Μια θεωρία

 Μια θεωρία

"Οι κομμουνιστές λένε να μη πληρώνουμε στα νοσοκομεία, να μη πληρώνουμε το νερό ή το ρεύμα επειδή είναι κοινωνικά αγαθά, να μη πληρώνουμε διόδια, να είναι τελείως δωρειάν η παδεία, να παίρνουν επίδομα οι άνεργοι για δυο χρόνια κι άλλα τέτοια. Μα, άμα δεν πληρώνουμε το ένα και δεν πληρώνουμε το άλλο, πού θα βρεθούν τα λεφτά για να γίνουν όλα αυτά;"

Η απορία τού εξηντάρη ήταν καλοπροαίρετη. Και, εκ πρώτης όψεως, φαντάζει λογική στα αφτιά των περισσότερων. Τόσο λογική ώστε δεν μπορώ να αντισταθώ στον πειρασμό να την απαντήσω. Και, βέβαια, η απάντησή μου θα είναι διαφορετική από την απάντηση που έδωσε στην ρεπόρτερ τού Άλφα η γιαγιά στην λαϊκή: "Τί πού θα βρεθούν; Εκείνοι που τα κλέβουν πού τα βρίσκουν;"

Κατ' αρχάς, να ξεκαθαρίσουμε ότι τέτοιου είδους καλοπροαίρετες απορίες δημιουργούνται λόγω του τρόπου με τον οποίο μας έχουν μάθει να σκεφτόμαστε (ας είναι καλά η καθημερινή τηλεοπτική "πλύση εγκεφάλου των οκτώ"), να θεωρούμε, δηλαδή, δεδομένο ότι όποιος πίνει ένα ποτήρι νερό πρέπει να το πληρώσει. Με άλλα λόγια: ενώ έχουμε στον νου μας το πώς δουλεύει ο καπιταλισμός, προσπαθούμε να καταλάβουμε πώς λειτουργεί ο σοσιαλισμός.

Ένα δεύτερο δεδομένο που επιβάλλεται να έχουμε υπ' όψη μας είναι ότι τον πλούτο τον παράγουν οι εργαζόμενοι. Όσο κι αν επιμένουν ο Χατζημπούλης, ο Άδωνις και οι λοιποί τής συμμωρίας τους, ο πλούτος δεν παράγεται από τους βιομήχανους αλλά από τους εργάτες τους, δεν παράγεται από τους εφοπλιστές αλλά από τους ναυτικούς που σκυλοπνίγονται. Τελεία και παύλα. Όποιος επιμένει στο αντίθετο, ας δώσει ένα καράβι στον Αλαφούζο κι ας τον αφήσει να βγάλει λεφτά δίχως προσωπικό. Κατανοητό; Πάμε παρακάτω.

Ετούτος ο τόπος, λοιπόν, στην εποχή τής κρίσης που περνάμε, παράγει κάθε χρόνο πλούτο ίσο με 180 δισ. ευρώ. Αυτό είναι το ΑΕΠ του τώρα και αυτό το ΑΕΠ παράγεται από την κάθε λογής δουλειά των εργαζομένων. Πριν λίγα χρόνια, το ΑΕΠ ήταν 250 δισ., πράγμα που σημαίνει ότι οι εργαζόμενοι μπορούν να δημιουργήσουν 40% παραπάνω πλούτο αλλά, μεριά η έκρηξη της ανεργίας και μεριά η μετανάστευση, πέσαμε στα 180. Ας συνεχίσουμε τον συλλογισμό μας με τα 180 αλλά ας μη ξεχνάμε και τα 250.

Αυτά τα 180 δισ., όπως λέγαμε πρωτύτερα, παράγονται από τους εργαζόμενους. Είναι λογικό ότι δεν μπορούν να δουλέψουν όλοι οι κάτοικοι τούτου του τόπου, διότι υπάρχουν μωρά, γέροι, ανάπηροι κλπ. Πάντως, με μέσους όρους μιλώντας, αφού δέκα εκατομμύρια άνθρωποι βγάζουν 180 δισ., σε κάθε κάτοικο αναλογούν κάπου 18 χιλιάδες ετησίως. Τί σημαίνει αυτό; Μήπως σημαίνει ότι, σε θεωρητικό πάντα επίπεδο, αν η κοινωνία μας ήταν σοσιαλιστικά δομημένη, θα όφειλε να μοιράζει στους πολίτες της από ενάμισυ χιλιάρικο κάθε μήνα; Όχι, βέβαια. Αυτό θα συνέβαινε αν δεν ήμασταν "κοινωνία". Ως κοινωνία χρειαζόμαστε και σχολεία και νοσοκομεία και πλατείες και δρόμους και πάρκα και αντισεισμική θωράκιση και αντιπλημμυρική προστασία και άμυνα και έρευνα και... και...

Όμως, σε μια τέτοια κοινωνία, θα ήμουν διατεθειμένος να εκχωρήσω στο κράτος ένα μεγάλο ποσοστό τού πλούτου που μου αναλογεί, ας πούμε 60%. Στο παράδειγμά μας, δηλαδή, θα δεχόμουν να κρατάει το κράτος 10.800 κι εγώ να βολεύομαι με τα υπόλοιπα 7.200, ήτοι με 600 ευρώ τον μήνα. Μη βιαστείτε να πείτε ότι έξι κατοστάρικα σημαίνουν φτώχεια! Μη ξεχνάτε πως ό,τι ήταν να δώσω στο κράτος, το έδωσα. Άρα δεν πληρώνω πλέον ΦΠΑ, δεν πληρώνω τέλη κυκλοφορίας, δεν πληρώνω φόρο στα καύσιμα ή στα τσιγάρα, δεν πληρώνω για να σπουδάσει το παιδί μου, δεν πληρώνω για περίθαλψη, δεν πληρώνω εισιτήρια στα μέσα μεταφοράς, δεν πληρώνω διόδια, δεν πληρώνω για ασφάλιση και, γενικά, δεν πληρώνω κανένα τέλος ή φόρο οπουδήποτε. Τί λέτε τώρα; Με τέτοιες προϋποθέσεις, θα περνάει φτωχικά μια τετραμελής οικογένεια με 2.400 ευρώ μηναίο εισόδημα;

Παράλληλα, το κράτος θα έχει κάθε χρόνο στην διάθεσή του πάνω από 100 δισ. για να υλοποιεί τις επενδύσεις που είναι απαραίτητες για την καλύτερη ικανοποίηση των κοινωνικών αναγκών. Κι είναι λογικό πως, σε ένα τέτοιο πλαίσιο, ο παραγόμενος πλούτος θα αβγαταίνει. Κι όταν το ΑΕΠ φτάσει π.χ. στα 250 δισ. οπου ήταν πριν λίγα χρόνια, το κράτος θα έχει 150 στην διάθεσή του κι εγώ στο μερτικό μου πάνω από 800 ευρώ τον μήνα.


Θα μου πείτε πως όλα τούτα ακούγονται όμορφα αλλά είναι θεωρίες τού αέρα. Ας το δεχτώ. Μπορώ, παρακαλώ, να ακούσω κάτι άλλο που να μην είναι του αέρα και να μη στέλνει τον πλούτο που παράγω στις τσέπες ολίγων και "εκλεκτών";