Συνοπτική ανακεφαλαίωση της στρατηγικής του ΚΚΕ στην Κατοχή (1941 - 1944)

...κάτω και από το φως των επεξεργασιών της Κομμουνιστικής Διεθνούς

Από μάχη του ΕΛΑΣ

Σημαντική στιγμή της ταξικής πάλης της χώρας μας και της εκατοντάχρονης Ιστορίας του ΚΚΕ ήταν η μάχη του Δεκέμβρη του 1944. Στο επόμενο κυριακάτικο φύλλο της εφημερίδας μας θα έχουμε αναλυτικό αφιέρωμα σε αυτήν την ηρωική μάχη με αφορμή και τη συμπλήρωση των 74 χρόνων από την έναρξή της. Σε προηγούμενα φύλλα μας ασχοληθήκαμε με την Απελευθέρωση της Αθήνας και την κατάσταση στην οποία βρέθηκε το ΕΑΜικό κίνημα στις συνθήκες επαναστατικής κατάστασης που διαμορφώθηκαν στη χώρα. Πριν προχωρήσουμε στην αποτίμηση της μάχης του Δεκέμβρη εκτιμούμε ότι θα βοηθούσαν μια συνοπτική παρουσίαση της στρατηγικής του ΚΚΕ στην Κατοχή και η συσχέτισή της με τη στρατηγική της Κομμουνιστικής Διεθνούς (ΚΔ). Με το σημερινό λοιπόν άρθρο ουσιαστικά «κλείνουμε» την αναφορά σε όσα προηγήθηκαν το Δεκέμβρη του 1944. Τα ζητήματα που θίγονται συνοπτικά στο κείμενο αναφέρονται αναλυτικά στο 4τομο Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ 1918 - 1949 που κυκλοφορεί αυτές τις μέρες και θα διατίθεται στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας στη μεγάλη εκδήλωση για τα 100 χρόνια του ΚΚΕ.

Η κατάσταση του Κόμματος στον πόλεμο

Το ΚΚΕ στις 28 Οκτώβρη του 1940 βρέθηκε με ελάχιστες ελεύθερες κομματικές δυνάμεις, οι πιο πολλές ασύνδετες, καθώς το καθοδηγητικό του όργανο είχε αποδιοργανωθεί.

Από τις μάχες στην Αθήνα το Δεκέμβρη του '44

Τα περισσότερα έμπειρα και δοκιμασμένα στελέχη του ήταν στις φυλακές και στους τόπους εξορίας, αφού η μεταξική δικτατορία συγκέντρωσε το ταξικό μίσος της απέναντι στο ΚΚΕ, το οποίο είχε συμβάλει στην ορμητική άνοδο του κινήματος του Μεσοπολέμου και προσπαθούσε να προετοιμάσει τον ελληνικό λαό μπροστά στον επερχόμενο Β΄ Παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό Πόλεμο.
Το πρόβλημα οξύνθηκε με την επιλογή - απόφαση του υφυπουργού Ασφαλείας Κ. Μανιαδάκη να κατασκευάσει χαφιέδικη ΚΕ του ΚΚΕ με τον τίτλο «Προσωρινή Διοίκηση», έχοντας εξασφαλίσει συνεργασία με ορισμένα στελέχη που είχαν περάσει με τη δικτατορία.
Αυτό το κατασκεύασμα προβλήθηκε ως δήθεν νόμιμο καθοδηγητικό κέντρο του ΚΚΕ, απέναντι στην «Παλαιά ΚΕ» που είχε συγκροτηθεί με πρωτοβουλία ολιγάριθμων αφοσιωμένων μελών της ΚΕ και άλλων στελεχών, ώστε να καλυφθεί το καθοδηγητικό κενό που είχε δημιουργηθεί από τις συλλήψεις.
Με την έναρξη της ιταλικής επίθεσης στην Ελλάδα υπήρχε αδυναμία συλλογικής επεξεργασίας της γραμμής του Κόμματος:
-- Για το χαρακτήρα του πολέμου.
-- Τη στάση απέναντι στη δικτατορική κυβέρνηση (που κήρυξε επιστράτευση για λογαριασμό της αστικής τάξης, ώστε αυτή να διατηρήσει αλώβητη την εσωτερική της αγορά και την κυριαρχία της σε βάρος του λαού).
-- Υπέρ ποιας απελευθερωμένης Ελλάδας θα έπρεπε να μάχεται ο ελληνικός λαός.
Υπήρχε ως βάση η προπολεμική στρατηγική του Κόμματος που υιοθετούσε λαθεμένα την επαναστατική διαδικασία των δύο σταδίων, και η επιλογή των Λαϊκών Μετώπων του 7ου Συνεδρίου της ΚΔ, που έφθανε έως την ενδεχόμενη συμμετοχή των ΚΚ σε κυβερνήσεις στο έδαφος του καπιταλισμού.
Αν και η ΚΔ αρχικά χαρακτήριζε τον επερχόμενο πόλεμο ιμπεριαλιστικό και από τα δύο αντιμαχόμενα στρατόπεδα, δεν χάρασσε σαφή γραμμή, ώστε να αντιμετωπίζεται ο απελευθερωτικός αγώνας ως κρίκος για την εργατική εξουσία, ενώ στη συνέχεια, μετά την επίθεση της Γερμανίας στην ΕΣΣΔ, χαρακτήρισε τον πόλεμο αντιφασιστικό. Το αντικειμενικό ήταν ότι ο πόλεμος ήταν ιμπεριαλιστικός, καθώς και ότι επετεύχθη για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα αντιχιτλερική συνεργασία της ΕΣΣΔ με τον έναν ιμπεριαλιστικό πόλο (ΗΠΑ - Γαλλία - Μ. Βρετανία), για να δοθεί η δυνατότητα της υπεράσπισης του σοβιετικού εργατικού κράτους και της ήττας του φασιστικού Αξονα.

Για τα τρία γράμματα

Εορτασμός των τρίχρονων του ΕΑΜ στην Ευρυτανία

Με τη δημοσίευση του σημαντικού πρώτου γράμματος του Ν. Ζαχαριάδη (31.10.1940) πήραν μεγαλύτερη διάσταση οι διαφορετικές απόψεις ανάμεσα σε μέλη της ΚΕ, για το χαρακτήρα του πολέμου και τη στάση απέναντι στην κυβέρνηση Μεταξά, που δεν εξηγούνταν μόνο από τις διαπιστωμένες οδυνηρές συγχύσεις που προκαλούσε η χαφιέδικη «Προσωρινή Διοίκηση» σε σύγκριση με την «Παλαιά ΚΕ».
Στο πρώτο γράμμα - που δημοσιοποιήθηκε από τον Μανιαδάκη - ο Νίκος Ζαχαριάδης σωστά καλούσε το λαό και το στρατό σε οργανωμένη πάλη ενάντια στον ιταλικό στρατό, χωρίς όμως να βάζει και τη θέση για πάλη ενάντια στην κυβέρνηση Μεταξά.
Η «Παλαιά ΚΕ» θεώρησε αυτό το γράμμα πλαστό και το κατήγγειλε, εκτιμώντας, σωστά και με βάση την οδηγία της ΚΔ (8 Σεπτέμβρη 1939), ότι ο πόλεμος ήταν ιμπεριαλιστικός και από τις δύο συγκρουόμενες αστικές τάξεις, Λαθεμένα, όμως, υποστήριζε ότι το ζήτημα της εξουσίας έπρεπε να τεθεί αμέσως με την έναρξη του πολέμου.
Το δεύτερο ανοιχτό γράμμα του Νίκου Ζαχαριάδη (22.11.1940) τροποποιούσε θετικά το χαρακτήρα του πολέμου σε ιμπεριαλιστικό και επέκρινε τον επεκτατικό σκοπό της μεταξικής κυβέρνησης στην Αλβανία.
Η «Προσωρινή Διοίκηση» παρέδωσε αυτό το γράμμα στη Γενική Ασφάλεια και έτσι έμεινε άγνωστο για μεγάλο διάστημα ακόμα και από την ανασυγκροτημένη ΚΕ του ΚΚΕ (Ιούλης 1941).
Στο τρίτο γράμμα (15.1.1941) ο Ν. Ζαχαριάδης επαναλάμβανε ότι ο Μεταξάς έκανε ιμπεριαλιστικό πόλεμο, αναγόρευε την ανατροπή του ως το πιο άμεσο και ζωτικό συμφέρον του λαού και τόνιζε ότι λαός και στρατός πρέπει να πάρουν στα χέρια τους τη διαχείριση της χώρας και του πολέμου με σκοπό την ειρήνη, την εθνική ανεξαρτησία, το εσωτερικό αντιφασιστικό, αντιπλουτοκρατικό λαϊκό καθεστώς, την ολόπλευρη προσέγγιση προς την ΕΣΣΔ και τη βαλκανική συνεργασία με βάση την ειρηνική λύση των εσωβαλκανικών διαφορών.

Στην προκειμένη περίπτωση και ο Νίκος Ζαχαριάδης δεν έθετε ζήτημα σύνδεσης του αγώνα με την πάλη για την εργατική εξουσία. Κατήγγελλε επίσης την «Προσωρινή Διοίκηση» ως όργανο του Μανιαδάκη.
Αυτό το γράμμα (που θεωρήθηκε ως το δεύτερο από την ΚΕ, αφού το πραγματικά δεύτερο βρισκόταν στα χέρια της Ασφάλειας και ήταν άγνωστο) δημοσιεύτηκε ενάμιση χρόνο μετά, στο 2ο τεύχος της ΚΟΜΕΠ (Ιούνης 1942). Στο προλογικό σημείωμα η ΚΕ βεβαίως δεν υιοθετούσε τη θέση του γράμματος για τον ιμπεριαλιστικό χαρακτήρα του πολέμου.

Αλμα εν μέσω Συμπληγάδων

Παίρνοντας υπόψη σε ποια κατάσταση βρισκόταν το ΚΚΕ τον Οκτώβρη του 1940 και τους πρώτους μήνες του 1941, γίνεται αντιληπτό τι άλμα επιτέλεσε το Κόμμα, όταν κατάφερε σε μικρό χρονικό διάστημα να ανασυγκροτηθεί, να στρατολογήσει νέες δυνάμεις, να ιδρύσει το ΕΑΜ και τον ΕΛΑΣ, την Εθνική Αλληλεγγύη, την ΕΠΟΝ, την ΟΠΛΑ, τα Αετόπουλα, να δοθεί η μάχη κατά της πείνας, η μάχη της σοδειάς, να ματαιωθεί η επιστράτευση Ελλήνων εργατών για να σταλούν σε γερμανικά εργοστάσια.
Το ΚΚΕ αναδείχθηκε εμπνευστής, καθοδηγητής και αιμοδότης του ένοπλου απελευθερωτικού αγώνα, διαμορφωτής λαογέννητων θεσμών στις περιοχές της Ελεύθερης Ελλάδας κ.λπ.
Σε όλη την πορεία της Κατοχής επιβεβαιώθηκε ότι ο απελευθερωτικός αγώνας δεν είχε και δεν έχει καμία σχέση με τις αστικές διακηρύξεις περί «εθνικής ενότητας» και «ομοψυχίας». Αντίθετα, αναπτύσσεται, πάντα, μαζί με την ταξική πάλη, που οξύνεται προς τη λήξη του, ιδιαίτερα όταν η αντίσταση διεξάγεται πρωταρχικά και μαζικά από τον ένοπλο λαό με την καθοδήγηση του ΚΚ, στην ελληνική περίπτωση του ΚΚΕ.

Η «Παλαιά ΚΕ» του ΚΚΕ κυκλοφόρησε παράνομο «Ριζοσπάστη» στις 4 Ιούλη 1941. Δημοσιεύτηκε χαιρετιστήριο προς τον Στάλιν και τον Κόκκινο Στρατό και κύριο άρθρο με τίτλο: «Ολοι για την εξόντωση του φασισμού»

Ο ένοπλος απελευθερωτικός αγώνας είχε να αντιμετωπίσει - εκτός από τις δυνάμεις Κατοχής - και την υπονομευτική δράση των βρετανικών στρατιωτικών δυνάμεων σε βάρος του (δηλαδή, από ένα μέλος της «αντιφασιστικής» συμμαχίας), που στήριζαν τις αντικομμουνιστικές στρατιωτικές επιθέσεις των ΕΔΕΣ, ΕΚΚΑ, ΠΑΟ και άλλων, σε βάρος του ΕΛΑΣ, ακόμα και των αντικομμουνιστικών αποσπασμάτων, όπως του Τσαούς Αντόν, που συνεργαζόταν με τους Βούλγαρους κατακτητές, καθώς και με τους Βρετανούς.
Στη συνέχεια οι Βρετανοί, σε συνεργασία με τις γερμανικές δυνάμεις κατοχής και αστούς πολιτικούς, έπαιξαν ουσιαστικό ρόλο στη δημιουργία των ταγμάτων ασφαλείας, προκειμένου να διασφαλίσουν μετά τον πόλεμο την εδραίωση της κλονισμένης αστικής εξουσίας, τσακίζοντας το ΕΑΜ - ΕΛΑΣ και το ΚΚΕ.
Στη Μέση Ανατολή οι βρετανικές δυνάμεις, σε συνεργασία με την «εξόριστη» αστική κυβέρνηση (που από τις αρχές του πολέμου εγκατέλειψε την Ελλάδα), φυλάκισαν και βασάνισαν σε στρατόπεδα χιλιάδες Ελληνες αξιωματικούς, οπλίτες, ναύτες και αεροπόρους, τους οποίους η βαθιά κρίση του αστικού κράτους ώθησε να διεκδικήσουν την ένταξή τους στη δικαιοδοσία της ΠΕΕΑ.

Ελλειμμα προγραμματικής προετοιμασίας

Σε μια σειρά από συλλογικά κομματικά ντοκουμέντα, όπως στο Δοκίμιο Ιστορίας 1949 - 1968 και πιο ολοκληρωμένα στο Δοκίμιο της περιόδου 1918 - 1949, εκτιμάται ότι η πολιτική γραμμή κατά την Κατοχή, ηρωική και αποφασιστική στον αγώνα, ήταν ταυτόχρονα προβληματική.

Δοκίμιο Ιστορίας ΚΚΕ (1918 - 1949). Από τις 25 Νοέμβρη στα βιβλιοπωλεία της «Σύγχρονης Εποχής» και τις Κομματικές Οργανώσεις

Αυτό εκδηλώθηκε ιδιαίτερα στις πρώτες μέρες της απελευθέρωσης, όταν δηλαδή είχαν κορυφωθεί οι συνθήκες επαναστατικής κατάστασης, οπότε μια επιλογή υπήρχε: Η απόφαση υπέρ της ανώτερης μορφής σύγκρουσης, που είχε σημαντικές προϋποθέσεις να οδηγήσει στη νίκη και στην εγκαθίδρυση της εργατικής εξουσίας. Εκείνη την κρίσιμη «στιγμή» βάρυνε η έλλειψη προγραμματικής προετοιμασίας του Κόμματος.
Το ΚΚΕ, βέβαια, δεν απεμπολούσε το σοσιαλισμό, τον αντιμετώπιζε όμως από το 1934 (6ηΟλομέλεια της ΚΕ) ως τελικό σκοπό, του οποίου θεωρούσε ότι έπρεπε να προηγηθεί το αστικοδημοκρατικό στάδιο. Το ίδιο και μετά (6οΣυνέδριο - 1935), που επιπλέον έθετε ως στόχο η εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα να συμμαχήσουν με ορισμένες αστικές δυνάμεις και ανώτερα μεσαία στρώματα. Μια θέση που στηριζόταν σε μη αντικειμενική εκτίμηση σε σχέση με τον ελληνικό καπιταλισμό και τη σχετική καθυστέρηση της ανάπτυξής του στην Ελλάδα.
Στην πορεία προστέθηκαν το πλαίσιο της συμφωνίας - συμμαχίας συγκρότησης του ΕΑΜ και της ΠΕΕΑ, ο εγκλωβισμός στις συμφωνίες της Διάσκεψης του Λιβάνου (17 - 20 Μάη 1944) και της Καζέρτας (24 - 26 Σεπτέμβρη 1944).
Η ΠΕΕΑ (Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης) ιδρύθηκε στις 10 Μάρτη του 1944, δύο μήνες μετά την απόφαση της αστικής ελληνικής κυβέρνησης του Καΐρου και του βασιλιά Γεωργίου Β΄ να συγκροτηθεί «κυβερνητική επιτροπή» που θα αναλάμβανε τη διοίκηση της Ελλάδας κατά την απελευθέρωση. Επιδίωξη της ΠΕΕΑ ήταν η διαμόρφωση μιας ευρύτερης κυβέρνησης «εθνικής ενότητας».
Από την πρώτη στιγμή της απελευθέρωσης συνέβη αυτό που έπρεπε να προβλεφθεί με βάση τη θεωρία και την πείρα: Οτι η αστική τάξη από κοινού με τους ιμπεριαλιστές συμμάχους της θα χρησιμοποιούσε κάθε μορφή βίας, τρομοκρατίας και με τα όπλα, για την ασφαλή ανάκτηση της κυριαρχίας της, καθώς αυτή είχε απολεσθεί εξαιτίας και της πολιτικής κρίσης που προκάλεσε ο πόλεμος στην Ελλάδα.
Η θετική ή αρνητική έκβαση ενός αγώνα δεν κρίνεται μόνο στο πεδίο του ηρωισμού και της ετοιμότητας για προσφορά και αυτοθυσία. Κρίνεται και στη στρατηγική γραμμή, και μάλιστα στην επιλογή του κύριου καθήκοντος - κρίκου κατά τη διάρκεια κορυφαίων μαχών και αναμετρήσεων, που αλλάζουν το συσχετισμό δυνάμεων, είτε υπέρ του επαναστατικού κινήματος είτε σε βάρος του.
Το ΚΚΕ, μη έχοντας συνδέσει τον αγώνα της απελευθέρωσης με τον αγώνα για την εργατική εξουσία, δεν βρέθηκε στο ύψος των απαιτήσεων την κρίσιμη στιγμή, που έφερνε στην ημερήσια διάταξη ως άμεσο καθήκον την ανατροπή της αστικής εξουσίας.
Αν και στη διάρκεια της Κατοχής και μετά εμφανίστηκαν ορισμένες στιγμές - καμπές που έδιναν την ευκαιρία διόρθωσης της στρατηγικής, δεν αξιοποιήθηκαν, γιατί δεν εκτιμήθηκαν σωστά, δεν αντιμετωπίσθηκαν ούτε ως σινιάλο προειδοποίησης (π.χ. η δυνατότητα απόρριψης της Συμφωνίας του Λιβάνου, οι εκτιμήσεις της 11ης Ολομέλειας του 1945, αλλά και αργότερα η δυνατότητα διόρθωσης στρατηγικής στο 7ο Συνέδριο του Κόμματος).

Απελευθερωτική πάλη και αγώνας για την εξουσία

Η αλήθεια βεβαίως είναι ότι η γραμμή του ΚΚΕ κατά την Κατοχή, που απέσπασε τον αγώνα για την απελευθέρωση του λαού από την πάλη για την εργατική εξουσία, δεν ήταν αποκλειστικά δικό του πρόβλημα.
Εξέφραζε την προπολεμική στρατηγική της ΚΔ και τη διαμόρφωσή της ιδιαίτερα με τη συγκρότηση συμμαχίας ανάμεσα στις ΗΠΑ - Βρετανία και την ΕΣΣΔ, όταν η τελευταία αξιοποίησε τις ενδοϊμπεριαλιστικές διαφορές προκειμένου να αντιμετωπίσει το στρατηγικό στόχο και των δύο εμπόλεμων καπιταλιστικών συμμαχιών: Να ηττηθεί στρατιωτικά και να ανατραπεί το πρώτο, στην Ιστορία, εργατικό κράτος.
Το ότι η Αγγλία και οι ΗΠΑ συμφώνησαν σε κοινό αντιπολεμικό μέτωπο με την ΕΣΣΔ κατά του Αξονα, δεν αναιρούσε τον ιμπεριαλιστικό χαρακτήρα του πολέμου και από την πλευρά τους. Αυτό άλλωστε φάνηκε από την υπονομευτική τους στάση απέναντι σε ένοπλα λαϊκά κινήματα αντίστασης, στη σκόπιμα καθυστερημένη υλοποίηση της δέσμευσης για το άνοιγμα δεύτερου μετώπου στη Νορμανδία.
Επιβεβαιώθηκε, ιδιαίτερα μετά τη λήξη του πολέμου, ότι αυτή η συμμαχία είχε αναπόφευκτα προσωρινό και όχι στρατηγικό χαρακτήρα. Από τα πιο χαρακτηριστικά ιμπεριαλιστικά εγκλήματα ήταν ο αμερικανικός βομβαρδισμός αμάχων στη Δρέσδη, το επίσης αμερικανικό έγκλημα στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι ως προειδοποίηση κατά της ΕΣΣΔ, ο βρετανικού σχεδίου διαμελισμός της Ινδίας με την ίδρυση του Πακιστάν, η πολιτική τους στη Μέση Ανατολή με τη μη αναγνώριση του Παλαιστινιακού κράτους, το «δόγμα Τρούμαν» και το «σχέδιο Μάρσαλ» στην Ευρώπη, για να μην επεκταθούμε στο νέο κύκλο ιμπεριαλιστικών πολεμικών επιδρομών και στήριξης δικτατορικών καθεστώτων.
Η όποια κριτική στην ΚΔ δεν αναιρεί σε καμία περίπτωση την ευθύνη κάθε ΚΚ χωριστά για την πορεία του επαναστατικού κινήματος στη χώρα του, δείχνει έναν παράγοντα επίδρασης, δεν έχει θέση άλλοθι.
Γνωστοί οπορτουνιστές, όπως πάντα, παραμορφώνουν συνειδητά το πού επικεντρώνεται η κριτική του ΚΚΕ. Ισχυρίζονται αυθαίρετα ότι αν το θέμα της ανατροπής του καπιταλισμού έμπαινε από την πρώτη στιγμή που η Ελλάδα μπήκε στον πόλεμο, δεν θα αναπτυσσόταν μαζικός αντιστασιακός αγώνας.
Ομως, το ΚΚΕ δεν ασκεί αυτοκριτική γιατί το θέμα της εξουσίας δεν τέθηκε το 1940 ή το 1941, ή ακόμα και το 1942, αλλά κατά πόσο το Κόμμα είχε συνδέσει τον αγώνα κατά της τριπλής Κατοχής με την κατάκτηση της εξουσίας, εφόσον διαμορφωνόταν επαναστατική κατάσταση, όπως και συνέβη.
Αλλωστε, το ζήτημα αυτό δεν ήταν πρωτόγνωρο. Ηταν το κρίσιμο θέμα διαπάλης στον Α' Παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό Πόλεμο (1914 - 1918), στη διάρκεια του οποίου επιβεβαιώθηκε η στρατηγική των μπολσεβίκων.
Οπωσδήποτε χρειαζόταν να παρθούν υπόψη οι όποιες διαφορές ή ιδιαιτερότητες χαρακτήριζαν τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μια από τις πιο σημαντικές ήταν η ύπαρξη της ΕΣΣΔ και η αντικειμενική αδήριτη ανάγκη υπεράσπισής της, που όμως ήταν συνδεμένη όχι μόνο με την ήττα του γερμανικού στρατού παντού, αλλά και με την ανατροπή της αστικής εξουσίας σε όσο περισσότερες χώρες ήταν δυνατό.
Η κριτική αφορά στο γεγονός ότι τον Οκτώβρη του 1944 δεν έγινε καν εκτίμηση για την ύπαρξη επαναστατικής κατάστασης. Αντίθετα, στην πρώτη γραμμή έμπαιναν η «δημοκρατική ομαλότητα» και η «ανοικοδόμηση» της καπιταλιστικής ελληνικής οικονομίας.
Δεν είναι τυχαίο ότι ένα μέρος των αστών ιστορικών, κυρίως όμως των οπορτουνιστών, προσπαθούν να «αξιοποιήσουν» το Πρόγραμμα του ΕΑΜ και το πλαίσιο της ΠΕΕΑ για να χτυπήσουν τη σύγχρονη στρατηγική του ΚΚΕ.
Ομως, το Πρόγραμμα του ΕΑΜ είχε προωθημένο για την εποχή του αντιμονοπωλιακό χαρακτήρα, κι από αυτήν την άποψη δεν έχει καμία σχέση με την πολιτική υπεράσπισης του καπιταλισμού, συμμετοχής στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο που ακολουθούν ο ΣΥΡΙΖΑ και τα άλλα αστικά κόμματα.
Και μόνο η σύγκριση που επιχειρείται, «υμνώντας» το ΕΑΜ, είναι η χειρότερη προσβολή απέναντι στον απελευθερωτικό αγώνα που έγινε με την καθοδήγηση του ΚΚΕ.

Ως επίλογος

Η μελέτη της Ιστορίας της ταξικής πάλης, της ίδιας της Ιστορίας του ΚΚΕ είναι αναγκαία για την ικανότητα του Κόμματος να κατευθύνει την ταξική πάλη στις παρούσες και κυρίως στις μελλοντικές συνθήκες.
Οι σημερινές συνθήκες δείχνουν ότι υπάρχει σοβαρός κίνδυνος ενός γενικευμένου πολέμου στο νοτιοανατολικό μέρος της Μεσογείου, στα Βαλκάνια. Η επισήμανση του κινδύνου γίνεται από το ΚΚΕ γιατί, όπως έδειξαν πολλοί πόλεμοι, συχνά η εξέλιξή τους οδηγεί σε επαναστατική κατάσταση, δηλαδή βαθιά πολιτική και οικονομική κρίση της καπιταλιστικής εξουσίας.
Παίρνουμε επίσης υπόψη μας ότι με το ξεκίνημα των εχθροπραξιών η αστική τάξη προβλέπει - ακόμα και μέσα από το αστικό Σύνταγμα - μέτρα απαγόρευσης της δράσης κομμάτων και μαζικών οργανώσεων, συγκεντρώσεων, στο όνομα της «κατάστασης πολιορκίας» και της «εθνικής ομοψυχίας». Στόχος να προσελκύσει στη δική της ταξική σημαία το μεγαλύτερο μέρος της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων, να χύσουν το αίμα τους για τα δικά της συμφέροντα, να μη χρησιμοποιήσουν τη δύναμή τους για το δικό τους συμφέρον.
Το ΚΚΕ με την Πολιτική Απόφαση του 20ού Συνεδρίου του με σαφήνεια ανάγει σε πρώτης γραμμής καθήκον «να οργανωθεί ο αγώνας, η αντίσταση και αντεπίθεση της εργατικής τάξης, των άλλων λαϊκών στρωμάτων, της Κοινωνικής Συμμαχίας τους, για να μπει τέρμα στην αλλαγή συνόρων, σε πιθανή εισβολή - κατοχή αλλά και σε συμμετοχή σε πολέμους εκτός των συνόρων μας.
Να δυναμώσει η πάλη ενάντια στις κυβερνήσεις της αστικής τάξης, που προετοίμασαν το έδαφος με την αστική τάξη άλλων κρατών στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ και οδήγησαν στο σφαγείο τα παιδιά του λαού.
Να συντονιστεί η πάλη με το εργατικό - λαϊκό κίνημα άλλων κρατών, να συνδεθεί με το στόχο ανατροπής της καπιταλιστικής εξουσίας στην Ελλάδα και σε γειτονικές χώρες, για να ζήσουν ειρηνικά οι λαοί τους με εργατική εξουσία».