Για τη στάση του ΚΚΕ στην ψηφοφορία για τη συνταγματική αναθεώρηση

INTIME NEWS

Πραγματοποιήθηκε, το απόγευμα της Πέμπτης 14 Φλεβάρη, στην Ολομέλεια της Βουλής η πρώτη ψηφοφορία για την αναθεώρηση διατάξεων του Συντάγματος και σε έναν μήνα θα πραγματοποιηθεί δεύτερη ψηφοφορία, στην οποία θα τεθούν προς ψήφιση οι διατάξεις που συγκέντρωσαν την απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των βουλευτών. Παρουσιάζουμε αναλυτικά παρακάτω τη στάση του ΚΚΕ στην ψηφοφορία για τη συνταγματική αναθεώρηση.

Α. Πού καταψήφισε το ΚΚΕ και γιατί

1. Καταψήφισε τις προτάσεις που αποβλέπουν στην ισχυροποίηση και θωράκιση του αστικού πολιτικού συστήματος, όπως για την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας, εποικοδομητική ψήφος δυσπιστίας, και πιο συγκεκριμένα:

• Εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας. Η πρόταση στην οποία συγκλίνουν και τα δύο κόμματα, ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ, αποτελεί όχημα για τη σταθερότητα στη διακυβέρνηση της χώρας, δηλαδή στην απρόσκοπτη συνέχιση της αντιλαϊκής πολιτικής, μέσα από την αποσύνδεση της εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας από τη διάλυση της Βουλής. Ταυτόχρονα, η πρόταση για άμεση εκλογή του ΠτΔ από τον λαό, αντικειμενικά άμεσα ή σε μια μελλοντική αναθεώρηση, θα ανοίξει τον δρόμο για διεύρυνση του ρόλου του ΠτΔ στο πολιτικό σύστημα, με πιθανή αύξηση των αρμοδιοτήτων του, κάτι με το οποίο το ΚΚΕ διαφωνεί. Η τελευταία αυτή πρόταση απορρίφθηκε και από βουλευτές της κυβερνητικής πλειοψηφίας.
• Εποικοδομητική ψήφος δυσπιστίας. Η αντιδραστική αυτή πρόταση εντάσσεται στη δέσμη των προτάσεων που στοχεύουν στην κυβερνητική σταθερότητα. Δηλαδή στην απρόσκοπτη συνέχιση της ίδιας αντιλαϊκής πολιτικής, φτάνοντας στο σημείο προτάσεις δυσπιστίας που υπερψηφίζονται από τη Βουλή, να μην οδηγούν σε πτώση της κυβέρνησης και εκλογές, αλλά είτε να αναζητείται νέο κυβερνητικό σχήμα με άλλον πρωθυπουργό, είτε να παραμείνει μια κυβέρνηση μειοψηφίας που έχει χάσει την πλειοψηφία της στη Βουλή ή και στον λαό.

2. Το ΚΚΕ καταψήφισε ακόμη προτάσεις που στην πραγματικότητα, κάτω από τον ψευδεπίγραφο τίτλο «διεύρυνση των κοινωνικών δικαιωμάτων», προωθούν τις ευρωενωσιακές και μνημονιακές πολιτικές σύμφωνα με τις απαιτήσεις του μεγάλου κεφαλαίου. Πιο συγκεκριμένα:

• Αρθρο 21 παρ. 1 (Πρόταση ΣΥΡΙΖΑ) (Εγγύηση του κράτους σε ένα αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης για όλους)

Προωθείται η συνταγματοποίηση μιας στρατηγικής που σαρώνει εργατικά και κοινωνικά δικαιώματα για την ενίσχυση της κερδοφορίας του κεφαλαίου, περιορίζεται μόνο σε ορισμένα ανεπαρκή μέτρα για την αντιμετώπιση των ακραίων φαινομένων φτώχειας και λειτουργεί ως εργαλείο συμπίεσης προς τα κάτω του λαϊκού εισοδήματος.

• Αρθρο 21 παρ. 3 (Πρόταση ΣΥΡΙΖΑ) (Κοινωνικό δικαίωμα η Υγεία, υποχρέωση του κράτους να παρέχει καθολική πρόσβαση σε αποτελεσματικές παροχές Υγείας, κατοχύρωση Εθνικού Συστήματος Υγείας).

Η πρόταση περιορίζεται ουσιαστικά στο να κατοχυρώνει ένα ελάχιστο επίπεδο παροχών ιατρικής φροντίδας από το κράτος. Το ΚΚΕ υποστηρίζει ότι η Υγεία δεν είναι εμπόρευμα και διεκδικεί την πλήρη διασφάλιση από το Σύνταγμα της παροχής υπηρεσιών Υγείας - Πρόνοιας αποκλειστικά από το κράτος και δωρεάν, με απαγόρευση της επιχειρηματικής δραστηριότητας.

• Αρθρο 22 παρ. 2 (Πρόταση ΣΥΡΙΖΑ) (Γενικοί ελάχιστοι όροι εργασίας με βάση διεθνείς συμβάσεις κ.λπ.)

Οπως έχει η πρόταση για καθορισμό με νόμο των ελάχιστων ορίων εργασίας με βάση τις διεθνείς συμβάσεις, μπορεί να αξιοποιηθεί για την κατοχύρωση πολιτικών καθορισμού του κατώτατου μισθού με νόμο και με αποκλεισμό των συλλογικών διαπραγματεύσεων, όπως γίνεται σήμερα με τον αντεργατικό μνημονιακό νόμο της ΝΔ, τον οποίο ενεργοποίησε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ.
Θα μπορούσε στη ρύθμιση του Συντάγματος, όπως ισχύει σήμερα, να προστεθούν ρήτρες για μονομερή προσφυγή στη διαιτησία και για εφαρμογή της ευνοϊκότερης για τους εργαζόμενους ρύθμισης.

• Αρθρο 22 παρ. 5 (Πρόταση ΣΥΡΙΖΑ) (Κοινωνική Ασφάλιση ως κοινωνικό δικαίωμα, ενιαίο σύστημα καθολικής κάλυψης στα πλαίσια δημόσιου αναδιανεμητικού συστήματος βάσει των αρχών της αλληλεγγύης και της ανταποδοτικότητας)

Στην πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ εισάγεται ο όρος της ανταποδοτικότητας, η οποία αποτέλεσε τον πολιορκητικό κριό για όλους τους αντιασφαλιστικούς νόμους και για τη διάλυση του όποιου κοινωνικού χαρακτήρα της Ασφάλισης.
Το ΚΚΕ υποστηρίζει τη διασφάλιση του δημόσιου αποκλειστικά χαρακτήρα της Κοινωνικής Ασφάλισης.
Το ΚΚΕ έχει ως αφετηρία τη θέση ότι η Παιδεία, η Υγεία - Πρόνοια δεν μπορεί να είναι εμπορεύματα, πρέπει να παρέχονται αποκλειστικά από το κράτος και δωρεάν με απαγόρευση της επιχειρηματικής δραστηριότητας στους τομείς αυτούς. Για τους λόγους αυτούς καταψήφισε και την πρόταση της ΝΔ για την αναθεώρηση του άρθρου 16 (ίδρυση πανεπιστημίων από ιδιώτες).

• Αρθρο 21 προσθήκη παρ. 7 (Πρόταση ΣΥΡΙΖΑ) (Νερό και Ενέργεια και δίκτυα διανομής τους σε καθεστώς δημόσιας υπηρεσίας και υπό δημόσιο έλεγχο)

Η πρόταση είναι ψευδεπίγραφη και για αυτό το ΚΚΕ την καταψήφισε.
Πρόκειται για μια απατηλή προσπάθεια δήθεν να προστατευτούν βασικά κοινωνικά αγαθά, όπως το νερό και η ηλεκτρική ενέργεια, με τη ρύθμιση ότι τα δίκτυα διανομής τους τελούν υπό δημόσιο έλεγχο.
Η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ όχι μόνο δεν αντιστρατεύεται, αλλά αντίθετα υπηρετεί τη στρατηγική της «απελευθέρωσης», στους τομείς αυτούς, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα να παραχωρούνται για εκμετάλλευση στους επιχειρηματικούς ομίλους, με το κράτος σε ρόλο τροχονόμου.
Το ΚΚΕ υποστηρίζει ότι τα κοινωνικά αγαθά όπως το νερό, η ηλεκτρική ενέργεια και το φυσικό αέριο πρέπει να είναι αποκλειστικά ιδιοκτησία του κράτους και να απαγορεύεται η παραχώρησή τους για εκμετάλλευση σε οποιονδήποτε τρίτο, γι' αυτό και δεν μπορεί να συμφωνήσει με την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ.
3. Το ΚΚΕ καταψήφισε την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για αναθεώρηση του άρθρου 28 παρ. 2, που αναφέρεται σε διενέργεια δημοψηφίσματος, η οποία θα είναι στην ευχέρεια της εκάστοτε κυβέρνησης, για την κύρωση διεθνούς συμφωνίας που προβλέπει μεταβίβαση κυριαρχικών δικαιωμάτων.
Το ΚΚΕ υποστηρίζει την πλήρη κατάργηση του άρθρου 28, για να μην επιτρέπεται η εκχώρηση κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας μας. Επίσης, το ΚΚΕ πρότεινε να τροποποιηθεί το άρθρο 27, για να μην επιτρέπεται η διέλευση ξένων στρατευμάτων από τη χώρα μας.
Ας μην ξεχνάμε ότι και οι προηγούμενες και η σημερινή κυβέρνηση για την παραχώρηση βάσεων και άλλων κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας στις ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ κ.λπ., δεν ενημερώνουν ούτε τη Βουλή.

Β. Πού το ΚΚΕ ψήφισε «παρών» και γιατί

1. Αρθρο 3 (Πρόταση ΣΥΡΙΖΑ) (Θρησκευτική ουδετερότητα του κράτους, διατήρηση της επικρατούσας θρησκείας)
Το ΚΚΕ υποστηρίζει το υπερώριμο αίτημα για τον πλήρη διαχωρισμό κράτους - Εκκλησίας και κατάργηση του άρθρου 3 σχετικά με την επικρατούσα θρησκεία, η οποία όσο παραμένει στο Σύνταγμα έχει κανονιστικές έννομες συνέπειες, όπως απέδειξαν και οι σχετικές αποφάσεις του ΣτΕ για το μάθημα των Θρησκευτικών.
Η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ αναφέρει ως κατεύθυνση την ενοποίηση όλου του άρθρου σε μια παράγραφο, το οποίο, από τη μια, θα αναφέρει τη θρησκευτική ουδετερότητα του κράτους και, από την άλλη, θα αναφέρει την επικρατούσα θρησκεία. Η αναφορά αυτή θα έχει έννομες συνέπειες και σε κάθε περίπτωση δεν είναι διαχωρισμός Εκκλησίας - κράτους.
2. Αρθρο 44 παρ. 2, πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για λαϊκά δημοψηφίσματα
Και το ΚΚΕ ζητά τη διενέργεια δημοψηφισμάτων με λαϊκή πρωτοβουλία.
Οι προϋποθέσεις όμως που τίθενται από την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για τη δυνατότητα διενέργειας δημοψηφίσματος με λαϊκή πρωτοβουλία (για δημοψήφισμα για εθνικό θέμα συγκέντρωση 500.000 υπογραφών πολιτών και για δημοψήφισμα για ψηφισμένο νόμο συγκέντρωση 1.000.000 υπογραφών πολιτών) καθιστούν την εφαρμογή του σχεδόν αδύνατη.
Επιπλέον, εξακολουθεί και για τη διεξαγωγή ή μη του δημοψηφίσματος να έχει τον τελικό λόγο η εκάστοτε κυβερνητική πλειοψηφία, μέσα από την ερμηνεία που της ανατίθεται για το αν το προτεινόμενο από τον απαιτούμενο αριθμό πολιτών δημοψήφισμα πράγματι αφορά κρίσιμο εθνικό θέμα ή νομοσχέδιο που ρυθμίζει σοβαρό κοινωνικό θέμα.
3. Αρθρο 54 παρ. 1 και συμπλήρωση του άρθρου με ερμηνευτική δήλωση (Πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ)
Το ΚΚΕ υποστηρίζει την ανάγκη συνταγματικής κατοχύρωσης της απλής και ανόθευτης αναλογικής.
Η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για «αναλογικό εκλογικό σύστημα» και όχι για απλή αναλογική αφήνει περιθώρια για καλπονοθευτικά εκλογικά συστήματα.
Αυτό φαίνεται και από την ερμηνευτική δήλωση που προτείνει, με την οποία επιτρέπει την κλοπή εδρών από τα μικρότερα κόμματα σε ποσοστό μέχρι και 10%.
Γι' αυτό το ΚΚΕ ψήφισε «παρών» στην αναθεώρηση του άρθρου 54 παρ. 1 και καταψήφισε την ερμηνευτική δήλωση.
4. Πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για ψήφο ομογενών με μόνιμη εγκατάσταση στο εξωτερικό. Προσθήκη στο άρθρο 54 παρ. 4
Το ΚΚΕ έχει καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις ώστε να μπορούν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα όσοι έχουν ουσιαστικούς δεσμούς με την πατρίδα και όχι να διαμορφώνεται το εκλογικό αποτέλεσμα εκτός Ελλάδας. Με αυτές τις προϋποθέσεις είναι ανοικτό σε παραπέρα συζητήσεις.

Γ. Διατάξεις που υπερψήφισε το ΚΚΕ

Α) Από την Πρόταση Αναθεώρησης του ΣΥΡΙΖΑ
Το ΚΚΕ υπερψήφισε συνολικά δεκαπέντε (15) διατάξεις (10 από αρχική πρόταση και 5 από συμπληρωματικές), που αφορούσαν έντεκα (11) άρθρα του Συντάγματος. Ειδικότερα:

• Αρθρο 3 παρ. 3 Κατάργηση της σχετικής παραγράφου που καθιέρωνε το αναλλοίωτο του κειμένου της Αγίας Γραφής και τη δυνατότητα π.χ. μετάφρασής της στα νέα Ελληνικά, μόνο ύστερα από έγκριση της Εκκλησίας της Ελλάδας και του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
• Αρθρο 22 παρ. 1 Αναγνώριση ίσης αμοιβής για ίσης αξίας εργασία, ανεξάρτητα από ηλικία.
• Αρθρο 22 παρ. 4 Αναγνώριση ότι η επίταξη υπηρεσιών απαγορεύεται ως μέτρο αντιμετώπισης των συνεπειών απεργίας.
• Αρθρο 33 παρ. 2 Κατοχύρωση του πολιτικού όρκου για την ορκωμοσία του Προέδρου της Δημοκρατίας.
• Αρθρο 59 παρ. 1 Κατοχύρωση του πολιτικού όρκου για την ορκωμοσία των βουλευτών.
• Αρθρο 59 παρ. 2 Κατάργηση του θρησκευτικού όρκου των αλλόθρησκων βουλευτών, στην κατεύθυνση της κατοχύρωσης του πολιτικού όρκου.
• Αρθρο 73 Καθιέρωση λαϊκής νομοθετικής πρωτοβουλίας.
• Αρθρο 86 παρ. 3 Περιορισμός των προνομιακών ρυθμίσεων περί ποινικής ευθύνης υπουργών, ιδίως μέσω της κατάργησης της αποσβεστικής προθεσμίας (σύντομης παραγραφής) και της κατάργησης της δυνατότητας αναστολής της δίωξης, της προδικασίας ή της κύριας διαδικασίας σε βάρος υπουργού, από τη Βουλή.
• Αρθρο 86 (προσθήκη ερμηνευτικής δήλωσης). Αναφορά ότι το πεδίο εφαρμογής του άρθρου 86, ειδική ποινική μεταχείριση υπουργών, όσο διατηρείται, μετά την αναθεώρηση της παρ. 3 του άρθρου που είδαμε αμέσως πιο πάνω, αφορά αποκλειστικά στα αδικήματα που τελέστηκαν κατά τη διάρκεια (π.χ. απιστία) και όχι επ' ευκαιρία της άσκησης των υπουργικών καθηκόντων (π.χ. ξέπλυμα μαύρου χρήματος, δωροληψία κ.λπ.), τα οποία θα διώκονται και θα εκδικάζονται από τα κοινά ποινικά δικαστήρια.

-- Ειδικά για το άρθρο 86, το ΚΚΕ ψήφισε για να δοθεί ώθηση στην αναθεώρησή του, ασκώντας όμως κριτική για το γεγονός ότι τόσο η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ όσο και η πρόταση της ΝΔ δεν αγγίζουν τον βασικό πυρήνα του νόμου περί ευθύνης υπουργών, που είναι η δυνατότητα της εκάστοτε κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας να ασκεί ή να ανακαλεί την ποινική δίωξη. Κατά συνέπεια, αυτές οι προτάσεις δεν υλοποιούν το πάγιο αίτημα για πλήρη κατάργηση του νόμου περί ευθύνης υπουργών, έτσι ώστε να υπάρχει ισονομία με τους απλούς πολίτες. Το ΚΚΕ διεκδικεί την πλήρη κατάργησή του.

• Αρθρο 102 παρ. 2 Καθιέρωση αναλογικού εκλογικού συστήματος στις τοπικές εκλογές, θέσπιση τοπικών λαϊκών συνελεύσεων, δημοψηφισμάτων και λαϊκών πρωτοβουλιών και αναγνώριση δυνατότητας απονομής εκλογικού δικαιώματος σε αλλοδαπούς με μόνιμη εγκατάσταση στη χώρα.
• Αρθρο 5 παρ. 2 (συμπληρωματική) Κατοχύρωση απόλυτης προστασίας ζωής, τιμής και ελευθερίας, χωρίς διάκριση φύλου, ταυτότητας φύλου και σεξουαλικού προσανατολισμού.
• Αρθρο 24^Α (συμπληρωματική - την στήριξαν και οι ΑΝΕΛ) Προστασία της άγριας ζωής, της ευζωίας όλων των ζωικών ειδών και ιδίως καθιέρωση αξιοπρεπών συνθηκών διαβίωσης, φύλαξης, μεταφοράς και εισαγωγής τους.

-- Το άρθρο αυτό δεν συγκέντρωσε τις απαιτούμενες 151 ψήφους, με ευθύνη όλων των άλλων κομμάτων.

• Αρθρο 25 παρ. 3 (συμπληρωματική - την στήριξαν και οι ΑΝΕΛ) Εισαγωγή της αρχής της επιείκειας στο πεδίο των θεμελιωδών δικαιωμάτων και κατάργηση της ισχύουσας διάταξης περί καταχρηστικής άσκησης δικαιώματος.
• Αρθρο 101 παρ. 4 (συμπληρωματική) Εύρυθμη και απρόσκοπτη λειτουργία της διοίκησης και της οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης των νησιωτικών και ορεινών περιοχών.
• Αρθρο 101 (εισαγωγή ερμηνευτικής δήλωσης) (συμπληρωματική) Προσαρμογή του διοικητικού μοντέλου στο περιβάλλον των νησιωτικών και ορεινών περιοχών με την εκπόνηση επιχειρησιακών σχεδίων και την παροχή κινήτρων στους δημοσίους υπαλλήλους.

Β) Από την Πρόταση Αναθεώρησης της ΝΔ
Το ΚΚΕ υπερψήφισε δύο (2) διατάξεις, που αφορούσαν δύο άρθρα του Συντάγματος. Ειδικότερα:

• Αρθρο 68 παρ. 2 Δυνατότητα της Βουλής να συνιστά δύο, ανά βουλευτική περίοδο, εξεταστικές επιτροπές, εφόσον η σχετική πρόταση υπερψηφιστεί από τα δύο πέμπτα του συνόλου των βουλευτών.
• Αρθρο 89 παρ. 4 Απαγόρευση σε εν ενεργεία ή διατελέσαντες δικαστικούς λειτουργούς επί τριετία μετά την αποχώρησή τους από το σώμα να συμμετέχουν με οποιαδήποτε ιδιότητα στην κυβέρνηση και να τοποθετηθούν σε πολιτικές θέσεις.

Δ. Στη συζήτηση για το θέμα της δεσμευτικότητας της κατεύθυνσης η τοποθέτηση του ΚΚΕ ήταν:
Το θέμα αυτό δεν έχει καμία πρακτική αξία. Είτε το θέλουμε είτε δεν το θέλουμε, τον τελικό λόγο θα τον έχει η επόμενη Βουλή που θα είναι αναθεωρητική.
Γι' αυτόν το λόγο, το ΚΚΕ και άλλα κόμματα στο παρελθόν, όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, που σήμερα αλλάζει θέση, δεν θέλανε να συγκεντρώνεται στην προτείνουσα Βουλή ο αριθμός των 180 βουλευτών σε κρίσιμες συνταγματικές διατάξεις, που θα έδινε λευκή επιταγή στην επόμενη κοινοβουλευτική πλειοψηφία να κάνει την αναθεώρηση κατά το δοκούν.
Τα άλλα κόμματα αλλάζουν θέση ανάλογα με το αν είναι στην κυβέρνηση ή στην αντιπολίτευση. Το μεν κόμμα που είναι στην κυβέρνηση κάθε φορά θέλει να υπάρχει δεσμευτικότητα, το δε κόμμα που είναι στην αντιπολίτευση και φιλοδοξεί να γίνει κυβέρνηση θέλει να έχει λυμένα τα χέρια, να έχει ελευθερία κίνησης στην επόμενη Βουλή.