Κώστας Γαβριηλίδης: «Τον δρόμο μας θα τον διανύσουμε μαζί με το ΚΚΕ, χέρι χέρι, μέχρι το τέλος…»

Κατιούσα

Σαν σήμερα, στις 31 του Δεκέμβρη 1897, γεννήθηκε στο χωριό Κάτω Τσαπίκ, του Νομού Καρς στην Τσαρική Ρωσία, ο Κώστας Γαβριηλίδης. Ηγετική μορφή του αγροτικού – λαϊκού κινήματος, επικεφαλής του Αγροτικού Κόμματος Ελλάδας (ΑΚΕ, το δεύτερο ιδρυτικό κόμμα του ΕΑΜ), ο Κώστας Γαβριηλίδης σε όλη του ζωή υπερασπίστηκε με φλόγα και με σθένος την εργατοαγροτική συμμαχία. Αν και δεν ήταν κομμουνιστής, πίστευε βαθιά ότι μόνο με την εργατική τάξη και το Κόμμα της, το ΚΚΕ, θα μπορέσει να επέλθει η πολιτική και κοινωνική απελευθέρωση των καταπιεσμένων.
Η αγωνιστική διαδρομή του Κώστα Γαβριηλίδη ξεκίνησε από πρόεδρος του χωριού του, της Κοκκινιάς Κιλκίς, όπου έφτασε πρόσφυγας και εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του το 1920. Στη συνέχεια εκλέχτηκε πρόεδρος της Ένωσης Γεωργικών Συνεταιρισμών Κιλκίς.
Στις 26 του Ιούλη 1936 ο λαός του Κιλκίς σπάζοντας την τρομοκρατία εκλέγει θριαμβευτικά τον Κώστα Γαβριηλίδη δήμαρχο με το Παλλαϊκό Μέτωπο (συμμαχία ΚΚΕ – ΑΚΕ), και σε λίγες μέρες ακολουθεί η δικτατορία της 4ης Αυγούστου.
Εκλέχτηκε βουλευτής του ΑΚΕ και αργότερα της ΕΔΑ, διετέλεσε Γραμματέας (υπουργός) Γεωργίας στην ΠΕΕΑ (Κυβέρνηση του βουνού), την περίοδο της ένδοξης Εθνικής Αντίστασης, επικεφαλής του ΑΚΕ, καθώς και Γενικός Γραμματέας της ΕΔΑ (όταν το ΑΚΕ ήταν σε παρανομία).
Ο Κώστας Γαβριηλίδης έζησε μια ζωή γεμάτη διωγμούς, φυλακίσεις και εξορίες (Μακρόνησος, Ικαρία, Αη Στράτης) και άφησε την τελευταία του πνοή εξόριστος στον Αη Στράτη, στις 27 του Σεπτέμβρη 1952.
Στην προσπάθεια του Κώστα Γαβριηλίδη να δώσει τέλος στη σύγχυση που έσπερναν στο ΑΚΕ οι εκπρόσωποι της αντίδρασης και στον αγώνα του το κόμμα να αποχτήσει ξεκάθαρα ταξικά χαρακτηριστικά και να συμπορευτεί σε αραγή ενότητα με το ΚΚΕ, αναφέρεται το παρακάτω απόσπασμα από το βιβλίο της Νίτσας Γαβριηλίδου «Ο πατέρας μου Κώστας Γαβριηλίδης» (εκδ. ΕΝΤΟΣ, Καισαριανή 2002).
Εκτός από την σχέση πατέρα-κόρης που τη συνέδεε με τον ηγέτη της αγροτιάς, η Νίτσα Γαβριηλίδου εργάστηκε ως ιδιαιτέρα γραμματέας στο πολιτικό γραφείο του Κώστα Γαβριηλίδη έως το 1947, όταν και συλλαμβάνεται η ίδια για να παραμείνει για πολλά χρόνια εξόριστη στα στρατόπεδα της Χίου, του Τρικεριού και της Μακρονήσου.

Το Αγροτικό Κόμμα από το 1923, που πρωτοεμφανίστηκε με την ομάδα του Σπύρου Χασιώτη, ως το 1929, που συνέρχεται στη Θεσσαλονίκη το πρώτο του Συνέδριο, παρουσιάζεται με διάφορες ομάδες, Παγκούτσου, Δραγούμη, Χατζηγιάννη, Σοφιανόπουλου και άλλων, και παίρνει τελικά μια ενωτική μορφή στο Συνέδριο αυτό με γραμματέα τον Χατζηγιάννη. Ο χαρακτήρας του όμως μένει όχι πολύ ξεκαθαρισμένος. Οι γνώμες διχάζονται, για το αν θα πρέπει το κόμμα αυτό να έχει ταξικό χαρακτήρα ή όχι.
Τα αντιδραστικά στοιχεία επιμένουν πως το ΑΚΕ θα πρέπει να μείνει κόμμα της αγροτιάς, μα με αγώνες εναντίον της κεφαλαιοκρατίας και του κομουνισμού. Η μεσαία τάξη των αγροτών φοβάται τα συνθήματα που σκόπιμα ρίχνουν ανάμεσα στην αγροτιά οι πράχτορες της αντίδρασης. Φοβούνται μη χάσουν τα χωράφια τους, την περιουσία τους, δε θέλουν να λέγονται άθρησκοι! Θέλουν να έχουν το κόμμα τους, μα να είναι ένα κόμμα νομοταγές.  Κι εδώ είναι που τα θεμέλια του κόμματος αυτού, πριν ακόμα κιόλας ορθοστατήσει, άρχισαν να τρίζουν.
Η αριστερή ομάδα του Συνεδρίου διακρίνει το μεγάλο κίνδυνο που τους απειλεί. Βλέπουν πως το κόμμα αυτό μπορεί να γίνει ένα με τα άλλα αστικά κόμματα κι ας θέλει να εντάξει στις γραμμές του την αγροτιά.  Ένα από τα μέλη της αριστερής ομάδας τού κόμματος είναι και ο πατέρας μας, που τότε είναι Πρόεδρος των γεωργικών συνεταιρισμών του Κιλκίς. Η στενή συνεργασία του με τους κομουνιστές, μέσα στο συνεταιρισμό, του δείχνει πως ο μόνος σωστός δρόμος για την επίλυση των προβλημάτων της αγροτιάς είναι η στενή και ειλικρινής συνεργασία του με τους κομουνιστές και με την εργατική τάξη, την οποίαν εκπροσωπούνε. Πώς λοιπόν θα δεχτούνε το κόμμα που δημιουργούν να είναι ενάντια με το ΚΚΕ;  Και αναλαμβάνουν τότε ένα μεγάλο αγώνα. Να ξεκαθαρίσουν το ΑΚΕ από τα αντιδραστικά αυτά στοιχεία. Σκοπό τους βάλανε να φτιάξουν ένα κόμμα που να ’ναι σύμμαχο με το κόμμα της εργατικής τάξης.
Όλα τα χρόνια παλεύει αδιάκοπα για το ξεκαθάρισμα και την ενοποίηση του ΑΚΕ. Δεν τον παρασέρνουν οι Δραγούμης, Ανθρακόπουλος, Ματούσης και άλλοι. Στέκει ακλόνητος σ’ αυτό που πίστεψε και σ’ όλη του τη ζωή θ’ αγωνίζεται για τις ιδέες του αυτές.
Επηρεασμένος από τη ρούσικη επανάσταση, με τα φλογερά συνθήματα για την εργατιά και την αγροτιά, οραματίζεται την ίδια συνεργασία και για τον τόπο του. Με τις ιδέες του, ενώ θα μπορούσε να ενταχθεί αμέσως στο κομουνιστικό κόμμα, πιστεύει πως η θέση του, μια και γεννημένος αγρότης, είναι να παλέψει για τη δημιουργία ενός Αγροτικού Κόμματος, ενός κόμματος που θ’ αγωνίζεται για τα συμφέροντα της αγροτικής τάξης. Φοβάται πως χωρίς το κόμμα αυτό οι κοτσαμπάσηδες και η κεφαλαιοκρατία θα παρασύρουν τη μάζα αυτή με τ’ απατηλά τους συνθήματα, κι αυτό θα ήταν ένα ασυγχώρητο λάθος.
Ο κομουνισμός για τους χωρικούς στέκει ακόμα ο μπαμπούλας για τη θρησκεία, την οικογένεια. Ξέρει η αντίδραση να ρίχνει συνθήματα που πιάνουν στον αγράμματο και θεοφοβούμενο ακόμη χωρικό. Θα πρέπει λοιπόν να έχουν δικό τους κόμμα. Υποστηρίζει πως με τους συνεπείς αγώνες, μέσα στην αγροτική μάζα και στις γραμμές του ΑΚΕ, θα πετύχουν τη συνειδητοποίηση και οργάνωση της αγροτικής τάξης και θα προετοιμάσουν το έδαφος για την πραγματοποίηση της συμμαχίας ανάμεσα στις δύο τάξεις των εργατών και αγροτών.
Ο πατέρας μας στάθηκε ίσως ο μοναδικός κήρυκας της συνεργασίας των δύο αυτών τάξεων και για τη συμμαχία αυτή πάλεψε σε όλη του τη ζωή. Σε όλους τους δισταχτικούς και αμφιταλαντευόμενους «Ακιτζήδες» τους έλεγε πως:
«Αν θέλετε να λέτε πως ανήκετε στο ΑΚΕ, θα πρέπει να ξεκαθαρίσετε και να κάνετε συνείδησή σας δυο βασικά πράγματα, την εργατοαγροτική συμμαχία και την αδερφική συνεργασία με το ΚΚΕ. Χωρίς τη συμμαχία με την εργατική τάξη και τη συνεργασία με το κόμμα της, η αγροτιά δε μπορεί να πετύχει την κοινωνική και πολιτική απελευθέρωσή της. Το δρόμο μας, τον κοινό μας δρόμο, θα τον διανύσουμε μαζί με το ΚΚΕ, χέρι χέρι, μέχρι το τέλος, μέχρι τη νίκη της αγροτιάς και της εργατιάς, όλου του εργαζόμενου λαού. Αν δεν έχετε ξεκαθαρίσει αυτά τα δύο πράγματα, το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε είναι να φύγετε από το ΑΚΕ».
Στον αγώνα του αυτόν ο πατέρας μας δίνεται ολόψυχα και θα υποστεί σε όλη του τη ζωή αλλεπάλληλες διώξεις, εξορίες και φυλακές. Όταν στην τελευταία του εξορία έμαθε από γράμμα για την πρώτη κοινή ανακοίνωση των δύο Πολιτικών Γραφείων, του ΚΚΕ και του ΑΚΕ, στις 7-3-51 που συνήλθαν στις ανατολικές χώρες, έγραφε:  «…Το πρώτο σας γράμμα [εννοώντας την ανακοίνωση αυτή] με τους συγγενείς [το ΚΚΕ] είναι για μένα το καλύτερο δώρο σας».  Και σ’ άλλο του γράμμα έγραφε:  «…Τίποτα έξω απ’ αυτό [την εργατοαγροτική συμμαχία] δεν οδηγεί στη νίκη».  Αυτά ήταν ως την τελευταία στιγμή τα οράματα του πατέρα. Με πόσο πόνο διαβάζω τώρα στα σημειώματά του πως τα «ξαδέρφια», όπως ονομάζει το ΚΚΕ, για τη συνεργασία αυτή, τον πίκραναν αφάνταστα στον τόπο της εξορίας του, κι αυτό όχι σε γενικές γραμμές, μα με τη στενοκεφαλιά ορισμένων υπεύθυνων συνεξόριστών του.