχρι των ικανοποιητικών σημείων να εγγυηθούν ότι αυτά τα αιτήματα για μερικές παραχωρήσεις ανεβαίνουν στη θέση ενός συστηματικού, αδυσώπητου αγώνα ενός επαναστατικού,κόμματος της εργατικής τάξεως ενάντιον της απολυταρχίας.

"Οργανωθείτε!" Η Rabochaya Mysl συνεχίζει να επαναλαμβάνει στους εργάτες σε όλα τα κλειδιά, και όλοι οι οπαδοί της "οικονομολογικής" τάσης επαναλαμβάνουν την κραυγή. Εμείς, φυσικά, επιδοκιμάζουμε απολύτως αυτή την έκκληση, αλλά xωρίς να παραλείψουμε να προσθέσουμε:οργανωθείτε, αλλά όχι μόνο σε αμοιβαίων οφελών οργανώσεις ,σε απεργιακά ταμεία, και σε κύκλους εργατών'οργανωθείτε επίσης σε ένα πολιτικό κόμμα'οργανωθείτε για τον αποφασιστικό αγώνα ενάντια στην αυταρχική κυβέρνηση και ενάντια στο σύνολο της καπιταλιστικής κοινωνίας. Χωρίς τέτοια οργάνωση το προλεταριάτο ποτέ δεν θα άνεβει στον με ταξική συνείδηση αγώνα' χωρίς τέτοια οργάνωση το κίνημα της εργατικής τάξεως είναι καταδικασμένο σε ανικανότητα. Με την βοήθεια παρά μόνο ταμείων και κύκλων μελέτης και αμοιβαία οφελών οργανώσεων η εργατική τάξη δεν θα είναι ποτέ ικανή να πραγματοποιήσει τη μεγάλη ιστορική αποστολή της --να απελευθερώσει τον εαυτό της και το σύνολο του Ρωσικού λαού από την πολιτική και οικονομική σκλαβιά. Ούτε μια τάξη στην ιστορία δεν έχει κατορθώσει την δύναμη χωρίς να παράγει τους πολιτικούς αρχηγούς της,τους σημαντικούς εκπροσώπους της ικανούς να οργανώσουν ένα κίνημα και να το οδηγήσουν. Και η Ρωσική εργατική τάξη έχει ήδη δείξει ότι μπορεί να παράγει τέτοιους άνδρες και γυναίκες. Ο αγώνας που έχει αναπτυχθεί τόσο ευρύτατα κατά τη διάρκεια των προηγούμενων πέντε ή έξι ετών αποκάλυψε τη μεγάλη ενδεχόμενη επαναστατική δύναμη της εργατικής τάξης' έχει δείξει ότι η πιό άσπλαχνη κυβερνητική δίωξη δεν μειώνει, αλλά, αντίθετα, αυξάνει τον αριθμό των εργατών που αγωνίζονται για τον σοσιαλισμό,για την πολιτική συνείδηση, και για τον πολιτικό αγώνα. Το συνέδριο που οι σύντροφοί μας έκαναν το 1898 σωστά καθόρισε τα καθηκοντά μας και δεν επανέλαβε μόνο τις λέξεις άλλων ανθρώπων,δεν εξέφρασε μόνο τον ενθουσιασμό "των διανοούμενων.". .. Πρέπει να στρωθούμε στην δουλειά αποφασιστικά για να πραγματοποιήσουμε αυτά τα καθήκοντα, τοποθετώντας την ερώτηση του προγράμματος του Κόμματος, την οργάνωση, και τις τακτικές για την σειρά της ημέρας. Έχουμε ήδη εκθέσει τις απόψεις μας για τα θεμελιώδη αξιώματα του προγράμματός μας, και, φυσικά, αυτό δεν είναι το μέρος για να τα αναπτύξουμε λεπτομερώς. Σκοπεύουμε να αφιερώσουμε μια σειρά άρθρων στα προσεχή τεύχη στις ερωτήσεις της οργάνωσης, οι οποίες είναι μεταξύ των πιο φλέγοντων προβλημάτων που αντιμετωπίζουμε. Από αυτή την άποψη καθυστερούμε πολύ πίσω από τους παλαιούς εργάτες στο Ρωσικό επαναστατικό κίνημα. Πρέπει ειλικρινώς να παραδεχτούμε αυτήν την έλλειψη και να καταβάλλουμε όλες τις προσπάθειές μας να επινοήσουμε μεθόδους μεγαλύτερης μυστικότητας στην δουλειά μας, να διαδώσουμε συστηματικά τις σωστές μεθόδους εργασίας,τις σωστές μεθόδους να ξεγελούμε τους χωροφύλακες και να ξεφεύγουμε τις παγίδες της αστυνομίας.Πρέπει να εκπαιδεύσουμε ανθρώπους που θα αφιερώσουν το σύνολοτης ζωής τους, όχι μόνο τα ελεύθερα απογευματά τους, στην επανάσταση' πρέπει να χτίσουμε μια οργάνωση αρκετά μεγάλη που να επιτρέπει την εισαγωγή ενός αυστηρού καταμερισμού της εργασίας στις διάφορες μορφές της δουλειάς μας. Τελικά, όσον αφορά τις ερωτήσεις των τακτικών, θα περιοριστούμε στο ακόλουθο: Η Σοσιαλ-Δημοκρατία δεν δένει τα χέρια της, δεν περιορίζει τις δραστηριότητές της σε κάποιο προδικασμένο σχέδιο ή μέθοδο πολιτικού αγώνα' αναγνωρίζει όλες τις μεθόδους αγώνα, υπό τον όρο ότι είναι ανάλογες στις δυνάμεις που είναι στη διάθεση του Κόμματος και διευκολύνουν το επίτευγμα των καλύτερων δυνατόν αποτελεσμάτων κάτω από τις δεδομένες συνθήκες.Εάν έχουμε ένα γερά οργανωμένο κόμμα,μια μόνο απεργία μπορεί να μετατραπεί σε μια πολιτική διαδήλωση, σε μια πολιτική νίκη εναντιον της κυβέρνήσεως. Εάν έχουμε ένα γερά οργανωμένο κόμμα, μια εξέγερση σε μια μόνο περιοχή μπορεί να μεγαλώσει σε μια νικηφόρο επανάσταση. Πρέπει να έχουμε κατά νούν ότι οι αγώνες με την κυβέρνηση για τα μερικά αιτήματα και το κέρδος των ορισμένων παραχωρήσεων είναι μόνο ελαφριές αψιμαχίες με τον εχθρό,συμλοκές μεταξύ προκεχωρημένων φυλακίων,ενώ αντιθέτως η αποφασιστική μάχη έχει ακόμη να έρθει.Μπροστά μας, σε όλη τη δύναμή του,δεσπόζει το φρούριο του εχθρού το οποίο βρέχει τουφεκιές και βλήματα επάνω μας,θερίζοντας τους καλύτερους μαχητές μας.Πρέπει να κατακτήσουμε αυτό το φρούριο, και θα το κατακτήσουμε, εάν ενώσουμε όλες τις δυνάμεις του αντιλαμβανόμενου προλεταριάτου με όλες τις δυνάμεις των Ρώσων επαναστατών σε ένα κόμμα που θα προσελκύσει όλα αυτά που είναι ζωτικά και τίμια στη Ρωσία. Μόνο τότε η μεγάλη προφητεία του Ρώσου εργάτη-επαναστάτη, Pyotr Alexeyev,θα πραγματοποιηθεί: "Ο μυώδης βραχίονας των εργαζομένων εκατομμυρίων θα σηκωθεί, και ο ζυγός του δεσποτισμού, που φρουρείται από τις ξιφολόγχες των στρατιωτών,θα συνθλιφτεί σε άτομα!"^[A]

---

Σημειώσεις

[Α] Pyotr Alexeyev -- ένας εργάτης-επαναστάτης στη δεκαετία του '70 του προηγούμενου αιώνα η οποία ομιλία του, που έγινε πριν από το τσαρικό δικαστήριο στις 10 Μαρτίου (22), του 1877, στην Αγία Πετρούπολη,τυπώθηκε για πρώτη φορά στο Λονδίνο στην ανώμαλα εμφανιζόμενη συλλογή Vperyod! ( Προς τα εμπρός! ).Η ομιλία κατόπιν δημοσιεύθηκε παράνομα επανειλημμένως και ήταν πολύ δημοφιλής μεταξύ των Ρώσων εργατών.