ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΟΙ ΕΛΙΓΜΟΙ

Και συνέπεσαν την ίδια μέρα ο πριγκιπικός γάμος στο Λονδίνο που αναμετέδιδε σ’ απευθείας σύνδεση το ιδιωτικό τηλεοπτικό κανάλι  του ΑΝΤ1 και οι προπηλακισμοί και βιαιότητες προς το δήμαρχο Θεσσαλονίκης  Γ. Μπουτάρη κατά τη διάρκεια εκδηλώσεων για την επέτειο της γενοκτονίας των Ποντίων.

               Το χρονικό των βιαιοτήτων προς το δήμαρχο μέσα από διάφορα βίντεο και φωτογραφίες έγινε λεπτό το λεπτό γνωστό σε όλους προκαλώντας την αυτονόητη καταδίκη τους, που επεκτεινόταν στην απαίτηση για καταδίκη της βίας ανεξαρτήτως προέλευσης. Και συγχρόνως δόθηκε και η ευκαιρία για μικροπολιτικές αντιπαλότητες στον πρωθυπουργό Α. Τσίπρα που επέρριψε  ευθύνη για το περιστατικό  σε «σκοτεινό και ακραίο τμήμα της  αξιωματικής αντιπολίτευσης», ενώ στο δημοσιογράφο Π. Τσίμα στον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΙ  να υποβαθμίσει τη δολοφονία του Π. Φύσσα με συγκρίσεις δυσανάλογες, ευνοϊκές όμως για φασιστικές συμπεριφορές.

               Κι αναζητώντας, βοηθούντος και του κυβερνητικού λόγου, η συλλογική μνήμη ιστορικές αναλογίες ανέτρεξε σε δολοφονία Λαμπράκη με παρακράτος, Γκοτζαμάνη και τρίκυκλο, ιδιοποιούμενη αυθόρμητα το σύστημα ιδεών και χειραγωγήσεων της κυρίαρχης τάξης, της οποίας το συμφέρον είναι η διατήρηση των κοινωνικών σχέσεων που επιτρέπουν την κυριαρχία της και φαίνεται πως σ’ αυτό εξυπηρετεί  το πρότυπο του δόκτορα Τζέκυλ και κύριου Χάιντ εφαρμοζόμενου στο  αστικό κράτος.    

               Με τον μεταπολιτευτικό ελιγμό της, όταν απονομιμοποιήθηκε η κυρίαρχη ιδεολογία του μετεμφυλιακού κράτους, η αστική τάξη σφετερίστηκε ιδεολογική και πολιτική ακτινοβολία των κομμουνιστών της δεκαετίας του ’40, και εμφανώς, τουλάχιστον ένα  μεγάλο τμήμα της, αποστασιοποιήθηκε απ’ αυτήν γενικά  προσποιούμενη, στη συγκεκριμένη περίπτωση, άγνοια σχετικά με τη δολοφονία, προβάλλοντας την ερμηνεία  της  διττής εξουσίας που περιλάμβανε το σκοτεινό, μη ελεγχόμενο παρακράτος. Το ίδιο σχήμα επιστρατεύεται και τώρα για να ερμηνευτούν δράσεις και συμπεριφορές φασιστικές,  που κανένα αστικό κόμμα βέβαια ξεκάθαρα δεν επιδοκιμάζει. Από  την άλλη όμως  δεν διστάζουν να τις εκμεταλλευτούν για να διαμορφωθούν συνειδήσεις και νοοτροπίες που συμβάλλουν στη δημιουργία είτε προϋποθέσεων, ενότητα εναντίον του φασισμού, για  ανοχή ή και αποδοχή του υπάρχοντος συστήματος είτε διεξόδων προς τη φασιστική επιλογή  για  ελεγχόμενη διοχέτευση  της αγανάκτησης και απελπισίας, που  δεν θα εξυπηρετήσει παρά το κεφάλαιο.

               Η εικόνα πάλι του πατέρα με το παιδί στην αγκαλιά, ο οποίος προπηλακίζει το δήμαρχο, είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του τρόπου που τμήματα των λαϊκών μαζών αντιδρούν υποκύπτοντας σε συγκεκριμένες ανάγκες των οικονομικών, κοινωνικών και πολιτικών δομών που χρειάζονται οι κυρίαρχες τάξεις. Κι αν  η αντίθεση ανάμεσα στον υποβασταζόμενο γηραιό κύριο και τον ώριμο γερό άντρα με συμπεριφορά τραμπούκικη που ξεπερνά τα εσκαμμένα για σεβασμό στον αδύναμο προκαλεί απέχθεια, είναι όμως ακριβώς αυτός ο λόγος   που το γερό σώμα και οι προπηλακισμοί δίνουν την αίσθηση της υπεροχής στον ώριμο άντρα. Κι  είναι αυτή η υπόσχεση υπεροχής που ο φασισμός  χρησιμοποιεί  για να  παρασυρθούν μεγάλες λαϊκές μάζες, κάνοντας έτσι να φαίνεται ότι αυταρχισμός και εκφασισμός ανταποκρίνονται στις επιθυμίες και διεκδικήσεις των εξαθλιωμένων λαϊκών στρωμάτων. Ο προβληματισμός λοιπόν που γεννά αυτή η εικόνα δεν έχει να κάνει τόσο με την ίδια τη συμπεριφορά, όσο για τις αιτίες που διαμόρφωσαν τις συνθήκες οι οποίες  επέτρεψαν  αυτή να εκδηλωθεί.

               Κι αν στα χρόνια ανόδου του  λαϊκού κινήματος φαινόταν πως επιδίωξη ήταν η ενσωμάτωση που θα εξασφάλιζε τη συναίνεση στις επιλογές της κυρίαρχης πολιτικής, στην εποχή της οικονομικής κρίσης που μονιμοποιήθηκε και εξαπλώνεται με τη μια ή  άλλη μορφή, φαίνεται πως το ξερίζωμα των λαϊκών στρωμάτων από την καθημερινότητα της ζωής και η εκμηδένιση τους δεν λειτουργούν ανασταλτικά για τις επιλογές της κυρίαρχης τάξης. Επιμένοντας όμως ο κυρίαρχος λόγος  και οι μεταμφιέσεις του στην απαξίωση σε ιδεολογικό επίπεδο της πάλης των τάξεων και του κοινωνικού μετασχηματισμού και υποστηρίζοντας την αστική δημοκρατία ως οριστικό, ολοκληρωμένο και διαχρονικό πολιτικό σύστημα που ποινικοποιεί κάθε προσπάθεια μετασχηματισμού έξω από τις διαδικασίες που η ίδια επιτρέπει, αρνείται ταξικές συγκρούσεις κι υπερασπίζεται νεφελώδη και συγκεχυμένα ατομικά δικαιώματα και ελευθερίες.

               Στην πραγματικότητα όμως  η μορφή που παίρνει κάθε φορά ο φασισμός γίνεται πάνω στη βάση των ταξικών συγκρούσεων, την ιδιαίτερη έκφραση των ειδικών  ταξικών αγώνων. Στο περιστατικό λοιπόν βίας με το δήμαρχο αποδεικνύεται πώς κι ο εκφασισμένος κυρίαρχος λόγος εκμεταλλεύεται τις  ταξικές συγκρούσεις και στρεφόμενος ακόμα και εναντίον αστών  προσπαθεί να γίνει ακόμα περισσότερο  πειστικός σε λαϊκές μάζες δείχνοντας πως ανταποκρίνεται στις επιθυμίες και διεκδικήσεις τους. Και στο σημείο αυτό αποκαλύπτονται οι υπηρεσίες του στο κυρίαρχο σύστημα, στο οποίο ανοίγεται ευρύ πεδίο υπεράσπισης της αστικής δημοκρατίας και καταξίωσής της υπεράνω τάξεων, ώστε να μην υπάρξουν προεκτάσεις, να μην προκύψουν αναλύσεις, για  να μη συνδεθεί με το φασισμό.

               Και κάπως έτσι χειραγωγείται η απελπισία και η επιθετικότητα των μαζών, όταν σε καιρούς εξαθλίωσης δεν αρκούν τα ζαχαρωμένα όνειρα να τις καθηλώσουν μακροπρόθεσμα σε παθητικότητα. Η σύμπτωση λοιπόν του πριγκιπικού γάμου και του βίαιου επεισοδίου με το δήμαρχο μοιάζουν με τις δυο όψεις του ίδιου νομίσματος. Όταν  η συναίνεση απειλείται και τα παραμύθια με διάφορα περιτυλίγματα χρυσόσκονης για τις ευκαιρίες που μας προσφέρονται κινδυνεύουν να μη είναι πειστικά, η κυρίαρχη τάξη οργανώνεται ιδεολογικά για να  δικαιώσει και να διολισθήσει, όταν χρειαστεί, και στη φασιστική επιλογή.