Ο ΣΥΡΙΖΑ και η «γεωπολιτική για την ανάπτυξη»

Ο ΣΥΡΙΖΑ και η «γεωπολιτική για την ανάπτυξη»

«Ο οικονομικός πόλεμος με τη Ρωσία δεν είναι η λύση στην κρίση της Ουκρανίας. Αντιθέτως, θα έχει πολλαπλά αρνητικές επιπτώσεις σε όλη την Ευρωπαϊκή Ενωση, καταστροφικές δε για τις χώρες του Νότου και ιδιαίτερα για την Ελλάδα», είπε προχτές ο Αλ. Τσίπρας. Μια μέρα πριν, στις 19/8/2014, η «Αυγή» στο κύριο άρθρο της έγραφε: «Για ποιο λόγο από τα οικονομικά μέτρα - αντίμετρα μεταξύ ΕΕ - Ρωσίας απουσιάζουν π.χ. οι εξαγωγές των πολυτελών και άλλων ευρωπαϊκών αυτοκινήτων; Το εμπάργκο στα πορτοκάλια και τα ροδάκινα αποτελεί ισχυρότερο μοχλό πολιτικής πίεσης από τις δεσμεύσεις για προϊόντα προηγμένης τεχνολογίας;».
Φαίνονται αντιφατικές τοποθετήσεις, αλλά δεν είναι. Αλλωστε, το χαρακτηριστικό με τον ΣΥΡΙΖΑ και τη στρατηγική του δε βρίσκεται στις αντιφάσεις που μπορεί να εμφανίζει αυτή η στρατηγική ή στις προσαρμογές ενίοτε ανάλογα με τις εξελίξεις, αλλά στο γεγονός ότι υπηρετεί το κεφάλαιο, είναι ενταγμένη στην καπιταλιστική διεθνοποίηση και βαθιά στην ΕΕ.
Μόνο που υπάρχουν και διαφορετικά συμφέροντα, πολλές φορές έως και ανταγωνιστικά, ανάμεσα σε διαφορετικά τμήματα του κεφαλαίου, ή, όταν συζητάμε για την ΕΕ, υπάρχουν ανταγωνισμοί μεταξύ των μονοπωλίων διαφορετικών κρατών ή και ομάδων κρατών. Ο διαχωρισμός που γίνεται εδώ και μερικά χρόνια, τουλάχιστον όσο διαρκεί η κρίση, ανάμεσα στον ευρωπαϊκό Βορρά και στον ευρωπαϊκό Νότο, είναι δηλωτικός των διαφορετικών συμφερόντων των μονοπωλίων των κρατών του Βορρά με αυτά του Νότου, ανάμεσα σε άλλα και λόγω της αναγκαιότητας εφαρμογής διαφορετικών μειγμάτων πολιτικής διαχείρισης της κρίσης. Αυτήν την αντίθεση υποδηλώνει και η τοποθέτηση της «Αυγής», που αντιπαραθέτει στα ροδάκινα (του Νότου) τα πολυτελή αυτοκίνητα (του Βορρά), αλλά και η δήλωση Τσίπρα.

Επικίνδυνα παιχνίδια

Σε επόμενο φύλλο της η «Αυγή» (20/8) αναλαμβάνει να δείξει ότι πράγματι δεν υπάρχουν αντιφάσεις στις δύο φαινομενικά αντικρουόμενες τοποθετήσεις. Το κύριο άρθρο της επιβεβαιώνει ότι η στρατηγική είναι ενιαία, ενώ στο πλαίσιο της καπιταλιστικής διεθνοποίησης της οικονομίας αναδεικνύει τη σημασία της γεωστρατηγικής στην ανάπτυξη. Αυτός άλλωστε είναι και ο τίτλος του άρθρου: «Ανάπτυξη και γεωπολιτική». Να τι γράφει: «Οι πλέον αισιόδοξες προβλέψεις για την ελληνική οικονομία, εφόσον διατηρηθεί η μέγγενη του Μνημονίου, περιγράφουν τουλάχιστον μία δεκαετία αναιμικής και άνεργης ανάπτυξης, δηλαδή στασιμότητα που θα τρεμοπαίζει στη μεθόριο με την ύφεση. Αυτή η πρόβλεψη καταντά εφιάλτης, αν αναλογιστούμε τις κοινωνικές επιπτώσεις από τις πολιτικές ακραίας λιτότητας, ανεργίας και εσωτερικής υποτίμησης. Αναμφίβολα η αλλαγή αυτού του οικονομικού κύκλου προϋποθέτει εσωτερική πολιτική ανατροπή σε συνδυασμό με τις επανατοποθετήσεις των κυρίαρχων ευρωπαϊκών δυνάμεων.
Αρα αυτό που δεν φαινόταν εφικτό, λόγω της γερμανικής επιβολής στην ΕΕ, μοιάζει δυνατό λόγω των γεωπολιτικών εξελίξεων στην περιοχή. Ιδιαίτερα η ουκρανική κρίση πιέζει για την αναζήτηση νέων ευρω-ρωσικών ισορροπιών, προτού ο πόλεμος καταστήσει ανεπανόρθωτη τη ζημιά.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο αναζήτησης νέων συσχετισμών και πολιτικών, η Ελλάδα, παρά τις αδυναμίες της, είναι υποχρεωμένη και μπορεί να αναζητεί συμμαχίες, ώστε οι ευρωπαϊκές εξελίξεις να ανταποκρίνονται στα ιδιαίτερα προβλήματα του ευρωπαϊκού Νότου. Η κρίση της Ουκρανίας καθώς και η πολιτική των ευρωπαϊκών αντιποίνων παραπέμπουν σε απόκλιση ανάμεσα στα συμφέροντα του ευρωπαϊκού Νότου και του ευρωπαϊκού Βορρά. Αν για το γερμανικό κεφάλαιο και την αμερικανική πολιτική ο πόλεμος στην Ουκρανία συνιστά αναγκαία φάση για τις γεωπολιτικές ανακατατάξεις και τη χάραξη νέων συνόρων στη βάση των αγορών, τα συμφέροντα του ευρωπαϊκού Νότου είναι σταθερά υπέρ της υπέρβασης του νεο-ψυχροπολεμικού κλίματος και υπέρ της εξωστρεφούς γεωπολιτικής θέσης της ΕΕ.
Διεθνείς οικονομικοί αναλυτές προειδοποιούν ότι, εφόσον συνεχιστεί η αντιπαράθεση ΕΕ - Ρωσίας, οι επιπτώσεις στις εύθραυστες οικονομίες του ευρωπαϊκού Νότου, και πρώτα - πρώτα της Ελλάδας, θα αποδειχθούν μοιραίες».
Δεν είναι η πρώτη φορά που ο ΣΥΡΙΖΑ αναδεικνύει τη γεωστρατηγική θέση της Ελλάδας ως πλεονέκτημα για την καπιταλιστική ανάπτυξη. Αλλωστε, αυτήν επιδιώκει. Δεν είναι επίσης η πρώτη φορά που κάνει κριτική στην κυβέρνηση για ανικανότητα αξιοποίησης της γεωστρατηγικής θέσης της Ελλάδας σε όφελός της, δηλαδή σε όφελος του κεφαλαίου. Αυτό κάνει και τώρα με την κρίση στην Ουκρανία. Βεβαίως και η κυβέρνηση προπαγανδίζει στην πολιτική της αυτή τη δυνατότητα αξιοποίησης της γεωστρατηγικής θέσης της Ελλάδας στην περιοχή, προβάλλοντας μάλιστα ότι σε ένα τόξο αστάθειας, που ξεκινά από την Ουκρανία, περνά από την Ανατολική Μεσόγειο και καταλήγει στη Βόρεια Αφρική, η Ελλάδα, χώρα - μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, είναι μια όαση σταθερότητας, άρα μπορεί να διαδραματίσει αναβαθμισμένο ρόλο στην περιοχή.
Η γεωστρατηγική αναβάθμιση της Ελλάδας σ' αυτή την περιοχή είναι στρατηγική επιδίωξη της αστικής τάξης της Ελλάδας, στο πλαίσιο βεβαίως της προώθησης των γενικότερων συμφερόντων του κεφαλαίου στην περιοχή, μέσα από τη συμμετοχή της Ελλάδας σε ΝΑΤΟ και ΕΕ, και της προώθησης των συμφερόντων των μονοπωλίων της ΕΕ και των ΗΠΑ στην περιοχή.
Βεβαίως υπάρχουν και οι ενδομονοπωλιακοί ανταγωνισμοί ανάμεσα σε ΗΠΑ και ΕΕ, κυρίως Γερμανία, που διαπλέκονται με τους ανταγωνισμούς Βορρά - Νότου στην ΕΕ, αλλά υπάρχουν και οι ανταγωνισμοί ΗΠΑ - ΕΕ με Ρωσία, Κίνα. Τώρα, στην Ουκρανία εκδηλώνονται ανταγωνισμοί με τη Ρωσία.
Επομένως, στρατηγικά υπάρχει σύμπλευση κυβέρνησης - ΣΥΡΙΖΑ. Πού βρίσκεται η διαφορά; Στη μεταξύ τους αντιπαράθεση για το με ποια πολιτική διαχείρισης στην Ελλάδα και στο πλαίσιο της ΕΕ και της Ευρωζώνης θα έλθει η ανάκαμψη της καπιταλιστικής οικονομίας. Εδώ εντάσσουν και τις διεθνείς συμμαχίες και επιλογές τους. Ο ΣΥΡΙΖΑ για την κατάσταση της ελληνικής καπιταλιστικής οικονομίας αλλά και της ΕΕ ρίχνει την ευθύνη στην κυβέρνηση της Ελλάδας και στην κυβέρνηση της Γερμανίας γιατί εφαρμόζουν πολιτική λιτότητας, επειδή η ελληνική κυβέρνηση δεν αντιστέκεται στην Μέρκελ, επειδή δεν βάζει ζήτημα αλλαγής μείγματος. Αρα, ταυτίστηκε μαζί της στα μέτρα κατά της Ρωσίας, ενώ θα έπρεπε να αντισταθεί επειδή είναι σε βάρος της καπιταλιστικής οικονομίας της Ελλάδας. Αξιοποιεί λοιπόν την κρίση στην Ουκρανία, προβάλλει την άποψη ότι τα οικονομικά μέτρα της ΕΕ ενάντια στη Ρωσία και αυτά της Ρωσίας ενάντια στην ΕΕ, ως πολιτική, ωφελούν τον ευρωπαϊκό Βορρά και είναι σε βάρος του ευρωπαϊκού Νότου. Αρα, θεωρεί ότι τα οικονομικά μέτρα βλάπτουν τα μονοπώλια του Νότου και της Ελλάδας. Λέει λοιπόν ότι η ΕΕ πρέπει «να τα βρει με τη Ρωσία», να συμμαχήσει μαζί της.

Οταν τσακώνονται τα βουβάλια...

Τα αντίμετρα της Ρωσίας βεβαίως υπονομεύουν την οικονομία της ΕΕ και της Ευρωζώνης συνολικά (αυτό το παραβλέπει ο ΣΥΡΙΖΑ) γι' αυτό και αναζητείται συμβιβασμός (πρώτη απ' όλους τον θέλει η Γερμανία λόγω ενεργειακής εξάρτησης από τη Ρωσία). Αλλωστε, ετοιμάζεται συνάντηση κορυφής ΕΕ - Ρωσίας για την Ουκρανία στο Μινσκ της Λευκορωσίας, όπου θα αναζητηθούν συμβιβασμός μεταξύ τους και διαδικασία αντιμετώπισης της κρίσης στην Ουκρανία, στην οποία θα συμμετάσχει και ο Πρόεδρος της Ουκρανίας, ενώ γι' αυτό μεταβαίνει το Σάββατο στην Ουκρανία η Μέρκελ. Αλλωστε τα μέτρα κατά της Ρωσίας από την ΕΕ σχετίζονται και με τους μεταξύ τους ανταγωνισμούς και τη διευθέτησή τους.
Η γραμμή του ΣΥΡΙΖΑ στο συγκεκριμένο ζήτημα, αξιοποίησης της «γεωπολιτικής για την ανάπτυξη», είναι βαθιά αντιλαϊκή. Προτείνει αξιοποίηση των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, με συμμαχία του Νότου της ΕΕ με τη Ρωσία σε όφελος του Νότου και της Ελλάδας. Είναι πολιτική θέση αλλά σε όφελος του κεφαλαίου ή τμημάτων του κεφαλαίου. Προτείνει επίσης, με μοχλό την ουκρανική κρίση, αλλαγή της πολιτικής διαχείρισης στην ΕΕ, γιατί αυτό είναι που θα συμβάλει στην καπιταλιστική ανάπτυξη του Νότου και της Ελλάδας και θεωρεί μέσο για την επίτευξή της τη συμμαχία Ρωσίας - κρατών του ευρωπαϊκού Νότου.
Βεβαίως εμείς να θυμίσουμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, στην αρχή της εκδήλωσης της κρίσης στην Ουκρανία, έκρυβε ότι η ΕΕ είχε αποφασιστική συμβολή στην υποδαύλισή της, μαζί βεβαίως με τις ΗΠΑ, ενώ καλούσε την ΕΕ να συμβάλει στην εξομάλυνση της κατάστασης. Είναι σαν να λένε «ο λύκος να φυλάξει τα πρόβατα». Τα ίδια έκανε και στον πόλεμο στη Λιβύη και στη Συρία. Τώρα πασχίζει, ενοχοποιώντας την Μέρκελ, να προβάλει τη δυνατότητα αλλαγής στην ΕΕ και συμμαχίας με τη Ρωσία. Αλλά ο λαός πρέπει να θυμάται: «Οταν τσακώνονται τα βουβάλια την πληρώνουν τα βατράχια»...