Μιχρί Μπελί ο καπετάν Κεμάλ του ΔΣΕ

 Μιχρί Μπελί ο καπετάν Κεμάλ του ΔΣΕ

Ο Μιχρί Μπελί υπήρξε μαρξιστής θεωρητικός και διανοούμενος τουρκικής καταγωγής που πολέμησε στον Δημοκρατικό Στρατό κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου εκπληρώνοντας το διεθνιστικό του καθήκον. 

Ο Μιχρί Μπελί γεννήθηκε το 1916 στη Σηλυβρία στην Κωνσταντινούπολη στους κόλπους μιας αρκετά ευκατάστατης οικογένειας. Μεγαλώνοντας θα σπουδάσει στο Robert College στην Κωνσταντινούπολη και στη συνέχεια θα συνεχίσει τις σπουδές του με υποτροφία στις ΗΠΑ όπου παρακολουθεί οικονομικά εγκύκλια μαθήματα στο Πανεπιστήμιο του Μισισίπι. Εκεί ήρθε σε επαφή με τις μαρξιστικές ιδέες και συμμετείχε στο κίνημα για τα πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα που άνθιζε τότε στις ΗΠΑ.

Επέστρεψε στην Τουρκία το 1940, εντάχθηκε στο παράνομο Κομμουνιστικό Κόμμα της Τουρκίας και έγινε μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος δύο χρόνια αργότερα. Τη διετία 1943-1944 εργάστηκε ως επίκουρος καθηγητής στην Οικονομική Σχολή του Πανεπιστημίου της Κωνσταντινούπολης και υπήρξε ένας από τους ιδρυτές της Ένωσης Προοδευτικής Νεολαίας (İlerici Gençler Birliği). Το 1944 συνελήφθη και πέρασε δύο χρόνια στη φυλακή και στην εξορία λόγω των πολιτικών του φρονημάτων και της δράσης του.

Το 1946 πέρασε στην Ελλάδα, μέσω Σόφιας και εντάχθηκε στο Δημοκρατικό Στρατό παίρνοντας μέρος στον Ελληνικό Εμφύλιο και φτάνοντας μέχρι το βαθμό του αντισυνταγματάρχη. Τραυματίστηκε δύο φορές και νοσηλεύτηκε στη Βουλγαρία και στη ΕΣΣΔ.

Το 1950 φυλακίστηκε για ένα μικρό διάστημα στην Τουρκία, γιατί είχε μπει στη χώρα χωρίς διαβατήριο και για παράνομη κατοχή ενός όπλου. Λίγο μετά την απελευθέρωσή του συνελήφθη και φυλακίστηκε ξανά, όπως και άλλα μέλη του Κομμουνιστικού Κόμματος της Τουρκίας, και έμεινε στη φυλακή 7 χρόνια και εκτοπίστηκε δύο χρόνια και 4 μήνες. Τη δεκαετία του '60 φυλακίστηκε και πάλι για διάφορα άρθρα και ομιλίες του.

Συμμετείχε στην ομάδα που εξέδιδε τα επαναστατικά περιοδικά Türk Solu και Aydınlık Sosyalist Dergi. Αφού διώχτηκε από το Κομμουνιστικό Κόμμα της Τουρκίας εντάχθηκε στο νεοϊδρυθέν Εργατικό Κόμμα (TİP). Τότε διατύπωσε την πολιτική του θέση που είναι γνωστή ως Εθνική Δημοκρατική Επανάσταση (Milli Demokratik Devrim- National Democratic Revolution) από την οποία επηρεάστηκαν πολλές αριστερές επαναστατικές ομάδες εκείνης της περιόδου στην Τουρκία.

Μετά το πραξικόπημα του 1971 ο Μιχρί Μπελί για να αποφύγει τη σύλληψη διέφυγε αρχικά στην Μέση Ανατολή και στη συνέχεια στη Δυτική Ευρώπη. Στη χώρα του επέστρεψε μετά τις εκλογές του 1973 στις οποίες πρώτο κόμμα αναδείχθηκε το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα. Το 1975, και αφού την προηγούμενη χρονιά είχε χορηγηθεί αμνηστία, ίδρυσε το Εργατικό Κόμμα της Τουρκίας (Labour Party of Turkey) του οποίου όμως η λειτουργία απαγορεύτηκε λίγο αργότερα από το Συνταγματικό Δικαστήριο της Τουρκίας επειδή ζητούσε ίσα δικαιώματα για τους Κούρδους.

Το 1979 ο Μπελί τραυματίστηκε σοβαρά κατά τη διάρκεια μιας απόπειρας δολοφονίας εναντίον του. Μετά το πραξικόπημα του 1980 έφυγε και πάλι από τη χώρα και εγκαταστάθηκε στη Σουηδία, όπου υποστήριξε το Κουρδικό κίνημα μέχρι την επιστροφή του στην Τουρκία το 1992.

Πέθανε στις 16 Αυγούστου του 2011.

Δείτε εδώ την ταινία του Φώτου Λαμπρινού για τον Μιχρί Μπελί με τίτλο: Καπετάν Κεμάλ - ο σύντροφος.