Πάρε - δώσε και πήγαινε - έλα εν μέσω όξυνσης των ανταγωνισμών

Πάρε - δώσε και πήγαινε - έλα εν μέσω όξυνσης των ανταγωνισμών

«Ο Λαβρόφ έφυγε κι έρχεται ο Ομπάμα». Κάπως έτσι συνοψίζονται τα πανηγύρια της κυβέρνησης περί της «πολυδιάστατης και ενεργητικής» εξωτερικής πολιτικής που ασκεί σε όφελος της αστικής τάξης, ώστε να επιτύχει τη περίφημη «γεωστρατηγική αναβάθμιση». Στόχος που συνδέεται άμεσα με τη στρατηγική για την ανάκαμψη της καπιταλιστικής οικονομίας, την προσέλκυση επενδύσεων, την ανάδειξη της Ελλάδας σε διαμετακομιστικό κόμβο, το άνοιγμα σε νέες αγορές. Σε συνθήκες που οι ανταγωνισμοί στην ευρύτερη περιοχή οξύνονται επικίνδυνα, ενώ συσσωρεύεται εύφλεκτο υλικό και μεγάλες στρατιωτικές δυνάμεις. Ενώ, βεβαίως, βρίσκεται σε εξέλιξη η πολεμική σύγκρουση στη Συρία, το Ιράκ, τη Λιβύη, ενισχύεται η ΝΑΤΟική στρατιωτική περικύκλωση της Ρωσίας και αυξάνεται η ένταση στην Ουκρανία.

Οικονομική ανάκαμψη - Γεωπολιτική αναβάθμιση

Το ότι η κυβέρνηση σπεύδει να υπηρετήσει επιταγές του κεφαλαίου, και κανενός άλλου, φαίνεται από το ότι τα ίδια τα επιχειρηματικά κέντρα καλούν με σειρά παρεμβάσεών τους τα αστικά κόμματα να επιβεβαιώσουν στην πράξη την προσήλωσή τους στα στρατηγικά ζητήματα για την εγχώρια αστική τάξη: Οικονομική ανάκαμψη - γεωπολιτική αναβάθμιση, καλλιεργώντας κλίμα συναίνεσης και συνεννόησης και αποφεύγοντας ενέργειες που μπορεί να δυσκολέψουν την πολιτική σταθερότητα. Η κριτική απευθύνεται και προς την κυβέρνηση και προς την αντιπολίτευση.
Οικονομική σταθερότητα και ανάκαμψη είναι προαπαιτούμενο για τη γεωπολιτική αναβάθμιση, η οποία με τη σειρά της ενισχύει προϋποθέσεις για βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και της κερδοφορίας των επιχειρηματικών συμφερόντων που δραστηριοποιούνται στην περιοχή.
Διόλου τυχαία, άλλωστε, η κυβέρνηση διαφημίζει τα γεωστρατηγικά πλεονεκτήματα της χώρας (μέλος της ΕΕ - Ευρωζώνης και του ΝΑΤΟ, με σημαντικές στρατιωτικές βάσεις, γειτνίαση με περιοχές μεγάλου ενδιαφέροντος για τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις κ.ά.), για να αποσπάσει στήριξη στο σχέδιο της οικονομικής ανάκαμψης. Γι' αυτό προβάλλει την Ελλάδα ως το μοναδικό «πόλο σταθερότητας» στην ευρύτερη περιοχή και «ακροπύργιο» των ΝΑΤΟ και ΕΕ στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ετσι κι αλλιώς, τα διακυβεύματα για το κεφάλαιο είναι πολλά και επείγοντα, με δεδομένο μάλιστα ότι οι εξελίξεις στην περιοχή είναι ραγδαίες σε πολιτικό και στρατιωτικό επίπεδο. Γεγονός που υποδηλώνεται και από τις επισκέψεις του Αμερικανού Προέδρου, Μπ. Ομπάμα, στις 14-15/11 και του Ρώσου ΥΠΕΞ, Σ. Λαβρόφ, στις 1-2/11 στην Αθήνα, με διαφορά λίγων ημερών.
Επισκέψεις στο φόντο κλιμάκωσης ενδοϊμπεριαλιστικών αντιπαραθέσεων και στην προσπάθεια ισχυρών ιμπεριαλιστικών κέντρων να υπογραμμίσουν την παρουσία τους στην Ανατολική Μεσόγειο και στρατιωτικά. Π.χ. με αύξηση της ΝΑΤΟικής παρουσίας στο Αιγαίο, έλευση εδώ της ΝΑΤΟικής αρμάδας SNMG2, κατάπλου ρωσικής αρμάδας στην Αν. Μεσόγειο με πυρήνα το αεροπλανοφόρο «Κουζνέτσοφ», συνοδευόμενο από άλλα πολεμικά πλοία.
Στο φόντο, επίσης, εντεινόμενων παζαριών για το Κυπριακό, εν μέσω όξυνσης της τουρκικής προκλητικότητας σε βάρος ελληνικών και κυπριακών κυριαρχικών δικαιωμάτων και στο φως των παρεμβάσεων ΗΠΑ και ΕΕ για υπογραφή συμφωνίας λύσης του, με στόχο να ανοίξει δρόμος για εκμετάλλευση ενεργειακών κοιτασμάτων.

«Να παίξουμε "μπάλα" δυνατά και ανοικτά»

Σε ένα τέτοιο κλίμα, ισχυρά οικονομικά συμφέροντα αναπαράγουν στον Τύπο ότι ενδέχεται στο μέλλον η στρατηγική σχέση Ελλάδας - ΗΠΑ να φτάσει στα επίπεδα των σχέσεων των ΗΠΑ με Ισραήλ ή Αίγυπτο, «αλλά για να φτάσουμε εκεί, έχουμε πολύ δρόμο (...) Ισως είναι αναγκαία και μια διαφορετική κοινωνία και ένα πολιτικό σύστημα που θα άντεχε να "παίξει μπάλα" στην περιοχή ακόμη πιο δυνατά και ανοικτά, γιατί μόνο έτσι θα αναπληρωνόταν το κενό της Τουρκίας».
Τέτοια «μπάλα», βέβαια - δηλαδή βαθύτερη εμπλοκή και συμμετοχή στους ανταγωνισμούς και τα ιμπεριαλιστικά σχέδια που αρχίζουν να παίρνουν, ανοικτά, χαρακτήρα πολεμικής προετοιμασίας - μόνο κινδύνους και θυσίες προμηνύει για το λαό.
Αποκαλυπτικές ως προς αυτό ήταν οι τοποθετήσεις συμμετεχόντων στο 4ο Ελληνορωσικό Κοινωνικό Φόρουμ που έγινε αρχές της βδομάδας στην Αθήνα, στο περιθώριο της επίσκεψης εδώ του Ρώσου ΥΠΕΞ.
Μια σειρά Ρώσοι εισηγητές υπενθύμισαν ότι πολλές φορές πίσω από περιφερειακούς πολέμους κρύβονται διεθνείς συγκρούσεις. Επεσήμαναν ότι η σύγκρουση αφορά τη «διασφάλιση των μεταφορών, της ενεργειακής ασφάλειας, της οικονομικής διασύνδεσης Ευρώπης - Ασίας». Υπογραμμίζοντας πως η κατάσταση στη Συρία συνδέεται άμεσα και με αυτά, υπενθυμίζοντας το γεγονός ότι ο Ασαντ αρνήθηκε τη διέλευση αγωγού φυσικού αερίου από τη χώρα του, προερχόμενου από το Κατάρ. Σημείωσαν, επίσης, την κατοχή πυρηνικών όπλων από το Ισραήλ, την ύπαρξη πυρηνικών κεφαλών σε Ιταλία και Τουρκία. Σημείωσαν χαρακτηριστικά ότι συνιστά αλλαγή της στρατηγικής του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ η λογική του προληπτικού πυρηνικού χτυπήματος σε Ρωσία και Κίνα, ενώ αναφέρθηκαν στην τοποθέτηση συστοιχιών πυραύλων του ΝΑΤΟ στη Ρουμανία με στόχο τη Ρωσία. Σημειώνουμε ότι η αναφορά σε πυρηνικά στην Τουρκία αφορά τη βάση του Ιντσιρλίκ, για την οποία έχει ανοίξει ζήτημα - μετά τις εξελίξεις στην Τουρκία - για μεταφορά της σε άλλη χώρα - μέλος του ΝΑΤΟ της περιοχής.

«Είστε μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ»

Τα «όρια» της περίφημης «πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής» προσδιορίζονται με ακρίβεια από τη συμμετοχή της Ελλάδας στο ευρωατλαντικό πλαίσιο. Αυτό ήρθε να υπενθυμίσει στο ίδιο Φόρουμ και ο Μ. Γ. Γιάκουσεβ, αντιπρόεδρος του Αναλυτικού Κέντρου «Κατέχον», όταν είπε: «Προφανώς οι πνευματικές και πολιτιστικές σχέσεις μας είναι στενές, αλλά η Ελλάδα είναι μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, όπου, όπως καταλαβαίνετε, εμείς - ως Ρωσία - δεν έχουμε καμία σχέση. Αν τώρα προχωρήσει το Brexit και ενδεχομένως σε 5 χρόνια από τώρα, ίσως η Ελλάδα θέλει να είναι μέλος της Ευρασιατικής Ενωσης, θα μιλάμε πια σε διαφορετική βάση...». Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η Ρωσία δεν αμφισβητεί τη συμμετοχή της Ελλάδας σε ΝΑΤΟ και ΕΕ, σημειώνοντας βεβαίως ότι σε τέτοιες συνθήκες όξυνσης ο καθένας και αυτοί που χρεώνονται ή διεκδικούν ρόλο «διαύλου» ανάμεσα σε ιμπεριαλιστικά κέντρα και συμμαχίες καλούνται να πάρουν θέση. Επίσης, είναι χαρακτηριστικό ότι ένα ενδεχόμενο αποστασιοποίησης της Ελλάδας από τις σημερινές της συμμαχίες μπορεί να ιδωθεί μόνο ως αποτέλεσμα μιας ευρύτερης αποσταθεροποίησης του ευρωατλαντικού πλαισίου και κυρίως της ΕΕ, γι' αυτό και η αναφορά στο Brexit.
Δεν πέρασαν 24 ώρες και στην Αθήνα κατέφτανε την Πέμπτη, αμέσως μετά την αποχώρηση Λαβρόφ, ο ΥΠΕΞ της Πολωνίας, Β. Βαστζικόφκσι, για να εξετάσει από κοινού με αρμόδιους παράγοντες τις δεσμεύσεις Ελλάδας και Πολωνίας στο ΝΑΤΟ. Ο Πολωνός ΥΠΕΞ συναντήθηκε με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ενώ ακολούθησε συνάντηση με τον Ελληνα ομόλογό του. Στις δηλώσεις του κατόπιν, ο Ν. Κοτζιάς μιλούσε για τις «δυσκολίες που αντιμετωπίζει η Πολωνία στη δική της περιοχή, τα ζητήματα που αφορούν την Ουκρανία και τις πολωνο-ρωσικές σχέσεις. Οπως ξέρετε, οι Πολωνοί είναι ένας θαυμάσιος λαός, που αγαπάει την ελευθερία, την ανεξαρτησία της χώρας του και έδωσε επί αιώνες αγώνες για να τη διατηρήσει, ή να την επανακτήσει», προσέθετε αναπαράγοντας ψήγματα της πολωνικής αντισοβιετικής, αντικομμουνιστικής και τώρα αντιρωσικής προπαγάνδας.
Ο δε Πολωνός, περιγράφοντας σημεία της ατζέντας των μεταξύ τους συνομιλιών, έλεγε: «Μιλήσαμε για τα θέματα με τη Ρωσία, μιλήσαμε για ζητήματα που αφορούν το ΝΑΤΟ, για την ασφάλεια στο δικό μας τμήμα της Ευρώπης, της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης». Κι ακόμα: «Οσον αφορά την κατάσταση στην Ανατολική Ευρώπη, είμαστε έτοιμοι. Προετοιμαζόμαστε για την περίπτωση που μεταξύ της Ουκρανίας και της Ρωσίας μπορεί να επέλθει κάποια πολύ σοβαρή κρίση».
Ο Πολωνός έβαλε ανοικτά και το θέμα της εντονότερης παρουσίας του ΝΑΤΟ στη Μεσόγειο, με αφορμή το Προσφυγικό, με συγκέντρωση στρατιωτικών δυνάμεων του ευρωατλαντικού άξονα στην αντιπαράθεσή του με τη Μόσχα για τον έλεγχο ζωνών στη Μέση Ανατολή. Είπε:
«Η Πολωνία στέλνει πολεμικά πλοία στην περιοχή της Μεσογείου, στέλνει υπαλλήλους στη συνοριακή φύλαξη μέσω της FRONTEX, συμμετέχει όσο μπορεί (...) Το θέμα της δράσης του ΝΑΤΟ στη Μεσόγειο έχει συζητηθεί και στις Βρυξέλλες. Εχουν ληφθεί κάποιες πρώτες αποφάσεις να συνεχιστούν αυτές οι δραστηριότητες και η Πολωνία βεβαίως έχει συμμετοχή σε αυτό. Εχει στείλει δικά της πολεμικά πλοία. Σκοπεύουμε, βεβαίως, να συμμετάσχουμε και στην επόμενη δράση, στο πρώτο εξάμηνο του επόμενου έτους. Θα στείλουμε άλλο ένα πολεμικό πλοίο»...

Στέλνει και η ελληνική κυβέρνηση

Οντως, το θέμα συζητήθηκε πρόσφατα στις Βρυξέλλες, στη Σύνοδο των υπουργών Αμυνας του ΝΑΤΟ, που στον απόηχο και όσων αποφασίστηκαν προηγούμενα, τον Ιούλη, στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Βαρσοβία, δρομολόγησε επικίνδυνες αποφάσεις για ενίσχυση των δυνάμεών του στην Ανατολική Ευρώπη στη συνοριογραμμή με Ρωσία.
Αποφάσεις με τη σύμφωνη γνώμη και της ελληνικής κυβέρνησης, η οποία διά του υπουργού Αμυνας εμφανιζόταν περιχαρής για τη «συνέχιση της ΝΑΤΟικής επιχείρησης στο Αιγαίο» και ταυτόχρονα δήλωνε έτοιμη να συνδράμει άμεσα με πλοία και αεροσκάφη τη ΝΑΤΟική ναυτική επιχείρηση «θαλάσσιας ασφάλειας» στην Ανατολική Μεσόγειο, «SEA GUARDIAN».
Για την περιοχή ταξιδεύει ήδη το υποβρύχιο «Παπανικολής», προκειμένου να ενταχθεί στη ΝΑΤΟική επιχείρηση, ενώ καταπλέει εκεί και πυραυλάκατος «Καβαλούδης», προκειμένου να ενταχθεί στην επιχείρηση «UNIFIL», που με καπέλο ΟΗΕ επίσης επιχειρεί στην Αν. Μεσόγειο.
Κατόπιν τούτων, πώς να μην επιχαίρει το Μέγαρο Μαξίμου για την επικείμενη επίσκεψη Ομπάμα, υποστηρίζοντας σε σημειώματα που διακινεί ότι στο επίκεντρο «θα βρεθεί ο ρόλος της Ελλάδας για τη σταθερότητα και την ασφάλεια στην ευρύτερη περιοχή, ο οποίος ενισχύεται δεδομένων των περιφερειακών εξελίξεων και της αυξανόμενης αστάθειας» και η «αναγνώριση του ρόλου της Ελλάδας, ως πόλου σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και της Ανατολικής Μεσογείου».
Οτι «αυτή η εξέλιξη έρχεται ως αποτέλεσμα της πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής της κυβέρνησης, η οποία περιλαμβάνει συνεργασία και επαφές με ευρύ φάσμα κρίσιμων περιφερειακών και παγκοσμίων παικτών», αναφέροντας π.χ. Ισραήλ, Κίνα, Ρωσία, «τιςπαραδοσιακές ευρωπαϊκές δυνάμεις» και τις ΗΠΑ.
Οπου ως «περιφερειακές εξελίξεις» και «αυξανόμενη αστάθεια», η κυβέρνηση εννοεί την όξυνση των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων, που εκδηλώνεται και με πόλεμο κι αλλεπάλληλα κύματα προσφυγιάς.
Η, δε, «συνεργασία και επαφές» της είναι τα παζάρια και κομπρεμί της με όλους όσοι εμπλέκονται στο δράμα (ΗΠΑ, Ρωσία, Γερμανία, Γαλλία, Ισραήλ κ.λπ.), βεβαίως πιστή όντας στον ευρωατλαντικό άξονα, μέσα από το φίλτρο του οποίου περνούν και οι πολυδιαφημιζόμενες «γέφυρες» με τη Ρωσία.
Αλλη μια υπηρεσία της σε ΕΕ και ΝΑΤΟ, ακόμα και στις στιγμές έντασης με τη Μόσχα, να κρατούνται κάποιοι δίαυλοι ανοικτοί στην αναζήτηση εύθραυστων συμβιβασμών πάνω στη μοιρασιά της λείας του κεφαλαίου.