Καθ΄οδόν ... Στο Δέλτα του Εβρου

Καθ΄οδόν ...

Στο Δέλτα του Εβρου

υ

Ασπρο νούφαρο

Στο σταυροδρόμι των θαλάσσιων και χερσαίων δρόμων της Ανατολής και Δύσης, εκεί όπου οι τελευταίες ράχες της Ροδόπηςανταμώνουν με τον ποταμό Εβρο, εκεί που το ποτάμι γίνεται ένα με τη θάλασσα, η δύναμη της φύσης ζωγραφίζει εικόνες μοναδικής ομορφιάς.

Είκοσι χιλιόμετρα από τηνΑλεξανδρούπολη , απλώνεται το Δέλτα του ποταμού. Μια περιοχή προικισμένη με κανάλια, λιμνοθάλασσες, λίμνες γλυκού νερού, αλμυρόβαλτους, παραποτάμια δάση και παλιούς μαιάνδρους. Μια περιοχή χαρακτηρισμένη οικοσύστημα διεθνούς σημασίας.

Στη διαμόρφωσή του Δέλτα συντελούν τόσο ο ποταμός, όσο και η δράση της θάλασσας. Η περιοχή, εξαιτίας της μικρής υψομετρικής διαφοράς από την επιφάνεια της θάλασσας και της ήρεμης ροής των υδάτων του ποταμού, δέχεται σε μεγάλο βαθμό την επίδραση των θαλάσσιων νερών, τόσο επιφανειακά όσο και υπόγεια. Σε περιπτώσεις πλημμυρίδας και χαμηλής παροχής του ποταμού, ιδίως το καλοκαίρι, τα θαλάσσια νερά εισδύουν στην κοίτη και στα τεχνητά κανάλια με αποτέλεσμα να εισχωρούν αρκετά μέσα στην ξηρά.

Αποτέλεσμα των δράσεων αυτών είναι η πολυσχιδής μορφολογία των ακτών, ο σχηματισμός μικρών νησίδων (Ασάνης, Ξέρας Ασάνης, Καραβιού Ξηράδι), η δημιουργία λιμνοθαλασσών (Λακκί, Δράνα, Μονολίμνη ή Παλούκια), ελών, αμμοθινών και άλλων μικροβιοτόπων στην παραλιακή ζώνη του Δέλτα.

Το ποτάμι του Λουτρού στο δυτικό τμήμα του Δέλτα

Για πολλές δεκαετίες το οικοσύστημα εξελισσόταν σύμφωνα με τους ρυθμούς της φύσης. Οι σοβαρές αλλαγές που έγιναν στο Δέλτα από τα έργα αποξήρανσης (1950 - 1970), τις εκχερσώσεις για την απόκτηση καλλιεργήσιμης γης, τα αρδευτικά έργα, η αλλαγή της κοίτης του ποταμού, οι υψώσεις αναχωμάτων, η αλλαγή της υδρολογικής κατάστασης από τη διάνοιξη καναλιών, είχαν σαν αποτέλεσμα να χαθούν μεγάλες εκτάσεις φυσικού βιότοπου και να διαταραχτεί σοβαρά ό,τι απέμεινε. Οι αριθμοί και τα είδη των ζώων, των ψαριών και των πουλιών μειώθηκαν. Αρνητικό ρόλο έπαιξε και συνεχίζει να παίζει και η λαθροθηρία.

Ακόμα και έτσι, η ευνοϊκή γεωγραφική θέση του Δέλτα σε σχέση με τους άξονες μετανάστευσης των πουλιών, το σχετικά ήπιο κλίμα της περιοχής και η μέχρι πριν λίγα χρόνια απομόνωση και δυσβατότητα του Δέλτα, συντέλεσαν στην ύπαρξη μεγάλης ποικιλίας ειδών πουλιών που φιλοξενεί.

Συγκεκριμένα, στον ποταμό και το Δέλτα του έχουν βρεθεί 46 είδη ψαριών, 7είδη αμφιβίων, 21 είδη ερπετών και περισσότερα από 40 θηλαστικά. Εχουν παρατηρηθεί 304 είδη πουλιών από τα 407 είδη της Ελλάδας.

Ειδικά για τα πουλιά, το οικοσύστημα λειτουργεί ως: Τόπος για φώλιασμα ή διατροφή για πολλά είδη. Καταφύγιο για μεγάλους πληθυσμούς υδρόβιων ειδών από τις βόρειες περιοχές της κεντροανατολικής Ευρώπης κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Και ζωτικός χώρος συγκέντρωσης και ανάπαυσης μεγάλων αριθμών μεταναστευτικών ειδών κατά τις μετακινήσεις τους από και προς τη Μέση Ανατολή και την Αφρική.

Παράλληλα, χρησιμεύει ως χώρος ανεύρεσης τροφής για αρπακτικά που φωλιάζουν λίγο βορειότερα από τον υδροβιότοπο, στο δάσος της Δαδιάς και τους γύρω λόφους όπως: Πετρίτης, Φιδαετός, Χρυσαετός, Βασιλαετός, Μαυρόγυπας και Ψαραετός.

Περιήγηση

Το βορειοανατολικό τμήμα του Δέλτα, καλύπτεται από πυκνούς θαμνώνες με αρμυρίκια, ενώ κατά μήκος του ποταμού σχηματίζεται πυκνό δάσος με λεύκες, ιτιές, σκλήθρα και φτελιές. Τα δάσος δίνει καταφύγιο και στα λιγοστά άγρια ζώα που απέμειναν στο Δέλτα, όπως η αλεπού και τοτσακάλι. Οταν οι καιρικές συνθήκες είναι εξαιρετικά δριμείες,λύκοι και αγριογούρουναπερνούν το ποτάμι αναζητώντας τροφή.

Νοτιότερα προς τη θάλασσα, το δάσος παραχωρεί τη θέση του σε πυκνούς καλαμώνες, κοντά στη λίμνη Νυμφών και στις άλλες λίμνες γλυκού νερού, όπως το Τσεκούρι, τη Σκέπη, τα Σπίτια, και τη Γυναίκα. Κατά μήκος των ακτών και στα νησάκια, αναπτύσσεται αμμόφιλη βλάστηση, ενώ το θαλασσινό νερό εισχωρεί στη στεριά σχηματίζοντας αλμυρόβαλτους. Στα υφάλμυρα νερά των λιμνοθαλασσών αναπτύσσεται πλούσια υδρόβια βλάστηση.

Μέχρι και τον Απρίλη, γίνεται η μετανάστευση των πουλιών και ο επισκέπτης μπορεί να παρατηρήσει ένα μεγάλο αριθμό μεταναστευτικών ειδών. Γενικά, την άνοιξη, μεγάλες εκτάσεις είναι ακόμα πλημμυρισμένες, το πράσινο της βλάστησης κυριαρχεί και τα ανθισμένα αρμυρίκια συμπληρώνουν το πολύχρωμο μωσαϊκό. Στα νησιά έρχονται σμήνη από γλαρόνια για να φωλιάσουν. Μάης καιΙούνης είναι μήνες αναπαραγωγής και όσα πουλιά δεν έχουν μεταναστεύσει συγκεντρώνονται στις φωλιές, σε αθέατα σημεία, για να αρχίσει η αναπαραγωγική διαδικασία. Ιούλη και Αύγουστο, η αναπαραγωγή των πουλιών έχει ολοκληρωθεί. Επειδή τα νερά αρχίζουν να ελαττώνονται λόγω της υψηλής θερμοκρασίας, λιγοστεύουν και οι βιότοποι των πουλιών.

Αργυροπελεκάνοι