Παιχνίδια με τη φωτιά στη γη των πάγων

Παιχνίδια με τη φωτιά στη γη των πάγων

Ο τεράστιος ορυκτός πλούτος που αποκαλύπτει η υποχώρηση των πάγων, αποτελεί μήλον της Εριδος για τους ιμπεριαλιστές

Χάρτης της Αρκτικής με τις χώρες που διεκδικούν υφαλοκρηπίδα στην επικράτειά της

Πετρέλαιο, φυσικό αέριο, χρυσός, σπάνιες γαίες, πλούσια αποθέματα αλιείας, θαλάσσιες οδοί που μειώνουν κατά πολύ το χρόνο, άρα και το κόστος μεταφοράς εμπορευμάτων... Δεν είναι να απορεί κανείς που η Αρκτική αναδεικνύεται σε σύγχρονο Ελντοράντο και ταυτόχρονα σε πεδίο κλιμακούμενων ανταγωνισμών. Το λιώσιμο των πάγων καθιστά όλο και πιο στέρεη την πεποίθηση των σύγχρονων χρυσοθήρων, των μονοπωλιακών ομίλων, ότι μπορούν πια να εκμεταλλευτούν τον αμύθητο πλούτο που κρύβει στα σωθικά της η γη των πάγων.

Οι πάγοι, που αποτελούσαν τη φυσική ασπίδα της περιοχής, συρρικνώνονται. Παρ' όλα αυτά αποτελούν ακόμα ένα σοβαρό εμπόδιο στα σχέδια των μονοπωλίων. Για λογαριασμό τους τα καπιταλιστικά κράτη βάζουν την περιοχή στο μικροσκόπιο ενδελεχών ερευνών που ζυγίζουν τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα κάθε απόπειρας εκμετάλλευσης ενεργειακών κοιτασμάτων στην Αρκτική.

Απ' το πεδίο δεν απουσιάζει κανένα αρπακτικό. ΗΠΑ, ΕΕ, Κίνα και, φυσικά, Ρωσία ακονίζουν τα νύχια τους και παρεμβαίνουν με όποιον τρόπο μπορούν. Ηδη, στις κοινότητες ιθαγενών κατευθύνεται πακτωλός χρημάτων ώστε να εξασφαλιστεί η ανοχή τους τουλάχιστον, αν όχι η πλήρης χειραγώγησή τους, στα σχέδια εκμετάλλευσης της πατρογονικής τους γης. Ηδη, υλοποιούνται στρατιωτικές ασκήσεις μεγάλης κλίμακας, με τη συμμετοχή του ΝΑΤΟ, με στόχο την εξάσκηση στο χειρισμό διαφόρων σεναρίων...

«Η διαπάλη ανάμεσα στα ιμπεριαλιστικά κέντρα, τη συγκεκριμένη περίοδο, εστιάζεται στον έλεγχο των ενεργειακών πηγών και δρόμων μεταφοράς τους, των πηγών νερού, των θαλάσσιων διαδρόμων μεταφοράς εμπορευμάτων, με χαρακτηριστικές εστίες έντασης την Κασπία, την Ανατολική Μεσόγειο, τη Μέση Ανατολή, τον Περσικό Κόλπο, την Αφρική, τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας και την Αρκτική. Δυναμώνει ο κίνδυνος και πιο γενικευμένων περιφερειακών συγκρούσεων, ακόμα και ενός γενικότερου ιμπεριαλιστικού πολέμου. Σε αυτά τα πλαίσια αναδιατάσσονται ιμπεριαλιστικοί άξονες για τον έλεγχο αγορών και εδαφών», αναφέρουν οι Θέσεις της ΚΕ του ΚΚΕ για το 19ο Συνέδριο.

Πλατφόρμα άντλησης πετρελαίου ανάμεσα στους πάγους

Οι εξελίξεις στην Αρκτική, όπως και στην Ανατολική Μεσόγειο και αλλού, με επίκεντρο τα ενεργειακά κοιτάσματα, είναι ανησυχητικές. Χτυπούν συναγερμό ετοιμότητας και εγρήγορσης για τους λαούς, αλλά προσφέρονται και για χρήσιμα συμπεράσματα. Επιβεβαιώνουν ότι ο φυσικός πλούτος του πλανήτη δεν αξιοποιείται για να καλύψει σύγχρονες λαϊκές ανάγκες, ενώ θα μπορούσε και με το παραπάνω. Αντίθετα, όσο κυριαρχούν τα μονοπώλια, που ερίζουν να τον βάλουν στο χέρι, μπορεί να μετατραπεί σε δυναμίτη, που θα τον πυροδοτήσει η ακόρεστη δίψα τους για κέρδη.

Γιατί τόσος συνωστισμός;...

Διασταυρώνοντας κανείς μελέτες και έρευνες όλων των ενδιαφερομένων να πλιατσικολογήσουν στην Αρκτική, αποκτά μια εικόνα για το μέγεθος του πλούτου για τον οποίο ερίζουν. Ας επιχειρήσουμε να παρουσιάσουμε την εικόνα της Αρκτικής σήμερα.

Το μεγαλύτερο τμήμα της περιοχής αποτελείται από τον Αρκτικό Ωκεανό, ο οποίος ως επί το πλείστον καλύπτεται από πάγο. Ο Βόρειος Πόλος βρίσκεται στο κέντρο του. Η Θάλασσα του Μπάρεντς, η Θάλασσα Κάρα, η Θάλασσα της Γροιλανδίας, η Νορβηγική Θάλασσα, η Θάλασσα Μποφόρ, η Θάλασσα Λάπτεφ και ορισμένες άλλες θαλάσσιες περιοχές είναι μέρος του Αρκτικού Ωκεανού.

Ο Αρκτικός Ωκεανός περιβάλλεται από ηπειρωτικές υφαλοκρηπίδες. Καναδάς, Δανία (συμπεριλαμβανομένης της Γροιλανδίας), Φινλανδία, Ισλανδία, Νορβηγία, Ρωσία, Σουηδία και ΗΠΑ καλύπτουν μεγάλες εκτάσεις της Αρκτικής. Ταυτόχρονα, Νορβηγία, Ρωσία, Καναδάς, Δανία/Γροιλανδία και ΗΠΑ είναι τα πέντε παράκτια κράτη του Αρκτικού Ωκεανού. Απ' αυτά, τρία κράτη ανήκουν στην ΕΕ: Φινλανδία, Σουηδία και Δανία.

Η Αρκτική εκτείνεται σε 14,5 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα, όπου κατοικούν περίπου 4 εκατομμύρια. Περίπου το 10% του πληθυσμού είναι αυτόχθονες ομάδες (π.χ. Saami, Inuit, Νenetsit, Αleutit, Αthabascat κ.ά.).

Το μεγαλύτερο λιμάνι της Αρκτικής είναι το ρωσικό Μουρμάνσκ, στη βορειοδυτική Ρωσία.

Στην περιοχή ασκούνται μορφές γεωργίας και κτηνοτροφίας προσαρμοσμένες στις δύσκολες κλιματολογικές συνθήκες, όπως η εκτροφή γουνοφόρων ζώων.

Το Σεπτέμβρη του 2012 - ισχυρίζονται μελέτες που βεβαίως ελέγχονται για την εγκυρότητά τους - το στρώμα πάγου της Αρκτικής είχε συρρικνωθεί σε ποσοστό ρεκόρ (σε 3.410.000 km²). Ο Αρκτικός Ωκεανός πιθανολογείται πως στο τέλος της δεκαετίας θα είναι σε μεγάλο βαθμό «γυμνός» από πάγο.

Στην περιοχή υπάρχουν άφθονοι ανεκμετάλλευτοι φυσικοί πόροι, τόσο στη θάλασσα όσο και στην ξηρά. Η τήξη και η συρρίκνωση των πάγων, σε συνδυασμό με την ανάπτυξη και την εξέλιξη των νέων τεχνολογιών, πολλαπλασιάζουν τις ευκαιρίες αναζήτησης και εξόρυξης νέων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων (πετρέλαιο και φυσικό αέριο) και άλλων πρώτων υλών στα βάθη του ωκεανού.

Πιστεύεται ότι το ένα τέταρτο των κοιτασμάτων φυσικού αερίου που έχουν εντοπιστεί στον κόσμο και το 80% του φυσικού αερίου της Ρωσίας βρίσκονται στην Αρκτική. Εκτιμάται ότι στην περιοχή βρίσκεται το 13% των ανεξερεύνητων κοιτασμάτων πετρελαίου στον κόσμο, το 30% των ανεξερεύνητων κοιτασμάτων φυσικού αερίου και το 20% των ανεξερεύνητων κοιτασμάτων φυσικού υγραερίου.

Το «πανηγύρι» έχει ήδη ξεκινήσει

Στην περιοχή έχουν ήδη πατήσει πόδι οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις στον τομέα του πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Πάμπολλα υπεράκτια σημεία γεώτρησης υπάρχουν ήδη, ενώ αναζητούνται και εξερευνώνται νέα σημεία ολοένα και πιο βόρεια, π.χ. η Νορβηγία διαθέτει γεωτρήσεις σε 89 τοποθεσίες στη Θάλασσα του Μπάρεντς και σύντομα θα αρχίσει γεωτρήσεις σε εννέα νέες.

Η εξορυκτική δραστηριότητα δεν αφορά μόνο σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Σε διάφορα μέρη της Αρκτικής έχουν εντοπιστεί σημαντικά ανεκμετάλλευτα κοιτάσματα διαφόρων μετάλλων και ορυκτών. Για παράδειγμα, το 90% της παραγωγής σιδηρομεταλλεύματος της ΕΕ και περίπου το 20% της παραγωγής νικελίου στον κόσμο προέρχεται από την Αρκτική. Στην περιοχή υπάρχουν επίσης σημαντικοί δασικοί πόροι. Ακόμα, το 1/4 περίπου των θαλάσσιων ιχθυαποθεμάτων, με αυξητική τάση, καθώς η άνοδος της θερμοκρασίας των θαλασσών ωθεί πληθυσμούς ψαριών βορειότερα.

Το λιώσιμο των πάγων ενισχύει τη δυνατότητα διάνοιξης νέων θαλάσσιων διαδρόμων στον Αρκτικό Ωκεανό. Αναφερόμαστε στο βορειοδυτικό και το βορειοανατολικό πέρασμα, από και προς την Ανατολική Ασία, που είναι κατά 40% περίπου συντομότεροι από τους σημερινούς θαλάσσιους διαδρόμους του Ατλαντικού και των παράκτιων κρατών της Ασίας.

Σημαντικό τμήμα των παγκόσμιων θαλάσσιων μεταφορών πραγματοποιείται με τους στόλους των χωρών της ΕΕ και το 90% περίπου των μεταφορών αυτών πραγματοποιείται σήμερα από το παραδοσιακό νότιο δίαυλο διέλευσης.

Το 2012, 46 πλοία διέσχισαν τον άξονα της Βόρειας Θάλασσας, από τη Θάλασσα του Μπάρεντς προς τον Βερίγγειο Πορθμό. Οι εμπορευματικές μεταφορές αυξάνονται, αν και εξακολουθούν να υπάρχουν μεγάλες αβεβαιότητες για τη χρήση αυτού του άξονα, όσον αφορά στους κανόνες, στο κόστος και την ασφάλεια πλοήγησης, δεδομένων των δυσμενών καιρικών συνθηκών της περιοχής.