Τραπεζικοί τριγμοί
Ας συνεχίσουμε την χτεσινή μας κουβέντα για τις τράπεζες και την υπερδιόγκωσή τους. Στο προηγούμενο σημείωμα περιγράψαμε το φαινόμενο, είδαμε τα μέτρα της κυβέρνησης των ΗΠΑ και παρατηρήσαμε τις αντιδράσεις των τραπεζιτών. Σήμερα θα ρίξουμε μια ματιά σε όσα συμβαίνουν στην Ευρώπη.
Είναι γεγονός ότι η τρομακτική υπερμεγέθυνση των ευρωπαϊκών τραπεζών, περί της οποίας μιλήσαμε και χτες, δεν πέρασε απαρατήρητη από τα μεγάλα κεφάλια τής Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έτσι, πριν δυο χρόνια εισήγαγαν τον κανονισμό Βασιλεία ΙΙΙ, ο οποίος βελτιώνει τον προηγούμενο (Βασιλεία ΙΙ) και επιχειρεί να βάλει κάποιους όρους και κανόνες στην λειτουργία των τραπεζών. Για να μη κουράσω τον αναγνώστη με δύσκολες λεπτομέρειες (*), ας σημειώσω μόνο ότι, μεταξύ των άλλων, ηΒασιλεία ΙΙΙ προβλέπει αυστηρότερα όρια μόχλευσης, πράγμα που δυσκολεύει την μεγέθυνση των τραπεζών.
Παρένθεση. Θυμίζουμε εδώ ότι ως μόχλευση εννοούμε τον λόγο των ανοιχτών θέσεων μιας τράπεζας προς τα ίδια κεφάλαιά της. Με απλά λόγια, όταν μια τράπεζα με ίδια κεφάλαια 1.000 ευρώ έχει χορηγήσει δάνεια 10.000, η μόχλευσή της ισούται με 10. Οι αναγνώστες τής "Ανατομίας του νεοφιλελευθερισμού" ίσως θυμούνται ότι η Lehman Brothers κατέρρευσε με μόχλευση 38. Ακριβώς όση είχε και η Morgan Stanley, η οποία επέζησε γιατί δέχθηκε "ένεση" από το κράτος. Κλείνει η παρένθεση.
Τί σημαίνει, όμως, περιορισμός της μόχλευσης; Όσοι γνωρίζουν ολίγα μαθηματικά θα καταλάβουν ότι, εφ' όσον τα κεφάλαια παραμένουν αμετάβλητα, πρέπει να μικρύνει ο άλλος όρος τού μαθηματικού λόγου: οι υποχρεώσεις. Κι όσοι γνωρίζουν ολίγα λογιστικά, θα καταλάβουν ότι, για να μη διαταραχτεί ο ισο-λογισμός, οποιαδήποτε μείωση υποχρεώσεων συνεπάγεται ισόποση μείωση απαιτήσεων, δηλαδή ισόποση μείωση ενεργητικού. Κι αφού το ενεργητικό απεικονίζει την περιουσία μιας επιχείρησης, μείωση ενεργητικού σημαίνει μείωση περιουσίας.
Ωπ! Φτάσαμε στο ζουμί! Οποιοσδήποτε περιορισμός τής μόχλευσης συνεπάγεται ανυπερθέτως μείωση της περιουσίας. Νά 'τη, λοιπόν, η καταστροφή των συσσωρευμένων κεφαλαίων, για την οποία έχουμε μιλήσει πλειστάκις σε τούτο το ιστολόγιο.
Ας επιστρέψουμε στον μαθηματικό λόγο (υποχρεώσεις / ίδια κεφάλαια), ο οποίος δίνει την μόχλευση. Αν θέλω να μειώσω την μόχλευση αλλά να μη μειώσω τις υποχρεώσεις μου (ή, έστω, να μη τις μειώσω πολύ), πρέπει να αυξήσω τον παρονομαστή τού κλάσματος, τα ίδια κεφάλαιά μου. ΗΒασιλεία ΙΙΙ, λοιπόν, επιχειρεί να βρει μια "χρυσή τομή" ώστε και τους κινδύνους να μειώσει αλλά και τους τραπεζίτες να μη κακοκαρδίσει. Γι' αυτό καλεί τις τράπεζες από την μια να καθαρίσουν τα χαρτοφυλάκιά τους κι από την άλλη να αυξήσουν τα κεφάλαιά τους.
Όμως, μια τράπεζα δεν είναι ψιλικαντζήδικο ώστε η οποιαδήποτε αύξηση των κεφαλαίων της να γίνεται με ψίχουλα. Για παράδειγμα, σύμφωνα με έκθεση της Τράπεζας της Αγγλίας, αν οι αγγλικές τράπεζες θέλουν να συμμορφωθούν προς την Βασιλεία ΙΙΙ, πρέπει μέχρι το 2019 να συγκεντρώσουν -κρατηθείτε!- 120 δισεκατομμύρια λίρες (σχεδόν ένα ελληνικό ΑΕΠ!)
Πάντως, ανεξάρτητα από το ότι όλες οι τράπεζες προσπαθούν να συγκεντρώσουν καινούργια κεφάλαια, ο χορός τής καταστροφής έχει ήδη αρχίσει. Η μια τράπεζα μετά την άλλη (Deutche Bank, BNP Paribas, Credit Suisse, Societe General κλπ) ανακοινώνουν ρευστοποιήσεις των τοποθετήσεών τους σε ποσά που συνολικά αγγίζουν το ιλιγγιώδες ύψος των δυο τρισεκατομμυρίων ευρώ. Το οικοδόμημα τρίζει επικίνδυνα πλέον...
Συμπέρασμα πρώτο: Τώρα που χόντρυνε ο καβγάς ανάμεσα στα βουβάλια (για το ποιος θα χάσει τα λιγώτερα), ας ετοιμάζονται τα βατράχια να πληρώσουν τους τζερεμέδες. Και μη μου ζητήσετε να εξηγήσω ποιοι είναι τα βατράχια.
Συμπέρασμα δεύτερο: Με τις τράπεζες να κονταροχτυπιούνται για πού θα βρουν λεφτά, πρέπει να είσαι και γαμώ τους άσχετους για να περιμένεις να ανοίξουν οι "κρουνοί του δανεισμού" για τον κάθε μικρομεσαίο φουκαρά. Συνελόντι ειπείν, δάνεια για τους μικρομεσαίους θα βγουν όταν πέσει στην Πάρνηθα μπλε μαραίν χιόνι με κίτρινες βούλες.
Τελειώνω με μια άσκηση για το μυαλό: Οι διάφοροι κυβερνητικοί πολιτικάντηδες (και ο ίδιος ο πρωθυπουργός προσωπικά) διατείνονται ότι το "πρωτογενές πλεόνασμα" που θα βγάλουμε (λέμε τώρα!) θα διατεθεί σε ποσοστό 70% για την ανακούφιση των πλέον αδυνάμων συμπολιτών μας. Μετά τα όσα αναλύσαμε παραπάνω, πού νομίζετε εσείς ότι θα διατεθεί το όποιο "πρωτογενές πλεόνασμα" βγάλουμε (λέμε τώρα!);
(*) Περισσότερες λεπτομέρειες για τον κανονισμό Βασιλεία ΙΙΙ:
(α) Μιχαήλ Θεοδούλου, "Μπορούν οι κεφαλαιακές απαιτήσεις που βασίζονται στον κίνδυνο να ενισχύσουν τις διακυμάνσεις τού επιχειρηματικού-οικονομικού κύκλου;" (διπλωματική εργασία)
(β) Χρήστου Γκόρτσου, "Βασιλεία ΙΙΙ: Η αναθεώρηση του ισχύοντος κανονιστικού πλαισίου για την τραπεζική εποπτεία..."
(γ) Basel III - άρθρο στην δικτυακή εγκυκλοπαίδεια Wikipedia.
Είναι γεγονός ότι η τρομακτική υπερμεγέθυνση των ευρωπαϊκών τραπεζών, περί της οποίας μιλήσαμε και χτες, δεν πέρασε απαρατήρητη από τα μεγάλα κεφάλια τής Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έτσι, πριν δυο χρόνια εισήγαγαν τον κανονισμό Βασιλεία ΙΙΙ, ο οποίος βελτιώνει τον προηγούμενο (Βασιλεία ΙΙ) και επιχειρεί να βάλει κάποιους όρους και κανόνες στην λειτουργία των τραπεζών. Για να μη κουράσω τον αναγνώστη με δύσκολες λεπτομέρειες (*), ας σημειώσω μόνο ότι, μεταξύ των άλλων, ηΒασιλεία ΙΙΙ προβλέπει αυστηρότερα όρια μόχλευσης, πράγμα που δυσκολεύει την μεγέθυνση των τραπεζών.
Παρένθεση. Θυμίζουμε εδώ ότι ως μόχλευση εννοούμε τον λόγο των ανοιχτών θέσεων μιας τράπεζας προς τα ίδια κεφάλαιά της. Με απλά λόγια, όταν μια τράπεζα με ίδια κεφάλαια 1.000 ευρώ έχει χορηγήσει δάνεια 10.000, η μόχλευσή της ισούται με 10. Οι αναγνώστες τής "Ανατομίας του νεοφιλελευθερισμού" ίσως θυμούνται ότι η Lehman Brothers κατέρρευσε με μόχλευση 38. Ακριβώς όση είχε και η Morgan Stanley, η οποία επέζησε γιατί δέχθηκε "ένεση" από το κράτος. Κλείνει η παρένθεση.
Τί σημαίνει, όμως, περιορισμός της μόχλευσης; Όσοι γνωρίζουν ολίγα μαθηματικά θα καταλάβουν ότι, εφ' όσον τα κεφάλαια παραμένουν αμετάβλητα, πρέπει να μικρύνει ο άλλος όρος τού μαθηματικού λόγου: οι υποχρεώσεις. Κι όσοι γνωρίζουν ολίγα λογιστικά, θα καταλάβουν ότι, για να μη διαταραχτεί ο ισο-λογισμός, οποιαδήποτε μείωση υποχρεώσεων συνεπάγεται ισόποση μείωση απαιτήσεων, δηλαδή ισόποση μείωση ενεργητικού. Κι αφού το ενεργητικό απεικονίζει την περιουσία μιας επιχείρησης, μείωση ενεργητικού σημαίνει μείωση περιουσίας.
Ωπ! Φτάσαμε στο ζουμί! Οποιοσδήποτε περιορισμός τής μόχλευσης συνεπάγεται ανυπερθέτως μείωση της περιουσίας. Νά 'τη, λοιπόν, η καταστροφή των συσσωρευμένων κεφαλαίων, για την οποία έχουμε μιλήσει πλειστάκις σε τούτο το ιστολόγιο.
Ας επιστρέψουμε στον μαθηματικό λόγο (υποχρεώσεις / ίδια κεφάλαια), ο οποίος δίνει την μόχλευση. Αν θέλω να μειώσω την μόχλευση αλλά να μη μειώσω τις υποχρεώσεις μου (ή, έστω, να μη τις μειώσω πολύ), πρέπει να αυξήσω τον παρονομαστή τού κλάσματος, τα ίδια κεφάλαιά μου. ΗΒασιλεία ΙΙΙ, λοιπόν, επιχειρεί να βρει μια "χρυσή τομή" ώστε και τους κινδύνους να μειώσει αλλά και τους τραπεζίτες να μη κακοκαρδίσει. Γι' αυτό καλεί τις τράπεζες από την μια να καθαρίσουν τα χαρτοφυλάκιά τους κι από την άλλη να αυξήσουν τα κεφάλαιά τους.
Όμως, μια τράπεζα δεν είναι ψιλικαντζήδικο ώστε η οποιαδήποτε αύξηση των κεφαλαίων της να γίνεται με ψίχουλα. Για παράδειγμα, σύμφωνα με έκθεση της Τράπεζας της Αγγλίας, αν οι αγγλικές τράπεζες θέλουν να συμμορφωθούν προς την Βασιλεία ΙΙΙ, πρέπει μέχρι το 2019 να συγκεντρώσουν -κρατηθείτε!- 120 δισεκατομμύρια λίρες (σχεδόν ένα ελληνικό ΑΕΠ!)
Πάντως, ανεξάρτητα από το ότι όλες οι τράπεζες προσπαθούν να συγκεντρώσουν καινούργια κεφάλαια, ο χορός τής καταστροφής έχει ήδη αρχίσει. Η μια τράπεζα μετά την άλλη (Deutche Bank, BNP Paribas, Credit Suisse, Societe General κλπ) ανακοινώνουν ρευστοποιήσεις των τοποθετήσεών τους σε ποσά που συνολικά αγγίζουν το ιλιγγιώδες ύψος των δυο τρισεκατομμυρίων ευρώ. Το οικοδόμημα τρίζει επικίνδυνα πλέον...
Συμπέρασμα πρώτο: Τώρα που χόντρυνε ο καβγάς ανάμεσα στα βουβάλια (για το ποιος θα χάσει τα λιγώτερα), ας ετοιμάζονται τα βατράχια να πληρώσουν τους τζερεμέδες. Και μη μου ζητήσετε να εξηγήσω ποιοι είναι τα βατράχια.
Συμπέρασμα δεύτερο: Με τις τράπεζες να κονταροχτυπιούνται για πού θα βρουν λεφτά, πρέπει να είσαι και γαμώ τους άσχετους για να περιμένεις να ανοίξουν οι "κρουνοί του δανεισμού" για τον κάθε μικρομεσαίο φουκαρά. Συνελόντι ειπείν, δάνεια για τους μικρομεσαίους θα βγουν όταν πέσει στην Πάρνηθα μπλε μαραίν χιόνι με κίτρινες βούλες.
Τελειώνω με μια άσκηση για το μυαλό: Οι διάφοροι κυβερνητικοί πολιτικάντηδες (και ο ίδιος ο πρωθυπουργός προσωπικά) διατείνονται ότι το "πρωτογενές πλεόνασμα" που θα βγάλουμε (λέμε τώρα!) θα διατεθεί σε ποσοστό 70% για την ανακούφιση των πλέον αδυνάμων συμπολιτών μας. Μετά τα όσα αναλύσαμε παραπάνω, πού νομίζετε εσείς ότι θα διατεθεί το όποιο "πρωτογενές πλεόνασμα" βγάλουμε (λέμε τώρα!);
(*) Περισσότερες λεπτομέρειες για τον κανονισμό Βασιλεία ΙΙΙ:
(α) Μιχαήλ Θεοδούλου, "Μπορούν οι κεφαλαιακές απαιτήσεις που βασίζονται στον κίνδυνο να ενισχύσουν τις διακυμάνσεις τού επιχειρηματικού-οικονομικού κύκλου;" (διπλωματική εργασία)
(β) Χρήστου Γκόρτσου, "Βασιλεία ΙΙΙ: Η αναθεώρηση του ισχύοντος κανονιστικού πλαισίου για την τραπεζική εποπτεία..."
(γ) Basel III - άρθρο στην δικτυακή εγκυκλοπαίδεια Wikipedia.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου