Επιχείρηση «Κόνδωρ» ή η Λέσχη του θανάτου

Επιχείρηση «Κόνδωρ» ή η Λέσχη του θανάτου

Associated Press

Πρόσφατη απεργία εκπαιδευτικών στο Μεξικό

Οταν μιλάμε σήμερα για το συντονισμό της καταστολής στον Νότιο Κώνο της Αμερικής (Βραζιλία, Αργεντινή, Χιλή, Βολιβία, Παραγουάη και Ουρουγουάη) αμέσως μας έρχεται στο νου η περιβόητη, για πολύ θλιβερούς λόγους, Επιχείρηση «Κόνδωρ». Στη δεκαετία του '70, με βάση αυτή την επιχείρηση, οι στρατιωτικές δικτατορίες εκείνης της εποχής αντάλλαζαν έγγραφα και αιχμαλώτους, καθιερώνοντας μια στενή συνεργασία μεταξύ των μυστικών τους υπηρεσιών που τους επέτρεπε ακόμα -υπό την έμπνευση και καθοδήγηση της αμερικανικής CIA- να σχεδιάζουν και να εκτελούν από κοινού, στη μία ή την άλλη χώρα, φοβερά εγκλήματα σε βάρος στελεχών της αντιπολίτευσης.
Αν και προϋπήρχαν μορφές συνεργασίας μεταξύ των δικτατοριών του Νοτίου Κώνου, η εμφάνιση της Επιχείρησης «Κόνδωρ» μπορεί να τοποθετηθεί λίγο μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα του Πινοτσέτ στη Χιλή που έριξε την κυβέρνηση της «Λαϊκής Ενότητας» του Σαλβαδόρ Αλιέντε. Στις 14 του Ιούλη του 1974, η στρατιωτική χούντα στη Χιλή ενέκρινε το διάταγμα αρ. 521, με βάση το οποίο ενώθηκαν όλες οι μυστικές υπηρεσίες του Στρατού, της Αεροπορίας, του Ναυτικού και της πολιτικής Αστυνομίας, δημιουργώντας τη DINA. Λίγο καιρό μετά αυτή προχώρησε σε μυστικές επιχειρήσεις στο εξωτερικό, με σκοπό την παρακολούθηση και την καταδίωξη των Χιλιανών πολιτικών προσφύγων.

Associated Press

Συγκρούσεις διαδηλωτών με αστυνομικούς στη Βραζιλία

Ο σκοπός τους συνέπιπτε με αυτόν των Μυστικών Υπηρεσιών των ΗΠΑ, να διεθνοποιήσουν, δηλαδή την τρομοκρατία ενάντια σε πατριώτες, αγωνιστές και γενικότερα ενάντια σε προοδευτικούς ανθρώπους που τολμούσαν να προβάλουν αντίσταση στα εγκληματικά τους σχέδια. Αυτή ήταν η βάση για τη δημιουργία της Επιχείρησης «Κόνδωρ», με επικεφαλής τη CIA και κύριο υφιστάμενο τη DINA. Ετσι, δε φαίνεται τυχαίο το γεγονός ότι ο Μανουέλ Κοντρέρας, τότε αρχηγός της DINA, άρχισε να υπογράφει με «Κόνδωρ-1» τα κωδικοποιημένα μηνύματα στα άλλα μέλη της λέσχης του θανάτου.
Τρανταχτά εγκλήματα όπως η δολοφονία στο Μπουένος Αϊρες του Χιλιανού στρατηγού Κάρλος Πρατς και της συζύγου του στις 30/9/74 ή η άγρια απόπειρα στη Ρώμη ενάντια στον πρώην υπουργό της Χιλής και στέλεχος του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος Μπερνάρδο Λέιτον και της συζύγου του στις 6/10/75, φέρουν τη σφραγίδα «Κόνδωρ», όπως και ο θάνατος του πρώην υπουργού της Λαϊκής Ενότητας Ορλάνδο Λετελιέρ, στην Ουάσιγκτον στις 21/9/76. Αφθονο αποδεικτικό υλικό πιστοποιούν τα παραπάνω. Οπως έχει αποδειχθεί και ο συντονισμός των μυστικών υπηρεσιών στην απαγωγή και μετέπειτα δολοφονία των Παραγουανών πολιτικών ηγετών Ζέλμαρ Μικελίνι και Εκτωρ Γουτιέρεζ Ρουίς στις 20/5/76 επίσης στο Μπουένος Αϊρες, καθώς επίσης και στο έγκλημα ενάντια στον πρώην Πρόεδρο της Βολιβίας, στρατηγό Χουάν Χοσέ Τόρες, και πάλι στο Μπουένος Αϊρες στην 1/6/76. Η Επιχείρηση «Κόνδωρ» είναι επίσης ο εκτελεστής της απαγωγής στην Αργεντινή του Παραγουανού ηγετικού κομμουνιστικού στελέχους Αντόνιο Μαϊντάνα που αργότερα λέγεται ότι μεταφέρθηκε στην πατρίδα του και από τότε αγνοείται.

Associated Press

Διαδηλώσεις αγροτών στην Βραζιλία

Για πολλά από τα εγκλήματα που διαπράχτηκαν εκείνη την εποχή φέρθηκαν σημαντικά στοιχεία στα «Αρχεία του Τρόμου» που αποκαλύφθηκαν από τον δικηγόρο και πρώην πολιτικό κρατούμενο Μαρτίν Αλμάδα το 1992 στην Παραγουάη. Ο Αλμάδα πιάστηκε τον καιρό της δικτατορίας, ενώ έχασε τη σύζυγό του, όταν οι βασανιστές του την υποχρέωσαν να ακούει τις κραυγές του την ώρα που τον υπέβαλλαν σε φρικτά βασανιστήρια και εκείνη έπαθε καρδιακή συγκοπή.
Στα Αρχεία του Τρόμου, λοιπόν, αποκαλύπτεται, με περισσή ωμότητα και με την αποδεικτική δύναμη των καταλόγων που συνέταξαν οι ίδιοι οι καταστολείς, το εύρος του πεδίου δράσης της Επιχείρησης «Κόνδωρ», η συνεργασία των μυστικών υπηρεσιών της Λατινικής Αμερικής και ο ρόλος των πρακτόρων των μυστικών υπηρεσιών και των υπαλλήλων των πρεσβειών των ΗΠΑ στην περιοχή.

Υπήρξε συντονισμός των δυνάμεων καταστολής και πριν την Επιχείρηση «Κόνδωρ»

Από τότε που ο Παραγουανός δικηγόρος Μαρτίν Αλμάδα ανακάλυψε στις 22 του Δεκέμβρη του 1992 τα αρχεία της Επιχείρησης «Κόνδωρ» στην Ασουνσιόν της Παραγουάης, πολλά νέα στοιχεία έχουν δει το φως της δημοσιότητας.
Καθημερινά ασχολείται ο Τύπος στις περισσότερες χώρες του Νοτίου Κώνου με νέες αποκαλύψεις.
Ετσι, για παράδειγμα, στο τέλος του περασμένου μήνα εμφανίστηκε ένας πρώην αξιωματικός των μυστικών υπηρεσιών της Βραζιλίας, ο οποίος αποκάλυψε την ύπαρξη ενός είδους «σχολής καταστολέων» που λειτουργούσε στη Βραζιλία από το 1969.
Εξι χρόνια πριν την έναρξη της Επιχείρησης «Κόνδωρ», οι μυστικές υπηρεσίες του βραζιλιάνικου στρατού αφιέρωναν ήδη πόρους για την εκπαίδευση ξένων πρακτόρων στην καταπολέμηση του αντάρτικου των πόλεων, αποκάλυπτε στις 23 του Μάη του τρέχοντος στη βραζιλιάνικη εφημερίδα «Ζορνάλ ντο Μπραζίλ» ο πρώην πράκτορας του Κέντρου Πληροφοριών του βραζιλιάνικου Στρατού, Μαριβάλ Τσάβες.
Από το 1969 Αργεντινοί, Ουρουγουανοί, Παραγουανοί και Χιλιανοί στρατιωτικοί πήγαιναν στη Βραζιλία για να διδαχτούν από τους Βραζιλιάνους συναδέλφους τους πώς να καταστείλουν τους πολιτικούς τους αντιπάλους, τις αριστερές και προοδευτικές δυνάμεις της περιοχή.
Οσο για την Επιχείρηση «Κόνδωρ» καθ' αυτές οι αποκαλύψεις δίνουν και παίρνουν.
Ετσι, η εφημερίδα «Ου Γκλόμπου» της Βραζιλίας δημοσίευε στις 23 του Μάη του τρέχοντος έτους έγγραφα της CIA, σύμφωνα με τα οποία στρατιωτικοί εκπρόσωποι της Βραζιλίας, της Αργεντινής, της Χιλής, της Βολιβίας, της Παραγουάης και της Ουρουγουάης συναντήθηκαν από τις 13 μέχρι τις 16 του Δεκέμβρη του 1976 στο Μπουένος Αϊρες, για να εκτιμήσουν τα αποτελέσματα των δραστηριοτήτων τους και για να συζητήσουν σχέδια δράσης στα πλαίσια της «Επιχείρησης Κόνδορ».
«Το κύριο θέμα της ατζέντας ήταν οι επιχειρήσεις ψυχολογικού πολέμου ενάντια σε αριστερές ομάδες στις έξι χώρες - μέλη», αναφέρεται σε μία παράγραφο των εγγράφων της CIA που αφορούν το συντονισμό, σε θέματα καταστολής, των στρατιωτικών δικτατοριών που κυβέρνησαν στο Νότιο Κώνο στις δεκαετίες του '70 και του '80.
Στο μεταξύ έγγραφα που έστειλε στη βραζιλιάνικη ανθρωπιστική οργάνωση «Ποτέ πια βασανιστήρια» (Tortura nunca mas) η αμερικανική μη κυβερνητική οργάνωση Soaw Org, αποδεικνύουν ότι διάφοροι Βραζιλιάνοι στρατιωτικοί ήταν καθηγητές στη δεκαετία του '60 στη Στρατιωτική Σχολή της Αμερικής, γνωστή ως Σχολή των Δολοφόνων, στον Παναμά που ιδρύθηκε το 1946.
Τα μαθήματα αφορούσαν σε τεχνικές ανάκρισης, βασανιστηρίων, εκτελέσεων και απαγωγής, μεθόδους που χρησιμοποίησε η Επιχείρηση «Κόνδωρ» στα χρόνια που ακολούθησαν.
Ο Παραγουανός δικηγόρος Μάρτιν Αλμάδα που ανακάλυψε τα λεγόμενα Αρχεία του Τρόμου, ανέφερε, σε μία διάσκεψη που πραγματοποιήθηκε, στα μέσα του Μάη στη Νέα Υόρκη υπό την αιγίδα της Αμερικανικής Ενωσης Δικαστικών, ότι στη Σχολή των Δολοφόνων χρησιμοποιούσαν διάφορα εγχειρίδια μεταξύ των οποίων και ένα εγχειρίδιο για το πώς να κρατηθούν ζωντανοί όσοι υποβάλλονται σε βασανιστήρια. Ακόμα ο Αλμάδα ανέφερε ότι το παραπάνω εγχειρίδιο ήταν μέρος των εγγράφων που αποτελούσαν τα Αρχεία του Τρόμου που ανακάλυψε, αλλά μερικές μέρες μετά εξαφανίστηκε μυστηριωδώς και μέχρι σήμερα η παραγουανή Δικαιοσύνη δεν προχώρησε σε έρευνα παρά τις αλλεπάλληλες καταγγελίες.

Η επιστροφή της Επιχείρησης «Κόνδωρ»

Σύμφωνα με τον Παραγουανό πρώην κρατούμενο η Επιχείρηση Κόνδορ συνέχισε τις δραστηριότητές της και στη δεκαετία του '90, όταν προστέθηκε και άλλη μία χώρα στο «δίκτυο», το Εκουαδόρ. Ο Αλμάδα ισχυρίζεται πως έχει στην κατοχή του γράμμα ενός αξιωματικού του εκουαδοριανού στρατού που απευθύνεται σε συνάδελφό του στην Παραγουάη, όπου του εκθέτει «τις κινήσεις των ανατρεπτικών στοιχείων που καταγράφηκαν το πρώτο τρίμηνο του 1997».
Στη διάσκεψη της Νέας Υόρκης ο Αλμάδα προειδοποίησε για τους «κινδύνους της Επιχείρησης Κόνδορ II (Κόνδορας στη δημοκρατία), που λειτουργεί μέσα από τη Διάσκεψη των Αμερικανικών Στρατών».
Ο σημερινός Πρόεδρος και πρώην στρατιωτικός δικτάτορας της Βολιβίας Ούγκο Μπάντσερ, σύμφωνα με όσα κατήγγειλε ο Αλμάδα, «προήδρευσε το Νοέμβρη του 1999 στο Λα Παζ της Βολιβίας σε μία συνάντηση στρατιωτικών της περιοχής, οι οποίοι επεξεργάστηκαν έναν κατάλογο λατινοαμερικανών ανατρεπτικών στοιχείων».
Ωστόσο, τον κώδωνα του κινδύνου για αναζωπύρωση της βίας και καταστολής στην περιοχή είχε κρούσει πριν καιρό και το Κίνημα για την Ειρήνη, την Κυριαρχία και Αλληλεγγύη Μεταξύ των Λαών (MoPaSSol) στην Αργεντινή. Σε τοποθέτησή του στο Φόρουμ του Σάο Πάουλο στο Σαντιάγκο της Χιλής το 1998 ανέφερε μεταξύ άλλων:
«Οι συμφωνίες ασφάλειας που υπογράφτηκαν αναφορικά με τα τριπλά σύνορα που ενώνουν την Παραγουάη, τη Βραζιλία και την Αργεντινή, καθώς και η πρόοδος που σημειώνουν οι χώρες της Κοινής Αγοράς του Νότου (MERCOSUR) στη δημιουργία ενός συντονιστικού οργάνου για στρατιωτικά θέματα και θέματα ασφάλειας, αποτελούν έναν από τους πιο επικίνδυνους δρόμους στην κατεύθυνση της έναρξης μιας νέας περιόδου βίας και καταστολής.
Τα τοπικά μέσα ενημέρωσης διοχέτευσαν την πληροφορία ότι η αμερικανική CIA ήταν αυτή που προειδοποίησε τον Πρόεδρο Κάρλος Μένεμ για την πιθανότητα να μετατραπούν τα τριπλά σύνορα σε πλατφόρμα τρομοκρατικών επιθέσεων.
Αν και ποτέ δεν ακούστηκε για μια τρομοκρατική ενέργεια σε αυτήν την περιοχή, ωστόσο η ζώνη είναι γνωστή ως προνομιακός τόπος λαθρεμπορίου, συμπεριλαμβανομένου και του λαθρεμπορίου όπλων και ατόμων και ήταν βασική για τη διεφθαρμένη δομή της παραγουανής δικτατορίας του Αλφρέδο Στρόσνερ, που είχε κάθε βοήθεια από τις ΗΠΑ παρά τα εγκλήματα που διέπραξε. Τώρα η CIA στήνει ένα νέο σκηνικό, με το γελοίο επιχείρημα ότι στην περιοχή ζουν οικογένειες Αράβων εμπόρων, σκηνικό που θα της επιτρέψει να έχει τον έλεγχο σε μία περιοχή στρατηγικής σημασίας.
Με αυτόν τον τρόπο οργανώθηκε ένα σχήμα περιφερειακής ασφάλειας, που δε σχεδιάστηκε μόνο για τον τοπικό έλεγχο, αλλά και για να χρησιμοποιηθεί στην προώθηση ηγεμονικών συμφερόντων. Αρκεί να φανταστούμε πώς θα δράσουν αυτά τα στοιχεία κοινής ασφάλειας όταν θα πραγματοποιούνται κινητοποιήσεις των συνδικάτων της περιοχής ή των οργανώσεων των αγροτών χωρίς γη (...).
(...)Τα σημάδια, που έχουμε καταγγείλει με άλλες ευκαιρίες, δείχνουν ότι σχεδιάζεται ο αναγκαίος έλεγχος έτσι ώστε να επιβληθεί το δόγμα του Πολέμου Χαμηλής Εντασης (GBI) που θα αντικαταστήσει τη φοβερή Θεωρία της Εθνικής Ασφάλειας».
Και το MoPaSSol καταλήγει: «Με τον έλεγχο των αεροδρομίων (που έχει παραχωρήσει η Αργεντινή), με το νέο σχέδιο των προσωπικών δεδομένων (που καταπατώντας τα πολιτικά δικαιώματα των πολιτών θα παραδίδονται σε ξένες επιχειρήσεις), κλείνει ένας κύκλος σοβαρότατων κινδύνων για την ελευθερία, την ασφάλεια και την κυριαρχία μας. Η κοινωνία πρέπει να αγωνιστεί, ώστε να αποφύγουμε να βρεθούμε μπροστά σε γεγονότα που θα έχουν σοβαρές συνέπειες για τη χώρα μας και για ολόκληρη τη Λατινική Αμερική. Εχει σημασία να θυμίσουμε ότι από τα εν λόγω τριπλά σύνορα είχε πραγματοποιηθεί η ανταλλαγή πολιτικών κρατουμένων κατά τη διάρκεια των δικτατοριών της δεκαετίας του '70, στα πλαίσια του ευρύτατου δολοφονικού σχεδίου γνωστού ως Επιχείρηση "Κόνδωρ"».
Δε γνωρίζουμε, ακριβώς, αν η «Επιχείρηση Κόνδορ» συνεχίζει τις δραστηριότητες της ή αν έχει τεθεί σε λειτουργία το σχέδιο «Κόνδωρ ΙΙ, σε δημοκρατία». Εκείνο που γνωρίζουμε καλά είναι ότι το λαϊκό μαζικό κίνημα της Λατινικής Αμερικής βρίσκεται «επί ποδός πολέμου». Αυτό μαρτυρούν άλλωστε οι πρόσφατες και συνεχιζόμενες μαζικές, μαζικότατες λαϊκές κινητοποιήσεις στο Εκουαδόρ, όπου ξεσηκώθηκαν οι ιθαγενείς υποστηριζόμενοι από πλατιά στρώματα του λαού και τμήματα του στρατού, στο Πουέρτο Ρίκο, όπου ο λαός ζητά την ουσιαστική ανεξαρτησία του από τις ΗΠΑ, στην Κόστα Ρίκα, όπου με τις κινητοποιήσεις του το μαζικό κίνημα απέτρεψε την πώληση των τηλεπικοινωνιών και της κρατικής υπηρεσίας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, στο Μεξικό όπου η Αστυνομία, καταπατώντας το πανεπιστημιακό άσυλο, προχώρησε στην άγρια καταστολή των εξεγερμένων φοιτητών, με αποτέλεσμα δύο νεκρούς, στη Βραζιλία όπου εκατοντάδες χιλιάδες αγρότες, που έχουν πια μετατραπεί σε ακτήμονες, πολλαπλασιάζουν τις μαζικές κινητοποιήσεις τους στην περιφέρεια, αλλά και στην Μπραζίλια, για να ακουστούν οι «κραυγές απόγνωσης» μπροστά στην κοινωνική τραγωδία που πλήττει τον αγροτικό τομέα και όχι μόνο, στην Αργεντινή όπου στις 9 του Ιούνη παρέλυσε η χώρα από τη γενική απεργία που κήρυξαν τα συνδικάτα, διαμαρτυρόμενα για την πολιτική άγριας λιτότητας που ακολουθεί και ο νέος «κεντροαριστερός» Πρόεδρος Ντε λα Ρούα, και ο κατάλογος συνεχίζεται με Βολιβία, Ουρουγουάη, Γουατεμάλα...

Γ.ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΗ