Μόνο ο κεντρικός σχεδιασμός μπορεί να λύσει το διατροφικό πρόβλημα

Μόνο ο κεντρικός σχεδιασμός μπορεί να λύσει το διατροφικό πρόβλημα

Ο παραγωγικός τρόπος που προτείνει το ΚΚΕ εγγυάται ανάπτυξη παραγωγικών δυνάμεων σε όφελος της λαϊκής ευημερίας

Το θέμα της διατροφής είναι βασικά ζήτημα πολιτικό για κάθε λαό, για κάθε άνθρωπο, αφού αφορά την επιβίωση και την αναπαραγωγή του. Ωστόσο, στο στάδιο του ανεπτυγμένου καπιταλισμού, που χαρακτηρίζεται από τη γενικευμένη εμπορευματοποίηση, η παραγωγή τροφίμων για την κατανάλωση - όπως και όλων των εμπορευμάτων - γίνεται με βασικό κριτήριο την εξασφάλιση μεγαλύτερου κέρδους σε αυτούς που παράγουν τα τρόφιμα και όχι την κάλυψη των ανθρώπινων αναγκών.

Αυτό προκάλεσε το λεγόμενο «διατροφικό πρόβλημα», που έχει ιδιαίτερη επικαιρότητα αυτήν την περίοδο για δύο βασικούς λόγους:

• Ο πρώτος αφορά στις κατακόρυφες αυξήσεις των τιμών των τροφίμων, που εξανεμίζουν το πετσοκομμένο εισόδημα των λαϊκών οικογενειών και καταδικάζουν στην πείνα και τον υποσιτισμό ολοένα και περισσότερους ανθρώπους. Αυτό εντείνεται με τη δραστική μείωση μισθών, συντάξεων και το μεγάλο ποσοστό της ανεργίας. Δηλαδή, αν και μειώνεται το λαϊκό εισόδημα, τα πάντα - και τα τρόφιμα - αυξάνουν μαζί με τα χαράτσια.
• Ο δεύτερος αφορά στα διατροφικά σκάνδαλα, όπως με το κρέας του αλόγου που εμφανιζόταν ως μοσχαρίσιο, όπως παλιότερα με τη γρίπη των πουλερικών, από την οποία έχουν πεθάνει δεκάδες άνθρωποι στην Ασία, την επιδημία στη Γερμανία από το εντερο-αιμορραγικό βακτήριο «e.coli», που εντοπίστηκε σε φύτρες οσπρίων και είχε προκαλέσει το θάνατο 39 ανθρώπων, τις διοξίνες στα πουλερικά, τη μελαμίνη στο γάλα, από την οποία πέθαναν μικρά παιδιά - μωρά, τα ορυκτέλαια στο ηλιέλαιο, που εντοπίστηκαν στο Βόλο, τη σπογγώδη εγκεφαλοπάθεια στα βοοειδή, τις διοξίνες στα αυγά, στα πουλερικά και στα χοιρινά και πολλά άλλα. Τα σκάνδαλα αυτά απέδειξαν ότι οι αυτοέλεγχοι της βιομηχανίας που επιβάλλει η ΕΕ δεν είναι λύση, ούτε ο αδύναμος και με μεγάλες ελλείψεις σε προσωπικό ΕΦΕΤ.

Σήμερα αυτή η πολιτική συνεχίζεται, η κυβέρνηση απολύει, διαλύει, εξαφανίζει αναγκαίες υποδομές για την ανάπτυξη και προώθηση της αγροτικής παραγωγής, από πλευράς εγγύησης ασφάλειας και ποιότητας των προϊόντων.

Η κατάσταση σήμερα

Τι έχουμε σήμερα στον πρωτογενή τομέα;

Αν και η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να παράγει τα περισσότερα αγροτικά και ζωοκομικά προϊόντα υψηλής ποιότητας για τις διατροφικές και άλλες ανάγκες του λαού, ξοδεύονται περίπου 5 - 6 δισ. ευρώ κάθε χρόνο για εισαγωγές. Εισάγουμε κρέας - ζωοκομικά που ξεπερνούν συνολικά τα 2 δισ. ευρώ το χρόνο, μαλακό στάρι, όσπρια, ζωοτροφές, ακόμη και κηπευτικά κ.ά., όταν μπορούμε να τα παράγουμε, και μάλιστα καλύτερης ποιότητας και ασφαλή. Γι' αυτό τα προτιμούν και βαφτίζουν τα εισαγόμενα ελληνικά.

Την ίδια στιγμή, οι μικρομεσαίοι αγρότες, γεωργοί και κτηνοτρόφοι, είναι καταχρεωμένοι, δεν μπορούν να πουλήσουν την παραγωγή τους. Σαπίζει στην αποθήκη ή στο χωράφι ή αναγκάζονται να πωλούν στους εμποροβιομήχανους σε εξευτελιστικές τιμές, κάτω από το κόστος παραγωγής. Το κόστος παραγωγής έχει ανέβει υπέρμετρα από την αντιλαϊκή, φορομπηχτική πολιτική της κυβέρνησης, τη στυγνή εκμετάλλευση από τις βιομηχανίες και τους επιχειρηματικούς ομίλους. Οι αυξήσεις είναι μεγάλες στις ζωοτροφές, στα αγροτικά μέσα και εφόδια - εξαιτίας και της αύξησης του ΦΠΑ -, στην Ενέργεια, στα μεταφορικά. Σ' αυτά προστίθενται τα χαράτσια, η φορολόγηση και τώρα ο φόρος που ετοιμάζουν στις αποθήκες και τα χωράφια.

Ολα αυτά είναι απόρροια της ευρωκοινοτικής πολιτικής. Το ΚΚΕ επιβεβαιώθηκε ότι η ένταξη της χώρας στην ΕΕ θα έπληττε πριν από όλα την αγροτιά και από εξαγωγική χώρα είμαστε εισαγωγέας αγροτικών προϊόντων. Ωστόσο, η ανάπτυξη της γεωργίας - κτηνοτροφίας - αλιείας για τον κάθε λαό αποτελεί τον πιο στρατηγικό τομέα, γιατί συνδέεται με την επισιτιστική ασφάλεια, τη διατροφική εξάρτηση και τον εφοδιασμό της βιομηχανίας με πρώτες ύλες.

Η χώρα μας έχει εδαφοκλιματολογικά πλεονεκτήματα και πείρα του λαού για ανάπτυξη του γεωργοκτηνοτροφικού τομέα. Αυτό όμως δεν είναι εφικτό στα πλαίσια της ΕΕ, με τους περιορισμούς, τις απαγορεύσεις και τα πρόστιμα όταν υπερβούμε την ποσότητα (ποσόστωση) που έχει επιβληθεί στην παραγωγή. Εισάγουμε προϊόντα που μπορούμε να παράγουμε, κυρίως ζωοκομικά, όσπρια, ζωοτροφές κ.ά. Γι' αυτό είναι αρνητικό το αγροτικό εμπορικό ισοζύγιο.

Ταυτόχρονα, υπάρχει πλήρης απελευθέρωση των εισαγωγών ομοειδών προϊόντων, τόσο από χώρες της ΕΕ όσο και από τρίτες. Δηλαδή, εισαγωγές χωρίς δασμούς, όπως τομάτας από Μαρόκο, όπου Ισπανοί επιχειρηματίες έχουν χιλιάδες στρέμματα θερμοκηπιακών μονάδων και παράγουν γενετικά τροποποιημένες τομάτες, τις οποίες εξάγουν φτηνότερα, λόγω χαμηλού εργασιακού κόστους και ενέργειας, σε όλη την Ευρώπη.

Επίσης προβληματική είναι η μειωμένη παραγωγικότητα, λόγω του πολυάριθμου μικρού και πολυτεμαχισμένου αγροτικού κλήρου και της έλλειψης υποδομών. Σημειώνεται ότι ο μέσος όρος εκμετάλλευσης είναι τα 56 στρέμματα σε 4 - 5 διαφορετικά τεμάχια.

Ακόμη, καλλιέργειες στις οποίες είχαμε συγκριτικό πλεονέκτημα, καθώς δεν παράγονται σε άλλες χώρες της ΕΕ, με ευρωκοινοτικές ντιρεκτίβες περιορίστηκαν δραματικά, όπως τα καπνά (μείωση 82%), η σταφίδα, ο τοματοπολτός, το βαμβάκι κ.ά. Αλλες, πάλι, είναι καθ' οδόν για αφανισμό, όπως η τευτλοκαλλιέργεια με κλείσιμο και των υπόλοιπων τριών εργοστασίων που έχουν απομείνει από τα πέντε, όταν υπήρχε αυτάρκεια αλλά και εξαγωγές ζάχαρης. Το ίδιο ισχύει και με τη λιπασματοβιομηχανία: Υπήρχαν πέντε εργοστάσια, απέμεινε ένα στην Καβάλα που ψυχορραγεί.

Τα αναφέρουμε αυτά και θα μπορούσαν να ειπωθούν άλλα τόσα, γιατί δεν μπορεί κανείς να δει το αγροτικό ζήτημα και τα οξυμένα προβλήματα της αγροτιάς, αν δεν αναφερθεί στην ΕΕ, στα 32 χρόνια παραμονής της Ελλάδας, με καταστροφή παραγωγικών δυνάμεων, συρρίκνωση μικρών και μεσαίων αγροτών, που βέβαια τους είχαν υποσχεθεί «χρυσά κουτάλια».

Τι θα κάνει ο κεντρικός σχεδιασμός;

Μας ρωτούν: Η κατάσταση είναι άσχημη, αλλά εσείς τι προτείνετε; Απαντούμε: Αντίσταση και οργάνωση της πάλης για να μην περάσουν τα χειρότερα και, ταυτόχρονα, ο καθημερινός αγώνας να έχει προοπτική για άλλη, φιλολαϊκή πολιτική. Δηλαδή, να πάρει την εξουσία πραγματικά ο λαός, που θα σχεδιάσει με κεντρικό σχεδιασμό την οικονομία υπέρ των λαϊκών αναγκών.

Τι εννοούμε ότι κεντρικά σχεδιάζουμε ως χώρα; Για παράδειγμα: Τι ποσότητες χρειάζονται για να καλυφτούν οι ανάγκες του λαού μας σε στάρι, για ψωμί, ζυμαρικά κ.ά., σε λάδι, κηπευτικά, φρούτα, ζωοτροφές και κτηνοτροφικά προϊόντα, κρασί, σταφίδα, βαμβάκι, καπνό, σε βιομηχανική τομάτα, αλιεύματα - ψάρια κ.ά. και, όπου υπάρχει δυνατότητα, να κάνουμε εξαγωγές (π.χ. βαμβάκι, βιομηχανική τομάτα, λάδι κ.ά.).

Αυτό σημαίνει ότι το πρώτο που έχουμε να κάνουμε, είναι η ανάπτυξη της κτηνοτροφίας και των κτηνοτροφικών καλλιεργειών για τις ζωοτροφές, με υποδομές, κτηνοτροφικά ινστιτούτα. Δεν μπορείς να δίνεις κάθε χρόνο 2 δισ. για εισαγωγές ζωοκομικών και ζωοτροφών, ενώ μπορούν να παράγονται στη χώρα.

Με κεντρικό σχεδιασμό επιλέγουμε τις περιοχές όπου υπάρχουν συγκριτικά πλεονεκτήματα για την καλλιέργεια, την παραγωγή και ανάπτυξή τους, το επιστημονικό δυναμικό που χρειάζεται, τα μηχανήματα κ.ά. Σημαίνει ακόμα κοινωνικοποίηση των μονοπωλίων που δραστηριοποιούνται στον αγροτικό τομέα. Της βιομηχανίας αγροτικών εφοδίων (λιπάσματα, φυτοφάρμακα, ενέργεια, μηχανήματα κ.ά.) και της μεταποιητικής βιομηχανίας. Τι σημαίνει αυτό; Οτι τα αγροτικά εφόδια θα είναι φτηνότερα, γιατί δεν θα υπάρχει το καπιταλιστικό κέρδος και η παραγωγή σίγουρα θα απορροφηθεί από το κρατικό εμπόριο και τα κρατικά εργοστάσια.

Με την κατάργηση της καπιταλιστικής αγροτικής εκμετάλλευσης και τη συνεταιριστικοποίηση της αγροτικής παραγωγής, από τη δημιουργία και στήριξη παραγωγικών συνεταιρισμών των μικρομεσαίων αγροτών, που θα ενοποιούν τις μικροϊδιοκτησίες στη μεγάλη συνεταιριστική, με κοινές καλλιεργητικές φροντίδες και συλλογή, με κρατική επιστημονική στήριξη, με ινστιτούτα που θα λύνουν προβλήματα, θα μειώνεται συνολικά το κόστος παραγωγής. Θα αξιοποιούνται καλύτερα οι παραγωγικές δυνάμεις, στην προοπτική της πλήρους μηχανοποίησης και άμεσης σύνδεσής της με τη μεταποίηση. Και, φυσικά, θα δημιουργηθεί κρατικός φορέας συγκέντρωσης και εμπορίου αυτών των αγροτικών προϊόντων.

Αυτό σημαίνει ότι θα παράγουμε ό,τι χρειάζεται ο λαός μας. Δεν θα γίνονται εισαγωγές σε ό,τι προϊόντα παράγουμε και φυσικά κανένας μικρομεσαίος αγρότης δεν θα ξεκληριστεί, δεν θα έχει καμιά αγωνία σε τι τιμή θα αγοράσει φυτοφάρμακα, λιπάσματα, ζωοτροφές κ.ά. και σε τι τιμές θα πουλήσει τα προϊόντα του. Θα εργάζονται ανθρώπινα στον παραγωγικό συνεταιρισμό ή το κρατικό εργοστάσιο και φυσικά καμιά αβεβαιότητα δεν θα υπάρχει στους εργαζόμενους για τη δουλειά τους.

Αυτός ο τρόπος παραγωγής θα σχεδιάζεται για κάθε προϊόν και κλάδο γεωργίας και για την κτηνοτροφία, για παραγωγή εγχώριων τροφίμων φτηνών και ποιοτικών, που θα καλύπτουν τις διατροφικές και άλλες ανάγκες του λαού. Το ίδιο θα γίνεται και στους άλλους τομείς της οικονομίας. Για παράδειγμα, στον τομέα της Ενέργειας, τα κοιτάσματα λιγνίτη σε Ελασσόνα και Δράμα - τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη - θα αξιοποιηθούν για φτηνή ενέργεια, που σημαίνει φτηνές μεταφορές, φτηνή θέρμανση κ.ά.

Αυτός ο παραγωγικός τρόπος εξασφαλίζει δουλειά, και όχι ανεργία, εγγυάται ανάπτυξη παραγωγικών δυνάμεων σε όφελος της λαϊκής ευημερίας, δίνει προοπτική και συμφέρει τους μικρομεσαίους αγρότες, εργατοϋπαλλήλους, μικροεπαγγελματίες, νέους. Σε αυτήν τη βάση θα διαμορφωθούν προϋποθέσεις για αύξηση του χρόνου ξεκούρασης των αγροτοπαραγωγών, θα δίνεται εναλλακτική εργασιακή διέξοδος στους νέους, θα υπάρχει ολόπλευρη οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη του χωριού.

Γι' αυτό δυναμώνουμε και κλιμακώνουμε τους καθημερινούς αγώνες, με μαχητικότητα, αισιοδοξία και αυτοπεποίθηση, δίνουμε προοπτική στην πάλη μας για την εργατική - λαϊκή εξουσία. Η λύση και η διέξοδος για το λαό πρέπει να προέρχεται κυρίως από τα κάτω, με οργάνωση της πάλης, με κοινωνική συμμαχία, τη λαϊκή συμμαχία. Μια συμμαχία που έχει περιεχόμενο και κατεύθυνση πάλης ενάντια στα μονοπώλια και τον καπιταλισμό, ικανή να συσπειρώσει τη λαϊκή πλειοψηφία με στόχο την εργατική - λαϊκή εξουσία.

Της
Διαμάντως ΜΑΝΩΛΑΚΟΥ*
* Η Διαμάντω Μανωλάκου είναι μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και υπεύθυνη του Τμήματος Αγροτικής πολιτικής της Κ