Οι γιορτές των Χριστουγέννων
είναι διαχρονικά μια καλή ευκαιρία για να βγάλουμε στην επιφάνεια τον
καλό μας εαυτό, να δώσουμε και να λάβουμε αγάπη, να συμπεριφερθούμε
γενικότερα με μεγαλύτερη αλληλεγγύη και ενσυναίσθηση στους συνανθρώπους μας, απ’ ότι κάνουμε συνήθως τον υπόλοιπο χρόνο μέσα στη χαοτική καθημερινότητα.
Από αυτή την περιβόητη αλληλεγγύη, δεν θα μπορούσαν φυσικά να λείπουν – και να πρωτοστατούν – οι επιχειρήσεις που βρίσκουν μια καλή ευκαιρία να προωθήσουν δράσεις εταιρικής κοινωνικής ευθύνης (ΕΚΕ) ώστε να δείξουν ένα υπεύθυνο, σοβαρό και κυρίως φιλεύσπλαχνο πρόσωπο απέναντι στην κοινωνία. Μια κοινωνία που πολλές φορές παγιδεύεται ανάμεσα στο έλασσον και χάνει το μείζον, που βολεύεται με το εφήμερο και το παροδικό και αδιαφορεί για την πραγματική έννοια και ουσία της αλληλεγγύης.
Ο σπουδαίος Ουρουγουανός συγγραφέας, Εντουάρντο Γκαλεάνο, είχε δώσει έναν εξαιρετικά εύληπτο ορισμό της αλληλεγγύης, δηλώνοντας: «Δεν πιστεύω στην φιλανθρωπία. Πιστεύω στην αλληλεγγύη. Η φιλανθρωπία είναι κατακόρυφη. Πηγαίνει από πάνω προς τα κάτω. Η αλληλεγγύη είναι οριζόντια. Σέβεται τον άλλον».
Η «αλληλεγγύη», λοιπόν, των επιχειρήσεων δεν «σέβεται τον άλλον», έχει καθαρά ωφελιμιστικό, τυχοδιωκτικό και καιροσκοπικό ρόλο, με βασικό στόχο – πολλές φορές και μοναδικό – να βελτιώσει την εικόνα και τη φήμη της εταιρείας στα μάτια των πελατών της (υπαρκτών και δυνητικών) προκειμένου να αυξήσει και τα κέρδη της στο μέλλον.
Για του λόγου το αληθές, τον Οκτώβριο του 2015, ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Εταιρικής Ευθύνης παρουσίασε στο Περιοδικό «ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΣ ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ» την ΕΚΕ ως εργαλείο «που βελτιώνει την οικονομική απόδοση των επιχειρήσεων» αναφέροντας ότι «ακόμα και στις περιπτώσεις που η υιοθέτησή της μπορεί να σηματοδοτεί απώλειες για τον προϋπολογισμό μιας επιχείρησης, αυτές είναι βραχυπρόθεσμες και τελικά η επιχείρηση έχει μακροπρόθεσμα οφέλη, λόγω της βελτίωσης της θέσης της στην κοινωνία, που αποτυπώνονται στα οικονομικά δεδομένα της και στα αποτελέσματα χρήσης (…) Είναι λοιπόν αναπόσπαστο κομμάτι της επιχείρησης για να εδραιωθεί η φήμη της και να αυξηθούν τα κέρδη της». (Ριζοσπάστης, 05/02/2017)
Υπάρχουν, επίσης, πλείστα όσα παραδείγματα εταιρειών που βραβεύτηκαν για δράσεις ΕΚΕ, τη στιγμή που οι πρακτικές που εφαρμόζονταν μέσα στην ίδια την εταιρεία ήταν θεωρητικά στον αντίποδα της λογικής αυτών των βραβείων. Για παράδειγμα, σε δημοσίευμα του Ριζοσπάστη στις 16 Ιουνίου του 2015, διαβάζουμε πως «Τα “Ελληνικά Πετρέλαια” βραβεύτηκαν για πέμπτη συνεχή χρονιά στην υψηλότερη κατηγορία PLATINUM, για τις επιδόσεις τους στην εφαρμογή υπεύθυνων εταιρικών πρακτικών, μέσω του Δείκτη Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (…) Σχεδόν ένα μήνα μετά το μακελειό στα ΕΛΠΕ, που στοίχισε τη ζωή σε τέσσερις εργάτες, ο όμιλος βραβεύεται για τις επιδόσεις του στην εταιρική κοινωνική ευθύνη και μάλιστα σε τομείς που αφορούν την πολιτική του για τους εργαζόμενους».
Για να αποφύγουμε στρεβλώσεις ή παρανοήσεις, δηλώνουμε εξαρχής πως οποιαδήποτε συνεισφορά σε ευπαθείς ομάδες και στήριξη σε ανθρώπους που χειμάζονται καθημερινά από την κρίση, είναι καλώς καμωμένη και δεν κατακρίνεται από την πλευρά μας, πόσο μάλλον όταν αυτή αποτελεί την επιστροφή μόνο ενός μικρού μέρους από την υπεραξία που έχουν παράξει οι ίδιοι οι εργαζόμενοι με την εργασία τους.
Απλώς, αυτό που επισημαίνουμε και προσπαθούμε να αναδείξουμε με κάθε τρόπο, είναι πως πριν το αποδεχτούμε όλο αυτό σαν κάτι το φυσιολογικό, ας αναρωτηθούμε σε τι είδους κοινωνία επιθυμούμε να ζήσουμε. Σε μια κοινωνία δομημένη πάνω στην ελεημοσύνη του εκάστοτε μεγαλοεπιχειρηματία ή πάνω στην κοινωνική αλληλεγγύη; Αν διαλέξουμε τον δεύτερο δρόμο, τότε να είστε σίγουροι πως δεν απέχουμε πολύ από το να πυροδοτήσουμε εκείνες τις αλλαγές που έχει ανάγκη όχι μόνο ο δικός μας τόπος, αλλά ολάκερος ο κόσμος.
Από αυτή την περιβόητη αλληλεγγύη, δεν θα μπορούσαν φυσικά να λείπουν – και να πρωτοστατούν – οι επιχειρήσεις που βρίσκουν μια καλή ευκαιρία να προωθήσουν δράσεις εταιρικής κοινωνικής ευθύνης (ΕΚΕ) ώστε να δείξουν ένα υπεύθυνο, σοβαρό και κυρίως φιλεύσπλαχνο πρόσωπο απέναντι στην κοινωνία. Μια κοινωνία που πολλές φορές παγιδεύεται ανάμεσα στο έλασσον και χάνει το μείζον, που βολεύεται με το εφήμερο και το παροδικό και αδιαφορεί για την πραγματική έννοια και ουσία της αλληλεγγύης.
Ο σπουδαίος Ουρουγουανός συγγραφέας, Εντουάρντο Γκαλεάνο, είχε δώσει έναν εξαιρετικά εύληπτο ορισμό της αλληλεγγύης, δηλώνοντας: «Δεν πιστεύω στην φιλανθρωπία. Πιστεύω στην αλληλεγγύη. Η φιλανθρωπία είναι κατακόρυφη. Πηγαίνει από πάνω προς τα κάτω. Η αλληλεγγύη είναι οριζόντια. Σέβεται τον άλλον».
Η «αλληλεγγύη», λοιπόν, των επιχειρήσεων δεν «σέβεται τον άλλον», έχει καθαρά ωφελιμιστικό, τυχοδιωκτικό και καιροσκοπικό ρόλο, με βασικό στόχο – πολλές φορές και μοναδικό – να βελτιώσει την εικόνα και τη φήμη της εταιρείας στα μάτια των πελατών της (υπαρκτών και δυνητικών) προκειμένου να αυξήσει και τα κέρδη της στο μέλλον.
Για του λόγου το αληθές, τον Οκτώβριο του 2015, ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Εταιρικής Ευθύνης παρουσίασε στο Περιοδικό «ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΣ ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ» την ΕΚΕ ως εργαλείο «που βελτιώνει την οικονομική απόδοση των επιχειρήσεων» αναφέροντας ότι «ακόμα και στις περιπτώσεις που η υιοθέτησή της μπορεί να σηματοδοτεί απώλειες για τον προϋπολογισμό μιας επιχείρησης, αυτές είναι βραχυπρόθεσμες και τελικά η επιχείρηση έχει μακροπρόθεσμα οφέλη, λόγω της βελτίωσης της θέσης της στην κοινωνία, που αποτυπώνονται στα οικονομικά δεδομένα της και στα αποτελέσματα χρήσης (…) Είναι λοιπόν αναπόσπαστο κομμάτι της επιχείρησης για να εδραιωθεί η φήμη της και να αυξηθούν τα κέρδη της». (Ριζοσπάστης, 05/02/2017)
Υπάρχουν, επίσης, πλείστα όσα παραδείγματα εταιρειών που βραβεύτηκαν για δράσεις ΕΚΕ, τη στιγμή που οι πρακτικές που εφαρμόζονταν μέσα στην ίδια την εταιρεία ήταν θεωρητικά στον αντίποδα της λογικής αυτών των βραβείων. Για παράδειγμα, σε δημοσίευμα του Ριζοσπάστη στις 16 Ιουνίου του 2015, διαβάζουμε πως «Τα “Ελληνικά Πετρέλαια” βραβεύτηκαν για πέμπτη συνεχή χρονιά στην υψηλότερη κατηγορία PLATINUM, για τις επιδόσεις τους στην εφαρμογή υπεύθυνων εταιρικών πρακτικών, μέσω του Δείκτη Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (…) Σχεδόν ένα μήνα μετά το μακελειό στα ΕΛΠΕ, που στοίχισε τη ζωή σε τέσσερις εργάτες, ο όμιλος βραβεύεται για τις επιδόσεις του στην εταιρική κοινωνική ευθύνη και μάλιστα σε τομείς που αφορούν την πολιτική του για τους εργαζόμενους».
Για να αποφύγουμε στρεβλώσεις ή παρανοήσεις, δηλώνουμε εξαρχής πως οποιαδήποτε συνεισφορά σε ευπαθείς ομάδες και στήριξη σε ανθρώπους που χειμάζονται καθημερινά από την κρίση, είναι καλώς καμωμένη και δεν κατακρίνεται από την πλευρά μας, πόσο μάλλον όταν αυτή αποτελεί την επιστροφή μόνο ενός μικρού μέρους από την υπεραξία που έχουν παράξει οι ίδιοι οι εργαζόμενοι με την εργασία τους.
Απλώς, αυτό που επισημαίνουμε και προσπαθούμε να αναδείξουμε με κάθε τρόπο, είναι πως πριν το αποδεχτούμε όλο αυτό σαν κάτι το φυσιολογικό, ας αναρωτηθούμε σε τι είδους κοινωνία επιθυμούμε να ζήσουμε. Σε μια κοινωνία δομημένη πάνω στην ελεημοσύνη του εκάστοτε μεγαλοεπιχειρηματία ή πάνω στην κοινωνική αλληλεγγύη; Αν διαλέξουμε τον δεύτερο δρόμο, τότε να είστε σίγουροι πως δεν απέχουμε πολύ από το να πυροδοτήσουμε εκείνες τις αλλαγές που έχει ανάγκη όχι μόνο ο δικός μας τόπος, αλλά ολάκερος ο κόσμος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου