Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα του ηλεκτρονικού τσιγάρου

Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα του ηλεκτρονικού τσιγάρου

Το κάπνισμα σκοτώνει, αν και πολλοί δεν καταλαβαίνουν - τουλάχιστον έγκαιρα - πόσο θανατηφόρο είναι. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ο καπνός σκοτώνει περίπου τους μισούς από τους φανατικούς καπνιστές, μέσω των καρδιαγγειακών παθήσεων, του καρκίνου των πνευμόνων και άλλων καρκίνων και ασθενειών του αναπνευστικού. Περίπου το 30% των θανάτων από καρκίνο στις ΗΠΑ οφείλεται στη χρήση καπνού.
Τα τελευταία χρόνια το ηλεκτρονικό τσιγάρο εξαπλώνεται με εκπληκτική ταχύτητα. Πρωτοεμφανίστηκε τα πρώτα χρόνια της νέας χιλιετίας και σύμφωνα με ορισμένους ειδικούς, οι πωλήσεις του θα μπορούσαν να ξεπεράσουν εκείνες του παραδοσιακού καπνού μέσα στα επόμενα χρόνια. Οι κυβερνήσεις σε αρκετές χώρες έχουν αρχίσει να παίρνουν ρυθμιστικά μέτρα. Στις ΗΠΑ αποφασίστηκε τον περασμένο Μάη η απαγόρευση πωλήσεων ηλεκτρονικών τσιγάρων σε νέους ηλικίας κάτω των 18 ετών και επιβλήθηκε ο έλεγχος των προϊόντων αυτών και των ουσιών που χρησιμοποιούνται με αυτά, από πλευράς ασφάλειας και επιπτώσεων στην υγεία. Μερικές χώρες, όπως η Νέα Ζηλανδία, απαγόρευσαν τελείως τα ηλεκτρονικά τσιγάρα που χρησιμοποιούν μείγματα με νικοτίνη.
Οι περιορισμοί αυτοί τίθενται με δεδομένο ότι είναι άγνωστοι τυχόν κίνδυνοι από τη μακρόχρονη χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου και με κανέναν τρόπο δεν πρέπει άνθρωποι που δεν καπνίζουν, ιδίως τα παιδιά και οι νέοι, να θεωρήσουν ότι δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα να αρχίσουν το «άτμισμα» (σ.σ. κατά το κάπνισμα). Παρ' όλ' αυτά είναι σαφές ότι το άτμισμα είναι πολύ λιγότερο επικίνδυνο για την υγεία από το κάπνισμα. Ορισμένοι ειδικοί εκτιμούν ότι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα εμπεριέχουν κίνδυνο για την υγεία σε ποσοστό 3% - 5% του κινδύνου που εμπεριέχουν τα τσιγάρα με καπνό. Αυτό φυσικά με την προϋπόθεση ότι οι πρώην καπνιστές ατμίζουν παίρνοντας την ίδια νικοτίνη όπως και πρώτα. Αν όμως αρχίσουν να ατμίζουν μανιωδώς οπουδήποτε, από το πρωί έως το βράδυ απορροφώντας περισσότερη νικοτίνη από πριν, προφανώς ο δείκτης προβλημάτων στην υγεία μετατοπίζεται προς μεγαλύτερα ποσοστά.
Κανείς δεν ξέρει ακόμα με βεβαιότητα πόσο επικίνδυνα είναι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα. Φυσικά, όπως και τα τσιγάρα από καπνό, περιέχουν νικοτίνη (ελάχιστοι καταφέρνουν να τα χρησιμοποιήσουν με καθαρό νερό). Μια παλιά παροιμία λέει ότι η νικοτίνη προκαλεί εξάρτηση, αλλά η πίσσα σκοτώνει και φυσικά δεν παράγεται πίσσα κατά τη χρήση των ηλεκτρονικών τσιγάρων. Ωστόσο, είναι δυνατό τα ηλεκτρονικά τσιγάρα να συμβάλλουν στην εμφάνιση καρκίνου του πνεύμονα με κάποια άγνωστη σήμερα διαδικασία, αλλά αυτό δεν θα αποκαλυφθεί πριν περάσουν πολλά χρόνια χρήσης τους, καθώς ο καρκίνος συνήθως θέλει αρκετά χρόνια για να εμφανιστεί. Ακόμα και μετά από δεκαετίες θα είναι δύσκολο να βγουν απόλυτα συμπεράσματα, καθώς ορισμένοι συνδυάζουν το ηλεκτρονικό τσιγάρο με τα τσιγάρα με καπνό.
Πιο σίγουροι κίνδυνοι από τα ηλεκτρονικά τσιγάρα είναι εκείνοι που προέρχονται από τη χρήση διαφόρων αρωμάτων και προσθέτων, που είναι οι μεγάλες άγνωστες παράμετροι. Οι κατασκευαστές χρησιμοποιούν χιλιάδες διαφορετικές χημικές ουσίες για να προσομοιώσουν γεύσεις όπως της φράουλας και διαφόρων κέικ. Φυσικά αυτές οι γεύσεις κάνουν το ηλεκτρονικό τσιγάρο πιο θελκτικό ιδιαίτερα για τις νέες ηλικίες και κάποιοι έφηβοι ίσως μπουν στον πειρασμό να το δοκιμάσουν πριν δοκιμάσουν κανονικό τσιγάρο. Οι περιορισμοί που έχουν τεθεί μέχρι σήμερα δεν αφορούν τα χημικά πρόσθετα, τα οποία έχουν κριθεί μη επικίνδυνα για την υγεία όταν προστίθενται σε τροφές, αλλά όχι όταν εισπνέονται και μάλιστα μετά από θέρμανσή τους αρκετή, ώστε να εξατμιστούν. Σε τέτοιες θερμοκρασίες είναι δυνατή κάποια διάσπαση ή αλληλεπίδραση των χημικών προσθέτων. Αγνωστη είναι και η επίπτωση στο επιθήλιο από τη μακρόχρονη εισπνοή καθαρού ατμού νερού.
Αν οι κυρίαρχες σήμερα επιστημονικές εικασίες για την ασφάλεια του ηλεκτρονικού τσιγάρου είναι σωστές, τότε ο κίνδυνος απ' αυτά είναι περίπου στο ίδιο επίπεδο με τον κίνδυνο από τη συμβίωση με έναν καπνιστή και την εισπνοή καπνού από δεύτερο χέρι. Αυτός ο κίνδυνος δεν είναι αμελητέος και χρειάζεται να προσδιοριστεί με μεγαλύτερη ακρίβεια, καθώς οι προσεγγίσεις δεν είναι αρκετές για ζητήματα σαν αυτό. Κάτι τέτοιο δεν προβλέπεται να γίνει για αρκετό καιρό λόγω κόστους, το οποίο δεν είναι διατεθειμένα να καταβάλουν τα μονοπώλια (είτε της παραδοσιακής καπνοβιομηχανίας που μεταφέρουν κεφάλαια στο ηλεκτρονικό τσιγάρο, είτε νεοεισερχόμενων καπιταλιστών). Στο μεταξύ, είναι αδιαμφισβήτητο ότι γύρω στο ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι μπορεί να πεθάνουν από τη χρήση καπνού έως το τέλος του 21ου αιώνα...
Η καλύτερη λύση, φυσικά, είναι η απεξάρτηση από τη νικοτίνη και με αυτή που προσλαμβάνεται με τον παραδοσιακό και με αυτή που προσλαμβάνεται με τον τεχνολογικό τρόπο.

Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγή: «Scientific American»