Μεθοδεύεται η συνεκμετάλλευση;

Μεθοδεύεται η συνεκμετάλλευση;

-- Η αστική τάξη σε Ελλάδα και Τουρκία έχουν κάνει βήματα στην προοπτική της συνεκμετάλλευσης του Αιγαίου και της περιοχής γύρω από το Καστελόριζο;

Μιλώντας τη Δευτέρα στην Κωνσταντινούπολη, μετά τη συνάντηση με τον Α. Σαμαρά, ο Τ. Ερντογάν είπε για το περιεχόμενο της συζήτησης με τον Ελληνα ομόλογό του: «Μοιραστήκαμε την κοινή πεποίθηση στηριζόμενοι στην αρχή της αμοιβαία επωφελούς λύσης - win win - ότι πρέπει να γίνουν από κοινού βήματα για την ΑΟΖ στην Ανατολική Μεσόγειο». Με τη φράση του αυτή, ο Τούρκος πρωθυπουργός άφησε σαφώς να εννοηθεί ότι τα κέρδη για την αστική τάξη σε Ελλάδα και Τουρκία από τη συνεκμετάλλευση των υδρογονανθράκων είναι αυτό που πρωτεύει και πάνω εκεί πρέπει να πέσει το βάρος στις διμερείς διαπραγματεύσεις. Καθόλου τυχαία, μάλιστα, επικέντρωσε τη δήλωσή του στην Αν. Μεσόγειο για δύο λόγους: Πρώτον, επειδή στη συγκεκριμένη περιοχή εικάζεται ότι υπάρχουν μεγάλα κοιτάσματα υδρογονανθράκων. Και δεύτερον επειδή είναι πάγια τακτική της Τουρκίας να αποσυνδέει τη συζήτηση για υφαλοκρηπίδα - ΑΟΖ του Καστελόριζου από τις συνολικές διαπραγματεύσεις για τη διευθέτηση της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο, με την αιτιολογία ότι το Καστελόριζο δεν αποτελεί συνέχεια του ελληνικού νησιώτικου συμπλέγματος στο Αιγαίο, αλλά είναι νησί της Αν. Μεσογείου και επικάθεται στη λεκάνη της. Την ίδια άποψη είχε εκφράσει και ο Τούρκος ΥΠΕΞ, το Μάρτη του 2011, σε συνέντευξή του στην «Καθημερινή», με αφορμή την τότε επίσκεψή του στην Ελλάδα. Είχε πει επί λέξει ο Α. Νταβούτογλου, σχετικά με τις θέσεις της χώρας του για το Καστελόριζο: «Οι διερευνητικές επαφές έχουν ρητό στόχο να εξετάσουν όλα τα θέματα που αφορούν τις διαφωνίες μας στο Αιγαίο. Επομένως, είμαστε επικεντρωμένοι κατά προτεραιότητα στο θέμα του Αιγαίου. Ωστόσο, το Καστελόριζο βρίσκεται στη Μεσόγειο. Σε ό,τι αφορά το Καστελόριζο, η Τουρκία έχει βάσιμες νομικές και πολιτικές θέσεις σε συμφωνία με το διεθνές δίκαιο και τη νομολογία των διεθνών δικαστηρίων, συμπεριλαμβανομένης και της Χάγης».

Η λύση «win - win» που προτείνει η Τουρκία για το Αιγαίο και ισοδυναμεί με συνεκμετάλλευση, δεν είναι επίσης καινούργια. Τον Δεκέμβρη του 2012, για να πιάσουμε ένα από τα τελευταία παραδείγματα, ο Τούρκος υπουργός Επικρατείας αρμόδιος για τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ενωση, Εγκεμέν Μπαγίς, σε συνέντευξή του στην κυπριακή εφημερίδα «Σημερινή», εξέφρασε την άποψη ότι Ελλάδα και Τουρκία βρίσκονται κοντά σε συμφωνία για το Αιγαίο και πρόσθεσε: «Η άποψή μου είναι ότι μπορούμε να ψάξουμε μαζί στην υφαλοκρηπίδα του Αιγαίου και να εξορύξουμε το πετρέλαιο, που πιθανόν να υπάρχει. Ετσι, θα προκύψει πλούτος και αφθονία και για τις δύο χώρες. Συνεκμετάλλευση 50-50 του Αιγαίου. Αυτή είναι η προσωπική μου άποψη, όχι της κυβέρνησης. Ας βρούμε πετρέλαιο, ας βγάλουμε λεφτά, ας τα μοιραστούμε κι έτσι οι πλατφόρμες του πετρελαίου να αποτελέσουν πλατφόρμα για λύση. Πρέπει να μετατρέπουμε τις κρίσεις σε ευκαιρίες. Τα πράγματα που μας ενώνουν είναι πιο σπουδαία από εκείνα που μας χωρίζουν». Η άποψη αυτή του Τούρκου υπουργού ήρθε και έδεσε με την άποψη που είχε εκφράσει λίγους μήνες πριν ο τότε αντιπρόεδρος της ελληνικής κυβέρνησης Θ. Πάγκαλος, ότι η ελληνική υφαλοκρηπίδα φθάνει μόνο μέχρι τα 200 μέτρα βάθος βυθού, αφήνοντας έτσι εκτός το μεγαλύτερο μέρος του Αιγαίου, το οποίο με βάση τους ισχύοντες κανόνες του Διεθνούς Δικαίου ανήκει στην Ελλάδα.

Τον Αύγουστο του 2010, με συνέντευξή του στον ελληνικό Τύπο και στο πλαίσιο επίσκεψής του στην Αθήνα, ο ειδικός απεσταλμένος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών, αρμόδιος για θέματα Ενέργειας, Richard Morningstar, μίλησε για την υφαλοκρηπίδα στο Αιγαίο και εξέφρασε την άποψη ότι πρέπει «να υπάρξει, επιτέλους, συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας για τα σύνορα». Προχωρώντας ένα βήμα πιο πέρα, ο απεσταλμένος των ΗΠΑ πρόσθεσε ότι αν ο «καθορισμός συνόρων» δεν είναι εφικτός επί του παρόντος, οι δύο χώρες μπορούν «να καταλήξουν σε μια επιχειρηματική λύση (...) στο Αιγαίο ή σε κάποια άλλη αμφισβητούμενη περιοχή, όπου το οικονομικό όφελος είναι και για τις δύο χώρες τόσο μεγάλο (...) ακόμη και εάν δεν συμφωνούν στα συγκεκριμένα σύνορα». Με άλλα λόγια, συνέστησε σε Ελλάδα και Τουρκία να βάλουν «στον πάγο» το ζήτημα της υφαλοκρηπίδας, και κατ' επέκταση τον ορισμό Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης και να προχωρήσουν από κοινού στη συνεκμετάλλευση του Αιγαίου. Οσο για τη στάση της Ελλάδας απέναντι σ' αυτά τα ζητήματα, δεν είναι μόνο το κοινό ανακοινωθέν Ντεμιρέλ - Σημίτη τον Ιούλη του 1997 στη Μαδρίτη, με το οποίο η Ελλάδα, για πρώτη φορά, αναγνώριζε κυριαρχικά δικαιώματα της Τουρκίας στο Αιγαίο. Είναι η όλη τακτική των κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ και ΝΔ, αλλά και των συγκυβερνήσεών τους, που οδηγεί βήμα το βήμα σε συνεκμετάλλευση του Αιγαίου προς όφελος της αστικής τάξης σε Ελλάδα και Τουρκία, σε βάρος βέβαια των κυριαρχικών δικαιωμάτων της πρώτης. Απ' αυτή τη σκοπιά, το ΚΚΕ καταδικάζει τόσο την τουρκική επιθετικότητα που αμφισβητεί ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα, όσο και τη στάση της ελληνικής άρχουσας τάξης και υπογραμμίζει τον επικίνδυνο δρόμο στον οποίο οδηγούν οι νέες συμφωνίες οικονομικής συνεργασίας ανάμεσα στις δύο χώρες.