Σφοδρή αντιλαϊκή κλιμάκωση εν μέσω γεωπολιτικών ανταγωνισμών

Σφοδρή αντιλαϊκή κλιμάκωση εν μέσω γεωπολιτικών ανταγωνισμών

Οι διεργασίες της διαπραγμάτευσης για τη δεύτερη «αξιολόγηση» με το κουαρτέτο διαπλέκονται με τις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή

Δεξιά, η εκπρόσωπος του ΔΝΤ στο κουαρτέτο, Ντ. Βελκουλέσκου

Σε ένα ντόμινο αντιλαϊκών διεργασιών, με φόντο και τους γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς στην ευρύτερη περιοχή, εξελίσσονται οι συνεννοήσεις και τα παζάρια της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ με τους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς (Κομισιόν - ΕΚΤ - ESM - ΔΝΤ).
Επόμενος σταθμός είναι η αυριανή συνεδρίαση του συμβουλίου των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης (Γιούρογκρουπ) στις Βρυξέλλες, στην ατζέντα του οποίου περιλαμβάνεται και η συζήτηση «για την πορεία των εργασιών σχετικά με το ενδεχόμενο για επανένωση της Κύπρου», με έμφαση στα οικονομικά και χρηματοπιστωτικά θέματα που παρουσιάζουν ενδιαφέρον για τη ζώνη του ευρώ, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του Γιούρογκρουπ.
Την ίδια ώρα κι ενώ η κεντρική τράπεζα της Αιγύπτου ανακοίνωσε την περασμένη βδομάδα την ελεύθερη διακύμανση της αιγυπτιακής λίρας, το ΔΝΤ έσπευσε να χαιρετίσει την «άρση των περιορισμών» στην αγορά συναλλάγματος, επισημαίνοντας ότι το «ευέλικτο καθεστώς θα βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας της Αιγύπτου, θα ενισχύσει τις εξαγωγές και τον τουρισμό και θα προσελκύσει ξένες επενδύσεις». Ταυτόχρονα, ανοίγει ο δρόμος για τη χρηματοπιστωτική στήριξη του αιγυπτιακού κράτους από την πλευρά του ΔΝΤ, ενώ γίνεται λόγος για δάνειο ύψους 12 δισ. ευρώ.
Τα παραπάνω φαίνεται να συνδέονται και με το ζήτημα της εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην περιοχή και βέβαια με τους οξυμένους μονοπωλιακούς ανταγωνισμούς, γύρω από τους οποίους η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, για λογαριασμό του εγχώριου κεφαλαίου, διεκδικεί την «αναβάθμιση της χώρας», στο πλαίσιο των γεωπολιτικών ανταγωνισμών.
Την ίδια ώρα, σύμφωνα με ανακοίνωση του ΔΝΤ που δημοσιοποιήθηκε προχτές Παρασκευή, «η τουρκική οικονομία έχει αντέξει σε πολλά σοκ, ωστόσο η εντεινόμενη πολιτική αβεβαιότητα, η κατακόρυφη πτώση των εσόδων από τον τουρισμό και το υψηλό επίπεδο χρέους των εταιρειών έχουν επιπτώσεις», με αποτέλεσμα η μεγέθυνση του ΑΕΠ να υποχωρήσει φέτος στο 2,9%, σύμφωνα με την εκτίμηση του ΔΝΤ, έναντι ρυθμού της τάξης του 4% το 2015.
Αυτές οι οικονομικές εξελίξεις σε κράτη της περιοχής μας έχουν επίδραση στην προσπάθεια της κυβέρνησης να δημιουργήσει τις αναγκαίες και ικανές συνθήκες ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας σε όφελος του κεφαλαίου, με δεδομένο ότι αφενός αναπτύσσονται οικονομικές σχέσεις μεταξύ τους (π.χ. με την Αίγυπτο), αφετέρου υπάρχουν οξύτατοι ανταγωνισμοί (π.χ. με Τουρκία), ενώ την ίδια ώρα αυτές οι σχέσεις της Ελλάδας διαπλέκονται με τις σχέσεις Αιγύπτου - Τουρκίας.

«Κλειδώνουν» την επικαιροποιημένη συμφωνία

«Φιλόδοξος, αλλά εφικτός» χαρακτηρίζεται από υψηλόβαθμο παράγοντα της Ευρωζώνης ο κοινός στόχος της συγκυβέρνησης και του κουαρτέτου για το κλείσιμο της δεύτερης «αξιολόγησης» του μνημονίου μέχρι τα τέλη Νοέμβρη, προκειμένου να επικυρωθεί η συμφωνία στο μεθεπόμενο Γιούρογκρουπ στις 5 Δεκέμβρη. Την ίδια ώρα, οι συνεννοήσεις και τα αντιλαϊκά παζάρια φαίνεται να βρίσκονται σε προχωρημένο επίπεδο, καθώς όπως χαρακτηριστικά τόνισε ο ίδιος παράγοντας της Ευρωζώνης, «είναι εφικτό, αλλά δεν θα είναι και το τέλος του κόσμου αν δεν συμβεί ακριβώς τότε».
Παράλληλα, ανοίγει ο δρόμος και για τη συμμετοχή του ΔΝΤ και πιθανά μέσω νέας δανειακής σύμβασης για τη χρηματοπιστωτική στήριξη προς το ελληνικό κράτος, σε μια εξέλιξη που, αν έτσι συμβεί, συνδέεται με την υπογραφή συμπληρωματικού μνημονίου και με την πλευρά του ΔΝΤ.
Σύμφωνα με τις πηγές της Ευρωζώνης, «υπάρχουν ζητήματα που απαιτούν σημαντικές πολιτικές συζητήσεις, όπως για παράδειγμα η αγορά εργασίας και τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το 2017 - 2018», ενώ όπως όλα δείχνουν, δρομολογείται «λύση - πακέτο» για όλα τα ζητήματα της δεύτερης «αξιολόγησης», του μεσοπρόθεσμου, αλλά και της συμμετοχής του ΔΝΤ. «Ολα θα πρέπει να μπουν στη θέση τους ταυτόχρονα», επισημαίνεται χαρακτηριστικά, σε ό,τι αφορά τα νέα αντιλαϊκά μέτρα, την «κατ' αρχήν» συμφωνία για τη συμμετοχή του ΔΝΤ, καθώς και για τα βραχυπρόθεσμα μέτρα που αφορούν στην «ελάφρυνση» των τοκοχρεολυτικών δόσεων για την εξυπηρέτηση του κρατικού χρέους στα αμέσως προσεχή χρόνια. Σε αυτό το πλαίσιο, η ολοκλήρωση της «αξιολόγησης» αποτελεί προϋπόθεση για την «επίτευξη συνολικής συμφωνίας», στη βάση της οποίας θα προκύψουν όλες οι αναγκαίες παράμετροι για τις αναλύσεις σχετικά με τη «βιωσιμότητα» του κρατικού χρέους.
Σε κάθε περίπτωση, τα μακροπρόθεσμα μέτρα για τη διαχείριση του ελληνικού κρατικού χρέους θα συζητηθούν σε επόμενη φάση, προκειμένου, υπό όρους και προϋποθέσεις, να εφαρμοστούν μετά την αναμενόμενη τυπική λήξη του τρέχοντος μνημονίου με την Ευρωζώνη το 2018. Την ίδια ώρα, «άγνωστος Χ» παραμένει η χρονική διάρκεια του συμπληρωματικού μνημονίου, που φαίνεται να δρομολογείται με το ΔΝΤ.

Αντιλαϊκά μέτρα χωρίς τέλος

«Μέτρα στο πεδίο της Κοινωνικής Ασφάλισης και της μεταρρύθμισης της αγοράς εργασίας αναμένεται να βρεθούν στο επίκεντρο της δεύτερης αξιολόγησης», αναφέρει χαρακτηριστικά το έγγραφο του επικεφαλής του συμβουλίου των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης, Γ. Ντάισελμπλουμ, και προσθέτει ότι θα πρέπει, επίσης, να ληφθούν μέτρα και στο πεδίο των ιδιωτικοποιήσεων, στο χρηματοπιστωτικό τομέα, στην αγορά Ενέργειας, στη Δημόσια Διοίκηση, στη νομοθεσία για τη στρατηγική του προϋπολογισμού μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, στο επιχειρηματικό κλίμα, στις αγορές προϊόντων και στην Παιδεία.
Σύμφωνα με το έγγραφο του Γ. Ντάισελμπλουμ που διαβιβάστηκε στην ολλανδική Βουλή, η επόμενη αποστολή του κουαρτέτου «έχει προς το παρόν προγραμματιστεί για το διάστημα 14 - 21 Νοεμβρίου», θα διαρκέσει δηλαδή μία βδομάδα, γεγονός που επιβεβαιώνει την επιτάχυνση των αντιλαϊκών διεργασιών.
Μάλιστα, η επάνοδος των υψηλόβαθμων κλιμακίων του κουαρτέτου στην Αθήνα θα συμπέσει με την επίσημη επίσκεψη του Προέδρου των ΗΠΑ, Μπ. Ομπάμα. Σε αυτό το πλαίσιο, ο υφυπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Ν. Σιτς, σε πρόσφατες δηλώσεις του τόνισε: «Υπάρχει ακόμη δουλειά να γίνει και είναι σημαντικό για το λόγο αυτό η Ελλάδα να συνεχίσει να συνεργάζεται στενά με τους Ευρωπαίους εταίρους της και το ΔΝΤ, για να εφαρμόσει τις εναπομείνασες μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας, το Ασφαλιστικό κ.α».
Την ίδια ώρα, τα νέα αντιλαϊκά μέτρα πέρα και πάνω από αυτά που ήδη έχουν ψηφιστεί και ενσωματωθεί στο προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού, βρίσκονται σταθερά στην ατζέντα των συνεννοήσεων και των παζαριών της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ με το κουαρτέτο, με γνώμονα την κάλυψη των στόχων για τα αιματοβαμμένα πρωτογενή πλεονάσματα.
Το τελικό σχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού για το 2017 αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή στις 21 Νοέμβρη, ενώ ταυτόχρονα οι συζητήσεις εστιάζουν και στα μεγέθη του υπό διαμόρφωση Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2017-2020, με άξονα την επιβολή μέτρων «μόνιμου χαρακτήρα και επαναλαμβανόμενης απόδοσης».
Τα «ρίσκα» που εντοπίζονται στα μεγέθη του κρατικού προϋπολογισμού για το 2017 και βρίσκονται στα παζάρια με το κουαρτέτο αφορούν στα παρακάτω:

• «Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης». Πρόκειται για τις παροχές - ψίχουλα για τη διαχείριση των ακραίων φαινομένων φτώχειας. Η συζήτηση με τους «θεσμούς» περιστρέφεται γύρω από την... «επάρκεια χρηματοδότησης», δηλαδή για το ύψος και το χαρακτήρα τυχόν ισοδύναμων αντιλαϊκών μέτρων, σε συνδυασμό με την κατάργηση των προνοιακών επιδομάτων. Οπως αναφέρεται στο προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού, έχουν προβλεφθεί πιστώσεις ύψους 760 εκατ. ευρώ, ωστόσο, όπως επισημαίνεται, «παράλληλα αναμένεται να υπάρξουν σημαντικές εξοικονομήσεις πόρων μόνιμου χαρακτήρα, που θα προέλθουν από την αναμόρφωση του προνοιακού χάρτη».

Σε κάθε περίπτωση, τα συναρμόδια υπουργεία αναζητούν το μείγμα των αντιλαϊκών παρεμβάσεων, προκειμένου να επιτευχθούν πρόσθετες «εξοικονομήσεις», που φτάνουν στο 0,5% του ΑΕΠ σε ετήσια βάση και αντιστοιχούν σε αντιλαϊκά μέτρα ύψους πάνω από 900 εκατ. ευρώ το χρόνο.

• Αφορολόγητο όριο. Ανοίγει και πάλι η συζήτηση για παραπέρα συμπίεση του αφορολόγητου ορίου για μισθωτούς και συνταξιούχους, που θα τσακίσει κι άλλο τα ήδη κατακρεουργημένα λαϊκά εισοδήματα. Μάλιστα, η μείωση του αφορολόγητου ορίου προτείνεται πλέον και από την Παγκόσμια Τράπεζα, σε αντίστοιχη ρότα με την «πρόταση» του ΔΝΤ, με πρόσχημα τη χρηματοδότηση του «κοινωνικού εισοδήματος αλληλεγγύης».

Σύμφωνα με κυβερνητικούς παράγοντες, «δεν θα υπάρξουν νέα φορολογικά μέτρα για το 2017», καθώς υπάρχει ως «μαξιλάρι ασφαλείας» η υπεραπόδοση των μέτρων για το 2016. Ουσιαστικά, δηλαδή, αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο της επιβολής νέων φορολογικών μέτρων από το 2018, με επίκεντρο και τα πρωτογενή πλεονάσματα που θα ενσωματωθούν στο υπό διαμόρφωση Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2017 - 2020. Αλλά η μείωση του αφορολόγητου, αν δεν είναι νέο αντιλαϊκό φορολογικό μέτρο, τότε τι είναι; Ταυτόχρονα, δρομολογείται η κατάργηση και των τελευταίων «φοροελαφρύνσεων» για τις δαπάνες των μισθωτών - συνταξιούχων.
Ακόμη:

• Το «πάγωμα» της αναστολής των μισθολογικών ωριμάνσεων στους εργαζόμενους στο Δημόσιο με ειδικά μισθολόγια (ένστολοι, πανεπιστημιακοί και άλλες κατηγορίες) προϋποθέτει «ισοδύναμες δημοσιονομικές παρεμβάσεις», από την πλευρά της περαιτέρω περιστολής των κρατικών δαπανών, που αφορούν στην κάλυψη των αναγκών της λαϊκής οικογένειας.
• Δαπάνες υπουργείου Αμυνας. Η συμφωνία με τους δανειστές προβλέπει μείωση των δαπανών του υπουργείου Αμυνας κατά 400 εκατ. ευρώ, ενώ μέχρι σήμερα η εξοικονόμηση από την εν λόγω κατηγορία είναι μηδενική.