Η ένοπλη εξέγερση για την εξουσία
Η ένοπλη εξέγερση για την εξουσία (ΙΙ)
Από το Θεωρητικά ζητήματα στο Πρόγραμμα του ΚΚΕ, Ιδεολογική Επιτροπή της ΚΕ του ΚΚΕ, Σύγχρονη Εποχή, 2013.
Τις κρίσιμες στιγμές, λίγα 24ωρα πριν την έναρξη της εξέγερσης στις 25 Οκτώβρη (7 Νοέμβρη στο σύγχρονο ημερολόγιο) του 1917, σε μια σειρά επείγοντα γράμματα προς την ΚΕ του Κόμματος, ο Λένιν κατέκρινε την ολιγωρία της και τη διστακτικότητά της να οργανώσει και να διατάξει όλες τις δυνάμεις του Κόμματος με βάση το σχέδιο της εξέγερσης, να λάβει όλα τα απαραίτητα τεχνικά και πρακτικά μέτρα. Αναδείκνυε όχι μόνο την κρισιμότητα του σωστού υπολογισμού της στιγμής για την έναρξη της εξέγερσης, αλλά και της διαμόρφωσης ενός πλήρους πολιτικού-στρατιωτικού σχεδίου δράσης και ενός πολιτικού-στρατιωτικού επιτελείου της επανάστασης:
«Και για να αντικρίσουμε την εξέγερση μαρξιστικά, δηλαδή σαν τέχνη, πρέπει ταυτόχρονα, χωρίς να χάνου¬με ούτε λεπτό, να οργανώσουμε το επιτελείο των εξεγερμένων τμημάτων, να κατανείμουμε τις δυνάμεις, να κινήσουμε τα πιστά συντάγματα στα πιο σπουδαία σημεία, να κυκλώσουμε την Αλεξαντρίνκα, να καταλάβουμε την Πετροπάβλοβκα, να συλλάβουμε το Γενικό επιτελείο και την κυβέρνηση, να στείλουμε ενάντια στους ευέλπιδες και στην άγρια μεραρχία τμήματα έτοιμα να πέσουν, παρά να αφήσουν τον εχθρό να κινηθεί προς τα κέντρα της πόλης. Πρέπει να κινητοποιήσουμε τους ένοπλους εργάτες, να τους καλέσουμε σε αποφασιστική, ύστατη μάχη, να καταλάβουμε αμέσως το τηλεγραφικό και τηλεφωνικό κέντρο, να εγκαταστήσου με το δικό μας επιτελείο της εξέγερσης κοντά στο τηλεφωνικό κέντρο, να συνδέσουμε τηλεφωνικά το επιτελείο με όλα τα εργοστάσια, με όλα τα συντάγματα, με όλα τα σημεία του ένοπλου αγώνα κλπ.
Αυτά όλα τα λέμε, φυσικά, σαν παράδειγμα, μόνο, για να δείξουμε παραστατικά ότι στις στιγμές που ζούμε δεν μπορεί να μείνει κανείς πιστός στο μαρξισμό, να μείνει πιστός στην επανάσταση χωρίς να βλέπει την εξέγερση σαν τέχνη.»[1]
Ήδη από τις 29 Σεπτέμβρη του 1917, στο γράμμα με τίτλο «Η κρίση ωρίμασε», ο Λένιν απαντούσε επιθετικά σε εκείνους τους μπολσεβίκους που με διάφορα προσχήματα (πρώτα να γίνει το 2ο Συνέδριο των Σοβιέτ και εκεί να ληφθεί η απόφαση για εξέγερση) κρατούσαν επιφυλακτική ή αρνητική στάση απέναντι σε αυτή.
«...υπάρχει ένα ρεύμα ή μια γνώμη υπέρ της αναμονής του συνεδρίου των Σοβιέτ, κατά της άμεσης κατάληψης της εξουσίας, κατά της άμεσης εξέγερσης. Πρέπει να κατανικηθεί αυτό το ρεύμα ή αυτή η γνώμη. Διαφορετικά οι μπολσεβίκοι θα εξευτελιστούν μια για πάντα και θα εκμηδενιστούν σαν κόμμα.
Γιατί το να αφήσουμε να χαθεί μια τέτοια στιγμή και “να περιμένουμε” το συνέδριο των Σοβιέτ είναι ολοκληρωτική κουταμάρα ή ολοκληρωτική προδοσία [...]
“Να περιμένουμε" το συνέδριο των Σοβιέτ είναι ολοκληρωτική κουταμάρα, γιατί αυτό σημαίνει πως αφήνουμε να περνούν βδομάδες και βδομάδες, ακόμη και οι μέρες κρίνουν τώρα το παν.» [2]
Την παραμονή της Οκτωβριανής Επανάστασης, στις 24 Οκτώβρη του 1917, με γράμματα προς τα μέλη της ΚΕ, ο Λένιν καλούσε το Κόμμα να ηγηθεί με αποφασιστικότητα και τόλμη της ένοπλης εξέγερσης:
«Είναι ολοκάθαρο ότι πραγματικά τώρα πια κάθε καθυστέρηση της εξέγερσης ισοδυναμεί με θάνατο [...]
Η ιστορία δεν θα συγχωρήσει την καθυστέρηση στους επαναστάτες που θα μπορούσαν να νικήσουν σήμερα (και σίγουρα θα νικήσουν σήμερα), αλλά που θα κινδύνευαν να χάσουν πολλά αύριο, θα κινδύνευαν να τα χάσουν όλα.
Παίρνοντας την εξουσία σήμερα, την παίρνουμε όχι ενάντια στα Σοβιέτ αλλά για τα Σοβιέτ.
Η κατάληψη της εξουσίας είναι έργο της εξέγερσης. Ο πολιτικός σκοπός της θα διευκρινιστεί ύστερα από την κατάληψη της εξουσίας.
Θα ήταν καταστροφή ή προσκόλληση στους τύπους να περιμένουμε την επισφαλή ψηφοφορία της 25 του Οκτώβρη, ο λαός έχει το δικαίωμα και την υποχρέωση να λύνει παρόμοια ζητήματα όχι με ψηφοφορίες αλλά με τη βία, ο λαός έχει το δικαίωμα και την υποχρέωση στις κρίσιμες στιγμές της επανάστασης να κατευθύνει τους εκπροσώπους του, ακόμη και τους καλύτερους εκπροσώπους του κι όχι να τους περιμένει [...]
Η κυβέρνηση κλονίζεται. Πρέπει να την αποτελειώσουμε με κάθε θυσία!
Η καθυστέρηση της δράσης ισοδυναμεί με θάνατο.» [3]
Η εξέγερση συνοδεύεται από έναν «εμφύλιο πόλεμο» (ταξικό πόλεμο) μακροχρόνιο ή σύντομο ανάλογα με την αντίδραση της αστικής τάξης, δηλαδή έναν ανοικτό πόλεμο ανάμεσα σε δύο ένοπλες αντιμαχόμενες δυνάμεις: την εργατική τάξη και τους συμμάχους της ενάντια στην αστική τάξη και τα στηρίγματά της. Σε αυτές τις συνθήκες το ΚΚ πρέπει να αναπροσαρμόζει όλη τη λειτουργία του.
«Την εποχή του εμφυλίου πολέμου ιδανικό του κόμματος του προλεταριάτου είναι το μαχόμενο κόμμα. Αυτό είναι απόλυτα αδιαφιλονίκητο [...]
Τους ισχυρισμούς ότι ο παρτιζάνικος πόλεμος αποδιοργανώνει το κίνημα πρέπει να τους βλέπουμε κριτικά. Κάθε νέα μορφή πάλης, συνδεδεμένη με νέους κινδύνους και νέες θυσίες, “αποδιοργανώνει" αναπόφευκτα τις οργανώσεις που δεν έχουν προετοιμαστεί γι' αυτή τη νέα μορφή πάλης. Τους παλιούς μας ομίλους προπαγανδιστών τους αποδιοργάνωνε το πέρασμα στη ζύμωση. Τις επιτροπές μας τις αποδιοργάνωνε σε συνέχεια το πέρασμα στις διαδηλώσεις. Κάθε πολεμική επιχείρηση σ’ ένα οποιοδήποτε πόλεμο προκαλεί μια ορισμένη αποδιοργάνωση στις γραμμές των μαχόμενων. Από δω δεν μπορούμε να συμπεράνουμε ότι δεν πρέπει να πολεμάμε. Από δω πρέπει να συμπεράνουμε ότι πρέπει να μάθουμε να πολεμάμε.»[4]
Η τρίχρονη ηρωική εποποιία του ΔΣΕ (1946-1949), που αποτέλεσε την κορυφαία στιγμή της ταξικής πάλης στην Ελλάδα, επιβεβαιώνει αυτή τη λενινιστική παρακαταθήκη. Το ΚΚΕ έγινε «μαχόμενο κόμμα», προσαρμοζόμενο στις ανάγκες της καθοδήγησης της ένοπλης πάλης. Παρά τις αδυναμίες, τα λάθη και την τελική έκβαση, ο ΔΣΕ ήταν αναγκαιότητα επιβεβλημένη από την όξυνση της ταξικής πάλης. Ήταν μαχητική απάντηση στην επίθεση του ταξικού αντίπαλου, εγχώριου και ξένου. Αυτή η μαχητική στάση καταγράφηκε ως παρακαταθήκη στις σχέσεις του ΚΚΕ με την εργατικές και λαϊκές μάζες, στην υπεράσπιση των άμεσων και γενικότερων αναγκών και δικαιωμάτων τους, αγώνας επιβεβλημένος και δικαιωμένος. Είναι σίγουρο ότι στις σημερινές συνθήκες το ζήτημα της εξέγερσης έχει πιο σύνθετες απαιτήσεις γιατί πρόκειται για αναμέτρηση με πολύ πιο έμπειρο και τεχνολογικά θωρακισμένο αντίπαλο.
Στο Πρόγραμμα του Κόμματος σημειώνεται:
«Οι σοσιαλιστικές επαναστάσεις του 21ου αιώνα, συγκρινόμενες με τις αστικές επαναστάσεις του 18ου και του 19ου αιώνα, ακόμα και με τις σοσιαλιστικές επαναστάσεις του 20ού αιώνα, θα αντιμετωπίσουν πολύ πιο οργανωμένη κατασταλτική μηχανή, τεχνολογικά πιο αναπτυγμένα μέσα πληροφόρησης, μαζικής καταστροφής. Θα αντιμετωπίσουν τους μηχανισμούς της κρατικής καπιταλιστικής βίας που είναι ενταγμένοι σε διακρατικές δομές, όπως το ΝΑΤΟ, ο Ευρωστρατός, η Ευρωαστυνομία και Ευρωχωροφυλακή κλπ.
Παρά την τεχνολογική εξέλιξη, δεν παύει ο άνθρωπος να αποτελεί τον αποφασιστικό παράγοντα στη χρήση και στην αντιμετώπιση αυτών των μηχανισμών. Από αυτό προκύπτει και η δυνατότητα της εργατικής - λαϊκής δράσης για την εξουδετέρωση αυτών των μέσων και τη χρησιμοποίηση των νέων τεχνολογιών προς όφελος του επαναστατικού κινήματος.» [5]
Σημειώσεις
[1] Β.Ι. Λένιν, Άπαντα, τόμ. 34, σελ. 247, εκδ. Σύγχρονη Εποχή.
[2]Ό.π., σελ. 280-281.
[3] Β.Ι. Λένιν, Άπαντα, τόμ. 34, σελ. 435-436, εκδ. Σύγχρονη Εποχή.
[4] Β.Ι. Λένιν, Άπαντα, τόμ. 14, σελ. 8-9, εκδ. Σύγχρονη Εποχή.
[5]«Το Πρόγραμμα του ΚΚΕ», Κομμουνιστική Επιθεώρηση, τεύχ. 3/2013, σελ. 105.
Η ένοπλη εξέγερση για την εξουσία (ΙΙ)
Από το Θεωρητικά ζητήματα στο Πρόγραμμα του ΚΚΕ, Ιδεολογική Επιτροπή της ΚΕ του ΚΚΕ, Σύγχρονη Εποχή, 2013.
Τις κρίσιμες στιγμές, λίγα 24ωρα πριν την έναρξη της εξέγερσης στις 25 Οκτώβρη (7 Νοέμβρη στο σύγχρονο ημερολόγιο) του 1917, σε μια σειρά επείγοντα γράμματα προς την ΚΕ του Κόμματος, ο Λένιν κατέκρινε την ολιγωρία της και τη διστακτικότητά της να οργανώσει και να διατάξει όλες τις δυνάμεις του Κόμματος με βάση το σχέδιο της εξέγερσης, να λάβει όλα τα απαραίτητα τεχνικά και πρακτικά μέτρα. Αναδείκνυε όχι μόνο την κρισιμότητα του σωστού υπολογισμού της στιγμής για την έναρξη της εξέγερσης, αλλά και της διαμόρφωσης ενός πλήρους πολιτικού-στρατιωτικού σχεδίου δράσης και ενός πολιτικού-στρατιωτικού επιτελείου της επανάστασης:
«Και για να αντικρίσουμε την εξέγερση μαρξιστικά, δηλαδή σαν τέχνη, πρέπει ταυτόχρονα, χωρίς να χάνου¬με ούτε λεπτό, να οργανώσουμε το επιτελείο των εξεγερμένων τμημάτων, να κατανείμουμε τις δυνάμεις, να κινήσουμε τα πιστά συντάγματα στα πιο σπουδαία σημεία, να κυκλώσουμε την Αλεξαντρίνκα, να καταλάβουμε την Πετροπάβλοβκα, να συλλάβουμε το Γενικό επιτελείο και την κυβέρνηση, να στείλουμε ενάντια στους ευέλπιδες και στην άγρια μεραρχία τμήματα έτοιμα να πέσουν, παρά να αφήσουν τον εχθρό να κινηθεί προς τα κέντρα της πόλης. Πρέπει να κινητοποιήσουμε τους ένοπλους εργάτες, να τους καλέσουμε σε αποφασιστική, ύστατη μάχη, να καταλάβουμε αμέσως το τηλεγραφικό και τηλεφωνικό κέντρο, να εγκαταστήσου με το δικό μας επιτελείο της εξέγερσης κοντά στο τηλεφωνικό κέντρο, να συνδέσουμε τηλεφωνικά το επιτελείο με όλα τα εργοστάσια, με όλα τα συντάγματα, με όλα τα σημεία του ένοπλου αγώνα κλπ.
Αυτά όλα τα λέμε, φυσικά, σαν παράδειγμα, μόνο, για να δείξουμε παραστατικά ότι στις στιγμές που ζούμε δεν μπορεί να μείνει κανείς πιστός στο μαρξισμό, να μείνει πιστός στην επανάσταση χωρίς να βλέπει την εξέγερση σαν τέχνη.»[1]
Ήδη από τις 29 Σεπτέμβρη του 1917, στο γράμμα με τίτλο «Η κρίση ωρίμασε», ο Λένιν απαντούσε επιθετικά σε εκείνους τους μπολσεβίκους που με διάφορα προσχήματα (πρώτα να γίνει το 2ο Συνέδριο των Σοβιέτ και εκεί να ληφθεί η απόφαση για εξέγερση) κρατούσαν επιφυλακτική ή αρνητική στάση απέναντι σε αυτή.
«...υπάρχει ένα ρεύμα ή μια γνώμη υπέρ της αναμονής του συνεδρίου των Σοβιέτ, κατά της άμεσης κατάληψης της εξουσίας, κατά της άμεσης εξέγερσης. Πρέπει να κατανικηθεί αυτό το ρεύμα ή αυτή η γνώμη. Διαφορετικά οι μπολσεβίκοι θα εξευτελιστούν μια για πάντα και θα εκμηδενιστούν σαν κόμμα.
Γιατί το να αφήσουμε να χαθεί μια τέτοια στιγμή και “να περιμένουμε” το συνέδριο των Σοβιέτ είναι ολοκληρωτική κουταμάρα ή ολοκληρωτική προδοσία [...]
“Να περιμένουμε" το συνέδριο των Σοβιέτ είναι ολοκληρωτική κουταμάρα, γιατί αυτό σημαίνει πως αφήνουμε να περνούν βδομάδες και βδομάδες, ακόμη και οι μέρες κρίνουν τώρα το παν.» [2]
Την παραμονή της Οκτωβριανής Επανάστασης, στις 24 Οκτώβρη του 1917, με γράμματα προς τα μέλη της ΚΕ, ο Λένιν καλούσε το Κόμμα να ηγηθεί με αποφασιστικότητα και τόλμη της ένοπλης εξέγερσης:
«Είναι ολοκάθαρο ότι πραγματικά τώρα πια κάθε καθυστέρηση της εξέγερσης ισοδυναμεί με θάνατο [...]
Η ιστορία δεν θα συγχωρήσει την καθυστέρηση στους επαναστάτες που θα μπορούσαν να νικήσουν σήμερα (και σίγουρα θα νικήσουν σήμερα), αλλά που θα κινδύνευαν να χάσουν πολλά αύριο, θα κινδύνευαν να τα χάσουν όλα.
Παίρνοντας την εξουσία σήμερα, την παίρνουμε όχι ενάντια στα Σοβιέτ αλλά για τα Σοβιέτ.
Η κατάληψη της εξουσίας είναι έργο της εξέγερσης. Ο πολιτικός σκοπός της θα διευκρινιστεί ύστερα από την κατάληψη της εξουσίας.
Θα ήταν καταστροφή ή προσκόλληση στους τύπους να περιμένουμε την επισφαλή ψηφοφορία της 25 του Οκτώβρη, ο λαός έχει το δικαίωμα και την υποχρέωση να λύνει παρόμοια ζητήματα όχι με ψηφοφορίες αλλά με τη βία, ο λαός έχει το δικαίωμα και την υποχρέωση στις κρίσιμες στιγμές της επανάστασης να κατευθύνει τους εκπροσώπους του, ακόμη και τους καλύτερους εκπροσώπους του κι όχι να τους περιμένει [...]
Η κυβέρνηση κλονίζεται. Πρέπει να την αποτελειώσουμε με κάθε θυσία!
Η καθυστέρηση της δράσης ισοδυναμεί με θάνατο.» [3]
Η εξέγερση συνοδεύεται από έναν «εμφύλιο πόλεμο» (ταξικό πόλεμο) μακροχρόνιο ή σύντομο ανάλογα με την αντίδραση της αστικής τάξης, δηλαδή έναν ανοικτό πόλεμο ανάμεσα σε δύο ένοπλες αντιμαχόμενες δυνάμεις: την εργατική τάξη και τους συμμάχους της ενάντια στην αστική τάξη και τα στηρίγματά της. Σε αυτές τις συνθήκες το ΚΚ πρέπει να αναπροσαρμόζει όλη τη λειτουργία του.
«Την εποχή του εμφυλίου πολέμου ιδανικό του κόμματος του προλεταριάτου είναι το μαχόμενο κόμμα. Αυτό είναι απόλυτα αδιαφιλονίκητο [...]
Τους ισχυρισμούς ότι ο παρτιζάνικος πόλεμος αποδιοργανώνει το κίνημα πρέπει να τους βλέπουμε κριτικά. Κάθε νέα μορφή πάλης, συνδεδεμένη με νέους κινδύνους και νέες θυσίες, “αποδιοργανώνει" αναπόφευκτα τις οργανώσεις που δεν έχουν προετοιμαστεί γι' αυτή τη νέα μορφή πάλης. Τους παλιούς μας ομίλους προπαγανδιστών τους αποδιοργάνωνε το πέρασμα στη ζύμωση. Τις επιτροπές μας τις αποδιοργάνωνε σε συνέχεια το πέρασμα στις διαδηλώσεις. Κάθε πολεμική επιχείρηση σ’ ένα οποιοδήποτε πόλεμο προκαλεί μια ορισμένη αποδιοργάνωση στις γραμμές των μαχόμενων. Από δω δεν μπορούμε να συμπεράνουμε ότι δεν πρέπει να πολεμάμε. Από δω πρέπει να συμπεράνουμε ότι πρέπει να μάθουμε να πολεμάμε.»[4]
Η τρίχρονη ηρωική εποποιία του ΔΣΕ (1946-1949), που αποτέλεσε την κορυφαία στιγμή της ταξικής πάλης στην Ελλάδα, επιβεβαιώνει αυτή τη λενινιστική παρακαταθήκη. Το ΚΚΕ έγινε «μαχόμενο κόμμα», προσαρμοζόμενο στις ανάγκες της καθοδήγησης της ένοπλης πάλης. Παρά τις αδυναμίες, τα λάθη και την τελική έκβαση, ο ΔΣΕ ήταν αναγκαιότητα επιβεβλημένη από την όξυνση της ταξικής πάλης. Ήταν μαχητική απάντηση στην επίθεση του ταξικού αντίπαλου, εγχώριου και ξένου. Αυτή η μαχητική στάση καταγράφηκε ως παρακαταθήκη στις σχέσεις του ΚΚΕ με την εργατικές και λαϊκές μάζες, στην υπεράσπιση των άμεσων και γενικότερων αναγκών και δικαιωμάτων τους, αγώνας επιβεβλημένος και δικαιωμένος. Είναι σίγουρο ότι στις σημερινές συνθήκες το ζήτημα της εξέγερσης έχει πιο σύνθετες απαιτήσεις γιατί πρόκειται για αναμέτρηση με πολύ πιο έμπειρο και τεχνολογικά θωρακισμένο αντίπαλο.
Στο Πρόγραμμα του Κόμματος σημειώνεται:
«Οι σοσιαλιστικές επαναστάσεις του 21ου αιώνα, συγκρινόμενες με τις αστικές επαναστάσεις του 18ου και του 19ου αιώνα, ακόμα και με τις σοσιαλιστικές επαναστάσεις του 20ού αιώνα, θα αντιμετωπίσουν πολύ πιο οργανωμένη κατασταλτική μηχανή, τεχνολογικά πιο αναπτυγμένα μέσα πληροφόρησης, μαζικής καταστροφής. Θα αντιμετωπίσουν τους μηχανισμούς της κρατικής καπιταλιστικής βίας που είναι ενταγμένοι σε διακρατικές δομές, όπως το ΝΑΤΟ, ο Ευρωστρατός, η Ευρωαστυνομία και Ευρωχωροφυλακή κλπ.
Παρά την τεχνολογική εξέλιξη, δεν παύει ο άνθρωπος να αποτελεί τον αποφασιστικό παράγοντα στη χρήση και στην αντιμετώπιση αυτών των μηχανισμών. Από αυτό προκύπτει και η δυνατότητα της εργατικής - λαϊκής δράσης για την εξουδετέρωση αυτών των μέσων και τη χρησιμοποίηση των νέων τεχνολογιών προς όφελος του επαναστατικού κινήματος.» [5]
Σημειώσεις
[1] Β.Ι. Λένιν, Άπαντα, τόμ. 34, σελ. 247, εκδ. Σύγχρονη Εποχή.
[2]Ό.π., σελ. 280-281.
[3] Β.Ι. Λένιν, Άπαντα, τόμ. 34, σελ. 435-436, εκδ. Σύγχρονη Εποχή.
[4] Β.Ι. Λένιν, Άπαντα, τόμ. 14, σελ. 8-9, εκδ. Σύγχρονη Εποχή.
[5]«Το Πρόγραμμα του ΚΚΕ», Κομμουνιστική Επιθεώρηση, τεύχ. 3/2013, σελ. 105.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου