«Αθέατες πλευρές» της διαπραγμάτευσης

«Αθέατες πλευρές» της διαπραγμάτευσης

Το άρθρο των στελεχών του ΔΝΤ σχετικά με τη διαπραγμάτευση για το ελληνικό πρόγραμμα και τη συνέχισή του προκάλεσε αντιδράσεις από τη μεριά της ΕΕ, της Κομισιόν, του ESM, ενώ άνοιξε και μια ολόκληρη συζήτηση, γύρω από το «βαρύ κλίμα» ανάμεσα στους δανειστές, το «τεντωμένο σκοινί» των σχέσεων ΔΝΤ - Βερολίνου, τα «εναλλακτικά σενάρια» και τα επόμενα βήματα, τους σχεδιασμούς του ΔΝΤ, της ΕΕ και της ελληνικής κυβέρνησης κ.ο.κ.
Οι εξελίξεις αυτές αποκαλύπτουν για μια ακόμα φορά ότι η συζήτηση αυτή, που έχει ανοίξει εδώ και πολύ καιρό και «ξετυλίγεται» με αφορμή και κρίκο το ελληνικό πρόγραμμα, κάθε άλλο παρά αφορά αποκλειστικά ή κυρίως το ύψος των ματωμένων πλεονασμάτων στην Ελλάδα, τη συγκεκριμενοποίηση των επόμενων αντιλαϊκών μέτρων, τα οποία όλοι θεωρούν δεδομένα, ή το χρονοδιάγραμμα των «αναδιαρθρώσεων» στην ελληνική οικονομία, των μέτρων δηλαδή που τσακίζουν την εργατική δύναμη και «ξεσκαρτάρουν» το πεδίο, με στόχο την ανάκαμψη της καπιταλιστικής κερδοφορίας.
Πίσω από την επιφάνεια, εκεί όπου η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ στήνει ξανά το γνωστό παιχνίδι της «σκληρής διαπραγμάτευσης», των «παράλογων απαιτήσεων» και των «έντιμων συμβιβασμών» προκειμένου ο λαός να αποδεχτεί τα παλιά και νέα βάρβαρα αντιλαϊκά μέτρα στα οποία έχει ήδη συμφωνήσει ή παζαρεύει, υπάρχει η «μεγάλη εικόνα» των αντιπαραθέσεων.

***

Μια «μεγάλη εικόνα» που χαρακτηρίζεται από τις σφοδρές ενδοϊμπεριαλιστικές συγκρούσεις, τις ανακατατάξεις στο ιμπεριαλιστικό σύστημα αλλά και στο ίδιο το εσωτερικό της ΕΕ, τις μεγάλες κόντρες ανάμεσα σε ΕΕ - ΗΠΑ, άλλα καπιταλιστικά κράτη και ιμπεριαλιστικές ενώσεις. Μια «μεγάλη εικόνα» ζωγραφισμένη πάνω στον καμβά των μεγάλων δυσκολιών της καπιταλιστικής οικονομίας διεθνώς να εξέλθει από την καπιταλιστική κρίση και να περάσει σε φάση ορμητικής ανάκαμψης, των δυσκολιών μιας ελεγχόμενης απαξίωσης των υπερσυσσωρευμένων κεφαλαίων κρατών ή τραπεζικών ομίλων που βάζουν εμπόδια στην ανάκαμψη κι οδηγούν αντικειμενικά στην όξυνση των ανταγωνισμών και τις πολεμικές αντιπαραθέσεις, με επίκεντρο και τον έλεγχο πηγών Ενέργειας, των ενεργειακών και εμπορικών «διαδρόμων» και των γεωστρατηγικής σημασίας «θέσεων» για τα μονοπώλια.
Είναι πέρα από φανερό, για παράδειγμα, ότι πάνω σε αυτό το έδαφος των αδιεξόδων και αντιφάσεων, στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης βρίσκονται τα εναλλακτικά και συγκρουόμενα σενάρια που αφορούν το μέλλον της Ευρωζώνης και της λεγόμενης «ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης», με το αστικό ρεύμα του «ευρωσκεπτικισμού», της «εθνικής περιχαράκωσης» και του «προστατευτισμού» των καπιταλιστικών οικονομιών να κερδίζει πόντους, ιδίως στις καπιταλιστικές οικονομίες που έχασαν έδαφος στον ανταγωνισμό στα χρόνια της καπιταλιστικής κρίσης, όπως δείχνουν και μια σειρά από εξελίξεις, το Brexit, το πρόσφατο αποτέλεσμα του ιταλικού δημοψηφίσματος κ.ο.κ.
Σχέδια και φυγόκεντρες τάσεις που ενισχύονται και από τις εξελίξεις στις ΗΠΑ, τους προβληματισμούς για τη νέα κατάσταση που διαμορφώνεται μετά την εκλογή Τραμπ, την εξωτερική του πολιτική, το ρόλο του ΔΝΤ επί Προεδρίας του, αλλά και ειδικότερα το μέλλον των σχέσεων ΗΠΑ - ΕΕ. Δεν είναι, για παράδειγμα, τυχαίο πως στα πλαίσια αυτά αναζωπυρώνονται προηγούμενες συζητήσεις για το ρόλο που πρέπει να έχει ο ESM ως Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο, ενώ φουντώνουν οι αντιπαραθέσεις για το ρόλο του ΔΝΤ στην Ευρώπη, με αφορμή τη συμμετοχή του ή μη στο ελληνικό πρόγραμμα.

***

Ανάμεσα στα πολλά ανοιχτά ζητήματα, αυτής της ευρύτερης «διαπραγμάτευσης» είναι και αυτό των σχέσεων ΝΑΤΟ - ΕΕ, όπου ο νέος Αμερικανός Πρόεδρος έχει ζητήσει από τις υπόλοιπες καπιταλιστικές χώρες που συμμετέχουν να αναλάβουν «μεγαλύτερα βάρη», τροφοδοτώντας και τη συζήτηση που βρίσκεται σε εξέλιξη στο εσωτερικό της ΕΕ για τη διαμόρφωση ενός πιο ολοκληρωμένου μηχανισμού «ευρωπαϊκής ασφάλειας και άμυνας», για τη θωράκιση των συμφερόντων των ευρωπαϊκών μονοπωλίων εντός και εκτός συνόρων, ζήτημα για το οποίο συγκρούονται επίσης διαφορετικές απόψεις.
Με τη σειρά της η συζήτηση αυτή διαπλέκεται αντικειμενικά με τις σφοδρές συγκρούσεις γύρω από τα ενεργειακά, όπου δρομολογούνται εξελίξεις, όπως δείχνουν και οι πιέσεις ΗΠΑ και ΕΕ για γρήγορο κλείσιμο του Κυπριακού για να μη χαθούν οι «ευκαιρίες», οι εξελίξεις στα Ελληνοτουρκικά και οι αντιπαραθέσεις για το ζήτημα των σχέσεων ΕΕ - Τουρκίας, με κρίκο και τη συμφωνία για το Προσφυγικό, οι σφοδρές αντιπαραθέσεις ΗΠΑ - ΕΕ με τη Ρωσία και άλλα καπιταλιστικά κράτη γύρω από τις «εναλλακτικές διαδρομές» των αγωγών φυσικού αερίου, των δικτύων Ενέργειας κ.ο.κ.
Στο πλαίσιο αυτό, εξάλλου, γίνονται οι προειδοποιήσεις για «κινδύνους αποσταθεροποίησης» και «ατυχημάτων» στην περιοχή, συνεχίζεται η πολεμική αντιπαράθεση στη Συρία και το Ιράκ, συγκεντρώνονται τεράστια πολεμικά μέσα στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και στο Αιγαίο, με τις ευλογίες της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ. Δεν είναι τυχαίο, εξάλλου, ότι στη λεγόμενη «πολιτική διαπραγμάτευση», όπως στις σημερινές και αυριανές επαφές του πρωθυπουργού με τους Ευρωπαίους ηγέτες, η ελληνική αστική τάξη παίζει το χαρτί του «πυλώνα σταθερότητας» και της «κρίσιμης γεωστρατηγικής θέσης» για την προώθηση των ευρωατλαντικών σχεδίων στην περιοχή, ειδικά σε ό,τι αφορά αυτά τα ζητήματα, ενώ όλα τα παραπάνω θέματα βρίσκονται και στην ατζέντα του σημερινού Συμβουλίου Κορυφής της ΕΕ. Αλλωστε, σύμφωνα με πληροφορίες, αυτά θα κυριαρχήσουν στην ατζέντα των συζητήσεων Μέρκελ - Τσίπρα αύριο, Παρασκευή.

***

Αυτή η «μεγάλη εικόνα» δείχνει ακόμα πιο καθαρά το πόσο εχθρική προς τα λαϊκά συμφέροντα είναι η αντιπαράθεση που βρίσκεται σε εξέλιξη, με κρίκο και τη διαπραγμάτευση για το κλείσιμο της δεύτερης «αξιολόγησης» και τα επόμενα μέτρα. Αναδεικνύει τις οξυμένες αντιθέσεις και τα προβλήματα που εκδηλώνονται στο διεθνές καπιταλιστικό σύστημα. Επιβεβαιώνει ότι η εργατική τάξη, ο λαός πρέπει να φέρουν στην ημερήσια διάταξη τη δική τους «ατζέντα», για την ικανοποίηση των σύγχρονων αναγκών τους, σε σύγκρουση με το κεφάλαιο και την εξουσία του, τις ιμπεριαλιστικές ενώσεις και τις κυβερνήσεις του.