Η σφαγή των τεσσάρων
Το περιστατικό που είναι γνωστό ως "σφαγή των τεσσάρων", έλαβε χώρα την 27η Αυγούστου του 1944 στο χωριό Ανδρονιάνους Ευβοίας.
Το βράδυ της 26ης Αυγούστου ομάδα κάτω από δυνατή βροχή και αέρα, μια ομάδα 20-25 ταγματασφαλιτών ξεκινά από την Κύμη και εισέρχεται στους Ανδρονιάνους. Οι ταγματασφαλίτες είναι όλοι είτε χωριανοί των Ανδρονιάνων είτε των κοντινών χωριών και γνωρίζουν ότι κατά τη διάρκεια της ημέρας οι αντάρτες του ΕΛΑΣ κατεβαίνουν σε μικρές ομάδες στην πλατεία του χωριού και το βράδυ ανεβαίνουν ξανά στις ορεινές βάσεις τους. Σχεδιάζουν να τους χτυπήσουν αιφνιδιαστικά.
Το ξημέρωμα της 27ης, ημέρα Κυριακή, οι Ταγματασφαλίτες εισέρχονται με πολλές προφυλάξεις στο χωριό. Έχουν βγάλει ακόμα και τα άρβυλά τους. Κατευθύνονται προς το σπίτι του στρατηγού της Χωροφυλακής Βασίλη Παγώνη που είναι συνεργάτης και πληροφοριοδότης τους. Θα μείνουν εκεί μέχρι το πρωί. Μερικοί από αυτούς θα μείνουν σε ένα μικρό ακατοίκητο σπίτι στην άκρη του χωριού κοντά στα αλώνια. Με αυτή την ανάπτυξη περιμένουν να ξημερώσει.
Το πρωί και ενώ η ώρα είναι 9 στην πλατεία του χωριού δεν έχει εμφανιστεί κανείς. Η βροχή εξακολουθεί να πέφτει. Την ώρα εκείνη ξεκινά να σχολάει το εκκλησίασμα και ο αντάρτης του ΕΛΑΣ Νίκος Λύκος (Μουντρούκος) εμφανίζεται στην πλατεία με τον Χρήστο Βαρλάμο (χωρικός). Οι ταγματασφαλίτες επιτίθενται κυκλωτικά και γαζώνουν στην κυριολεξία τον Λύκο προσέχοντας όμως να μην χτυπήσουν τον Βαρλάμο. (Εδώ ο συγγραφέας Γιώργος Θεοδώρου που βίωσε τα γεγονότα εικάζει ότι ίσως ο Βαρλάμος ήταν συνεργάτης τους και η συνάντηση στην πλατεία με τον Λύκο να ήταν παγίδα). Ο ταγματασφαλίτης Δημήτρης Θεοφίλου ταμπουρώνεται στην αυλή του Χειλέφου και από εκεί στην μάντρα του Μήτρου Παπανικολάου. Οι ταγματασφαλίτες ερευνούν και για άλλους αντάρτες. Έξω από το καφενείο της Φροσύνης άλλοι ταγματασφαλίτες δολοφονούν τους αντάρτες Σταμάτη Λύκο και τον Θεόδωρο Ντοβίνο από τον Πύργο. Στο καφενείο τραυματίζεται στην κοιλιά ο Σπύρος Χρυσάγης που καταφεύγει σε διπλανό σπίτι. Στο καφενείο βρίσκονταν και ο αντάρτης Αλέκος Στοφόρος που ο φυγαδεύεται από τον καφετζή στο υπόγειο. Οι ταγματασφαλίτες τραυματίζουν ακόμη και το μέλος του ΕΑΜ Σπύρο Χρυσάγη. Ο Χρυσάγης καταφεύγει στο σπίτι της Κόλλιαινας. Εκεί εισέρχεται ο ταγματασφαλίτης Βαγγέλης Καλαμπαλίκης που παρά τις διαμαρτυρίες της σπιτονοικοκυράς που του φώναζε "Μη το σκοτώσεις Βαγγέλη είναι και τραυματίας". Εκείνος τον εκτέλεσε εν ψυχρώ.
Οι ταγματασφαλίτες δοκίμασαν να δολοφονήσουν και τον δασονόμο και μέλος του ΕΑΜ Γεώργιο Θεοδώρου ο οποίος κατάφερε να ξεφύγει ανεβαίνοντας στη δασωμένη περιοχή του χωριού. Από εκεί ειδοποίησε το λόχο του ΕΛΑΣ του ευέλπι Κώστα Τσάκου (Πολικός). Ο λόχος που στάθμευε στην περιοχή "Μηλίτσα" έφθασε σε μερικές ώρες στο χωριό εντοπίζοντας τους χωρικούς μαζεμένους στην εκκλησία. Κατέλαβαν τα υψώματα νομίζοντας πως επρόκειτο για Γερμανούς που είχαν μαζέψει το χωριό στην εκκλησία. Ο Πολικός έστησε ένα πολυβόλο και έβαλε στα κεραμίδια της εκκλησίας ώστε να βγει η φρουρά των Γερμανών έξω. Στην εκκλησία βρίσκονταν τρομαγμένοι κάτοικοι που πληροφόρησαν το κλιμάκιο για το τι είχε συμβεί.
Έτσι έληξε χωρίς την τιμωρία των δολοφόνων η "σφαγή των τεσσάρων". Σημαντικό είναι να ειπωθεί ότι οι ταγματασφαλίτες που προαναφέραμε ουδέποτε τιμωρήθηκαν.
Το βράδυ της 26ης Αυγούστου ομάδα κάτω από δυνατή βροχή και αέρα, μια ομάδα 20-25 ταγματασφαλιτών ξεκινά από την Κύμη και εισέρχεται στους Ανδρονιάνους. Οι ταγματασφαλίτες είναι όλοι είτε χωριανοί των Ανδρονιάνων είτε των κοντινών χωριών και γνωρίζουν ότι κατά τη διάρκεια της ημέρας οι αντάρτες του ΕΛΑΣ κατεβαίνουν σε μικρές ομάδες στην πλατεία του χωριού και το βράδυ ανεβαίνουν ξανά στις ορεινές βάσεις τους. Σχεδιάζουν να τους χτυπήσουν αιφνιδιαστικά.
Το ξημέρωμα της 27ης, ημέρα Κυριακή, οι Ταγματασφαλίτες εισέρχονται με πολλές προφυλάξεις στο χωριό. Έχουν βγάλει ακόμα και τα άρβυλά τους. Κατευθύνονται προς το σπίτι του στρατηγού της Χωροφυλακής Βασίλη Παγώνη που είναι συνεργάτης και πληροφοριοδότης τους. Θα μείνουν εκεί μέχρι το πρωί. Μερικοί από αυτούς θα μείνουν σε ένα μικρό ακατοίκητο σπίτι στην άκρη του χωριού κοντά στα αλώνια. Με αυτή την ανάπτυξη περιμένουν να ξημερώσει.
Το πρωί και ενώ η ώρα είναι 9 στην πλατεία του χωριού δεν έχει εμφανιστεί κανείς. Η βροχή εξακολουθεί να πέφτει. Την ώρα εκείνη ξεκινά να σχολάει το εκκλησίασμα και ο αντάρτης του ΕΛΑΣ Νίκος Λύκος (Μουντρούκος) εμφανίζεται στην πλατεία με τον Χρήστο Βαρλάμο (χωρικός). Οι ταγματασφαλίτες επιτίθενται κυκλωτικά και γαζώνουν στην κυριολεξία τον Λύκο προσέχοντας όμως να μην χτυπήσουν τον Βαρλάμο. (Εδώ ο συγγραφέας Γιώργος Θεοδώρου που βίωσε τα γεγονότα εικάζει ότι ίσως ο Βαρλάμος ήταν συνεργάτης τους και η συνάντηση στην πλατεία με τον Λύκο να ήταν παγίδα). Ο ταγματασφαλίτης Δημήτρης Θεοφίλου ταμπουρώνεται στην αυλή του Χειλέφου και από εκεί στην μάντρα του Μήτρου Παπανικολάου. Οι ταγματασφαλίτες ερευνούν και για άλλους αντάρτες. Έξω από το καφενείο της Φροσύνης άλλοι ταγματασφαλίτες δολοφονούν τους αντάρτες Σταμάτη Λύκο και τον Θεόδωρο Ντοβίνο από τον Πύργο. Στο καφενείο τραυματίζεται στην κοιλιά ο Σπύρος Χρυσάγης που καταφεύγει σε διπλανό σπίτι. Στο καφενείο βρίσκονταν και ο αντάρτης Αλέκος Στοφόρος που ο φυγαδεύεται από τον καφετζή στο υπόγειο. Οι ταγματασφαλίτες τραυματίζουν ακόμη και το μέλος του ΕΑΜ Σπύρο Χρυσάγη. Ο Χρυσάγης καταφεύγει στο σπίτι της Κόλλιαινας. Εκεί εισέρχεται ο ταγματασφαλίτης Βαγγέλης Καλαμπαλίκης που παρά τις διαμαρτυρίες της σπιτονοικοκυράς που του φώναζε "Μη το σκοτώσεις Βαγγέλη είναι και τραυματίας". Εκείνος τον εκτέλεσε εν ψυχρώ.
Οι ταγματασφαλίτες δοκίμασαν να δολοφονήσουν και τον δασονόμο και μέλος του ΕΑΜ Γεώργιο Θεοδώρου ο οποίος κατάφερε να ξεφύγει ανεβαίνοντας στη δασωμένη περιοχή του χωριού. Από εκεί ειδοποίησε το λόχο του ΕΛΑΣ του ευέλπι Κώστα Τσάκου (Πολικός). Ο λόχος που στάθμευε στην περιοχή "Μηλίτσα" έφθασε σε μερικές ώρες στο χωριό εντοπίζοντας τους χωρικούς μαζεμένους στην εκκλησία. Κατέλαβαν τα υψώματα νομίζοντας πως επρόκειτο για Γερμανούς που είχαν μαζέψει το χωριό στην εκκλησία. Ο Πολικός έστησε ένα πολυβόλο και έβαλε στα κεραμίδια της εκκλησίας ώστε να βγει η φρουρά των Γερμανών έξω. Στην εκκλησία βρίσκονταν τρομαγμένοι κάτοικοι που πληροφόρησαν το κλιμάκιο για το τι είχε συμβεί.
Έτσι έληξε χωρίς την τιμωρία των δολοφόνων η "σφαγή των τεσσάρων". Σημαντικό είναι να ειπωθεί ότι οι ταγματασφαλίτες που προαναφέραμε ουδέποτε τιμωρήθηκαν.
 |
| Παλαιά φωτογραφία του χωριού Ανδρονιάνοι |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου