«Ασφάλεια», αντιθέσεις, κίνδυνοι

«Ασφάλεια», αντιθέσεις, κίνδυνοι

Εντείνεται η συζήτηση στην ΕΕ για το λεγόμενο «νέο δόγμα ασφάλειας», που αντανακλά προβληματισμούς για το πώς θα κατοχυρωθεί ένα ασφαλές περιβάλλον στο εσωτερικό της Ευρωένωσης και παγκόσμια, αναγκαίο για τη λειτουργία και κερδοφορία των επιχειρηματικών της ομίλων. Μάλιστα, η σχετική συζήτηση αναθερμάνθηκε μετά την πρόσφατη Σύνοδο του G7 στη Σικελία, στον απόηχο και της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες, λίγες μέρες νωρίτερα.
Και οι δυο Σύνοδοι επιβεβαίωσαν τις κλιμακούμενες αντιθέσεις ανάμεσα στις ισχυρότερες καπιταλιστικές οικονομίες του πλανήτη, με τις ΗΠΑ να ανοίγουν ολοένα και περισσότερα μέτωπα απέναντι στους ανταγωνιστές τους, ιδιαίτερα απέναντι στη Γερμανία.
Θέλοντας να διασφαλίσει τα συμφέροντα των αμερικανικών μονοπωλίων στον παγκόσμιο ανταγωνισμό που οξύνεται, η κυβέρνηση Τραμπ επιδιώκει επαναδιαπραγμάτευση προηγούμενων διακρατικών και πολυμερών συμφωνιών, γεγονός που προκαλεί «αναταράξεις» στις σχέσεις της με άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα και κράτη, που αντανακλώνται και στις σχέσεις εντός ΝΑΤΟ. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η στάση των ΗΠΑ απέναντι στη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα, που προκαλεί καινούργιες εντάσεις με Κίνα και Γερμανία.
Θυμίζουμε επίσης ότι ο ίδιος ο Τραμπ, στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ, καταφέρθηκε ανοικτά εναντίον 23 (ανάμεσά τους και οι Γερμανία, Γαλλία) από τα 28 κράτη - μέλη της λυκοσυμμαχίας, επειδή δεν τηρούν τη ΝΑΤΟική «νόρμα» να διαθέτουν το 2% του ΑΕΠ τους για στρατιωτικές δαπάνες. Η όλη αντιπαράθεση οδήγησε την Γερμανίδα καγκελάριο, Αγκελα Μέρκελ, να δηλώσει ότι οι Ευρωπαίοι πρέπει να προχωρήσουν με τις δικές τους δυνάμεις, χωρίς να περιμένουν τη στήριξη άλλων, εστιάζοντας στα ζητήματα της ασφάλειας.

***

Χρειάζεται, ωστόσο, να επισημάνουμε ότι η συζήτηση δεν είναι καινούργια, όσο κι αν εντείνεται τώρα, κάτω από το βάρος των εξελίξεων που τροφοδότησαν το Brexit και η εκλογή Τραμπ στις ΗΠΑ. Οι «προβληματισμοί» και τα σχέδια της Γερμανίας για την αναμόρφωση του δικού της δόγματος ασφάλειας, συνδεδεμένο με την Κοινή Πολιτική Αμυνας και Ασφάλειας της ΕΕ και βέβαια με το ΝΑΤΟ, καταγράφονται στη «Λευκή Βίβλο για την Ασφάλεια», που συνέταξε η κυβέρνηση Μέρκελ και δημοσιοποιήθηκε πριν από ένα χρόνο περίπου, όταν δεν είχαν γίνει ακόμα οι αμερικανικές εκλογές και σχεδόν ταυτόχρονα με το δημοψήφισμα στη Βρετανία για την παραμονή ή όχι στην ΕΕ.
Στο κείμενο αυτό, η Γερμανία συνδέει άμεσα τη διασφάλιση των συμφερόντων της παγκοσμίως με την ενίσχυση του στρατιωτικού της ρόλου διεθνώς, μέσω και της στενότερης συνεργασίας με άλλα κράτη - μέλη της ΕΕ στον τομέα της Αμυνας, όπου επίσης αναπτύσσεται ανάλογος προβληματισμός.
Σε κάθε περίπτωση, η κλιμάκωση του ανταγωνισμού και οι ανακατατάξεις στην ιμπεριαλιστική πυραμίδα στα χρόνια της κρίσης, τα πολεμικά μέτωπα από την Ουκρανία μέχρι τη Βόρεια Αφρική και η αναδιάταξη συμμαχιών στα ιμπεριαλιστικά στρατόπεδα, οι φυγόκεντρες τάσεις στο εσωτερικό της ΕΕ, αποτελούν παράγοντες που αυξάνουν τις «ανησυχίες» και τις αναζητήσεις της Γερμανίας για την ασφάλεια τη δική της και εξ αντανακλάσεως της ΕΕ.
Οπως γραφόταν χαρακτηριστικά στον πρόλογο της γερμανικής «Λευκής Βίβλου», «ο κόσμος του 2016 είναι αναστατωμένος (...) Η ειρήνη και η σταθερότητα δεν είναι κάτι δεδομένο, ακόμα και για την Ευρώπη. Σε αυτήν την αλλαγμένη κατάσταση, η αποστολή της ομοσπονδιακής κυβέρνησης είναι να επαναπροσδιορίσει τα ενδιαφέροντα, τις προτεραιότητες και τους σκοπούς της πολιτικής ασφάλειας της χώρας μας (...) Το οικονομικό και πολιτικό βάρος της Γερμανίας σημαίνει ότι είναι καθήκον μας να αναλάβουμε ευθύνες για την ασφάλεια της Ευρώπης, σε συνεργασία με τους ευρωπαϊκούς και υπερατλαντικούς εταίρους μας...».
Υπό αυτό το πρίσμα πρέπει να δούμε και την ενίσχυση της τάσης για αναβάθμιση του Ευρωστρατού και για αναβάθμιση των στρατιωτικών σωμάτων της ΕΕ με τη συγκρότηση «Ευρωπαϊκής Αμυντικής Ενωσης».

***

Βέβαια, η δυνατότητα διαμόρφωσης «κοινής πολιτικής ασφάλειας» των κρατών της ΕΕ εξαρτάται από το βαθμό συνοχής και την πορεία των αντιθέσεων στο εσωτερικό της ίδιας της ΕΕ, που δεν εκδηλώνεται μόνο σε οικονομικό επίπεδο. Σε κάθε περίπτωση, κανένα από τα σενάρια που βρίσκονται σήμερα στο τραπέζι δεν πρόκειται να ωφελήσει το λαό, που βρίσκεται αντιμέτωπος με νέους μεγάλους κινδύνους, εξαιτίας της έντασης των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών.
Αυτό ισχύει στο ακέραιο και για την Ελλάδα, η οποία, με ευθύνη της κυβέρνησης, δεν λείπει από κανένα μέτωπο που ανοίγουν οι ιμπεριαλιστικές συμμαχίες και από καμιά διεργασία στο εσωτερικό τους, διεκδικώντας μάλιστα αναβάθμιση του ρόλου της, γεγονός που αυξάνει τους κινδύνους εμπλοκής του λαού σε ανεξέλεγκτες «περιπέτειες».