ΤΟ ΤΗΛΕΣΚΟΠΙΟ ΧΑΜΠΛ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΠΟΣΤΟΛΕΣ «ΒΟΓΙΑΤΖΕΡ»

Τι θα συναντήσουν στη διαστρική διαδρομή τους

Σε ανεξερεύνητες περιοχές πέρα από τα όρια του ηλιακού συστήματος κινούνται τα δίδυμα διαστημόπλοια «Βόγιατζερ» («Voyager») 1 και 2 της NASA, συνεχίζοντας το ταξίδι που ξεκίνησαν με την εκτόξευσή τους το 1977. Στη διαδρομή τους καταγράφουν και στέλνουν στη Γη διάφορες πληροφορίες για το διαστρικό χώρο, την περιοχή ανάμεσα στα άστρα, που είναι γεμάτη με υλικά από αστέρια που σχηματίστηκαν, έλαμψαν και έσβησαν πριν από εκατομμύρια χρόνια. Αυτήν τη διαδρομή παρατήρησε το τροχιακό τηλεσκόπιο Χαμπλ, προβλέποντας τη φύση του υλικού μέσα από το οποίο θα περάσουν τα σκάφη καθώς θα πορεύονται στην αιωνιότητα. Ακόμη κι όταν τα «Βόγιατζερ» («Ταξιδιώτης») ξεμείνουν από ηλεκτρική ενέργεια και κλείσουν τα συστήματά τους, κάτι που αναμένεται να συμβεί περίπου σε δέκα χρόνια, οι αστρονόμοι θα ξέρουν πού θα βρίσκονται αυτοί οι σιωπηλοί πρεσβευτές του ανθρώπινου είδους.
Προκαταρκτική ανάλυση των παρατηρήσεων του Χαμπλ αποκάλυψε πλούσια διαστρική «οικολογία» στην πορεία τους, που περιλαμβάνει πολλά νέφη υδρογόνου με ίχνη διάφορων άλλων στοιχείων. Σε συνδυασμό με τα δεδομένα που στέλνουν τα «Βόγιατζερ», σχηματίζεται λεπτομερέστερη εικόνα και για τη διαδρομή του Ηλιου μέσα στον διαστρικό χώρο, στην περιοχή του Γαλαξία όπου βρίσκεται. Τα στοιχεία από τα σκάφη αφορούν φυσικά έναν μικρό χώρο κατά μήκος της διαδρομής τους, αλλά σε συνδυασμό με την ευρύτερη εικόνα που δίνει το Χαμπλ, μπορεί να γίνει αντιληπτό αν πρόκειται για τοπικά ή μεγάλης έκτασης φαινόμενα.
Τα «Βόγιατζερ» μετράνε ιδιότητες του διαστρικού υλικού, τα μαγνητικά πεδία και τις κοσμικές ακτίνες. Τη φασματική υπογραφή που αφήνουν τα διάφορα χημικά στοιχεία με τη μορφή γραμμών απορρόφησης στο φως των άστρων που περνάει μέσα από τα νέφη, καταγράφει ο φασματογράφος του Χαμπλ. Με βάση τα στοιχεία του Χαμπλ εκτιμάται ότι το «Βόγιατζερ 2» θα βγει έξω από το διαστρικό νέφος που περιβάλλει το ηλιακό σύστημα σε περίπου 2.000 χρόνια, θα περάσει 90.000 χρόνια μέσα σε ένα δεύτερο νέφος, πριν περάσει σε ένα τρίτο με διαφορετική σύσταση. Οι μικρές διαφορές στη σύνθεση των νεφών όσον αφορά κάποια χημικά στοιχεία, μπορεί να είναι ένδειξη ότι σχηματίστηκαν με διαφορετικό τρόπο, ή προήλθαν από διαφορετικά μέρη και συναντήθηκαν.
Ενα άλλο συμπέρασμα από τα δεδομένα του Χαμπλ είναι ότι ο Ηλιος περνάει μέσα από ένα σχετικά πυκνότερο από το συνηθισμένο διαστρικό υλικό, που πιθανότατα παραμορφώνει την ηλιόσφαιρα, τη μεγάλη φούσκα που περικλείει το ηλιακό σύστημα και δημιουργείται από τον ισχυρό ηλιακό άνεμο. Στο όριο της ηλιόσφαιρας, την ηλιόπαυση, ο ηλιακός άνεμος πιέζει το διαστρικό μέσο. Το «Βόγιατζερ 1» και το Χαμπλ έκαναν μετρήσεις του διαστρικού περιβάλλοντος πέρα από την ηλιόπαυση, εκεί που ο άνεμος προέρχεται από άλλα άστρα και όχι από τον Ηλιο.
Τα «Βόγιατζερ» μεταφέρουν το καθένα από μία επιχρυσωμένη πλάκα με πληροφορίες για τη Γη και τους κατοίκους της, ως μικρό πληροφοριακό οδηγό σε περίπτωση που εντοπιστούν από κάποιον τεχνολογικά προηγμένο πολιτισμό. Κινούμενα με ταχύτητα μόλις 60.000 χιλιομέτρων την ώρα, αναμένεται να φτάσουν στο επόμενο άστρο σε μερικές εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια από σήμερα.