Να σπάσει ο φαύλος κύκλος

Να σπάσει ο φαύλος κύκλος

«Εθνική επιτυχία» χαρακτήρισε την προχτεσινή απόφαση του Γιούρογκρουπ για το χρέος η κυβέρνηση και οι λέξεις που χρησιμοποιεί σίγουρα δεν είναι τυχαίες. Η συμφωνία για τα πρώτα μέτρα διευθέτησης του κρατικού χρέους συνιστά κλιμάκωση της αντιλαϊκής πολιτικής, αλλά και της κυβερνητικής προπαγάνδας, με δύο στόχους: Από τη μια να υπηρετηθεί αποτελεσματικά ο στόχος της καπιταλιστικής ανάκαμψης κι από την άλλη να καλλιεργηθούν προσδοκίες στο λαό ότι από τη διαχείριση του χρέους και την ανάκαμψη της οικονομίας έχει να ωφεληθεί ο ίδιος.
Είναι όμως έτσι τα πράγματα; Σίγουρα όχι. Μια πρώτη απόδειξη είναι ότι για να υπάρξει συμφωνία για μερική διευθέτηση του χρέους, χρειάστηκε να προχωρήσουν τα αντιλαϊκά μέτρα του τρίτου μνημονίου, όπως για το PSI χρειάστηκε να εφαρμοστεί εξολοκλήρου το δεύτερο μνημόνιο. Με άλλα λόγια, απομείωση του κρατικού χρέους και «τροχοδρόμηση» σε πορεία ανάκαμψης σημαίνει αντιλαϊκά μέτρα, όπως αυτά που φόρτωσαν στην πλάτη του λαού όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις και που διατηρεί και επεκτείνει η σημερινή.
Μήπως, όμως, με αυτές τις αποφάσεις θα ανακουφιστεί ο λαός και θα ανοίξει ο δρόμος για την ανάκαμψη, την έξοδο από την κρίση;
Καταρχάς δεν μιλάμε για μείωση του χρέους, αλλά για ρύθμιση της αποπληρωμής του. Το χρέος, δηλαδή, παραμένει ως έχει και καλείται ο λαός να το πληρώσει σε βάθος χρόνου, σε ορίζοντα 50ετίας και βλέπουμε.
Επίσης, η ρύθμιση αυτή δεν θα μεταφραστεί σε ελάφρυνση των εργαζομένων και των λαϊκών στρωμάτων, αφού δεν προβλέπεται καμιά αποκατάσταση δικαιωμάτων, αύξηση δαπανών για κοινωνικές ανάγκες. Αντίθετα, οι δημοσιονομικοί «κόφτες» και οι στόχοι των πρωτογενών πλεονασμάτων καθορίζουν ένα πλαίσιο νέων περικοπών και μέτρων που θα πλήξουν τη λαϊκή οικογένεια. Η «ρύθμιση του χρέους» θα μεταφραστεί σε μεγαλύτερη κρατική στήριξη στους καπιταλιστές για να κάνουν επενδύσεις. Ηδη, ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ συναγωνίζονται για το ποιος θα εξασφαλίσει πιο ευνοϊκό για το κεφάλαιο επιχειρηματικό περιβάλλον, με εισφοροαπαλλαγές, φοροαπαλλαγές, ευνοϊκές ρυθμίσεις κ.λπ.
Και ερχόμαστε στο «τυράκι» που αφορά το στόχο της ανάκαμψης. Θα βγουν οι εργαζόμενοι, τα λαϊκά στρώματα κερδισμένα από την πορεία της ανάκαμψης; Θα πιάσουν τόπο οι θυσίες τους; Υπάρχει πείρα διεθνώς από τις χώρες που πέρασαν στη φάση της ανάκαμψης, με δεδομένο ότι πουθενά η ανάκαμψη αυτή δεν μπόρεσε να είναι δυναμική, ούτε βεβαίως για την Ελλάδα προβλέπεται κάτι τέτοιο.
Η πείρα αυτή είναι αρνητική ακόμα και για οικονομίες όπου η κρίση δεν είχε το ίδιο βάθος με την ελληνική. Η καπιταλιστική ανάκαμψη δεν θα φέρει ραγδαία μείωση της ανεργίας, που θα παραμείνει υψηλή, ενώ όσες θέσεις εργασίας δημιουργηθούν μέσα στο σημερινό περιβάλλον της εργασιακής ζούγκλας θα κυριαρχούνται από την εργασιακή περιπλάνηση, την εντατικοποίηση, την τρομοκρατία στους τόπους δουλειάς, την ανυπαρξία δικαιωμάτων. Υπάρχει εξάλλου πείρα από «δυναμικούς» κλάδους, όπως αυτός του Τουρισμού. Την ίδια ώρα, μάλιστα, που το κεφάλαιο απαιτεί περισσότερη εργασιακή «ευελιξία».
Αλλωστε, σε όλα αυτά στηρίζεται και θα στηριχθεί η ανάκαμψη, δηλαδή στην ένταση της εκμετάλλευσης των εργαζομένων. Η καπιταλιστική ανάκαμψη θα φέρει την ακόμα μεγαλύτερη συγκέντρωση της οικονομίας σε λιγότερα χέρια, σε μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους, το ξαναμοίρασμα της πίτας ανάμεσά τους, πετώντας «έξω», και με παρεμβάσεις του αστικού κράτους (π.χ. ζητήματα φορολογίας), τους φτωχούς αυτοαπασχολούμενους, τις λαϊκές οικογένειες.
Με λίγα λόγια, οι απώλειες των εργαζομένων θα κατοχυρωθούν, ενώ η απειλή μιας νέας κρίσης εξαιτίας μιας μη δυναμικής ανάκαμψης θα κρέμεται πάνω απ' τα κεφάλια τους, απαιτώντας νέες υποχωρήσεις και θυσίες...
Επομένως, όσο ο λαός δεν επιλέγει άλλη διέξοδο και προοπτική έξω από τα όρια του υπάρχοντος συστήματος και της κυβερνητικής εναλλαγής, τόσο ευκολότερο είναι για το κεφάλαιο και τα κόμματά του να φτιάχνουν «εθνικά οράματα» και στόχους, να σέρνουν το λαό να υπερασπίζεται πολιτικές και μέτρα αλλότρια προς τα πραγματικά του συμφέροντα. Αυτός ο φαύλος κύκλος είναι που πρέπει να σπάσει.