Ο ΔΣΕ μπαίνει στο Γύθειο

Ο ΔΣΕ μπαίνει στο Γύθειο

Μετά την απελευθέρωση των 224 κρατουμένων αγωνιστών των φυλακών της Σπάρτης με την αντίστοιχη επιχείρηση-μαμούθ των δυνάμεων της 3ης μεραρχίας του ΔΣΕ, το Φλεβάρη του 1947, το αντάρτικο θέριεψε στο Μοριά, έτσι που στις αρχές του 1948 η δύναμη του ΔΣΕ στην Πελοπόννησο είχε φθάσει στον αριθμό των χιλίων μαχητών χωρίς σε αυτούς να υπολογίζονται τα μέλη της Αυτοάμυνας και τα ΚΠ.

Στις 23 του Φλεβάρη 1948, τμήμα 200 περίπου μαχητών του ΔΣΕ μπήκε στο Γύθειο και απελευθέρωσε τους κρατούμενους των φυλακών της πόλης. Πρόκειται για μια επιχείρηση αρκετά μεγάλης κλίμακας με σκοπό αφενός τον εμπλουτισμό των γραμμών του ΔΣΕ αλλά και την απόδοση ενός καίριου πλήγματος στην καρδιά μιας μεγάλης πόλης.

Στο "Δελτίο Ειδήσεων του ΔΣΕ" της 24ης Φεβρουαρίου 1948, διαβάζουμε:

"Τη στιγμή που οι μοναρχοφασίστες διατυμπανίζουν "μεγάλες εκκαθαριστικές επιχειρήσεις" στην Πελοπόννησο, ο Δημοκρατικός Στρατός στην περιοχή αυτή της χώρας, τους δίνει την καλύτερη απάντηση με την ανάπτυξη της επιθετικής του δράσης ακόμα και μέσα στα μεγάλα τους κέντρα.

Σύμφωνα με πληροφορίες του γαλλικού τηλεγραφικού πραχτορείου, 200 μαχητές του ΔΣ μπήκαν στο Γύθειο και απελευθέρωσαν 23 πατριώτες απ' τις φυλακές. Σκοτώθηκαν 3 χωροφύλακες και πολλοί τραυματίστηκαν.

Ο ραδιοσταθμός της Αθήνας μετέδωσε ότι στις 11 τη νύχτα χτες έγινε σφοδρή επίθεση ενάντια στο Αίγιο από 400 μαχητές του ΔΣ. Η επίθεση έγινε απ' όλα τα σημεία ενάντια στην πόλη στην οποία βρίσκονταν χωροφύλακες, στρατός και ΜΑΥ.

Νεότερες πληροφορίες αναφέρουν ότι τα τμήματα του ΔΣ ήταν εξοπλισμένα με βαρύτατον οπλισμό, τα δε βλήματά τους έπεφταν στο κέντρο της πόλης.

Άλλο τηλεγράφημα αναφέρει ότι εκδηλώθηκε επίθεση του ΔΣ ενάντια στις Καλάμες απ' τη βορειοδυτική πλευρά της πόλης.

Ο ραδιοσταθμός της Αθήνας μετέδωσε ότι σαμποτέρ ανατίναξαν 260 μέτρα σιδηροδρομική γραμμή στη Ρέτσι - Μεγαλούπολης στην Πελοπόννησο".


Στην πραγματικότητα οι παραπάνω επιχειρήσεις διενεργήθηκαν από τα δύο διαφορετικά αρχηγεία του ΔΣΕ Πελοποννήσου (Ταυγέτου και Μαινάλου) με τρόπο όμως τέτοιο που να δημιουργείται σύγχυση στις γραμμές του αντιπάλου. Πάγια τακτική ήταν η εκδήλωση επιθετικών ενεργειών σε πολλά διαφορετικά σημεία ώστε να προκαλείται σύγχυση και η δυνατότητα αλληλοϋποστήριξης των κυβερνητικών δυνάμεων να εκμηδενίζεται.

Στην παρούσα περίπτωση εκτιμούμε ότι κύριες επιθέσεις υπήρξαν αυτές στο Γύθειο και το Αίγιο και πως οι υπόλοιπες ενέργειες είχαν σκοπό παραπλανητικό.

Η επίθεση στο Γύθειο εκδηλώθηκε κατά τις πρώτες πρωινές ώρες με κατεύθυνση από το δρόμο προς Σπάρτη και από τα βόρεια υψώματα προς την παραλία. Τα εξωτερικά φυλάκια καταλήφθηκαν σχεδόν χωρίς αντίσταση ενώ οι δυνάμεις της Χωροφυλακής και των ΜΑΥ γρήγορα εγκατέλειψαν τις θέσεις τους και οχυρώθηκαν στο σταθμό χωροφυλακής. Οι δυνάμεις του ΔΣΕ που φρόντισαν να καταλάβουν γρήγορα τους κεντρικούς άξονες της πόλης κατάφεραν να απομονώσουν με πυρά τον σταθμό χωροφυλακής ώστε η επιχείρηση στις φυλακές να γίνει απλούστερη. Η φρουρά στις φυλακές Γυθείου προέβαλλε μικρή αντίσταση αφού και αριθμητικά υστερούσε κατά πολύ των ανταρτών.

Μετά από μερικά λεπτά σποραδικών πυροβολισμών παραδόθηκαν, ο εξοπλισμός τους καταλήφθηκε από τους αντάρτες και οι ίδιοι οι φύλακες κλειδώθηκαν σε κελί των φυλακών. Στις φυλακές Γυθείου συνελήφθη και ο ενωμοτάρχης Πέτρος Καρακοσμάς, γνωστός για τις βιαιοπραγίες του κατά του ντόπιου πληθυσμού. Ο Καρακοσμάς μεταφέρθηκε εκτός πόλης κατά την υποχώρηση των δυνάμεων του ΔΣΕ και πιθανότατα εκτελέστηκε.

Η επιχείρηση στο Γύθειο υπήρξε μια από τις επιτυχέστερες του ΔΣΠ σε κατοικημένη περιοχή και απέδειξε για μια ακόμη φορά την μαχητική ικανότητα των ανταρτών όταν αυτοί δρούσαν σε κατοικημένη περιοχή με καλή ενημέρωση για τα δεδομένα της.

Ο εξοπλισμός που καταλήφθηκε από την επιχείρηση αναγράφεται παρακάτω:

• 15 τυφέκια
• 5 ατομικά αυτόματα
• 4 περίστροφα
• 2 κάσες χειροβομβίδες
• 2.500 σφαίρες
• στρατιωτικός ιματισμός
• φαρμακευτικό υλικό