«Τσιφλίκι» των ισχυρών και μόνο για όσους πληρώνουν

Οι υποχρεώσεις στην Ευρωλίγκα οδήγησαν τις Ρεάλ Μαδρίτης και Μπαρτσελόνα να εισηγηθούν μείωση των ομάδων στο πρωτάθλημα

Θεωρείται το κορυφαίο πρωτάθλημα μπάσκετ της Ευρώπης, με αρκετούς να τη χαρακτηρίζουν «Πρέμιερ Λιγκ του μπάσκετ». Η σε κάποιους άλλους σχολιασμούς αναφέρεται ως το «ευρωπαϊκό ΝΒΑ», αφού δεν είναι λίγοι αυτοί που θεωρούν τη δυναμική της ανώτερη ίσως και της Ευρωλίγκας. Οπως και να 'χει, για την ισπανική Λίγκα (ΑCB), όπως αναφέρεται το ισπανικό πρωτάθλημα μπάσκετ της πρώτης κατηγορίας, ή «Liga Endesα» εξαιτίας του βασικού χορηγού της, που έχει δώσει το όνομά της, η «λάμψη» φαίνεται να περισσεύει. Οχι μόνο λόγω των σπουδαίων παικτών, τόσο Ισπανών όσο και από τον υπόλοιπο κόσμο, που δίνουν το «παρών» εκεί, αλλά και λόγω του πακτωλού εκατομμυρίων που ρέει σε αυτήν.
Πληθώρα πολυεθνικών και τράπεζες δραστηριοποιούνται με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο στην ACB, είτε ως χορηγοί του πρωταθλήματος είτε μέσα από τις ομάδες, μέσω διαφημίσεων κτλ. Το μέγεθός της μάλιστα αποδεικνύεται και από τα όσα ισχύουν στην Ευρωλίγκα, αφού η ισπανική λίγκα είναι η μόνη που δίνει στη διοργάνωση τρεις ομάδες με εγγυημένο συμβόλαιο (ελέω και των «αλχημειών» του ισχυρού άνδρα της Ευρωλίγκας, Τζόρντι Μπερτομέου), τις Ρεάλ Μαδρίτης, Μπαρτσελόνα και Μπασκόνια. Και όχι μόνο αυτό, αλλά το ισπανικό πρωτάθλημα ήταν μέχρι πρότινος το πρώτο επιλαχόν για τη λεγόμενη «wild card» (άδεια συμμετοχής) της Ευρωλίγκας (την είχε η Μάλαγα πριν τη Νταρουσάφακα φέτος).

Πεδίο πειραματισμών

Απαγορευτική, εξαιτίας του κόστους των όσων ζητά η ισπανική Λίγκα, είναι η συμμετοχή στο πρωτάθλημα για τις περισσότερες ομάδες

Ωστόσο, πέρα απ τα οικονομικά μεγέθη και τη «λάμψη», δύο πρόσφατα γεγονότα αποδεικνύουν ότι η «πίσω όψη» της «βιτρίνας» όχι μόνο δεν είναι τόσο «λαμπερή», αλλά αντίθετα καθρεφτίζει ξεκάθαρα τις λογικές που επικρατούν σήμερα στον εμπορευματοποιημένο αθλητισμό. Μέρος του οποίου σήμερα είναι και το ευρωπαϊκό μπάσκετ, με βάση τα όσα έχουν συμβεί σε επίπεδο συλλόγων, με την ανεξαρτητοποίηση κυρίως των ισχυρών συλλόγων από τη FIBA και τη δημιουργία των δικών τους διοργανώσεων (Ευρωλίγκα, Εurocup).
Το τι συμβαίνει στην ισπανική Λίγκα αποτελεί μια σαφή αντανάκλαση των πρακτικών που επικρατούν σήμερα σε όλο το οικοδόμημα του εμπορευματοποιημένου αθλητισμού, που έχει ως κύρια λογική το «παίζει όποιος έχει χρήμα». Αθλητισμός για λίγους και κυρίως κατέχοντες δηλαδή. Από την άλλη, τα όσα γίνονται στην ΑCB φαίνεται να αποτελούν και ένα είδος πειραματισμών ώστε να εφαρμοστούν σε γενικότερο επίπεδο στο ευρωπαϊκό μπάσκετ, το οποίο δείχνει να βαδίζει ολοταχώς για μια κλειστή λίγκα για λίγους και ισχυρούς, φυσικά με αντικειμενικό σκοπό η «πίτα» των κερδών να μοιράζεται σε λιγότερους.

Παίζεις μόνο αν έχεις χρήμα

Αν η πρόθεση του ισχυρού άνδρα της Ευρωλίγκας, Τζόρντι Μπερτομέου, είναι η μετατροπή της Ευρωλίγκας σε τελείως κλειστή λίγκα, κάτι που εν μέρει έχει καταφέρει (με την τακτική των εγγυημένων συμβολαίων και τις αντίστοιχες προκαθορισμένες υπόλοιπες συμμετοχές), οι παράγοντες της ΑCB και συμπατριώτες του Μπερτομέου το έχουν πετύχει εδώ στην πράξη. Κι αυτό γιατί το πρωτάθλημα της πρώτης κατηγορίας στην Ισπανία κατέχει μια πανευρωπαϊκή πρωτοτυπία: Να είναι το μόνο στο οποίο εδώ και τρία χρόνια δεν έχει υπάρξει προβιβασμός ομάδας από τη δεύτερη κατηγορία. Η αιτία γι' αυτό είναι οικονομική, αφού η ισπανική λίγκα απαιτεί ένα υπέρογκο ποσό ως εγγύηση για τη συμμετοχή, το οποίο φτάνει τα 2,4 εκατομμύρια ευρώ (σημείωση: Τη σεζόν 1992-93 το αντίτιμο έφτανε τις 600.000 ευρώ). Απ' αυτά, τα 1,7 εκατ. φέρεται να καταλήγουν απευθείας στα ταμεία της Λίγκας, με τις ομάδες να δεσμεύονται για μίνιμουμ προϋπολογισμό, μίνιμουμ πώληση εισιτηρίων κτλ. Τα νούμερα θεωρούνται τεράστια για μια ομάδα β' κατηγορίας (LEB Oro), πόσο μάλλον απ' τη στιγμή που η Λίγκα θέτει ως όρο την καταβολή του συνόλου του ποσού προκαταβολικά. Τη φετινή σεζόν, η Παλένσια (πρωταθλήτρια LEB Oro) και η Μελίγια (νικήτρια των πλέι οφ της κατηγορίας) δήλωσαν αδυναμία συμμετοχής, με αποτέλεσμα οι ομάδες της πρώτης κατηγορίας να μείνουν 17 αντί 18.

Οι ...νόμοι της επαγγελματικής Λίγκας

Την ίδια ώρα, 8 από τις 16 ομάδες της ACB φέρεται να μην έχουν καταβάλει το ποσό της εγγύησης τα τελευταία 8 χρόνια, ωστόσο η ίδια η Λίγκα κάνει «τα στραβά μάτια», θεωρώντας τις ομάδες αυτές βασικούς πυλώνες της γενικότερης εμπορικότητας του προϊόντος. Αντίθετα, για τις νέες «υποψήφιες» για την ACB ομάδες, ιδιαίτερα αν αυτές υπολείπονται σε μέγεθος σε σχέση με τις «καταξιωμένες» (π.χ. προέρχονται από την επαρχία κτλ.), τα ...λογιστικά των ανθρώπων της ισπανικής Λίγκας είναι αμείλικτα: Τα δίνεις, παίζεις... Δεν τα έχεις, μένεις εκεί που είσαι.
Το θέμα έλαβε τους τελευταίους μήνες διαστάσεις, με πολλές ομάδες να διαμαρτύρονται για τις πρακτικές της Λίγκας. Είναι χαρακτηριστικό πως ακόμα και η Επιτροπή Αγορών και Ανταγωνισμού της Ισπανίας επέβαλε στην ACB πρόστιμο 400.000 ευρώ. Από την άλλη, ενδεικτική των λογικών που επικρατούν ήταν η απάντηση της ΑCB σε όλα αυτά. Σε σχετική ανακοίνωση της Λίγκας τονίζεται πως αποτελεί μια «επαγγελματική Λίγκα», που μπορεί να έχει τους δικούς της κανόνες και το δικό της τρόπο λειτουργίας, προβάλλοντας παράλληλα ότι όλα αυτά έχουν και την έγκριση της ισπανικής Ομοσπονδίας (που σαφώς έχει ευθύνες).

Μείωση ομάδων ζητούν οι ισχυροί ...λόγω Ευρωλίγκας

Την ίδια στιγμή, μπορεί εδώ και τρία χρόνια καμία ομάδα από τη β' κατηγορία να μην έχει αγωνιστεί στο πρωτάθλημα της πρώτης κατηγορίας, εξαιτίας των απαιτήσεων της Λίγκας, ακόμα κι αυτό όμως δεν φαίνεται να αρκεί στους ισχυρούς. Στη σκιά του θέματος με το πρόστιμο της Επιτροπής Ανταγωνισμού, προέκυψε ένα ακόμη σημαντικό ζήτημα στην ACB. Ηταν η απαίτηση των ισχυρών για μείωση των ομάδων από την επόμενη σεζόν, με πρωταγωνιστές μάλιστα στην κατάθεση του συγκεκριμένου αιτήματος τις τρεις ομάδες που έχουν εγγυημένο συμβόλαιο συμμετοχής στην Ευρωλίγκα (Ρεάλ Μαδρίτης, Μπαρτσελόνα, Μπασκόνια). Το εξωφρενικό μάλιστα της υπόθεσης είναι ότι οι εν λόγω ομάδες επικαλούνται τον μεγάλο αριθμό αγώνων που δίνουν στο πλαίσιο της Ευρωλίγκας. Ετσι, προκειμένου να είναι πιο ξεκούραστες από τις εγχώριες διοργανώσεις, πρότειναν τη μείωση των ομάδων της πρώτης κατηγορίας από 18 σε 16 ή ακόμα και 14. Φυσικά, εκτός της ξεκούρασης των «τριών», τόσο οι συγκεκριμένες ομάδες, όσο και οι υπόλοιπες που συντάσσονται μαζί τους, έχουν ως μέλημα και τη μοιρασιά της «πίτας» των κερδών σε μια μικρή «ελίτ».
Υποστήριξαν, μάλιστα, πως σε περίπτωση που το αίτημά τους δεν γίνει δεκτό, τότε θα υποχρεωθούν σε αποχώρηση από το ισπανικό πρωτάθλημα. Κάτι που βέβαια, με τα τωρινά δεδομένα, φαντάζει δύσκολο να πραγματοποιηθεί. Από τη σκοπιά όμως της συγκεκριμένης τριάδας, που αποτελεί εκ των βασικών στελεχών της Ευρωλίγκας, η απειλή δείχνει να έχει και μια άλλη πλευρά, ιδιαίτερα σημαντική: Πέρα από μέτρο πίεσης προς την ΑCB, αποτελεί και την πρώτη «τροχιοδεικτική βολή» για το ...όνειρο της μετεξέλιξης της Ευρωλίγκας σε μια κλειστή λίγκα τύπου ΝΒΑ, με τους ισχυρούς, απαλλαγμένους από τις εγχώριες υποχρεώσεις, να αγωνίζονται σε ένα ενιαίο πρωτάθλημα, με αγώνες όλες τις μέρες.