Κάθε άρχουσα τάξη κατασκευάζει τους ήρωες που της αξίζουν και δε θα
μπορούσε να υπάρχει πιο ταιριαστός ήρωας για τη σύγχρονη φασιστική
κυβέρνηση της Ουκρανίας, από το Στεπάν Μπαντέρα, ηγετική μορφή του
ουκρανικού εθνικισμού και συνεργάτη των Ναζί, συνυπεύθυνο για πολλές
χιλιάδες θανάτους κομμουνιστών, Εβραίων και Πολωνών. Η επιχείρηση
αποκατάστασής του μεθοδευόταν για χρόνια μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ, πήρε
όμως δυναμική ώθηση “επί πορτοκαλί επανάστασης” κι ακόμα περισσότερα από
το Ευρωμεϊντάν ως σήμερα.
Γεννήθηκε το 1909 στην τότε αυστροουγγρική Γαλικία, που αργότερα έγινε τμήμα της Πολωνίας. Γιος Ουνίτη Ουκρανού κληρικού, ενεπλάκη από νεαρή ηλικία σε ουκρανικές εθνικιστικές ενώσεις, ιδίως την Οργάνωση Ουκρανών Εθνικιστών (OUN), στην ιεραρχία της οποίας αναδείχτηκε γρήγορα, από την εποχή που ήταν φοιτητής Πολυτεχνείου στο Λβοφ. Συνελήφθη το 1934 για συμμετοχή στη συνωμοσία κατά της ζωής του Πολωνού Υπουργού Εσωτερικών Μπράνισλαβ Πιεράκι και καταδικάστηκε σε θάνατο ως τρομοκράτης.
Η ποινή του μετατράπηκε σε ισόβια, αλλά τελικά απελευθερώθηκε μετά τη ναζιστική εισβολή στην Πολωνία. Ο Μπαντέρα εγκαταστάθηκε στην Κρακοβία, έδρα της “Γενικής Κυβέρνησης” των Ναζί, όπου ήρθε σε ρήξη με τον αρχηγό της OUN, Αντρέι Mέλνικ ιδρύοντας την OUN-B, που μετερχόταν ακόμα πιο βίαιες μεθόδους για την επίτευξη των στόχων της.
Στενός συνεργάτης των γερμανικών μυστικών υπηρεσιών, ο Μπαντέρα ανακήρυξε ανεξάρτητο ουκρανικό κράτος λίγο μετά την έναρξη της επιχείρησης Μπαρμπαρόσα, κράτος αφοσιωμένο στην εθνικοσοσιαλιστική Γερμανία. Η οργάνωση του Μπαντέρα κυκλοφόρησε φυλλάδια που καλούσαν σε εξόντωση Σοβιετικών, Πολωνών, Ούγγρων και Εβραίων, με τους άντρες της OUN-Β να δραστηριοποιούνται στο πλευρό των Γερμανών, σε σειρά επιχειρήσεων κατά Εβραίων και κομμουνιστών.
Σύντομα όμως ο εθνικισμός του συνεργάτη τους άρχισε να γίνεται ενοχλητικός για τους Γερμανούς, που τον συνέλαβαν και τον έστειλαν στο στρατόπεδο του Σαξενχάουζεν, όπου ζούσε σχετικά άνετα υπό ειδικό καθεστώς. Τον Απρίλη του 1944 οι Ναζί τον επαναπροσέγγισαν με στόχο να διοργανώσει αντισοβιετικό αντάρτικο, προτείνοντάς του συνεργασία με το γνωστό δοσίλογο τέως αξιωματικό του Κόκκινου Στρατού στρατηγό Βλασόφ, κάτι στο οποίο φέρεται να απάντησε πως ποτέ δε θα συνεργαζόταν “με Ρώσο”. Το Σεπτέμβρη της ίδιας χρονιάς απελευθερώθηκε και έστησε το αρχηγείο του στο Βερολίνο.
Το 1946 η OUN-B επανασυστάθηκε με στήριξη της βρετανικής ΜΙ6, ενώ ακολούθησε η συνεργασία του Μπαντέρα τόσο με τη CIA, όσο και με τις δυτικογερμανικές μυστικές υπηρεσίες, παρότι η οργάνωσή του βαρυνόταν με δολοφονίες, απαγωγές και παραχάραξη. Στις 15 Οκτώβρη 1959, ο Μπαντέρα κατέρρευσε σε δρόμο του Μονάχου, που ήταν το άντρο της OUN-B μεταπολεμικά. Ο θάνατός του αποδόθηκε σε δηλητηρίαση, για την οποία καταδικάστηκε το 1962 ο αυτόμολος στη Δυτ. Γερμανία, πρώην πράκτορας της KGB, Μπογκντάν Στσασίνσκι, σε οχτώ χρόνια φυλάκισης.
Παρότι σύμφωνα με παλιότερες έρευνες, ακόμα και στο προπύργιο του ουκρανικού εθνικισμού στη Δυτική Ουκρανία, οι οπαδοί του Μπαντέρα δεν υπερέβαιναν το 1/3 του πληθυσμού, η αντεπανάσταση συνοδεύτηκε από μια σταδιακή, ολοένα εντονότερη προσπάθεια αναγωγής του σε ήρωα της “εθνικής απελευθέρωσης της Ουκρανίας”.
Το 2006 τα οστά του ίδιου και άλλων ηγετών της OUN μεταφέρθηκαν στο κοιμητήριο του Λβοφ, ενώ το 2007 ο δήμος ανήγειρε άγαλμα προς τιμήν του, μετά από δύο ακόμα απόπειρες που είχαν ως αποτέλεσμα την ανατίναξη των γλυπτών με εκρηκτικά. Η κεντρική ουκρανική κυβέρνηση που προέκυψε μετά την “πορτοκαλί επανάσταση” επίσης τίμησε τον Μπαντέρα με εκδηλώσεις για τα 100 χρόνια από τη γέννησή του, έκδοση γραμματοσήμων με τη μορφή του και το 2010 με την απονομή του τίτλου του “Ήρωα της Ουκρανίας”, που ακυρώθηκε τελικά το 2011 μετά από έντονες αντιδράσεις διεθνώς, ιδίως από τη Ρωσία και εβραϊκές οργανώσεις.
Οι νοσταλγοί του Μπαντέρα βρήκαν γόνιμο έδαφος στα γεγονότα του Ευρωμεϊντάν κι έκτοτε η μνήμη του καλλιεργείται με κάθε τρόπο, μαζί με το σύνολο του ουκρανικού δοσιλογισμού. Δεν είναι τυχαίο που ο χαιρετισμός των Ουκρανών εθνικιστών “Δόξα στην Ουκρανία” έχει υιοθετηθεί στην εμφάνιση της Εθνικής Ομάδας Ποδοσφαίρου, ενώ πριν λίγες βδομάδες ψηφίστηκε ως χαιρετισμός του ουκρανικού στρατού και των Σωμάτων Ασφαλείας.
Γεννήθηκε το 1909 στην τότε αυστροουγγρική Γαλικία, που αργότερα έγινε τμήμα της Πολωνίας. Γιος Ουνίτη Ουκρανού κληρικού, ενεπλάκη από νεαρή ηλικία σε ουκρανικές εθνικιστικές ενώσεις, ιδίως την Οργάνωση Ουκρανών Εθνικιστών (OUN), στην ιεραρχία της οποίας αναδείχτηκε γρήγορα, από την εποχή που ήταν φοιτητής Πολυτεχνείου στο Λβοφ. Συνελήφθη το 1934 για συμμετοχή στη συνωμοσία κατά της ζωής του Πολωνού Υπουργού Εσωτερικών Μπράνισλαβ Πιεράκι και καταδικάστηκε σε θάνατο ως τρομοκράτης.
Η ποινή του μετατράπηκε σε ισόβια, αλλά τελικά απελευθερώθηκε μετά τη ναζιστική εισβολή στην Πολωνία. Ο Μπαντέρα εγκαταστάθηκε στην Κρακοβία, έδρα της “Γενικής Κυβέρνησης” των Ναζί, όπου ήρθε σε ρήξη με τον αρχηγό της OUN, Αντρέι Mέλνικ ιδρύοντας την OUN-B, που μετερχόταν ακόμα πιο βίαιες μεθόδους για την επίτευξη των στόχων της.
Στενός συνεργάτης των γερμανικών μυστικών υπηρεσιών, ο Μπαντέρα ανακήρυξε ανεξάρτητο ουκρανικό κράτος λίγο μετά την έναρξη της επιχείρησης Μπαρμπαρόσα, κράτος αφοσιωμένο στην εθνικοσοσιαλιστική Γερμανία. Η οργάνωση του Μπαντέρα κυκλοφόρησε φυλλάδια που καλούσαν σε εξόντωση Σοβιετικών, Πολωνών, Ούγγρων και Εβραίων, με τους άντρες της OUN-Β να δραστηριοποιούνται στο πλευρό των Γερμανών, σε σειρά επιχειρήσεων κατά Εβραίων και κομμουνιστών.
Σύντομα όμως ο εθνικισμός του συνεργάτη τους άρχισε να γίνεται ενοχλητικός για τους Γερμανούς, που τον συνέλαβαν και τον έστειλαν στο στρατόπεδο του Σαξενχάουζεν, όπου ζούσε σχετικά άνετα υπό ειδικό καθεστώς. Τον Απρίλη του 1944 οι Ναζί τον επαναπροσέγγισαν με στόχο να διοργανώσει αντισοβιετικό αντάρτικο, προτείνοντάς του συνεργασία με το γνωστό δοσίλογο τέως αξιωματικό του Κόκκινου Στρατού στρατηγό Βλασόφ, κάτι στο οποίο φέρεται να απάντησε πως ποτέ δε θα συνεργαζόταν “με Ρώσο”. Το Σεπτέμβρη της ίδιας χρονιάς απελευθερώθηκε και έστησε το αρχηγείο του στο Βερολίνο.
Το 1946 η OUN-B επανασυστάθηκε με στήριξη της βρετανικής ΜΙ6, ενώ ακολούθησε η συνεργασία του Μπαντέρα τόσο με τη CIA, όσο και με τις δυτικογερμανικές μυστικές υπηρεσίες, παρότι η οργάνωσή του βαρυνόταν με δολοφονίες, απαγωγές και παραχάραξη. Στις 15 Οκτώβρη 1959, ο Μπαντέρα κατέρρευσε σε δρόμο του Μονάχου, που ήταν το άντρο της OUN-B μεταπολεμικά. Ο θάνατός του αποδόθηκε σε δηλητηρίαση, για την οποία καταδικάστηκε το 1962 ο αυτόμολος στη Δυτ. Γερμανία, πρώην πράκτορας της KGB, Μπογκντάν Στσασίνσκι, σε οχτώ χρόνια φυλάκισης.
Παρότι σύμφωνα με παλιότερες έρευνες, ακόμα και στο προπύργιο του ουκρανικού εθνικισμού στη Δυτική Ουκρανία, οι οπαδοί του Μπαντέρα δεν υπερέβαιναν το 1/3 του πληθυσμού, η αντεπανάσταση συνοδεύτηκε από μια σταδιακή, ολοένα εντονότερη προσπάθεια αναγωγής του σε ήρωα της “εθνικής απελευθέρωσης της Ουκρανίας”.
Το 2006 τα οστά του ίδιου και άλλων ηγετών της OUN μεταφέρθηκαν στο κοιμητήριο του Λβοφ, ενώ το 2007 ο δήμος ανήγειρε άγαλμα προς τιμήν του, μετά από δύο ακόμα απόπειρες που είχαν ως αποτέλεσμα την ανατίναξη των γλυπτών με εκρηκτικά. Η κεντρική ουκρανική κυβέρνηση που προέκυψε μετά την “πορτοκαλί επανάσταση” επίσης τίμησε τον Μπαντέρα με εκδηλώσεις για τα 100 χρόνια από τη γέννησή του, έκδοση γραμματοσήμων με τη μορφή του και το 2010 με την απονομή του τίτλου του “Ήρωα της Ουκρανίας”, που ακυρώθηκε τελικά το 2011 μετά από έντονες αντιδράσεις διεθνώς, ιδίως από τη Ρωσία και εβραϊκές οργανώσεις.
Οι νοσταλγοί του Μπαντέρα βρήκαν γόνιμο έδαφος στα γεγονότα του Ευρωμεϊντάν κι έκτοτε η μνήμη του καλλιεργείται με κάθε τρόπο, μαζί με το σύνολο του ουκρανικού δοσιλογισμού. Δεν είναι τυχαίο που ο χαιρετισμός των Ουκρανών εθνικιστών “Δόξα στην Ουκρανία” έχει υιοθετηθεί στην εμφάνιση της Εθνικής Ομάδας Ποδοσφαίρου, ενώ πριν λίγες βδομάδες ψηφίστηκε ως χαιρετισμός του ουκρανικού στρατού και των Σωμάτων Ασφαλείας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου