Venceremos

 Venceremos

Με δίχως σημαίες και δίχως ιδέες, δίχως καβάτζα καμιά (…)

στο μαγκανοπήγαδο της ήττας μου περνώ, venceremos, venceremos

Οι προλετάριοι δεν έχουνε πατρίδα
Γιατί η τάξη τους κι η σχέση της απέναντι στα μέσα παραγωγής είναι που καθορίζει την ταυτότητά τους, τη θέση τους στην κοινωνία και τα συμφέροντά τους.

Οι προλετάριοι δεν έχουνε πατρίδα

Ούτε και το κεφάλαιο εξάλλου. Για την ακρίβεια το κεφάλαιο δεν έχει καμία πατρίδα, ενώ οι προλετάριοι έχουν πολλές και νιώθουν ως τέτοια κάθε γωνιά της γης. Ακριβώς επειδή νοιάζονται και πονάνε τον τόπο τους (τις καλύβες και τα πεζούλια τους, όπως λέει ο Βελουχιώτης στον ιστορικό του λόγο στη Λαμία), μπορούν να αγαπήσουν τις πατρίδες και τους λαούς όλους του κόσμου. Αλλά η «πατρίδα» και το «έθνος των εργαζομένων» δεν έχει καμία σχέση με το «καπιταλιστικό έθνος», που του πλασάρουν ως πατρίδα. Και ο προλεταριακός διεθνισμός δεν έχει σχέση με τον κοσμοπολιτισμό του κεφαλαίου ή τη μεγάλη ευρωπαϊκή ιδέα, που του πουλάνε ως ελπίδα. Το κεφάλαιο δεν έχει καμία πατρίδα, για αυτό κι οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στον όλεθρο ολόκληρη την ανθρωπότητα.

Οι προλετάριοι δεν έχουνε πατρίδα.

Είχαν όμως μητέρα πατρίδα τους (που πιάνει και τα δύο φύλα των γονιών, πάτρια και μήτρια σε έναν όρο) τη Σοβιετική Ένωση, ακριβώς με ταξικό (κι όχι εθνικό) κριτήριο, γιατί μπορούσαν να αναγνωρίσουν σε ποια πλευρά στεκόταν και ποια συμφέροντα υπηρετούσε –έστω με αδυναμίες και αντιφάσεις. Και δεν υπήρχε πιο δυνατή εικόνα και συμβολισμός για την απώλεια αυτού του… μητεροπατέρα γονιού από την υποστολή της κόκκινης σημαίας στο Κρεμλίνο, τέτοιες μέρες πριν από 23 χρόνια. Δεν υπήρχε συνειδητοποιημένος εργάτης, κομμουνιστής, προοδευτικός άνθρωπος γενικότερα, ακόμα κι αποστάτες του κινήματος –που είναι η πιο άτιμη φάρα, αλλά διατηρούσαν κάποια εξαρτημένα αντανακλαστικά- που να μη δάκρυσε και να μην πικράθηκε από αυτή την εξέλιξη. Κι αντιστρόφως, δεν υπάρχει αστός, αγκωνάρι του συστήματος ή άνθρωποι με εξωνημένες συνειδήσεις, που να μην την πανηγύρισαν. Εξαιρούνται (;) κάποιες πολιτικές δυνάμεις, που στο ρόλο του χρήσιμου ηλίθιου μιλούσαν για ελπιδοφόρες λαϊκές επαναστάσεις και γνήσια λαϊκά ξεσπάσματα.

Η πραγματικότητα της τελευταίας εικοσαετίας (στη Ρωσία κι όχι μόνο) μιλάει βέβαια από μόνη της. Δραματική πτώση του μέσου προσδόκιμου ζωής στα όρια της γενοκτονίας, θέριεμα της μαφίας, φτώχια, δυστυχία, ξήλωμα των εργατικών κατακτήσεων ακόμα και στις χώρες του δυτικού κόσμου (που απέμεινε χωρίς το «αντίπαλο δέος», ελεύθερος να δείξει το πραγματικό του πρόσωπο), αποκατάσταση των ναζί, των συνεργατών τους και των επιγόνων τους σε μια σειρά χώρες (κυρίως στις Βαλτικές). Αυτά είναι μόλις μερικές πτυχές από τα κομμάτια που συνθέτουν το ζοφερό τοπίο της αντεπανάστασης.

Αλλά αν κάποιοι αντλούν τις ελπίδες τους από την αντεπανάσταση και την καπιταλιστική παλινόρθωση, για εμάς (κόντρα στο ρεύμα της υποταγής και το τέλος της ιστορίας) ελπίδα είναι η πάλη των λαών, όπως έγραφε το άκρως συγκινητικό πρωτοσέλιδο του Ριζοσπάστη της επόμενης μέρας. Γιατί την κόκκινη σημαία της ταξικής πάλης δεν μπόρεσαν, ούτε θα καταφέρουν ποτέ να την υποστείλουν, όπως δε θα μπορέσουν να καταργήσουν με διατάγματα τις κοινωνικές νομοτέλειες. Αυτή είναι η δική μας σημαία και… «καβάτζα». Κι αν τώρα βουλιάζουμε στο μαγκανοπήγαδο της ήττας μας και των διαλυτικών συνεπειών της, γνωρίζουμε πως η τελική νίκη θα είναι δική μας.

Venceremos, venceremos