ΣΥΝΟΔΟΣ ΟΜΑΔΑΣ ΒRICS
Συμφωνίες και αντιθέσεις αρπακτικών
Και η πέμπτη Σύνοδος των 5 αναδυόμενων καπιταλιστικών οικονομιών (Βραζιλίας, Ρωσίας, Ινδίας, Κίνας, Νότιας Αφρικής) έδειξε ότι ο «πολυπολικός κόσμος» είναι αυτός του εντεινόμενου ανταγωνισμού των μονοπωλίων
 |
Συμφωνία με διαφωνίες για την «Αναπτυξιακή Τράπεζα»
Στη διάρκεια της διάσκεψης έκλεψε την «παράσταση» το σχέδιο των πέντε για τηδημιουργία μιας «Αναπτυξιακής Τράπεζας» που προβλέπεται να σταθεί απέναντι στην«Παγκόσμια Τράπεζα», με αρχικό κεφάλαιο αποθεματικών τα 50 δισ. δολάρια. Ωστόσο, η διακήρυξη έμεινε κυρίως στα χαρτιά, αφού στην πράξη οι πέντε χώρες δεν τα βρήκαν ούτε όσον αφορά στην τοποθεσία όπου θα εδράζει η υπό συγκρότηση τράπεζα (παρά την επιμονή της Νότιας Αφρικής να φιλοξενήσει τις κεντρικές εγκαταστάσεις της με «επιχείρημα» το πενταετές κατασκευαστικό της πρόγραμμα έργων υποδομής - μαμούθ ύψους 4,5 τρισ. δολαρίων!), ούτε στον τρόπο οικονομικής συνδρομήςέκαστης στο νέο τραπεζικό σχήμα, ούτε καν στα κριτήρια έγκρισης της χρηματοδότησης μεγαλεπήβολων αναπτυξιακών έργων. Οπως έγινε γνωστό, η Κίναεπέμενε να υπάρχει αναλογική εκπροσώπηση, στη βάση της συνεισφοράς της κάθε χώρας στην τράπεζα, σε αντίθεση με τη Ρωσία, που ήθελε (προφανώς για να αποφύγει την επικυριαρχία του Πεκίνου) την ισότιμη εκπροσώπηση στη διεύθυνση, άσχετα από το ποσό της συμμετοχής...
Γεγονός είναι, πάντως, ότι η πρόταση για τη δημιουργία της «Αναπτυξιακής Τράπεζας» των BRICS προκάλεσε τέτοια αίσθηση διεθνώς, ώστε ακόμη και η ανταγωνίστρια «Παγκόσμια Τράπεζα» έσπευσε να εκδηλώνει υποκριτικά «ενδιαφέρον» και «προθυμία» να «βοηθήσει»...
Πολύς λόγος έγινε επίσης και για την πρόταση δημιουργίας ενός «ταμείου» νομισματικών αποθεμάτων των BRICS ύψους 100 δισ. δολαρίων, που θα διασφαλίζει τη συναλλαγματική ρευστότητα μεταξύ των πέντε χωρών και θα δρα απέναντι στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Μπίζνες και οπτικές ίνες...
Επιπλέον, αποφασίστηκε η συγκρότηση ενός «Επιχειρηματικού Συμβουλίου των ΒRICS» με πρόεδρο το Νοτιοαφρικανό δισεκατομμυριούχο και επιχειρηματία του τομέα εξόρυξης πολύτιμων μετάλλων Πατρίς Μοτσέπε. Οπως ανακοινώθηκε, θα λειτουργεί ως «πλατφόρμα» ενίσχυσης και προώθησης της οικονομίας, του εμπορίου, των επενδύσεων μεταξύ των επιχειρήσεων, τραπεζών, βιομηχανιών μεταποίησης και «πράσινης οικονομίας» των BRICS. Ο Μοτσέπε έσπευσε να αναφέρει ως βασικό στόχο του Συμβουλίου την ενθάρρυνση της επιχειρηματικότητας των νέων και των γυναικών «ιδιαίτερα σε χώρες της υποσαχάρειας Αφρικής».
Σε φόρουμ της διάσκεψης, ο Νοτιοαφρικανός Πρόεδρος Τζέικομπ Ζούμα ανακοίνωσε ακόμη την απόφαση για τη δημιουργία μίας τηλεπικοινωνιακής σύνδεσης οπτικών ινών μήκους 28.400 χλμ. μεταξύ των πέντε εταίρων «για να αρθεί η εξάρτησή τους», όπως είπε «από τις ανεπτυγμένες χώρες».
Επιπλέον, πάρθηκαν αποφάσεις και σε διμερές επίπεδο με πιο χαρακτηριστική τη συμφωνία των υπουργών Οικονομικών Κίνας και Βραζιλίας να χρησιμοποιούν τα δικά τους νομίσματα στις διμερείς εμπορικές συναλλαγές τους (με όγκο ετήσιων συναλλαγών τα 30 δισ. δολάρια), τουλάχιστον ως το 2016.
Στο περιθώριο των εργασιών της Συνόδου πραγματοποιήθηκαν και πολλές διμερείς επαφές τόσο μεταξύ των ηγετών, όσο και των επικεφαλής των κεντρικών Τραπεζών, των υπουργών Οικονομικών και Εμπορίου και μεταξύ τους αλλά και με αξιωματούχους 15 αφρικανικών χωρών που είχε καλέσει ο «οικοδεσπότης» της διάσκεψης, Νοτιοαφρικανός πρόεδρος Τζέικομπ Ζούμα. Εξυπακούεται πως κλείστηκαν συμφωνίες για επικερδείς «μπίζνες» κυρίως μεταξύ κινεζικών και νοτιοαφρικανικών εταιρειών, αλλά και μεταξύ χωρών (ιδιαίτερα ανάμεσα σε Νότια Αφρική και Ρωσία). Μεταξύ των πιο σημαντικών επιχειρηματικών συμφωνιών είναι εκείνες που υπογράφηκαν μεταξύ της «Αναπτυξιακής Τράπεζας Κίνας» και της νοτιοαφρικανικής σιδηροδρομικής εταιρείας TRANSNET ύψους 5 δισ. δολαρίων, και αυτή που έγινε ανάμεσα στην κινεζική εταιρεία CHERY και τις νοτιοαφρικανικές αρχές για τη δημιουργία ναυπηγείου στο λιμάνι Richards Bay. Αίσθηση, επίσης, προκάλεσε η συμφωνία ανάμεσα στη Ρωσία και στη Ν. Αφρική (που αμφότερες έχουν το 80% της πλατίνας που παράγεται παγκοσμίως και χρησιμοποιείται κυρίως από τις αυτοκινητοβιομηχανίες), με στόχο τη ρύθμιση της παραγωγής, αλλά και της διεθνούς τιμής πώλησης του πολύτιμου μετάλλου, ώστε να συρρικνωθούν οι ζημίες που υφίστανται τεράστιοι επιχειρηματικοί όμιλοι - όπως γνωστές, νοτιοαφρικανικές αλλά και πολυεθνικές εταιρείες πλατίνας.
Διακήρυξη φιλόδοξων στόχων
Η διάσκεψη ολοκληρώθηκε με την υιοθέτηση μίας 13σέλιδης κοινής διακήρυξης, στην οποία οι πέντε ηγέτες διαβεβαιώνουν για μία σειρά καλών προθέσεων και μεγαλεπήβολων σχεδίων τόσο σε περιφερειακό όσο και σε διεθνές, γεωπολιτικό επίπεδο. Μεταξύ άλλων:
- Υπογραμμίζουν τη «δέσμευσή» τους για την ενίσχυση της μεταξύ τους οικονομικής - και όχι μόνον...- «συνεργασίας και αλληλεγγύης» απέναντι στις ανεπτυγμένες καπιταλιστικά χώρες, δίνοντας έμφαση στην εκβιομηχάνιση της υποσαχάρειας Αφρικής και σε ένα διεθνές «πολυπολικό» σύστημα με ενισχυμένο έναν κεντρικό ρόλο του ΟΗΕ για την επίλυση διεθνών ζητημάτων.
- Θέτουν στόχους για προοδευτική ανάπτυξη της ομάδας BRICS σε έναν «πλήρη μηχανισμό τρέχουσας και μακροπρόθεσμης συνεργασίας», με ευρεία γκάμα θεμάτων της παγκόσμιας πολιτικής και οικονομίας.
- Αμφισβητούν ως «πεπαλαιωμένη» την παγκόσμια αρχιτεκτονική διακυβέρνησης σε διεθνές επίπεδο, που, όπως σημειώνουν, «ρυθμίζεται από θεσμούς που έγιναν σε ένα άλλο διεθνές τοπίο» σε διαφορετικές συνθήκες «με διαφορετικές προκλήσεις και ευκαιρίες».
- Δεν παραλείπουν να αναφερθούν στην ανάγκη «μεταρρυθμίσεων» και διεύρυνσης του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, αλλά και στην επικείμενη διαδικασία εκλογής νέου Γενικού Διευθυντή στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ) εντός τρέχοντος έτους σημειώνοντας ότι ο νέος αξιωματούχος θα πρέπει «να εκφράζει ένα πολυπολικό σύστημα και να προχωρήσει στην ενίσχυση της αποτελεσματικότητας του οργανισμού».
- Επισημαίνουν την ανάγκη για «διερεύνηση νέων μοντέλων και προσεγγίσεων» για μια «πιο ισότιμη ανάπτυξη» μεταξύ τους και σε διεθνές επίπεδο, επισημαίνοντας ότι είναι ανοικτοί σε αύξηση της συνεργασίας τους με αναδυόμενες αγορές και αναπτυσσόμενες χώρες.
- Αναφέρονται εκτενώς σε καίρια διεθνή ζητήματα όπως η κατάσταση στο Αφγανιστάν, η ανάγκη επίλυσης της κρίσης για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν μέσω διαπραγμάτευσης, το Παλαιστινιακό (χαιρετίζοντας τη χορήγηση του στάτους «κράτος - παρατηρητή» εντός του ΟΗΕ στην Παλαιστίνη), το Μεσανατολικό (όπου εκφράζουν ανησυχία για τέλμα στη διαδικασία διαλόγου).
Αντιθέσεις νέων ιμπεριαλιστικών αρπακτικών
Ωστόσο, παρά τις συμφωνίες των πέντε πάνω στη δημιουργία θεσμικών οργάνων «απέναντι» (;) στην Παγκόσμια Τράπεζα και το ΔΝΤ, δεν λείπουν και οι μεταξύ τους αντιθέσεις. Πόσο δε μάλλον όταν οι πέντε «αναδυόμενες» δυνάμεις εντάσσονται σε ένα ρευστό διεθνές περιβάλλον, με έκδηλη την προσπάθειά τους να συντονίσουν, όσο μπορούν, τις πολιτικές και τις στρατηγικές τους, ώστε να παίξουν ένα σημαντικότερο ρόλο στη διεθνή σκακιέρα. Πότε απέναντι, πότε στο πλάι διεθνών ιμπεριαλιστικών οργανισμών σε οικονομικό και πολιτικό επίπεδο, δίχως βεβαίως αυτό να εξασφαλίζει μία σημαντική βελτίωση της ποιότητας ζωής δισεκατομμυρίων ανθρώπων ή να ανοίγει το δρόμο για την οικοδόμηση συνθηκών κατάκτησης της λαϊκής εξουσίας...
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, αδυνατούν ενίοτε να ξεπεράσουν και τις αντιθέσεις μεταξύ τους ή να γεφυρώσουν τις σημαντικές διαφορές που έχουν κυρίως σε οικονομικό, εμπορικό επίπεδο.
Ακόμη και σε επίπεδο μεγεθών, οι διαφορές τους είναι τεράστιες. Για παράδειγμα η κινέζικη οικονομία (η ισχυρότερη από όλες) είναι 20 φορές μεγαλύτερη από εκείνη της Ν. Αφρικής και τέσσερις φορές μεγαλύτερη από εκείνη της Ρωσίας ή της Ινδίας. Σε παραγωγικό επίπεδο, υπάρχουν επίσης αντιθέσεις και αντικρουόμενα, εντόνως ανταγωνιστικά, συμφέροντα π.χ. μεταξύ των βιομηχανιών κλωστοϋφαντουργίας και μεταποίησης της Νότιας Αφρικής, της Ινδίας και της Κίνας που όλες παράγουν παρόμοια προϊόντα και όλες επιδιώκουν να κερδίσουν ένα κομμάτι και στις μεταξύ τους αγορές.
Οι ανταγωνισμοί αυτοί ενίοτε φτάνουν μέχρι τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου. Η Βραζιλία, για παράδειγμα, προσέφυγε τον περασμένο Ιούνη στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου κατά της Νότιας Αφρικής, κατηγορώντας την για προστατευτισμό, λόγω της επιβολής υψηλών δασμών σε βραζιλιάνικα πτηνοτροφικά προϊόντα κρέατος. Απ' την άλλη, χαρακτηριστικοί είναι και οι εμπορικοί ανταγωνισμοί της Κίνας με άλλες «αναδυόμενες» οικονομίες αναπτυσσόμενων χωρών, αφού μόνο στο πρώτο εξάμηνο του 2012 το Πεκίνο είχε 40 εμπορικές διαφωνίες - προστριβές με άλλες χώρες εκ των οποίων το 70% αφορούσε άλλες «αναδυόμενες» δυνάμεις. Ακόμη, ως το τέλος του 2012, η Ινδία είχε να επιλύσει με την Κίνα 149 υποθέσεις «αντιντάπινγκ» σε μία προσπάθεια να προστατεύσει τις αγορές της από την «παλίρροια» εισαγόμενων πάμφθηνων (ακόμη και για τα δεδομένα της Ινδίας) σινικών προϊόντων. Γνωστές είναι ακόμη οι κατά καιρούς αντιδράσεις της Κίνας απέναντι σε πολιτικές «βιομηχανικού προστατευτισμού» που υιοθετεί η Βραζιλία..
Παράλληλα, τα τελευταία χρόνια δεν έλειψαν ούτε οι διαφορές και ανάμεσα σε Ρωσία - Κίνα για τους πετρελαιοαγωγούς, την τιμή του πετρελαίου και την προώθηση ενεργειακών αναπτυξιακών σχεδίων στη Σιβηρία... Οπως δε λείπουν ούτε οι μεταξύ τους ανταγωνισμοί σε γεωπολιτικό ή στρατιωτικό επίπεδο με πιο χαρακτηριστική την κούρσα εξοπλισμών ανάμεσα σε Ινδία και Κίνα.
Εντούτοις, σε κάθε περίπτωση, ακόμη σε αυτήν που οι πέντε χώρες καταφέρουν να συνεχίσουν να λειτουργούν από κοινού, είναι φανερό πως ως BRICS δεν μπορούν να λειτουργήσουν ως «αντίβαρο» στις ΗΠΑ και να δημιουργήσουν έναν «ειρηνικό κι ασφαλή κόσμο», χωρίς ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις, όπως ορισμένοι ισχυρίζονται. Και αυτό διότι η μονοπωλιακή καπιταλιστική οικονομική βάση τους, η κοινωνική διάρθρωση και το πολιτικό-οικονομικό εποικοδόμημα αυτών των χωρών (άσχετα από το «μείγμα» της διαχείρισης καπιταλιστικής ανάπτυξης που ακολουθείται σ' αυτές), δείχνει πως έχουμε να κάνουμε με νέα ιμπεριαλιστικά «αρπακτικά». Ο πολυπολικός κόσμος είναι ο κόσμος των οξυμένων ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, στον οποίο δεν μπορεί να υπάρξει ειρήνη κι ασφάλεια για τους λαούς.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου