Μια αποκαλυπτική συζήτηση για τη ναυτιλία

Μια αποκαλυπτική συζήτηση για τη ναυτιλία

Την περασμένη Τετάρτη, συζητήθηκε στην Ολομέλεια της Βουλής η τροπολογία που δίνει τη δυνατότητα σε όσους κατέχουν μετοχές ναυτιλιακών εταιρειών, να μην τις δηλώνουν στο «πόθεν έσχες». Να μη δηλώνουν, δηλαδή, πού βρήκαν τα χρήματα για να τις αγοράσουν. Η τροπολογία αποσύρθηκε τελικά από την κυβέρνηση, με την επιφύλαξη να την επαναφέρει σαν ξεχωριστό νομοσχέδιο.

Υπερασπιζόμενος την ουσία της τροπολογίας, ο υπουργός ΔικαιοσύνηςΧαράλαμπος Αθανασίουείπε, μεταξύ άλλων:

«(...) Θα μου επιτρέψετε να κάνω μία σύντομη ιστορική νομική αναδρομή για το πώς η πολιτεία αντιμετωπίζει διαχρονικά ευνοϊκά τις ναυτιλιακές επιχειρήσεις, εταιρείες και τους μετόχους, για λόγους βέβαια εθνικής σημασίας και ενίσχυσης της οικονομίας. Να σας αναφέρω αυτές τις διατάξεις που διαχρονικά η Βουλή ψήφισε: (...) Νόμος 1892/1990 -τα λέω αυτά για να δείτε τι συνάφεια υπάρχει- "Εισαγωγή στο Χρηματιστήριο των μετοχών ναυτικών εταιρειών με ειδικότερους όρους εισαγωγής και διαπραγμάτευσης" (...) Νόμος 3182/2003 "Απαλλαγή για ναυτιλιακές επιχειρήσεις από φόρους, τέλη και οποιαδήποτε επιβάρυνση σε αυτούς και τους μετόχους" (...) Νόμος 4110/2013 -πρόσφατος νόμος- "Απαλλαγή φόρου για μεταβίβαση από οποιαδήποτε αιτία μετοχών ή μεριδίων". Νόμος 4150 περί κατάργησης εγγυήσεων ναυτικών εταιρειών που επιτρέπει την κατ' εξαίρεση συμμετοχή πλοίων υπό ελληνική σημαία»...

Επί της ουσίας, ο υπουργός Δικαιοσύνης είπε ότι η συγκεκριμένη τροπολογία ήταν συνέχεια στα φοροπρονόμια που απολαμβάνουν όσοι επενδύουν στη ναυτιλία. Οτι αυτό που υπηρετούσε, ήταν να προσελκύσει συσσωρευμένα κεφάλαια στον κλάδο της ναυτιλίας. Δηλαδή, καπιταλιστές που έχουν στα χέρια τους χρήμα, να το ρίξουν στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου ναυτιλιακών εταιρειών, με το δέλεαρ ότι κανένας δε θα τους ρωτήσει πού το βρήκαν για να το επενδύσουν. Αρα, κανείς δε θα αναζητήσει αν τα συγκεκριμένα κεφάλαια έχουν φορολογηθεί, αν προήλθαν από «παράνομες» δραστηριότητες και άλλα παρόμοια.

Τοποθετούμενος, εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ για την τροπολογία, ο Δημήτρης Παπαδημούλης είπε: «Τι επεδίωκε αυτή η τροπολογία; Επεδίωκε να ευνοήσει συγκεκριμένα εφοπλιστικά συμφέροντα, ιδιαίτερα αυτά που έχουν παρουσία και στο χώρο των ΜΜΕ, γιατί οι εκδότες και οι καναλάρχες είναι υποχρεωμένοι να δηλώνουν "πόθεν έσχες". Επίσης, νομιμοποιεί τη μίζα για έναν πολιτικό που θα την πάρει και θα την "ξεπλύνει" με μετοχές ναυτιλιακών εταιρειών. Μετατρέπει το "πόθεν έσχες" σε παρωδία, καθώς καθιστά υποχρεωτικό για όλους μας -τους πολιτικούς, τους κρατικούς αξιωματούχους, τους εκδότες- να δηλώνουμε καταθέσεις λίγων χιλιάδων ευρώ ή ένα δυάρι, αλλά όχι τις μετοχές αν έχουμε καράβια!».

Ο ΣΥΡΙΖΑ αποφεύγει όπως ο διάολος το λιβάνι να αντιπαρατεθεί με την κυβέρνηση στο κύριο, που είναι τα προνόμια στους εφοπλιστές και γενικά στο κεφάλαιο, στο όνομα του να γίνουν επενδύσεις. Αντίθετα, της κάνει κριτική στο επιμέρους, αναδεικνύοντας πλευρές της διαπλοκής του κεφαλαίου με το κράτος, που είναι όμως σύμφυτη με τον καπιταλισμό.

Λέει ακόμα ότι με τη συγκεκριμένη τροπολογία, η κυβέρνηση πάει να ευνοήσει ορισμένους «κακούς» εκδότες, καναλάρχες και πολιτικούς, που μπορεί να τη χρησιμοποιήσουν για να ξεπλύνουν χρήμα. Την κριτική του διαπερνά η αντίληψη του ΣΥΡΙΖΑ ότι υπάρχουν «καλοί» και «κακοί» καπιταλιστές, και πως η κυβέρνηση διαπλέκεται με τους «κακούς», ενώ ο ίδιος, αν κυβερνήσει, θα υπηρετήσει τους «υγιείς» επιχειρηματίες και θα βάλει τέλος στη διαπλοκή. Γι' αυτό καταγγέλλει την κυβέρνηση ότι ευτελίζει και τους «θεσμούς», όπως το «πόθεν έσχες».

***

Αυτή είναι η μία πλευρά. Με αφορμή την τροπολογία, ξεκίνησε μια συζήτηση που ακουμπά ζητήματα στρατηγικής, για το ποια ανάπτυξη υπερασπίζεται και θέλει το κάθε κόμμα, αλλά και για το τι διαφορετικό λέει ότι θα κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ, αν κυβερνήσει. Να σημειωθεί ότι οι κατά τα άλλα λαλίστατοι βουλευτές της Χρυσής Αυγής επέλεξαν να απουσιάσουν από τη Βουλή την ώρα που συζητιόταν η συγκεκριμένη τροπολογία. Είναι οι ίδιοι που πριν από λίγους μήνες κατέθεσαν Ερώτηση στον τότε υπουργό Ναυτιλίας για το τι μέτρα σκοπεύει να πάρει η κυβέρνηση, προκειμένου να δοθούν κίνητρα στις ναυτιλιακές εταιρείες, δηλαδή στους εφοπλιστές, να κρατήσουν τις θέσεις τους σε συνθήκες κρίσης και να αναπτύξουν παραπέρα τις δραστηριότητές τους.

Ορισμένα αποσπάσματα από τις τοποθετήσεις βουλευτών της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ, στη συζήτηση της Τετάρτης, είναι αποκαλυπτικά. Είπε ο Δημήτρης Παπαδημούλης: «Μας παρουσιάσατε επί μακρόν όλη τη λίστα των προκλητικών φοροαπαλλαγών που έχουν οι εφοπλιστές με δεκαετίες νομοθετικών ρυθμίσεων των κυβερνήσεών σας, της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ. Μάλιστα, είναι μια καλή ευκαιρία να θυμίσουμε στον ελληνικό λαό ότι εμείς δε δεσμευόμαστε απ' αυτές, και θα τις επανεξετάσουμε και θα τις καταργήσουμε, όταν λέμε ότι υπηρετούμε το εθνικό συμφέρον και τη φορολογική δικαιοσύνη».

Αμέσως μετά, το λόγο πήρε ο Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος της ΝΔ, Μάκης Βορίδης, ο οποίος έθεσε το θέμα ως εξής:

«(...) Ομως, κατά τη γνώμη μου, ανοίγει μία συζήτηση στην οποία πρέπει να τοποθετηθούν τα κόμματα. Ανοίγει μία συζήτηση με αφορμή αυτό. Η συζήτηση αυτή συνδέεται με την ανάπτυξη, συνδέεται με τις επενδύσεις, και συγκεκριμένα συνδέεται με την ανάπτυξη και τις επενδύσεις στο χώρο της ναυτιλίας.

Εδώ, λοιπόν, πρέπει να αποφασίσουμε τι θέλουμε. Υπάρχει μια στρατηγική, η οποία είναι διαμορφωμένη εδώ και δεκαετίες και η οποία, κατά τη γνώμη μου, κύριε Πρόεδρε, έχει αποδώσει. Και η στρατηγική αυτή λέει ότι θέλουμε την Ελλάδα ναυτιλιακό κέντρο. Τη θέλει η αξιωματική αντιπολίτευση ναυτιλιακό κέντρο ή δεν τη θέλει; Ναυτιλιακό κέντρο δε γίνεται επειδή κάνουμε ένα τρισάγιο και ευχόμαστε να γίνει ναυτιλιακό κέντρο... Ναυτιλιακό κέντρο γίνεται γιατί προφανώς διαμορφώνονται οι προϋποθέσεις -και οι προϋποθέσεις είναι νομικές, είναι φορολογικές- προκειμένου να μετατραπεί σε ναυτιλιακό κέντρο.

Αλλη προϋπόθεση, προκειμένου να γίνει η Ελλάδα ναυτιλιακό κέντρο είναι επίσης και η τοποθέτηση κεφαλαίων (...) Εμείς έχουμε μια βασική προϋπόθεση, το ότι έχουμε έναν πολύ μεγάλο εμπορικό στόλο, και θέλουμε, έχουμε θελήσει εδώ και δεκαετίες, να είμαστε και ένα μεγάλο ναυτιλιακό κέντρο. Και γι' αυτό βεβαίως, πράγματι, υπάρχει προνομιακή μεταχείριση».

Στο σημείο αυτό, παρενέβη ο Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος του ΚΚΕ, Νίκος Καραθανασόπουλος, ο οποίος είπε: «Εχουμε διαφορετική στρατηγική. Εμείς μιλάμε για τη σοσιαλιστική ανάπτυξη».

***

Συνέχισε ο Μ. Βορίδης: «Σωστά, προφανώς. Απευθύνομαι σε όλους τους υπολοίπους που δε μιλούν γι' αυτό που μιλάει το Κομμουνιστικό Κόμμα, και ρωτώ: Αναιρούμε αυτήν τη στρατηγική επένδυση δεκαετιών που έχει κάνει η Ελλάδα; Εδώ, λοιπόν, αυτό θα πρέπει να ενταχθεί -η συζήτηση αυτή και της συγκεκριμένης τροπολογίας- μέσα στη συγκεκριμένη στρατηγική. Την αναιρούμε, λοιπόν, ναι ή όχι; Η κυβέρνηση απαντάει "Ναι. Δεν την αναιρούμε. Επιμένουμε σ' αυτήν τη λογική" (...) Η Ελλάδα θέλουμε να είναι χώρος δραστηριοποίησης ναυτιλιακών εταιρειών, χώρος επενδύσεων στον τομέα της ναυτιλίας και επομένως θέλουμε να συγκεντρώνουμε ναυτιλιακό κεφάλαιο εδώ. Αυτή, λοιπόν, νομίζω ότι είναι η στρατηγική στόχευση και εμείς τουλάχιστον είμαστε σύμφωνοι σ' αυτό»...

Τι λέει ο Βορίδης, από τη σκοπιά της αστικής τάξης, που υπηρετεί ο ίδιος και το κόμμα του; Ο,τι και ο υπουργός Δικαιοσύνης. Οτι αυτό που επεδίωκε η συγκεκριμένη τροπολογία, ήταν να προσελκύσει χρήμα στη ναυτιλία. Αυτό, εξηγεί ο Βορίδης, είναι στρατηγική επιλογή της σημερινής κυβέρνησης και των προηγούμενων, προκειμένου να στηριχθεί ο κλάδος της ναυτιλίας, να παραμείνει και να ενισχυθεί η Ελλάδα σαν «ναυτιλιακό κέντρο».

Αμέσως μετά τον Μ. Βορίδη, το λόγο ζήτησε ο Δ. Παπαδημούλης, για να διευκρινίσει τη θέση του ΣΥΡΙΖΑ, σε όσα του προσήψε ο εκπρόσωπος της ΝΔ. Είπε, μεταξύ άλλων: «Κύριε Βορίδη, δε συζητάμε για το εάν η Ελλάδα θα είναι ναυτιλιακό κέντρο ή όχι, αλλά για να μη γίνει η Ελλάδα κέντρο για το ξέπλυμα "μαύρου χρήματος"! Ο ισχύων νόμος για το "πόθεν έσχες", που πάει να "ξηλώσει" αυτή η ύποπτη τροπολογία, δεν εμπόδισε την ανάπτυξη της ναυτιλίας».

Κάπου εκεί παρενέβη ο Γιάννης Τραγάκης, προεδρεύων εκείνη την ώρα στη Βουλή, και είπε με ανακούφιση: «Αρα, συμφωνήσατε όλοι να είναι ναυτιλιακό κέντρο η Ελλάδα. Αυτό μετράει πάνω απ' όλα τώρα»...

Το «ρεζουμέ», που κάνει ο Τραγάκης, δίνει την ουσία. Ο Παπαδημούλης, λεοντάριζε λίγα λεπτά πριν ότι αν κυβερνήσει ο ΣΥΡΙΖΑ, οι εφοπλιστές θα πρέπει λίγο έως πολύ να ξεχάσουν τα έως τώρα προνόμιά τους. Μετά την παρέμβαση Βορίδη, που εγκάλεσε τον ΣΥΡΙΖΑ ότι δε θέλει την Ελλάδα «ναυτιλιακό κέντρο» και πως, χωρίς προνόμια, οι εφοπλιστές δε θα επενδύσουν κεφάλαια ή θα προτιμήσουν χώρες με καθεστώς πιο ευνοϊκό για τα κέρδη τους, ο εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ αναδιπλώθηκε και συμφώνησε ότι η Ελλάδα πρέπει να παραμείνει «ναυτιλιακό κέντρο». Πρόσθεσε, μάλιστα, ότι και χωρίς την τροπολογία, υπάρχουν οι όροι για την προσέλκυση κεφαλαίων από τις ναυτιλιακές εταιρείες.

Ο καπιταλιστικός δρόμος ανάπτυξης, που υπερασπίζονται κυβέρνηση και ΣΥΡΙΖΑ, προϋποθέτει τη διαρκή ενίσχυση του κεφαλαίου με φτηνή εργατική δύναμη, φορολογικά και άλλα προνόμια. Η ναυτιλία είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα για το πώς ένας κλάδος της οικονομίας στον καπιταλισμό αναπτύσσεται σε βάρος των εργαζομένων και συνολικά του λαού. Αρκεί να δει κανείς τις αντεργατικές ανατροπές που έχουν γίνει στα καράβια τα τελευταία μόνο χρόνια, για να καταλάβει πώς αναπτύσσεται ο κλάδος της ναυτιλίας και ποιος ωφελείται. 'Η να δει ότι στα καρνάγια των ελληνικών ναυπηγείων δεν πέφτει σφυριά, παρά το γεγονός ότι ο ελληνόκτητος εμπορικός στόλος είναι αριθμητικά πρώτος παγκοσμίως και οι Ελληνες εφοπλιστές χτίζουν εκατοντάδες πλοία σε ναυπηγεία της Ασίας.

***

Αντί επιλόγου, παραθέτουμε ένα απόσπασμα από την παρέμβαση του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου του ΚΚΕ Νίκου Καραθανασόπουλου στη συζήτηση της συγκεκριμένης τροπολογίας:

«Το σκάνδαλο ποιο είναι; Το διαχρονικό σκάνδαλο είναι αυτό στο οποίο αναφέρθηκε ο κύριος υπουργός, η ασυλία την οποία έχει το εφοπλιστικό κεφάλαιο, τα κίνητρα, οι παροχές και η σκανδαλώδης φορολογική ασυλία την οποία έχει. Αυτό είναι το σκάνδαλο, τη στιγμή που διαμορφώνεται το περιβάλλον μιας ολομέτωπης επίθεσης απέναντι στο βιοτικό επίπεδο των πιο φτωχών και εξαθλιωμένων λαϊκών στρωμάτων και συνολικά στο λαό μας και στην εργατική τάξη.

Αυτή η διαχρονική συμπεριφορά των κυβερνήσεων όλα αυτά τα χρόνια απέναντι στο εφοπλιστικό κεφάλαιο αποτελεί και έναν από τους παράγοντες της σημερινής κατάστασης, γιατί στο όνομα της εξυπηρέτησης των συμφερόντων της οικονομικής ολιγαρχίας και το πολιτικό σύστημα συνέβαλε στο να διαμορφωθεί ένα περιβάλλον ιδιαίτερα επώδυνο για τα πλατιά λαϊκά στρώματα. Αυτό είναι το πρώτο ζητούμενο. Εμείς λέμε κατηγορηματικά ότι πρέπει να καταργηθούν όλα τα προνόμια και να παλέψει ο λαός για την κατάργηση των προνομίων απέναντι στο εφοπλιστικό κεφάλαιο και στα υπόλοιπα τμήματα του κεφαλαίου».